راه سنگلاخ توسعه پایدار

امیرواعظی آشتیانی* - تولید، شالوده‌ای مهم و اساسی در توسعه اقتصاد کشورهاست اما این نکته مهم خود وابستگی جدی و اساسی به سرمایه‌گذاری دارد. سرمایه‌گذاری نیز نیازمند بستری امن و قابل اعتماد است که اگر فراهم نباشد متوقف خواهد شد. اما باید این نکته را مورد توجه و اهمیت قرار داد که در طول سالیان گذشته ما هرگز سیاست مدونی درباره شیوه سرمایه‌گذاری در کشور نداشته‌ایم.با توجه به این موضوع بدیهی است که امکان توسعه پایدار و خودکفایی در هر محصولی بسیار دور از ذهن است. سیاست‌های دولت متاسفانه پیرو روند حمایت از تولید‌کنندگان روشن نیست. دوره‌ای شاهد آن بودیم که دولت اقدام به پرداخت وام به تولیدکنندگان کرد یا حتی مالیات را برای این گروه شامل تخفیفاتی کرد. در نهایت اما همه این تصمیمات زودگذر و مقطعی و بی‌سرانجام باقی ماند.از آنجا‌ که هیچ بسته حمایتی تعریف‌شده‌ای نداریم و کماکان پول ملی کشور به سمت تزلزل و نوسان ارز‌ پیش می‌رود، بدیهی است که با مشکلاتی جدی مواجه شویم. به هر روی امنیت اقتصادی از آن دست فاکتورهای مهمی است که به هیچ عنوان نمی‌توان از آن ساده عبور کرد اما متاسفانه کاملا مورد بی‌مهری قرار گرفته است. همواره شاهد آن بوده‌ایم که متولیان امر تولید تصمیم به حل کردن این موضوع به شیوه کوتاه‌مدت داشته‌اند و در نهایت هیچ ثمره‌ای حاصل نشده است.روشن است که خودکفایی در محصولات مختلف کاملا شکلی مقطعی پیدا کرده است و توانایی حفظ این خودکفایی را نداریم. این باور که تصمیم به توسعه و رشد در امور مختلف گرفته می‌شود ستودنی و قابل ستایش است اما این موضوع گاهی خیلی زود با شکست مواجه می‌شود و توانایی پایداری در آن وجود ندارد. این در حالی است که پایداری در امور اقتصادی ارزشمند و قابل توجه است. عدم ثبات در خودکفایی منجر به شروع دوباره واردات می‌شود و همین روند به معنی از بین رفتن بخش وسیعی از زمان و سرمایه کشور است.نجات اقتصاد و سرمایه‌های ملی کشور تنها در گرو‌ برنامه‌ریزی‌های بلند‌مدت و کلان است؛ برنامه‌ریزی‌هایی که گمان می‌رود باید در برنامه‌های 20 و 5 ساله به آن توجه شده باشد. اما از آنجا‌ که دولت‌ها در ادوار مختلف کاملا سلیقه‌ای و به دور از توجه به برنامه‌ریزی‌های کلان کشور پیش می‌روند اما همواره بر لبه پرتگاه آسیب‌های عمیق اقتصادی قرار داریم. نمی‌توان در شرایطی که اقتصاد کشور دولتی، دستوری و یکطرفه پیش می‌رود انتظار توسعه پایدار و همه‌جانبه را داشت.چنین شرایطی موجب هدر‌رفت ظرفیت‌های فکری و مدیریتی بخش خصوصی خواهد شد و از همین‌رو است که هر آنچه دولت درباره حمایت از بخش خصوصی و همکاری با آن مطرح می‌کند بیش از آنکه به واقعیت نزدیک باشد شبیه شعاری دهان پر کن است که در طول سالیان گذشته هرگز عملی نشده است. در همین راستا دولت روز‌به‌روز فربه‌تر شده و موجبات تخصیص هزینه‌های بیشتر غیر‌قابل بازگشت به سیستم مدیریتی و اجرایی کشور را فراهم آورده است.
*مدیرعامل سابق شرکت شهرک‌های صنعتی
v.ashtiani37i@yahoo.com