بررسی نتایج نظرسنجی‌ها درباره انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا بیش از یک‌سوم جمهوری‌خواهان خواستار رقابت درون‌حزبی با ترامپ هستند

همدلی| روح‌اله نخعی - نظرسنجی Morning Consult/Politico که این هفته منتشر شد نشان می‌دهد، ۳۸درصد از جمهوری‌خواهان معتقدند، در سال ۲۰۲۰ باید یک جمهوری‌خواه در انتخابات اولیه با ترامپ رقابت کند. در همین نظرسنجی پنجاه درصد از شرکت‌کنندگان مخالف چنین اقدامی هستند و ۱۲درصد دیگر نظری ندارند. نظرسنجی‌های دیگر نیز نشان داده‌اند که بخش قابل توجهی از جمهوری‌خواهان می‌خواهند یک جمهوری‌خواه با ترامپ رقابت کند. در تحلیل معنای این نظرسنجی اما باید دقت داشت که وضعیت برای ترامپ لزوماً سیاه یا سفید نیست؛ اما برداشت‌هایی می‌توان کرد.
از یک طرف، ۳۸درصد تمایل به رقابت با رئیس‌جمهور حزب، درصد کمی نیست. رقابت درون حزبی هم بی‌خطر نیست. به‌خودی‌خود، ذات رقابت درون‌حزبی برای رئیس‌جمهور مستقر خطرناک و دردسرزا، یا لااقل نشانه خطر و دردسر است. در روسای جمهور دوران معاصر، آن‌هایی که نتوانستند رای دور دوم را هم به دست بیاورند، جرالد فورد، جیمی کارتر و جورج اچ. دبلیو. بوش، همه با رقیبی در انتخابات اولیه درون‌حزبی مواجه شده بودند. در مقابل روسای جمهور دودوره‌ای، ریگان، بیل کلینتون، جورج دبلیو بوش و باراک اوباما، هیچ کدام رقیب جدی درون‌حزبی در انتخابات اولیه حزب نداشته‌اند. برخی کارشناسان رقابت اولیه را محملی برای تضعیف پایگاه رای رئیس‌جمهور می‌دانند، اما به نظر می‌رسد عجله در نتیجه‌گیری خواهد بود اگر با همین آمار مدعی علیت یک‌طرفه شویم و بگوییم لزوماً این رقابت درون‌حزبی بوده که منجر به شکست رئیس‌جمهور در انتخابات شده است. ممکن است روند ماجرا برعکس باشد: رئیس‌جمهوری با رقابت درون‌حزبی مواجه می‌شود که با مشکلات جدی در پایگاه رای مواجه باشد. به عبارتی، رقابت درون‌حزبی ممکن است علت یا نشانه وضعیت خطرناک و پایگاه رای ضعیف رئیس‌جمهور باشد؛ با این حال مسیر این علیت از هر طرف که باشد، ذات وجود رقیب درون‌حزبی را می‌توان به خبر بسیار بدی برای هر رئیس‌جمهوری به حساب آورد که برای انتخابات دور دوم خود آماده می‌شود.
اما از طرف دیگر باید به فاصله زمانی از حالا تا انتخابات ۲۰۲۰ و انتخابات اولیه در ۲۰۱۹ توجه کرد و نیز به سابقه چنین سوالی در نظرسنجی‌ها در سال‌های گذشته. دو سال پیش از انتخابات، اوباما و کلینتون هم با چنین درصدهایی از این درخواست درون حزب خود مواجه بودند، گرچه کمتر از ترامپ. این تمایل در این فاصله ممکن است صرفاً ترجیحی انتزاعی برای کنترل نامزد باشد و در فضای واقعی‌تر با نزدیک‌شدن به انتخابات، فروکش کند.
از کلیات اساسی که بگذریم و به مصداق مشخص ترامپ بپردازیم، چنین درصدی را برای ترامپ کمی نگران‌کننده‌تر از حالت کلی باید بدانیم. مسئله اول ترامپ این است که از همان آغاز کار نامحبوب‌ترین رئیس‌جمهور دوران مدرن، چه در کشور و چه در حزب خودش بوده و هست. اوباما، بوش، کلینتون و حتی روسای یک‌دوره‌ای، هیچ کدام در زمان انتخابات دوره اول خود با حجم مخالفتی که ترامپ با آن مواجه بود روبه‌رو نبودند. افراد زیادی هستند که واقعاً مایل به رقابت درون‌حزبی با ترامپ هستند و دلایل سیاسی، فکری و انتخاباتی لازم برای این کار را دارند.


مشکل دوم این است که به طور طبیعی، ترامپ از حالا تا ۲۰۱۹ فرصت دارد تا این عدد و این وضعیت را بهبود بخشد؛ اما چشم‌انداز امروز تا ۲۰۱۹ ترامپ اصلاً چشم‌انداز مناسبی نیست. از امروز تا زمانی که سیاستمداران جمهوری‌خواه باید درباره رقابت با ترامپ تصمیم بگیرند، پرونده‌های حقوقی ترامپ شامل مالر و استورمی دنیلز احتمالاً پیشرفت کنند یا به نتیجه برسند. انتخابات کنگره نیز در این فاصله برگزار می‌شود. شکست‌های احتمالی در هر کدام از این‌ها یا حتی آشوب منفی کافی در آن‌ها می‌تواند مانع روند طبیعی بازگشت حامیان شود. شاید به همین دلیل است که تیم حقوقی و رسانه‌ای ترامپ به دنبال بی‌اعتبارکردن این پرونده‌ها هستند تا نتیجه آن‌ها را بر پایگاه رای خود بی‌اثر کنند.
نکته دیگری که باید در نظر گرفت این است که برای دردسرزابودن این اعداد لازم نیست حتماً کسی به رقابت با ترامپ قانع شود. ادامه این روند در این اعداد می‌تواند روز‌به‌روز جمهوری‌خواهان بیشتری را داخل یا بیرون از کنگره برای مقاومت و مخالفت با ترامپ، تشویق کند یا لااقل ترس آن‌ها از واکنش حامیان ترامپ را کم کند.