سازماندهی برای گسترش منافع آمریکا

پروفسورمجتبی صدریا- کنگره آمریکا برای سال ٢٠١٨ مبلغ هشتصد میلیارد دلار بودجه دفاعی تصویب کرد در صورتی که بودجه‌های تکمیلی برای آموزش‌و‌پرورش و رفاه اجتماعی بین ١/۵ تا ٣ میلیارد دلار بوده است، امروز همه می‌دانند که میزان بودجه نظامی اتحاد جماهیر شوروی به قدری سنگین بوده است که اقتصاد و دولت آن کشور را ورشکست کرده و این با وجود دستاوردهای چشمگیر فناوری نظامی در آن کشور است ولی کمتر می‌دانیم بین سال‌های ١٩۴٧ تا ١٩٨۵ مبلغ ٧۵٨۵ میلیارد دلار که بودجه نظامی ایالات متحده بوده است نیز اقتصاد، ساختار اجتماعی و نهادهای رفاه اجتماعی ایالات متحده را نیز دچار آسیب‌های جدی کرده است. استراتژی‌های متفاوت و متضادی با مبانی تئوریک متفاوت امروز در ایالات متحده در رقابت هستند و آن بخش از دولتمردان ایالات متحده که مواضع و منافع‌شان بیشتر توسط آقای ترامپ نمایندگی می‌شود چه در درون و چه در بیرون ایالات متحده آمریکا از طریق سیاست‌ها و سیاستگذاری‌هایشان خواهان تحکیم مواضع خود هستند. در صحنه جهانی یکی از اهداف این سیاست‌ها تحکیم سلطه ایالات متحده است که عمدتا با سه رقیب چین، اتحادیه اروپا و روسیه مواجه است. مقاله زیر جنبه‌هایی از این تحکیم سلطه را بررسی می‌کند: به نظر می‌آید که تیم ترامپ دید روشنی از «اول بودن آمریکا در دنیا» دارد. ما خیلی سرگرم تحولات سیاست خارجی دولت ترامپ در ایالات متحده آمریکا به خصوص در رابطه با ایران هستیم ولی به نظر می‌آید که دولت امروز آمریکا به طور همه‌جانبه‌ای سیاست «آمریکا اول» را به پیش می‌برد. ذکر چند نمونه مهم می‌تواند به درک این بینش کمک کند:
1) در اواسط ماه مارس دولت آمریکا حدود ۶۰ میلیارد دلار گمرک تحمیلی به واردات آهن و آلومینیوم از چین تعیین کرد که برای درک این مساله می‌توان اشاره کرد به رقم ۳۷۵ میلیارد دلار مازاد موازنه بازرگانی چین با آمریکا در سال ۲۰۱۷ که قابل سنجش است، ترامپ می‌تواند با این روندی که در عرصه بازرگانی آغاز کرده است ماشه یک جنگ بازرگانی جهانی را بکشد.2) همزمان ۱۵ ماه مارس دولت ترامپ اعلام کرد که اقدامات تنبیهی جدیدی علیه ۲۰ شخص و نهاد روسی که اقدامات آسیب‌آفرینی در فضای مجازی از طریق مداخله در روند انتخابات سال ۲۰۱۶ در ایالات متحده انجام داده‌اند را در دستور کار خود قرار خواهد داد.
3) یک سند مخفی دفتر هیات نمایندگی ایالت متحده آمریکا در سازمان ملل اعلام می‌دارد که از این پس به کشورهایی که همسو با ایالات متحده در سازمان ملل رای ندهند هرگونه کمکی من‌جمله کمک‌های مالی را قطع شد این مساله مشخصا شامل فقیرترین کشورهای دنیاست که مجبور شوند در سیاست بین‌المللی، سلطه آمریکا را بپذیرند.
4) ایالات متحده در دوران ترامپ تعهدات متعدد چند‌جانبه بین‌المللی آمریکا را چه در رابطه با محیط زیست و چه در رابطه با بازرگانی لغو و یا تهدید به لغو کرده است، این قرار‌دادهای چند‌جانبه به ویژه برای اروپا اهمیت زیادی داشته و دارد. در مجموعه مسایل ذکر شده در بالا روشن است که حکمرانان ایالات متحده در حال سازمان‌دهی ابزارهای جدیدی به منظور گسترش و دفاع از منافع‌شان هستند که شاید در نظر گرفتن این مجموعه امکان دهد سیاست دولت ترامپ را در رابطه با ایران بهتر درک کنیم.