نخستین نشست کمیسیون مشترک برجام بدون آمریکا در وین برگزار شد ایستگاه دوم دیپلماسی برای نجات برجام

محمدرضا ستاری
نخستین نشست کمیسیون مشترک برجام پس از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای روز گذشته میان ایران و سایر شرکای برجام در وین اتریش برگزار شد. در این نشست که در واقع دومین ایستگاه دیپلماسی ایران و اروپا برای حفظ برجام و ادامه آن بدون آمریکا است، عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه کشورمان سرپرستی هیات ایرانی را بر عهده داشت. وی در این خصوص و پیش از آغاز رسمی نشست تصریح کرده بود که هنوز تصمیم ایران در ماندن یا خروج از برجام مشخص نیست و این امر به طور مستقیم به سایر شرکای برجام مربوط می‌شود که چگونه می‌خواهند تبعات خروج آمریکا از برجام را جبران کرده و منافع ایران در ادامه برجام را تضمین کنند. وی همچنین پس از جلسه دیروز در جمع خبرنگاران با بیان اینکه جسله‌ فشرده‌ای با کارشناسان اروپایی، چینی و روسی داشتیم، اظهار داشت: با توجه به اینکه همگی آنها به تعهد خود در خصوص ادامه برجام تاکید کرده و در صدد پیدا کردن راهکارهایی برای تامین خواسته‌های ایران هستند، اکنون اطمینان بیشتری برای حفظ برجام حاصل شده است. این امر در حالی صورت گرفت که روز گذشته و همزمان با شروع نشست کمیسیون مشترک برجام، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در تازه‌ترین گزارش فصلی خود، برای یازدهمین بار پایبندی ایران به برجام را تائید و اعلام کرد که تمامی اقدامات و فعالیت‌های هسته‌ای ایران به طور کامل با برجام منطبق است.
دو راهکار ایران روی کاغذ
مذاکرات کارشناسی میان ایران و اروپا در امتداد مذاکرات هفته گذشته بروکسل صورت می‌گیرد، جایی که اروپایی‌ها با ارائه مقدماتی برای حفظ برجام و همکاری با ایران، استراتژی اولیه خود را برای تداوم توافق هسته‌ای بدون آمریکا ارائه دادند. در همین رابطه و در فاصله میان این دو نشست، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا طی سخنرانی خود با ارائه 12 شرط، راهبرد آمریکا در قبال ایران را مشخص کرد. امری که به گفته بسیاری از کارشناسان قبول آنها توسط ایران بسیار بعید به نظر می‌رسد. در همین راستا کمیسیون مشترک برجام میان ایران و اروپا روز گذشته در حالی برگزار شد که در جلسات کارشناسی آن در مورد حوزه‌های مختلف تحریمی به عنوان مهمترین بخش مذاکرات رایزنی‌های کارشناسی صورت گرفت و مسائلی همچون انرژی، مسائل بانک و بیمه‌ای، حمل و نقل و صنعت از محورهای تشکیل دهنده این جلسه بود. نشست دیروز از آنجا حائز اهمیت است که ایران برای مواجهه با کارشکنی‌های آمریکا در قبال برجام دو راهکار بر روی کاغذ در پیش دارد. نخستین راهکار، پیگیری موضوع از طریق کمیسیون مشترک برجام است که در آن طی جلسه‌ای، وزرا یا معاونین وظیفه حل و فصل اختلافات را بر عهده گرفته و ظرف مدت دو هفته اعلام نظر خواهد کرد. در صورت به نتیجه نرسیدن این اقدام، هیات وزیران طی جلسه‌ای 15 روز وقت برای حل و فصل موضوع را خواهند داشت که در صورت عدم اجماع به هیات مشورتی و پس از آن به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد. در شورای امنیت، 5 عضو دائم و 10 عضو غیر دائم در این خصوص رای‌گیری خواهند کرد که در صورت تصویب، رای به ادامه تعلیق تحریم‌ها داده می‌شود. اما این وضعیت دارای یک چالش است و آن هم اهرم حق وتوی آمریکا در شورای امنیت خواهد بود که به همین خاطر می‌تواند برای ایران و سایر شرکای برجام مشکل‌ساز باشد. از سوی دیگر، اقدام بعدی ایران با توجه به مفاد برجام می‌تواند از سرگیری برنامه هسته‌ای باشد. در متن برجام آمده است که اگر هر یک از کشورها تحریم‌های هسته‌ای را بازگردانده یا به عدم تعلیق تحریم‌ها پایبند نباشند، در چنین شرایطی ایران می‌تواند غنی سازی اورانیوم را از سر بگیرد که این امر در نهایت می‌تواند منجر به فروپاشی برجام شود.


اروپا برای ارائه بسته اقتصادی تا دهم خرداد فرصت دارد
در همین راستا، ایران از همان ابتدای خروج آمریکا از برجام به اروپا چند هفته برای اثبات حسن نیت خود فرصت داده است؛ امری که چهارشنبه هفته گذشته توسط مقام معظم رهبری خطاب به اروپایی‌ها اینگونه تشریح شد: با توجه به بدعهدی سه کشور اروپایی در زمان مذاکرات سعد‌آباد آنها باید ثابت کنند که امروز آن بدعهدی را تکرار نکرده و سکوت خود را در قبال نقض برجام توسط آمریکا جبران کنند. آمریکا قطعنامه‌ی ۲۲۳۱ را نقض کرده است؛ اروپا باید یک قطعنامه علیه نقض آمریکا، صادر کند. اروپا باید متعهد شود که بحث موشکی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی را مطرح نخواهد کرد. اروپا باید با هر گونه تحریم جمهوری اسلامی مقابله کند و مقابل تحریم‌های آمریکا صریح بایستد. اروپا باید فروش کامل نفت ایران را تضمین کند. چنانچه آمریکایی‌ها توانستند به فروش نفت ما ضربه بزنند، باید بتوانیم آن مقدار نفت که می‌خواهیم بفروشیم. اروپایی‌ها به‌نحو تضمین‌شده‌ای باید جبران کنند و نفت ایران را خریداری
کنند. بانک‌های اروپایی باید تجارت با جمهوری اسلامی را تضمین کنند. ما با این سه کشور دعوا نداریم، اما اعتماد نداریم هم نداریم؛ آن هم متکی است به سابقه‌شان. اگر اروپایی‌ها در پاسخگویی به مطالبات ما تعلل کردند، حق ایران برای آغاز فعالیت‌های هسته‌ای محفوظ است.
از سوی دیگر مجید تخت روانچی معاون سیاسی رئیس جمهوری نیز در تازه‌ترین صحبت‌های خود هشدار داد اگر اروپا ظرف چند هفته نتواند تضمین‌های لازم را ارائه کند، قطعاً روش‌های دیگری از سوی ایران اعمال خواهد شد، چرا که ما حاضر نیستیم در هر شرایطی در برجام باقی بمانیم. این در حالی است که گنس وان در مال، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه روز گذشته در خصوص این شرایط ایران اعلام کرد: ما شروط رهبری ایران را در نظر گرفته‌ایم. همانطور که پیش‌تر هم اعلام کردیم برجام هنوز نمرده است و سران اروپایی در صوفیه عزم خودشان را برای ضمانت امنیت شرکت‌های در حال همکاری با ایران اعلام کردند. چون ما توافق را ترک نکرده‌ایم و می‌خواهیم آن را رعایت کنیم. این سخنان در حالی مطرح می‌شود که خبرگزاری رویترز نیز روز گذشته به نقل از یک دیپلمات ارشد ایرانی اعلام کرد که با توجه به نبود زمان کافی ما تا دهم خرداد به اروپا برای ارائه بسته اقتصادی زمان داده‌ایم که در صورت محقق نشدن این امر جلسه وزرا را تشکیل داده و پس از آن تصمیم خود را اعلام خواهیم کرد.
عزم اروپا برای مجهز شدن در قبال آمریکا
از سوی دیگر با توجه به موضع صریح ایران در قبال ادامه همکاری‌ها ذیل برجام با اروپا و اراده سیاسی موجود برای ادامه توافق هسته‌ای، امانوئل ماکرون در نشست خبری خود با ولادمیر پوتین تصریح کرد که کشورهای اروپایی هفته گذشته در صوفیه بلغارستان تصمیم گرفتند که برای اطمینان بخشی به کارایی این توافق از جمله ابعاد اقتصادی این توافق، خودشان را به ابزاری مجهز کنند و در سطح شرکت ها تضمین های لازم را ارائه
دهند. ما به دنبال راهکاری هستیم تا شرکت‌های ما بتوانند ضمن حفظ منافع‌شان در آمریکا پروژه هایی را که در ایران آغاز کرده اند را ادامه دهند و به ایران نیز این اطمینان را بدهیم که پروژه های آغاز شده در این کشور ادامه خواهد یافت.
من امیدوار هستم که ایران به طور کامل در این توافق هسته‌ای متعهد باقی بماند و هیچ گونه فعالیت هسته ای را از سر نگیرد که همچنان در این راستا و بنا بر اعلام آژانس بین المللی انرژی هسته ای ایران در این مسیر باقی مانده است.
سایر اخبار این روزنامه
لاریجانی: نباید بیش از این به بار دولت اضافه شود «ابتکار» از فرسایش سالانه ۲ میلیارد تن خاک در ایران گزارش می‌دهد خاک‌هایی که بر باد می‌روند «ابتکار» تناقض های گزارش صندوق بین المللی پول و اظهارات رئیس سازمان برنامه و بودجه را بررسی می کند محمدعلی وکیلی شروطی برای توافق نکردن! مردم چقدر با سرودهای تیم ملی برای جام‌جهانی فوتبال روسیه ارتباط برقرار کرده‌اند؟ «ابتکار» از عواقب آشنایی کودکان و نوجوانان با فیلترشکن گزارش می دهد گذر گاه های خطرناک مجاز ی نخستین نشست کمیسیون مشترک برجام بدون آمریکا در وین برگزار شد ایستگاه دوم دیپلماسی برای نجات برجام فرآیند دموکراتیزاسیون رئیس جمهوری: ملت ایران به عنوان ملتی بزرگ و عزیز در دنیا مطرح است لاریجانی: نباید بیش از این به بار دولت اضافه شود لاریجانی: نباید بیش از این به بار دولت اضافه شود لاریجانی: نباید بیش از این به بار دولت اضافه شود لاریجانی: نباید بیش از این به بار دولت اضافه شود