دنده‌عقب ترامپ در اتوبان صلح







فرحناز دهقی
روزنامه نگار
ماشین‌های تبلیغات سیاسی دولت امریکا از ماه‌ها پیش کارشان را آغاز کرده بودند تا پروژه‌ای را به سرانجام برسانند که قرار بود از دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری امریکا تصویر سیاستمداری اهل مذاکره، صلح و دیپلمات را ارائه بدهد. با قرار و مدارهای بعدی و اظهارنظرهای مثبت مقام‌های کره‌‌شمالی و امریکا، این پروژه قدم به قدم به نتیجه‌اش نزدیک می‌شد که ترامپ در چرخشی غیرمترقبه به رویه همیشگی‌اش بازگشت و بار دیگر زیر
قول و قرارها زد. به‌گزارش «ایران» به نقل از شبکه خبری سی‌ان‌ان، ترامپ پنجشنبه به‌صراحت گفت که طی نامه‌ای به کره‌شمالی، برنامه دیدار ماه آینده‌اش با کیم جونگ اون رهبر این کشور را تعلیق کرده است و به این ترتیب یک بار دیگر بدعهدی خود را در سیاست خارجی‌اش به نمایش گذاشت. او که این خبر را از اتاق روزولت اعلام کرد، گفت که این تصمیم را به‌دلیل وجود «چالش‌های عظیم» گرفته و در ادامه افزود: «با وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح امریکا صحبت کرده‌ام. نیروی نظامی ما که با فاصله زیاد قدرتمندترین نیرو در سرتاسر جهان است، در صورت لزوم آماده است به پیونگ‌یانگ پاسخ مناسبی بدهد. با وجود این، او در ادامه از امکان نشان دادن گشایش‌های دیپلماتیک سخن گفت که احتمال دارد به مذاکره منجر شود. او افزود: «اگر کیم جونگ اون بخواهد در مذاکرات و اعمالی سازنده شرکت کند، حاضرم». ترامپ در نامه خود به رهبر کره شمالی، نوشته بود: «بشدت منتظر دیدار با شما بودم اما متأسفانه بعد از خشم و خصومت زیادی که در آخرین بیانیه‌تان بود، احساس کردم برگزاری این دیدار که مدت زیادی برای آن برنامه‌ریزی شده بود، در شرایط کنونی به صلاح نباشد. بنابراین اجازه بدهید طی این نامه به اطلاعتان برسانم که نشست سنگاپور، به نفع دو طرف اما به ضرر جهان، برگزار نخواهد شد». ترامپ در این نامه نوشته است: «هنگامی که از توانایی‌های هسته‌ای خود حرف می‌زنید، به این فکر کنید که دستگاه نظامی ما آنقدر عظیم است که دعا می‌کنم هرگز مجبور به استفاده از آن نشویم». او در پایان نوشته: «اگر نظرتان عوض شد، زنگ بزنید یا برایم نامه بنویسید».
پس از اعلام این خبر، وزارت خارجه کره شمالی هم دست به کار شد و با انتشار بیانیه‌ای گفت: «رهبر کره شمالی تلاش بی‌وقفه خود را برای مذاکره با رئیس‌جمهوری امریکا انجام داده و کره‌شمالی مایل است در هر فرصتی که پیش آمد با امریکا مذاکره کند زیرا این دیدار برای حل روابط خصمانه و دشمنی‌های طولانی مدت ضرورت دارد». ما به اقدامات دونالد ترامپ که از سوی مقام رئیس‌جمهوری امریکا غیرمنتظره محسوب می‌شود، احترام می‌گذاریم زیرا او به‌دنبال برگزاری نشستی تاریخی بین رهبران دو کشور بوده است. اما ما یکبار دیگر به ایالات متحده می‌گوییم که آماده حل مشکلات در هر زمانی و به هر صورتی هستیم. تعهدات ما برای انجام اقداماتی بهتر برای برقراری صلح و ثبات در جهان و همچنین شبه جزیره کره همچنان بدون تغییر است و ما به‌دنبال برقراری ارتباط بیشتر با امریکا هستیم. اظهارنظر رئیس‌جمهوری امریکا در لغو نشست با کره شمالی برای ما دور از انتظار بود». لغو این دیدار از سوی ترامپ پس از آن صورت گرفت که چند هفته پیش کره شمالی حاضر به آزادی و بازگرداندن 3 زندانی امریکایی شد و ساعاتی پیش از برهم خوردن این دیدار، کره شمالی سایت پونگی ری که محل آزمایش‌های اتمی این کشور بود را طبق قرار قبلی نابود کرد. البته برخی ناظران می‌گویند با وجود آنکه سابقه رئیس‌جمهوری امریکا در عهدشکنی و بیرون آمدن از معاهدات بین‌المللی از جمله توافق هسته‌ای با ایران، توافق تغییرات اقلیمی پاریس و پیمان ترانس پاسیفیک قابل توجه است، مقام‌های کره‌شمالی احتمال می‌دادند که او نسبت به تعهدات خود مسئولانه عمل نکند اما شاید کمتر کسی تصور می‌کرد ترامپ به این زودی، آنچه را از قبل رشته بود، پنبه کند.
چه خواهد شد؟
با لغو دیدار، متحدان امریکا و بازیگران منطقه نمی‌دانند در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد و رابطه میان امریکا و کره‌شمالی بیش از همیشه پس پرده ابهام قرار گرفته است. مون جائه‌این، رئیس‌جمهوری کره جنوبی که در میان ترامپ و کیم تبدیل بواسطه و میانجی شده بود، پس از آنکه کاخ سفید خبر لغو این دیدار را اعلام کرد، نیمه‌شب با ترامپ تماسی اضطراری گرفت. از گفت‌و‌گوهای رد و بدل شده، هنوز اطلاعاتی فاش نشده است اما اوایل روز جمعه میان وزیران خارجه این دو کشور هم تماسی برقرار شد تا هماهنگی‌های لازم میان این دو متحد قدیمی برقرار شود. به گزارش بیانیه وزارت خارجه کره جنوبی، طی این تماس دو طرف بر «تلاش برای حفظ فرصت مذاکره» تأکید کردند. برعکس کره جنوبی، ژاپن متحد دیگر امریکا همیشه نسبت به نتایج و دستاوردهای این دیدار بدگمان بود. شینزو آبه نخست‌وزیر این کشور همیشه در برابر کره‌شمالی مواضع تندی داشت. روز جمعه سخنگوی او اعلام کرد که «امریکا و متحدانش باید به‌روند منزوی‌سازی کره‌شمالی ادامه دهند و با تشدید تحریم‌ها علیه این کشور روز به روز موقعیت آن را ضعیف کنند». در همین حال، شبکه العالم خبر داد که ترامپ گفته است که با سران کره جنوبی و ژاپن صحبت کرده و آنها اعلام آمادگی کرده‌اند که اگر رفتار «احمقانه و بی‌ملاحظه‌ای از کره شمالی سر زد» و کار به درگیری نظامی با این کشور کشید، تمام هزینه‌های مالی‌ای را که امریکا در این درگیری بالقوه متحمل می‌شود، گردن بگیرند. اما در این میان چین که طی دوران تحریم، نزدیک به 90 درصد از واردات کره شمالی سهم داشت، تاکنون سکوتش را نشکسته است اما برخی ناظران می‌گویند که احتمالاً چین به این راهبرد تن ندهد، زیرا اعتقاد دارد هدف واشنگتن از اعمال تحریم، پیگیری دیپلماسی و صلح
 نیست.
 تحلیلگران می‌گویند، پاسخ پیونگ‌یانگ به واشنگتن آرام و خونسرد بود، بویژه اگر لحن این نامه را با اظهارنظرهای قبلی کره‌شمالی مقایسه کنیم. مقام‌های این دو کشور در گذشته اهانت‌های زیادی به یکدیگر کرده‌اند. ترامپ، کیم را «مردک موشکی» و «نادان بیمار» خطاب کرده بود و کیم هم در رسانه دولتی کشورش، به ترامپ گفته بود «پیر خرفت». اما طی ماه‌های اخیر به وضوح لحن آنها با یکدیگر تغییر کرده بود و با یکدیگر با نرمی و احترام صحبت می‌کردند.
به‌گزارش «ایران» به نقل از «سیدنی مورنینگ هرالد»، توافق با کره شمالی برای ترامپ اهمیت زیادی دارد و به زعم خود، او را مستحق دریافت جایزه نوبل می‌کند. اما نباید فراموش کنیم که او خلق و خوی کاسبکارانه دارد و تمام فکر و ذکرش گرفتن امتیاز به هر قیمتی است. برخی می‌گویند او با لغو این دیدار تنها به‌دنبال بیشتر امتیاز گرفتن از پیونگ‌یانگ است. اما از سوی دیگر برخی ناظران می‌گویند ترامپ هرگز به مذاکره با کره‌شمالی تن نخواهد داد زیرا خوب می‌داند در آن چه شکست سنگینی خواهد خورد. تیمی که او امروزه برای خود دست و پا کرده به کلی فرصت توافق با کره را نابود خواهند کرد. در دنیایی که بر پایه و اساس مذاکره می‌چرخد، او و تیمش مطلقاً درکی از مذاکره ندارند. در مذاکره موفق مهم این است که بدانید طرف مقابل چه می‌خواهد و از چه هراس دارد؟ از چه چیزی احتمالاً دست می‌کشد و چه احساسی دارد؟ یا چه چیزی او را به عقب می‌راند؟ اگر پاسخ چنین پرسش‌هایی را بدانید، می‌توانید در مذاکره موفق باشید. اما آن‌طور که ترامپ بارها و بارها نشان داده کوچک‌ترین اهمیتی به طرف مقابلش نمی‌دهد. او فکر می‌کند مذاکره یعنی قلدری. با قلدری، طرف مقابل عقب می‌نشیند و تمام خواسته‌های او را برآورده می‌کند. بنابراین برای اینکه نشان بدهد از طرف مقابل قوی‌تر است، او را به ترک مذاکره تهدید می‌کند. در تصور او تنها نتیجه مذاکره برد-باخت است و حالت برد- برد برای او تعریف نشده است. سناریوی دیگری که از سوی برخی ناظران مطرح می‌شود این است که کره‌شمالی از سخنان مایک پنس معاون اول ترامپ و جان بولتون مشاور امنیت ملی او که کیم را به معمر قذافی رهبر سابق لیبی تشبیه کرده بودند، هیچ خوشش نیامده و لحنش در برابر امریکا تندتر شده بود. علت لغو این دیدار هرچه بوده، بسیاری با ریشخند به سکه‌های بدون استفاده‌ای می‌نگرند که قرار بود نماد این دیدار سرنوشت‌ساز و صلح‌طلبانه باشد.

برش
مردم کره‌جنوبی که پس از دهه‌ها خصومت با همسایگان شمالی‌شان، چشم‌انتظار صلح و گشایش درها بودند، با تصمیم ترامپ خشمگین و معترض به خیابان‌ها آمدند. یکی از شهروندان کره‌ جنوبی در همین باره می‌گوید: «هرکاری از کره شمالی خواسته بودند، انجام داده است. آنها سایت آزمایش اتمی خود را منهدم کردند. ترامپ اما هیچ تمایلی به برقراری صلح و ثبات در کشور ما و در منطقه ندارد. چرا او نباید اجازه دهد که دو کره در صلح زندگی کنند؟» کره شمالی روز پنجشنبه سایت آزمایش اتمی پونگی ری را کاملاً منهدم کرد و خبر آن به خروجی رسانه‌های خبری جهان راه یافت.