نکاتی درباره قید واژه طلاق در شناسنامه

دلایل درج واژه طلاق در شناسنامه زنان این است که قانونگذار تصور می‌کند که مبادا زنان از موقعیت‌شان سوء ‌استفاده کرده و خود را به‌جای زن غیرمطلقه جا بزنند. در واقع هیچ دلیل دیگری جز این وجود ندارد. حالا قانونگذار منطقا به این نتیجه رسیده که طلاق زیاد شده و باید به دلیل جلوگیری از تبعات آن این واژه را از شناسنامه حذف کرد. اینکه واژه طلاق در شناسنامه باشد یا نباشد، مهم نیست. در شناسامه مشخصات فرد را می‌نویسند نه احوالات شخصی را. به لحاظ عادی مساله طلاق به احوال شخصی یک فرد برمی‌گردد و هیچ ربطی به مشخصات فردی که در شناسنامه درج می‌شود، ندارد. تاریخ تولد، تاریخ فوت، نام پدر، نام مادر و... مشخصات فردی اشخاص هستند، اما احوال شخصی باید به عهده افراد گذاشته شود. مگر اینکه خلاف آن ثابت شود که آنگاه می‌توان به محضر رجوع کرد. در آنجا اطلاعاتی در مورد عقد، ازدواج، طلاق ثبت شده است که می‌توان با مراجعه به آن بلافاصله مدارک لازم را برای اثبات مدعی یا نفی ادعای خلاف واقع به‌دست آورد. در واقع قوانین مدنی براساس نوعی بی‌اعتمادی پایه‌گذاری شده است. به همین دلیل سعی می‌شود که از طریق قانون وضعیت ازدواج زنان شفاف‌‌سازی شود. انگار که زنان می‌خواهند در مورد ازدواج خود دروغ بگویند. این در حالی است که مدت‌هاست مردان می‌توانند واژه طلاق را از شناسنامه خود حذف کنند، اما در مورد زنان این امکان وجود نداشت. هر چند که قبلا از راه‌های غیرقانونی این اتفاق می‌افتاد، اما حالا قانون منطقا به این نتیجه رسیده که بهتر است احوالات شخصی افراد وارد مشخصات فردی آنها نشود تا به ارتباطات اجتماعی آنها لطمه‌ای وارد نشود. گرچه چنین اعتمادی دیر است و از اول لزومی نداشته که واژه طلاق در شناسنامه باشد، اما حالا احتمال دارد این واژه از شناسنامه زنان هم برداشته شود و جای خوشحالی دارد. این مساله بیانگر اعتمادی است که قانونگذار به زنان می‌کند. قطعا هیچ گاه از این اعتماد ضرر نخواهد کرد. بهتر است که بیشتر از پیش با زنان توانمند، نجیب و با اخلاق جامعه ارتباط متقابل برقرار شود. علت استقبال زنان از حذف واژه طلاق از شناسنامه این نیست که آنها دوست دارند به مطلقه بودن خود اعتراف کنند. اصلا این گونه نیست، بلکه طلاق اتفاقی بوده که افتاده و اکنون مساله‌ای تمام شده است و چنانچه زنان در رابطه عاطفی جدیدی قرار بگیرند این مساله را با شریک زندگی خود در میان می‌گذارند. باید ازدواج‌ها بر پایه صداقت و درستی شکل گیرد. البته اینکه نام همسر سابق در شناسنامه درج می‌‌شود از یک جهت مزیت دارد، چون طرف مقابل نمی‌‌تواند که بگوید هیچ گاه ازدواج نکرده است. با این حال قید واژه طلاق در شناسنامه مناسب نیست. در گذشته دیدگاه نامناسب به زنان مطلقه وجود داشت که نباید دوباره اجازه دهیم که چنین نگاهی بازتولید شود. به نظر بنده قانونگذار کار خوبی می‌کند که با اعتماد به زنان اجازه دهد که شأن و شخصیت آنها حفظ شود.
* فعال حقوق زنان