عشق و خون در 578 روز

«شنوندگان عزيز توجه فرماييد، خونين شهر، شهرخون آزاد شد. » هر ايراني بعد از خواندن اين جملات، صداي گوينده راديو در3 خرداد 1361 را به ياد مي‌آورد؛ روزي كه خرمشهر پس از ۵۷۸ روز اشغال از دست رژيم بعث عراق آزاد شد. در اين 578 روز خرمشهر شاهد بيش از ۶ هزار شهيد رزمنده، ۲۴ هزار مجروح، شهادت صدها غيرنظامي، ۳۵ روز جنگ خانه به خانه و مجاهدتي بي‏سابقه در تاريخ ايران بود كه در نهايت به آزادسازي شهري انجاميد كه اشغال آن براي روزها خواب را از چشمان مردم ايران ربوده و هزاران نفر را آواره و آشفته كرده بود.
خرمشهر پس از ٣٥ روز محاصره در روز ٤ آبان ١٣٥٩ اشغال شد و اشغال آن ٢٠ ماه به طول انجاميد تا در روز ٣ خرداد ماه ١٣٦١طي عمليات بزرگ بيت المقدس پس گرفته شد.
اين عمليات توسط ارتش جمهوري اسلامي ايران به فرماندهي علي صياد شيرازي و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به فرماندهي محسن رضايي انجام شد. فتح خرمشهر بازتاب جهاني داشت و عراق با از دست دادن خرمشهر از نظر سياسي تكيه‌گاهش را براي مذاكره از دست داد. اين واقعه از لحاظ نظامي نقطه عطفي در تاريخ جنگ ايران و عراق شناخته مي‌شود. به همين دليل از آن روز به عنوان نمادي از پيروزي، مقاومت و ايستادگي در برابر دشمن ياد مي‌شود.
عمليات بيت‌المقدس در شرايطي از تاريخ جنگ آغاز شد كه زمينه‌هاي مناسبي به دنبال عمليات «ثامن‌الائمه» و «فتح‌المبين» در جهت اثبات شكست‌پذيري دشمن شكل گرفته بود. در همين‌باره محسن رضايي، فرمانده وقت سپاه عنوان كرده است «بعد از عمليات ثامن‌الائمه، سپاه و ارتش با فرماندهي مشتركي كه داشتند به 12 طرح عملياتي رسيدند و اين 12 طرح عمليات را در شوراي عالي دفاع به تصويب رساندند و براي اجراي آن شروع به عمليات كردند، كه آزادي بستان عمليات اوليه آنها بود. عمليات چهارم به آزادسازي خرمشهر انجاميد. »


 
غلامرضا جلالي، رييس سازمان پدافند غيرعامل: آنها صدام را تجهيز كردند و با نگاه به جنگ شش‌روزه و ضعف قواي نظامي فكر مي‌كردند كه مي‌توانند ايران را اشغال كنند ولي با تدبير امام خميني (ره) روي پاي خود ايستاده‌ايم و با اتحاد ما، خرمشهر آزاد شد.
 
محمد باقري، رييس ستاد كل نيروهاي مسلح: حوادث تاريخ عليه ايران سراسر شكست بود، اما ملت ايران با انجام انقلابي بزرگ سرنوشت خود را در دست گرفت. عبور از شرايط فعلي بيت‌المقدس ديگري را نياز دارد.
 
بخشي از بيانيه ستادكل نيرو‌هاي مسلح به مناسبت سوم خرداد: رزمندگان غيور اسلام با آزادسازي خرمشهر و بيرون راندن دشمن بعثي از سرزمين‌شان روز مقاومت را در تقويم كشور براي خود به ثبت رساندند و بذري را كاشتند كه 36 سال بعد تبديل به عمق راهبردي و تشكيل جبهه مقاومت شد.
 
يحيي رحيم صفوي، مشاور عالي رهبري در نيروهاي مسلح: ۳۶ سال پيش در چنين ايامي حماسه‌اي درخرمشهر رخ داد كه هم‌اكنون نيز براي عبور از گذرگاه‌هاي تاريخي و دستيابي به اهداف انقلاب اسلامي و پيشرفت و سازندگي و امنيت كشور يك ضرورت است. هم‌اكنون كه دشمنان تبليغات خود را راه انداخته و مي‌خواهند نشاط و روحيه اميد جوانان ما را هدف قرار دهند، بازخواني حقيقت‌هاي سال ۶۱ براي امروز جوانان و ملت ما عبرت‌آموز است.