حساب و کتاب سفره افطار

انگار انسان از هر چه منع شود، بیشتر به آن جلب می شود. مثلا فردی که به تازگی دچار دیابت شده است، تمام دنیا را از منظر قند و شکر می بیند و نوعی دلبستگی درونی به مصرف این نوع از مواد غذایی پیدا می کند. روزه داری و پرهیز از خوردن و آشامیدن هم، توجه افراد را بیشتر از هر موقع دیگری به موضوع خورد و خوراک، جلب می کند. اگر دقت کرده باشید، همین که ماه رمضان نزدیک می شود سیل پیامک ها در دنیای مجازی دست به دست می شود و باید و نباید های تغذیه ای در دو وعده سحری و افطاری را به مخاطبان گوشزد می کند. تقریبا بیشتر از نیمی از برنامه های مشاوره ای صدا و سیما و رادیو، با دعوت از کارشناسان تغذیه و دیگر پزشکان نیز به این موضوع مهم اختصاص می یابد. خلاصه با این که قرار است یک ماه روزه بگیریم همه جا حرف از خوردن است و خوردن! البته داستان خورد و خوراک رمضانی تنها به حرف خلاصه نمی شود؛ سبد خرید خانوارها و جیب سرپرستان آن ها، هم به خوبی حلول ماه مبارک رمضان را احساس می کنند. در واقع روزه داری در روزهای بلند و گرم، برای افرادی که توان بدنی مناسب ندارند، سخت و حتی گاهی طاقت فرسا می شود. این موضوع درباره روزه اولی ها و دانش آموزان روزه دار شدیدتر هم می شود. بر همین اساس، خانواده ها خود را برای پرتر و رنگین تر کردن سفره های سحری و افطاری توجیه می کنند. از آن جا که خرید و گردش در بازار در روز های گرم با زبان روزه بسیار دشوار است، بیشتر خانواده ها مایحتاج یک ماهه منزل را قبل از رمضان تهیه می کنند. این حال و هوای خوشمزه هم فرصت اقتصادی مناسبی برای کسبه و بازاری ها به وجود می آورد وبازار خرید اقلام خوراکی و نوبرانه های خاص رمضانی حسابی داغ می شود. البته نا گفته نماند، امسال با توجه به نوسانات بی سابقه در نرخ ارز، پیچ و خم های ایجاد شده در فرجام برجام و همچنین انتشار خبر های ضد و نقیض از احتکار برخی مواد توسط افراد سودجو و فرصت طلب، خانواده ها با احتیاط بیشتری پا به بازار می گذارند و به مدد حافظه خود سعی در پی بردن به میزان افزایش قیمت کالاهای خریداری شده نسبت به سال پیش دارند. در این شماره از دخل و خرج تلاش داریم ضمن شرح فواید پزشکی برخی از خوراکی های خاص سفره افطار، شما را در جریان چند و چون قیمتی آن ها نیز قرار دهیم.
 
خرما کپسول طبیعی مکمل غذایی
اسلام دین زیبایی و مهربانی است. تمام چیزهایی که برای روح و جسم آدمی مفید باشد و باعث رشد و سلامت فرد از نظر جسمانی و روانی شود، از نظر اسلام واجب و مستحب است و با آن که سود آن ها به صورت مستقیم به خود فرد برمی گردد، خداوند با طعم دلچسب ثواب آن ها را دلنشین تر کرده است. اما از آن طرف هر عملی که به جسم و جان آدم آسیب و ضرر برساند از سوی خداوند در محدوده مکروه تا معصیت دسته بندی می شود و خدا با اعمال تنبیه هایی در قالب گناه، بازدارنده مناسبی برای بندگانش ایجاد کرده است. به هر حال، همیشه در میان واجب ها و مستحب ها به دنبال مزیت آن ها برای جسم و جان تان باشید تا درستی این سخن را دریابید. در روایتی از پیامبر مهربانی ها آمده است که:«هر کس با خرمای حلال افطار کند، ثواب نمازش صد برابر می شود.» و حالا از فواید خوردن خرما در افطار بشنوید.
خرما را باید بهترین غذا برای روزه داران دانست. در ساعت های پایانی روزه داری، به دلیل کاهش ذخایر قند خون، فرد دچار کسالت، سستی و نبود تمرکز می شود. اگر کامتان را با این قند طبیعی شیرین کنید، بدنتان فقط کافی است، 20 دقیقه دیگر دوام بیاورد تا کمک های قندی قابل متابولیسم وارد سلول ها شود. خرما با داشتن ویتامین های A، B،C،E و املاح معدنی چون فسفر، کلسیم، آهن و منیزیم مانند کپسول های مکمل غذایی عمل می کند. ازآن جاکه تمام خواص خرما دارای پسوند طبیعی است، سوخت و ساز آن در بدن نیز به سرعت و به صورت کامل انجام می شود. مصرف خرما در وعده افطار، با تنظیم اشتهای فرد، جلوی پرخوری را می گیرد. همچنین بدن را با خواص آنتی اکسیدانی اش در برابر بیماری های عفونی و غیر عفونی تقویت می کند. شاید بسیاری تنها دو یا سه نوع خرما را بشناسند و طعم آن ها را امتحان کرده باشند، اما جالب است بدانید که حدود 30 نوع خرما تا کنون شناسایی شده است که هر کدام مانند اثر انگشت آدم ها با هم متفاوت و دارای خواص منحصربه فردی هستند. در این مجال کوتاه تنها سه نوع خرمای پرطرفدار را بررسی می کنیم.
خرمای مضافتی: در همه سوپر مارکت ها حتما دو تا سه جعبه از این نوع خرما وجود دارد. بیشتر ایرانی هایی که در نزدیکی نخلستان ها زندگی نمی کنند، تنها طعم این نوع خرما را چشیده اند. قیمت هر کیلو از این خرما حدود 13 هزار تومان است.
خرمای خشک زاهدی: در بیشتر مغازه های خواربار فروشی کیسه های خرمای خشک و طلایی زاهدی به خریداران چشمک می زند. طعم شیرین و دلنشین این خرما در کنار استفاده راحت تر نسبت به نوع مضافتی اش، باعث شده جای خوبی در سفره و جیب ایرانیان برای خود باز کند. قیمت این نوع خرما که بیشتر به صورت فله ای عرضه می شود حدود 9هزار تومان است.
خرمای پیارم: خرمای پیارم چند سالی می شود که به دلیل فواید خاصش، بر سر زبان ها افتاده است و لقب شفا بخش ترین و البته گران ترین خرمای ایرانی را به خود اختصاص داده است. نوع درجه یک این خرما بیشتر به صورت بسته بندی با قیمت 30 تا 40 هزار تومان برای هر کیلو در فروشگاه ها به فروش می رسد.
 


اعجاز سلامتی در سبزی خوردن
فرد روزه دار با کاهش زیاد مایعات در بدن مواجه می شود و همین موضوع دستگاه گوارش او را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. مشکلات شایع گوارشی در روزهای ماه رمضان مانند یبوست، دل درد و نفخ و ریفلاکس معده، بعد از افطار قابل رفع است. سبزیجات با آب نهفته درون بافتی شان در میان لقمه های نان و پنیر به کمک دستگاه گوارش خشک شده تان می آیند. آن ها علاوه بر تامین ویتامین ها و املاح معدنی مورد نیاز بدن، کارکرد دستگاه گوارش را هم تنظیم می کنند. بشقاب سبزی خوردن شما با توجه به سلیقه و حوصله تان در پاک کردن سبزی می تواند بسیار متنوع باشد. هر کدام از این برگ های سبز و معطر برای خودش دنیایی از خواص و فواید دارد که در ادامه تنها بخشی از این فواید را شرح می دهیم.
ریحان، گل سر سبد هر بشقاب سبزی است. شاید کمتر کسی باشد که طعم لذیذ ریحان با کباب به مذاقش خوش نیاید. به هر حال، خوردن این سبزی شگفت انگیز یکی از راه های درمان یبوست و سردرد های میگرنی است که در زمان روزه داری زیادتر می شود.تره، سبزی بی ساقه و تمام برگ نیز جزو جدا نشدنی بشقاب سبزی خوردن است. اگر از طعم تند و تیز تره زیاد خوشتان نمی آید و لقمه های تان را از وجودش محروم می کنید، باید بدانید که شما خود را از خواص ادرار آور و دفع سموم این سبزی تند و تیز محروم کرده اید. مصرف تره علاوه بر کاهش فشار و کلسترول بد خون، معده را هم در برابر مشکل سوء هاضمه بیمه می کند.
شاهی یک برگ و هزار خاصیت؛ شاهی با برگ هایی سرشار از ویتامین های A، C خاصیت آنتی اکسیدانی زیادی دارد. خواص اعجاب آور شاهی، در بهبود بیماری های کلیوی غیر قابل چشم پوشی است. اگر در سال های قبل به دلیل بیماری نقرس و دردهای مفصلی متعاقب آن از روزه داری منع شده اید و امسال قصد گرفتن روزه دارید، از خوردن شاهی غافل نشوید.
نعناع سبزی که عرقش بیشتر از خودش آشناست. مهم ترین خاصیت نعناع در تنظیم دستگاه گوارش و مسکن درد های آن است. علاوه بر این با خاصیت نشاط آوری اش، کسالت بعد از افطار را تا حد زیادی از بین می برد.
تربچه، نگین سرخ سبزی خوردن است. شما می توانید با خوردن این قرمزهای نقلی، وظیفه تنظیم سوخت و ساز بدن تان را به آن ها محول کنید. آن ها علاوه بر این کار، گردش خون را هم بهبود می بخشند. بماند که ویتامین C هم به کمک دهان تان برای مبارزه با پیوره و دیگر آفت های دهانی می آید که در روزهای روزه داری بلای جان دهان می شوند.
این همه از خواص سبزی ها سخن گفتیم ولی هنوز به بحث داغ قیمت آن نپرداخته ایم. یک کیلو سبزی خوردن حدود سه هزارو 200 تومان برای تان آب می خورد. اما اگر زمان یا حوصله کافی را برای پاک کردن و شستن سبزی ندارید و از طرفی هم نمی خواهید سفره تان از برکت این مواهب طبیعی خالی بماند، می توانید سبزی های پاک و شسته شده بسته بندی تهیه کنید. البته باید برای هر یک کیلو سبزی پاک و ضد عفونی شده حدود هفت هزارو 500 تا هشت هزار تومان به جیب مبارک فشار بیاورید. این قیمت با توجه به دور ریز آشغال سبزی در خرید سبزی پاک نشده خیلی هم غیر منصفانه به نظر نمی رسد.
 
شله، حلیم، آش و سوپ
صرف غذاهای ملین در وعده افطار به دلیل غلیظ بودن اسید معده، بسیار توصیه شده است. در میان غذاهای آبکی شله و حلیم جایگاه ویژه ای میان خوش خوراک ها دارند. این دو خوراکی خوشمزه به دلیل سرشار بودن از ترکیبات نشاسته ای و پروتئینی، یک غذای کامل شناخته می شوند. حلیم به سرعت جذب بدن می شود و قند خون را تنظیم می کند. از آن جایی که پخت حلیم در منزل کاری سخت و البته زمان بر و حرفه ای است، بیشتر خانواده ها حلیم سفره افطارشان را از آشپزخانه ها تهیه می کنند. بنابراین هر سال و با شروع ماه رمضان قیمت مصوب حلیم و شله اعلام می شود. امسال قیمت حلیم کیلویی 12 هزار تومان و شله کیلویی 13 هزار تومان اعلام شد. البته نا گفته نماند که همین سطل حلیم با افزودن القابی چون: اعلا، مجلسی، سنتی و سفارشی گران تر می شود تا جایی که کیلویی 15 تا 17 هزار تومان هم به فروش می رسد.
آش و سوپ هم از جمله غذاهای ملین و توصیه شده برای افطار است. سوپ جو به خاطر داشتن جو، خواص درمانی در تنظیم هورمون های اشتها آور دارد. این خوراک لعاب دار در مقایسه با دیگر دوستان آبکی اش، قیمت کمتری دارد و کیلویی سه تاشش هزار تومان به فروش می رسد. اما آش که طرفداران خودش را دارد و رونق آن چه در ماه رمضان و چه غیر رمضان از سکه نمی افتد، نزدیک افطار با قیمت 10هزار تومان برای هر کیلو فروخته می شود. البته باید توجه داشت که کارشناسان تغذیه در کنار این همه تعریف و تمجید از خواص غذاهای آبکی، به طور جدی توصیه می کنند که باید از مصرف زیاد و در حجم بالای این نوع غذاها، به دلیل بروز مشکل نفخ پرهیز کرد.
 
زولبیا و بامیه
این روزها ویترین همه قنادی ها بسیار پررنگ و لعاب است. تکه های طلایی و براق شیرینی هایی را می بینید که با تمام کوچکی شان، قند در دل هر بیننده ای آب می کنند. زولبیا و بامیه متاسفانه با تمام خوشمزگی شان، فایده ای که ندارند هیچ، پر از ضرر هم هستند. ترکیب نشاسته و قند های صنعتی که در روغن های داغ سرخ می شوند، در واقع سم مهلکی برای کبد، کلیه، صفرا و دستگاه گوارش شناخته شده است. اما بیشتر مردم با علم به این مضرات، همین که اولین روز ماه رمضان فرا می رسد، غروب با یک جعبه زولبیا و بامیه به خانه وارد می شوند.
اصلا انگار سفره افطاری بدون این قندهای جان فرسا بوی رمضان نمی دهد. قیمت زولبیا و بامیه به عنوان نوبرانه های ماه رمضان، زیر نظر دقیق کارشناسان و بازرسان بازار قرار دارد. براساس مصوبه صنف قنادان قیمت هر کیلو از این شیرینی نوبرانه بین 14 تا 11 هزار تومان تعیین شد. اما زولبیا هم با تمام سادگی در ترکیباتش دچار زرق و برق می شود و با نام هایی چون زعفرانی، مغزدار و مجلسی در قنادی ها کمی گران تر از نرخ مصوب به فروش می رسد.