با برنامه ریزی به مهمانی خدا برویم

هلال باریک و زیبایی در آسمان اردیبهشت ماه‌ بارانی‌مان ظاهر شده است. هلالی که خبر از آمدن بهار دیگری می‌دهد. بهاری که قرار است شکوفه‌های جان‌مان را به بار بنشاند. رمضان بار دیگر از گرد راه می‌رسد تا گرد روزهای دل‌آزردگی و ناکامی و بی‌قراری را از روح خسته‌مان بگیرد و فرصتی پیش بیاورد برای تنفس؛ تنفس جان‌های همیشه در تکاپوی ما. فرصتی برای در خود نگریستن و روزها و ساعت‌های خود را به‌گونه‌ای دیگر گذراندن. رمضان در حقیقت برنامه نانوشته‌ای است برای به گونه‌ای دیگر زیستن. تمرین یک‌ماهه‌ای برای بهتر کردن همه ابعاد زندگی. برنامه‌ای که قرار است قراری باشد برای رساندن ما به شب‌های قدرمان. از امروز ساعت‌های عمیق و پر از اشاره و استعاره‌ی از سحر تا افطار در دستان ماست. ساعت‌هایی که قرار است در آن جامه پرهیزمان را به تن کنیم و برای قرار ملاقات‌مان آماده شویم. قرار ملاقات در روزی که به دلیل وفای به عهد و پیمان‌مان، عید ما خواهد بود.. برای این روزها چه برنامه‌ای ریخته‌ایم؟ برای این سفر یک ماهه از منزلی به منزل بهتر قرار است چه بکنیم؟ شاید پرونده امروز برای مسیری که قرار است در این یک ماه در آن قدم بگذارید، کمک‌تان کند.
ماه نو، سبک‌زندگی نو
با فرا رسیدن ماه‌ مبارک رمضان، سبک زندگی معمول بیشتر مسلمانان تغییر می‌کند. این تغییر، نیازمند برنامه‌ریزی ویژه‌ای است که ما در قالب بسته‌های پیشنهادی به‌تفکیک برای همه اعضای خانواده، به برخی ابعادش پرداخته‌ایــم.  
  خانم خانه     آشپزی در 3 سوت چه خانه‌دار هستید چه شاغل، در ماه مبارک رمضان به دلیل روزه‌دار بودن، نیاز بیشتری به استراحت و فراغت دارید. پس مهم است ترفندهای آشپزی آسان و سریع را یاد بگیرید و حداقل در این یک‌ماه، به‌کار ببندید. فهرست غذاهای سریع مثل سالادماکارونی، کوکو، اشکنه و... داشته باشید. یک‌سری مواد اولیه مثل پیاز‌داغ، کدو و بادمجان سرخ‌شده، سبزی کوکو و آش و... را از قبل آماده و درون فریزر بگذارید. برای وعده‌های غذایی هر روز و هر هفته، برنامه‌ریزی داشته باشید و برای خرید مواد اولیه‌شان، از بقیه اعضای خانه کمک بگیرید تا با این تمهیدات، فقط نیم‌ساعت قبل از سحر یا افطار، نیاز باشد پای اجاق بایستید.    با سفره افطار خاطره سازی کنید یکی از زیباترین تصویرهای ذهنی همه ما از روزهای ماه مبارک رمضان، سفره‌های ساده و خوشمزه افطار است. سفره‌هایی که اگر چه در تعداد و تنوع خوردنی‌ها، رنگارنگ و گران‌قیمت به حساب نمی‌آمدند اما در آشپزی و دستپخت و انتخاب و چینش، هنرمندانه و منحصر به فرد بودند و عطر و طعم و رنگ معنوی و جادویی‌شان از یادمان نمی‌رود. اگرچه آن روزها و آن سفره‌ها برایمان خاطره شده، اما خودمان می‌توانیم بار دیگر برای بچه‌ها و اطرافیانمان از افطارهای ماه مبارک رمضان، خاطره‌های زیبا، خوشمزه و رنگارنگ بسازیم. غذاهای سنتی سفره‌های افطاری ایرانیان، هم در طعم و تنوع کم‌نظیر است و هم در خواص و فایده متناسب با شرایط روزه‌داری. انواع آش و سوپ مثل آش‌رشته و سوپ‌جو، انواع نوشیدنی و شربت‌های خنک مثل خاکشیر آلو و تخم شربتی، انوع دسر مقوی مثل رنگینک و فرنی و غذاهای ساده‌ای مثل کوکو و کتلت، انتخاب‌های خوبی برای چیدن سفره‌های رنگین اما ساده افطار است.    از مهمانی‌های ساده افطار، استقبال کنید افطاری دادن، هرچند حرکت بسیار نیک و پسندیده‌ای است اما برای خانم خانه، خالی از زحمت و دردسر نیست. پیشنهاد ما این است که برای محروم نماندن از حس خوب افطاری دادن به یک یا چندنفر مهمان روزه دار، از همه اعضای خانه برای مرتب و تمیز کردن منزل و آماده کردن خوراکی‌های افطار و چیدن میز و پهن کردن سفره، کمک بگیرید تا کل بار مهمانی، روی شانه‌تان سنگینی نکند. ممکن است همسر و پسرتان نتوانند یک آش جاافتاده بپزند اما گردگیری میز و صندلی، یا ریختن ماست در کاسه‌ها و پر کردن بشقاب‌ها از خرما، نیاز به استعداد و تخصص ویژه‌ای ندارد.    از فعالیت‌های خیرخواهانه غافل نشوید ماه مبارک رمضان، فرصت مغتنمی است برای شرکت در امور خیرخواهانه. کفاره روزه، فطریه، صدقه و... کمک‌هایی نقدی است که همه دوست دارند آن ها را به دست نیازمندان واقعی برسانند. اگر شما هم تصمیم دارید در این ماه، به‌شکل ویژه قدم خیری بردارید، بهتر است کمک تان به افراد و خانواده‌های نیازمند از طریق مؤسسات و مراکز خیریه معتبر و نیکوکاران شناخته شده انجام شود. این کار باعث می‌شود نظم و روال مطمئنی در حمایت از مستمندان حقیقی صورت گیرد. حالا می‌پرسید مراکز خیریه کجا هستند؟ اول از همه سری به مسجد محله بزنید چرا که معمولا همه مساجد یک خیریه کوچک محلی دارند.  


آقای خانه
    پیش به سوی ورزش و برگزاری جام رمضان در ماه مبارک رمضان بیشترین حجم استفاده از سالن‌ها و مجموعه‌های ورزشی شهر مربوط به آقایان است. معمولا سالن‌های ورزشی از نیم ساعت بعد از افطار فعالیت خود را آغاز می‌کنند و تا نزدیکی‌های سحر باز هستند. در عین‌حال بیشتر مساجد محله‌های قدیمی، هر سال اقدام به تشکیل تیم فوتسال و شرکت در لیگ بین‌محله‌ای رمضان می‌کنند که هم برای تماشاچی‌ها جذاب است و هم برای فوتسالیست‌ها. هم فال است و هم تماشا. ورزش در شب‌های رمضان را فراموش نکنید. باتوجه به مقارن شدنِ ماه‌رمضان با فصل گرم، استخر و آب‌تنی هم گزینه خوبی برای ورزش‌های افطار تا سحر است.     شرکت در محافل قرآنی اگر تصمیم دارید بعدازظهر و عصر هر روز، وقت خود را با برنامه‌های دینی و مذهبی پر کنید، دارالقران‌ها، محافل انس با قرآن، نشست‌های قرآنی مساجد، ترتیل و روخوانی یک جزء از قرآن بعد از نمازهای جماعت هر روز در تلویزیون و... ، از جمله فضاهایی است که می‌توانید از آن‌ها بهره ببرید. همچنین مراکز خیریه‌ای که ساعات نزدیک به افطار یا سحر، اقدام به پخش بسته‌های خوراکی بین مستمندان محله‌های مختلف شهر می‌کنند، حتما از کمک و همراهی‌تان استقبال خواهند کرد.     برنامه‌ریزی برای افطار تا سحر خانواده در ماه مبارک رمضان، همان‌طور که برنامه غذا خوردنِ خانواده با بقیه ایام سال فرق می‌کند، برنامه خواب و استراحت هم متفاوت می‌شود و برعکس ساعات روز که همه روزه و بی‌حال و خوابند، ساعاتِ بین افطار تا سحر، شهر بیدار است و پارک‌ها و سینماها و مراکز ورزشی، مشغول خدمات‌دهی‌اند. روی همین حساب، مهم است در کنار مهمانی‌های افطاری دوستانه و خانوادگی، برای تفریح خانواده در این ساعات، برنامه‌ریزی داشته باشید. جالب این که ماه رمضان امسال با رقابت‌های جام‌جهانی همزمان است و تماشای خانوادگی بازی‌های هیجان‌انگیز با چاشنی تخمه و پاپ‌کُرن و پفک، یک‌جور تفریح دلچسب به‌حساب می‌آید.     بچه‌ها و روزه‎ اولی‌ها     سحری‌های فول‌انرژی نوش‌جان کنید  اصلا حرفش را هم نزنید، حتی بهش فکر هم نکنید؛ روزه گرفتن بی سحری؟ قبول که سحر بیدار شدن کمی سخت است. اما اگر قبلش خوب خوابیده‌باشید مطمئن باشید بیدار شدن در آن موقع روز کلی هم کیف دارد. روزهای اول ممکن است موقع سحر کمی بی‎اشتها باشید، اما خیلی زود عادت می‌کند. اگر به‌جای خوابیدن تا پنج دقیقه قبل از آن و هول‌هولکی غذا خوردن، کمی زودتر بیدار شوید می‌توانید غذایتان را با کمی سالاد و سبزی شروع کنید تا اشتهایتان تحریک شود.     به پارچ آب نچسبید مصرف آب زیاد موقع سحر نه تنها از تشنگی در طول روز کم نمی‌کند، بلکه می‌تواند با رقیق کردن آنزیم‌های گوارشی، باعث بروز مشکلات گوارشی شود. بنابراین فکر نکنید با یک پارچ آب خوردن موقع سحر، تشنگی دیگر سراغتان نمی‌آید. درعوض می‎توانید از سبزیجاتی مثل کاهو که آب زیادی در خودشان دارند، استفاده کنید؛ یک سالاد کاهوی درجه یک پیشنهاد خوبی است، البته بدون سس. نکته مهم دیگری که البته مامان‌ها خودشان خوب بلدند این است که بهتر است در وعده سحری غذاهای سرخ‌کردنی نخورید. به‌جای غذاهای گوشتی هم بهتر است از حبوبات استفاده کنید.     آرنولد بازی ممنوع! اگر پرجنب‌وجوش و اهل ورزش هستید، بهتر است فعالیت‌های بدنی سخت را به بعد از ساعات افطار موکول کنید. کارشناس‌ها می‌گویند ورزش‌هایی که عرق آدم را درمی‌آورد، خیلی مناسب این روزها نیست. و از آن‌جایی که بدن شما هنوز به روزه‌داری عادت ندارد، فعالیت زیاد ممکن است به دردسر بیندازدتان.     ترفندهای مطالعه و موفقیت در امتحانات ماه مبارک رمضان با آخرین ماه‌های سال تحصیلی و ایام امتحانات همزمان شده و هرچند ممکن است دلتان بخواهد از صبح تا شب، زیر باد کولر دراز بکشید و بخوابید، اما ناگزیر از درس خواندن هستید. ساعات صبح تا ظهر، زمانی که هنوز خیلی گرسنه و تشنه و ضعیف نشده‌اید و البته حوالی 9 و 10 شب، زمانی که افطارتان هضم شده و قوی و بانشاطید، بهترین زمان برای مطالعه و به‌خاطر سپردن درس‌هاست.  
توصیه هایی برای ترک عادت های بد و ایجاد عادت های خوب در ماه رمضان فرصتی برای تغییرات ماندگار سارا هجری| روان شناس بالینی عادت ها در صورت مداومت و تکرار، باعث شکل گرفتن رفتارها می شوند و رفتارهای مداوم به سبک زندگی تبدیل خواهند شد. با این توصیف، رمضان فرصت مناسبی است تا در سایه تمرین یک ماهه ترک رفتارهای نامناسبی که در طول سال انجام می دهیم، آمادگی لازم   برای کنار گذاشتن همیشگی آن رفتار به دست آوریم تا زمینه جایگزین کردن سبک زندگی مطلوب و سالم و اسلامی به وجود بیاید. در ادامه و علاوه بر توصیه هایی برای ترک عادت منفی، نگاهی خواهیم داشت به ساده ترین تغییراتی که در ماه مبارک رمضان در زندگی روزمره مان به شکل ناخودآگاه اتفاق می افتد و چقدر خوب است که با توجه به تکرار یک ماهه شان به بخشی از سبک زندگی مان تبدیل شوند.    شناخت، اولین گام تغییر عادت های منفی نکته کلیدی در تغییر عادت های منفی مانند خجالتی بودن، عصبانیت، پرخوری و ... که سلامت جسمانی و روانی شما را به خطر می اندازد، شناخت پیدا کردن نسبت به آن هاست. در گام اول باید عادت های منفی خود را شناسایی کنید. به ضررها و خسارت های ناشی از انجام عادت بد بیندیشید. تا وقتی ذهن انسان معطوف به لذت های ظاهری یک رفتار است، درصدد حذف آن رفتار بر نمی آید اما اگر انسان از ضررهای آن رفتار آگاهی یابد، مصمم می شود که فکری به حال این عادت بد کند.    هر بار فقط یک عادت بد را ترک کنید اگر عادت های بد زیادی دارید، بدترین کار این است که بخواهید همه آن ها را با هم ترک کنید؛ یکی از آن ها را برگزینید و پس از موفقیت در ترک آن، به ترک عادت بعدی بپردازید.    عادت بد را با رفتار صحیح جایگزین کنید وقتی زمان و دلیل بروز یک رفتار غلط را شناختید، مرحله بعدی پیدا کردن جایگزینی موقت یا دایم است. برای مثال اگر زود عصبانی می شوید، فورا فریاد می کشید یا غرغر می کنید، این بار بلافاصله هنگام عصبانی شدن تا 10 بشمارید، نفس عمیق بکشید یا از فردی که فکر می کنید باعث ناراحتی و عصبانیت شما شده است، دور شوید.    ناامید نشوید اگر به هر دلیل دوباره مرتکب آن عادت بد شدید، همه چیز را خراب نکنید و از تصمیم خود منصرف نشوید دوباره شروع کنید، به آینده فکر کنید و صبور باشید. مبارزه و مقابله با این عادت ها و رفتارهای منفی، کار سهلی نیست اما غیر ممکن هم نیست.    با اعضای خانواده همدل شوید متاسفانه افراد زیادی در برخی از خانواده ها برای غذا خوردن، سر یک سفره حاضر نمی شوند. اما در ماه رمضان همه خانواده مقیدند که بر سر یک سفره حاضر شوند و در کنار هم غذا بخورند. همین نکته موجب همدلی و همراهی اعضای خانواده با یکدیگر می شود و در کنار آن، همکاری و کمک به مادر خانواده افزایش می یابد. ویژگی های مثبت این همدلی و همکاری با خانواده آنقدر زیاد است که خود را ملزم کنیم در بقیه اوقات سال هم این رفتار را داشته باشیم.    روابط اجتماعی تان را بهبود ببخشید حتما قبول دارید که افراد در ماه مبارک رمضان به دلیل احترام به روزه، مهربان تر می شوند و از دروغ و غیبت و ادای کلمات زشت و فحش دوری می کنند و این گونه است که تعارضات اجتماعی کمتر می شود و روابط بهبود می یابد. در ضمن، مهمانی دادن و مهمانی  رفتن از ساز و کارهای زیربنایی تقویت ارتباطات اجتماعی است که در پی آن، محبت و دوستی ها عمیق تر و از اختلافات و کدورت ها کاسته می شود و خب در رمضان هم مراسم و مهمانی های افطاری، زمینه ای برای دید و بازدید است و باعث تقویت صله رحم می شود. اما بهتر نیست صله رحم را در تمام ماه های سال انجام دهیم؟    نمازهایتان را اول وقت بخوانید نماز صبح اول وقت معمولا نصیب کسانی می شود که سحرها بیدارند. هستند کسانی که نمازهای یومیه خود را اول وقت به جا می آورند اما برای نماز صبح اول وقت، بهانه می تراشند. ماه رمضان فرصتی است که بدانیم می شود تمامی نمازها را اول وقت خواند، اگر بخواهیم.  
راهنمای پخش جزءخوانی قرآن کریم از رسانه‌ها خدا را شکر که یک سال دیگر هم توانستیم ماه رمضان را ببینیم و امید که بتوانیم از گنج های معنوی این ماه بهره مند شویم. در ادامه پرونده ماه‌رمضانی امروز، جدولی از زمان پخش جزءخوانی قرآن کریم در ماه بهار قرآن از شبکه های صدا و سیما تهیه کرده ایم تا با توجه به ساعت ها، برای دیدن و شنیدن و همراهی با آن ها برنامه ریزی کنیم. به گزارش وب‌سایت سازمان صدا و سیما، امسال بیش از 180 عنوان ویژه برنامه رمضانی برای شبکه های سیما و ۱۵۴ هزار دقیقه برنامه ویژه ماه رمضان برای پخش از شبکه‌های مختلف رادیویی کشورمان آماده پخش شده است.