فرافکنی نکنید

ملیحه اسناوندی- اظهار‌نظر مسوولان درباره هر آنچه در حیطه وظایف و اختیارات‌شان نیست به موضوعی عادی در دولت دوازدهم تبدیل شده است فارغ از آنکه دیدگاه‌های غیرکارشناسی و بی‌ارتباط با مسوولیت مطرح‌کنندگان درباره مسایل مختلف می‌تواند مخل اداره و انجام امور کشور باشد. اخیرا شاهد صدور بیانیه‌ای با امضای رییس مجلس خبرگان در خصوص برجام بودیم. ابتدا گفته شد این بیانیه که در محتوایش از رییس‌جمهور خواسته شد از مردم بابت خسارتی که از برجام به کشور وارد شد عذر‌خواهی کند‌ از سوی مجلس خبرگان رهبری صادر شده اما بی‌اطلاعی برخی از اعضای خبرگان سبب شد تا نهایتا این بیانیه به اسم رییس مجلس خبرگان تمام شود. موضوعات اینچنینی کافی است تا اصل تفکیک قوا، مسوولیت‌ها، وظایف و مدیریت‌ها زیر سوال برود‌. متاسفانه برخی از مسوولان و مقامات خود را صاحب نظر و مجاز می‌دانند که نه تنها درباره مسایلی که به حوزه فعالیت و مسوولیت آنها مرتبط نیست دخالت کنند بلکه حتی درباره موضوعاتی که مورد تایید رهبری نیز هست اظهار‌نظر می‌کنند. البته اظهار‌نظر کارشناسانه می‌تواند مطالبات جامعه را فراهم کند و کمکی به نهادهای مسوول باشد اما در عین حال باید به این نکته اشاره کرد که دیدگاه‌ها و نظرات مختلف می‌تواند منجر به سردرگمی افکار عمومی و اختلاف میان مردم شود. مثلا در خصوص برجام رهبری به دولت اختیار داد تا برای حفظ این قرارداد مذاکرات با کشورهای اروپایی ادامه پیدا کند و ضمانت لازم از آنها گرفته شود در این راستا حسن روحانی نیز به دستگاه دیپلماسی کشور ماموریت داد تا با مذاکره از ماندن کشورهای اروپایی در برجام اطمینان خاطر پیدا کند و با عقلانیت تهدیدها را به فرصت تبدیل کند. باید توجه داشت که خروج آمریکا از برجام می‌تواند فرصتی برای جراحی‌های بزرگ در عرصه سیاسی و اقتصادی، با پشتیبانی مردم باشد و عبور از این مرحله بحرانی، فقط با اقناع افکار عمومی مردم‌ و تحقق وحدت امکان‌پذیر است. فارغ از نتیجه برجام به جهانیان ثابت شد که کشور ما اهل مذاکره است و ایران‌هراسی فریبی بیش نیست و این راه گفت‌وگو همچنان ادامه‌دار خواهد بود‌. این موضوع می‌تواند برای همه مردم و مسوولان کشور کافی باشد و منجر به وحدت بیشتر میان آنان شود. ضمن اینکه با این نگاه می‌توان از برجام تمام‌قد دفاع کرد نه آنکه رییس‌جمهور و دستگاه دیپلماسی کشور را بابت این موضوع سرزنش و زمینه اختلاف دولت و ملت را فراهم کرد.
باید تاکید کرد که دخالت‌های خارج از حیطه وظایف مسوولان تخطی از مقررات است و برخی از این فرافکنی‌ها و قانون‌گریزی‌ها در حالی توسط مسوولان مداخله‌گر مطرح می‌شود که حتی در حیطه وظایف و اختیارات خود پاسخگو نیستند و بیشتر نقش منتقد را برای سایر نهادها به خصوص قوه مجریه بازی می‌کنند. البته محدودیت رییس‌جمهور و دولت نیز سبب دخالت بیشتر سایر نهادها می‌شود چرا که قانون اساسی بخشی از اختیارات را به رییس‌جمهور داده اما در عین حال بخش دیگر را نیز به نهادها و سایر قوا محول کرده لذا نمی‌توان برای این محدودیت قانونی کاری کرد. ولی بخشی از محدودیت‌های رییس‌جمهور فراتر از قانون شناخته می‌شود که این همان تعدی به اختیارات دولت توسط برخی افراد است که دست منتخب مردم را می‌بندند و فشارهای زیادی برای اتخاذ تصمیمات لازم و به موقع به او وارد می‌کنند. متاسفانه برخی مسوولان با دخالت‌هایشان نمی‌گذارند رییس‌جمهور در محدوده قانونی خود به وظایفش عمل کند و اگر هم طبق مطالبات جامعه دست به اقدامی بزند نهایتا مقصر شناخته می‌شود و این در واقع مانع‌تراشی‌ای است که خارج از اراده دولت است و در چهار سال اخیر نمونه‌هایش بیش از گذشته دیده می‌شود.
این دخالت‌ها صدای رییس‌جمهور را هم در آورده و او به این انتقادها اینگونه واکنش نشان داد: این روزها با موضوعاتی که مطرح می‌شود بیشتر به یاد جمله معروف حضرت امام خمینی(ره) در آبان ۶۵ که به «این تذهبون؟» معروف است، ‌می‌افتم. در آن روز بین ایران و آمریکا اختلافی وجود داشت که آمریکا در آن شکست خورده بود اما یک عده به دنبال آن بودند که مسوولان ایرانی را مورد سوال قرار دهند و امام راحل برخورد حکمت‌آمیز با آنها داشت و آن درس خوبی برای ما بود و هست. امروز روزی نیست که همدیگر را پای میز سوال ببریم، البته ممکن است چنین فرصتی بعدا پیش بیاید که بسیار از آن استقبال می‌کنیم.
مجلس خبرگان تنها می‌تواند راهنمایی کند


احمد مازنی در گفت‌وگو با «جهان صنعت» در خصوص بیانیه مجلس خبرگان گفت: مسوولان نظام جمهوری اسلامی در مورد مسایلی که برای کشور اتفاق می‌افتد مسوولیت مشترک دارند بنابراین در این خصوص کسی نباید فرافکنی کند البته ممکن است در جمعی طرحی بیان شود و برخی موافق آن و عده‌ای دیگر نیز مخالف باشند اما اگر این طرح رای آورد و اجرایی شد مخالفان نباید تخریب کنند و بگویند که ما قبلا این موضوع را متذکر شدیم و حال باید از مردم عذرخواهی کنید.
مازنی گفت: هیات دولت مسوولیت مشترک دارد. هر وزیری اگر طرح و لایحه‌ای را در دولت بیاورد و اکثریت نیز رای مثبت بدهند همه دولت با هم مسوول اجرای آن هستند حتی اگر وزیری مخالف این طرح بوده باشد. وی تاکید کرد: در سایر قوا نیز این موضوع صدق می‌کند مثلا در قوه مقننه اگر موضوعی مطرح و تصویب شد همه موظف هستند از آن حمایت کنند البته نقد منصفانه در ضمن اجرا می‌تواند وجود داشته باشد و نظر مخالف هم می‌تواند اعلام شود اما فرافکنی و برخورد تخریبی نباید صورت بگیرد. این نماینده تصریح کرد: مجموعه نظام نیز همین‌گونه است. قوای سه گانه، شورای نگهبان، مجلس خبرگان‌، مجمع تشخیص، نیروهای مسلح و رهبری همه مسوولیت مشترک در مورد مسایلی که در چارچوب نظام گرفته می‌شود دارند لذا هیچ کسی نباید نهادی را مسوول بداند و فرافکنی کند با وجود اینکه اختلاف‌نظرها و پیشنهادها در زمان خودش مطرح می‌شود. عضو فراکسیون امید ادامه داد: برجام به عنوان یک برنامه ملی از جانب نظام جمهوری اسلامی ایران با شش کشور دنیا به صورت محصول مذاکرات 12‌ساله به نتیجه رسید و تبدیل به یک تفاهمنامه شد‌. این تفاهم هفت طرف دارد و همه در حال رصد شدن هستیم ضمن اینکه سازمان ملل در شورای امنیت قطعنامه‌ای در حمایت از این تصمیم نیز صادر کرده اما اکنون عضوی که از قبل هم پیش‌بینی شده که عهدشکن است به تعهداتش عمل نکرده و از برجام خارج شده پس الان باید از داخل کشور صدای واحد شنیده شود نه اینکه بخشی از نظام بخش دیگر را مسوول بداند و خود از زیربار مسوولیت شانه خالی کند. وی تاکید کرد: به این معنا مجلس خبرگان رهبری و آیت‌الله جنتی بخشی از نظام هستند، مسوولیت مشترک دارند و باید کمک و همراهی کنند.
البته می‌توانند نظراتشان را بدهند ولی فرافکنی نباید صورت گیرد. ثانیا هر دستگاهی ضمن مسوولیت مشترک در تصمیمات وظایف و اختیاراتی دارد که این وظایف در جای خودش در قانون تعریف شده لذا نباید رفتاری صورت گیرد که تداخل وظایف تلقی شود. مازنی تصریح کرد: وظیفه مجلس خبرگان رهبری در قانون اساسی این است که رهبر را از بین شخصیت‌های واجد شرایط انتخاب و به مردم معرفی کند. همچنین بر رفتار رهبری از حیث واجد شرایط مندرج در قانون اساسی نظارت کند ضمن اینکه باید هر‌از‌چندگاهی این را به ملت اعلام کند. وی افزود: مجموعه‌های ذیل رهبری مثل نیروهای مسلح و دفتر رهبری نیز باید توسط مجلس خبرگان نظارت شود تا عملکرد آنها به نوعی به جایگاه رفیع رهبری آسیب نزند.
مازنی ادامه داد: در مورد مسایل دیگر مجلس خبرگان تنها می‌تواند رهنمود داشته باشد که باز این نیز جزو وظایف نیست ولی تا این اندازه که در خصوص مشکلات اقتصادی و یا روابط بین‌الملل راهنمایی کند پذیرفته شده است اما اینکه از موضع مجلس خبرگان رهبری بیانیه صادر شود که رییس‌جمهور از مردم عذر‌خواهی کند به هیچ‌وجه قابل قبول نیست و به نوعی فرافکنی و تداخل در وظایف قوه مجریه است. وی در پایان خاطر‌نشان کرد اگر هرکسی کارخود را درست انجام دهد مشکلاتمان در مسایل داخلی و بین‌الملل حل می‌شود.