اقدامات لازم فهرست شده است

گروه سیاسی- سه‌شنبه شب روز سختی برای دستگاه دیپلماسی ایران بود. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان پس از سفر به پکن و مسکو در بروکسل حاضر شد تا با وزرای سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای روند ادامه برجام و تضمین‌هایی لازمه اروپایی‌ها در این باره گفت‌وگو و رایزنی کند؛ گفت‌وگوهایی که در نهایت منجر به یک بیانیه مطبوعاتی شد که فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آن را قرائت کرد. براساس این بیانیه کشورهای اروپایی تعهد خود در اجرای کامل و موثر برجام را که به اتفاق آرا‌ توسط قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به عنوان عنصری کلیدی در ساختار نظام عدم اشاعه هسته‌ای جهانی و یک دستاورد دیپلماتیک مورد تاکید قرار گرفته است، یادآوری کردند. در ادامه این بیانیه آنها با اظهار تاسف از خروج آمریکا از برجام، بر اینکه رفع تحریم‌های مرتبط هسته‌ای و عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران بخش‌های اساسی توافق را تشکیل می‌دهد، صحه گذاشتند. آنها همچنین بر تعهد خود به ایجاد اطمینان نسبت به ادامه تحقق اهداف تاکید و موافقت کردند که گفت‌وگوهای خود را در راستای این هدف تعمیق بخشند. کشورهای حاضر در این نشست به طور ویژه متعهد شدند که مباحث کارشناسی فشرده‌ای را با ایران درباره مسایلی همچون حفظ و تعمیق روابط اقتصادی با ایران، تداوم فروش نفت و گاز، تعاملات موثر بانکی، ادامه روابط حمل‌ونقل موثر دریایی، زمینی‌و‌هوایی و خط آهن، ایجاد هر چه بیشتر فضای شفاف و قانونمند اقتصادی، سرمایه‌گذاری بیشتر در ایران، تکمیل و اجرای بیشتر یادداشت تفاهم و قراردادهای منعقده بین شرکت‌های اروپایی و طرف‌های ایرانی و... را با هدف رسیدن به راه‌حل‌های عملی [ظرف مدت چند هفته آینده] آغاز کنند. آنها در این بیانیه یک بار دیگر عزم و اراده خود را برای اجرای برجام در تمامی بخش‌های آن همراه با حسن نیت و در فضایی سازنده مورد تاکید قرار داده و موافقت کردند به مشورت‌های فشرده خود در تمامی سطوح و با سایر اعضای برجام ادامه دهند.
در ادامه فدریکا موگرینی نیز اعلام کرد که اتحادیه اروپا به دنبال راه‌هایی است که امکان سرمایه‌گذاری در ایران حفظ شود. با این حال وی در ادامه گفته اتحادیه اروپا با وجود تلاش و خواست جدی برای حفظ برجام، نمی‌تواند ضمانت‌های حقوقی و اقتصادی در این زمینه بدهد. آمریکایی‌ها نیز برای آنکه از گردونه مذاکرات برجامی عقب نمانند برنامه‌هایی را همزمان با تلاش ایران برای رایزنی درباره توافق هسته‌ای در بروکسل برای خود تدارک دیدند. هدر نائورت سخنگوی رسمی وزارت خارجه آمریکا‌ به خبرنگاران گفت که ۲۰۰ دیپلمات و نماینده از کشورهای گوناگون در وزارت خارجه آمریکا گرد آمدند تا درباره قدم‌هایی که باید پس از خروج واشنگتن از برجام برداشته شود، با یکدیگر رایزنی کنند. نائورت در ادامه گفت که این دیپلمات‌ها با چندین مقام ارشد وزارت خارجه در رابطه با این مساله دیدار کردند و چندین مقام رسمی وزارت خزانه‌داری نیز در این جلسه حضور داشتند. وی همچنین اظهار داشت که مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده‌ دوشنبه آینده ساعت ۱۱ صبح نخستین سخنرانی خود را درباره توافق ایران در بنیاد «هریتیج» ایراد خواهد کرد.
ما دنبال خیالبافی درباره رابطه‌ اروپا با آمریکا نیستیم
وزیر امور خارجه کشورمان نیز پیش از ترک بروکسل در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: ما دنبال خیال بافی نیستیم که اروپا رابطه‌اش را با آمریکا به هم بزند. نه چنین چیزی امکان‌پذیر است و نه اروپایی‌ها خودشان چنین حرفی می‌زنند بلکه دنبال این هستیم که اروپا از منافع خودش دفاع کند. وی افزود: دیدار ما دیداری سه‌‌جانبه بود. البته وزرا با خودشان جلسه‌ای پیش از ما داشتند. در این جلسه در مورد اقدامات آمریکا برای بی‌اثر کردن مذاکرات ایران با اروپا صحبت کردیم. البته ما در چارچوب واقعیات صحبت می‌کنیم. اروپا متحد آمریکایی‌هاست و قرار نیست روابطش را با آمریکا کنار بگذارد اما در شرایط کنونی با سیاست‌هایی که ایالات متحده مخصوصا شخص آقای ترامپ اتخاذ کرده است الان برای اروپا زمان این است که ببیند چگونه منافع خودش را دنبال کند. وی ادامه داد: اروپا و آمریکا در موضوعاتی دارای اشتراک و در موضوعاتی اختلاف دارند‌. فعلا موضوع ایران موضوعی است که مورد اختلاف آنهاست. معنی‌اش این نیست که آمریکا و اروپا فردا با هم درگیر می‌شوند کما‌اینکه سال‌ها در مورد موضوعات دیگر با هم اختلاف داشتند اما اروپایی‌ها خط خود را دنبال کردند و آمریکایی‌ها خط خودشان را دنبال کردند. ظریف در بخش دیگری از این گفت‌وگو خاطرنشان کرد که تا چند هفته آینده منافع ایران از برجام مشخص می‌شود. وی ادامه داد: فعلا فهرستی از کارهایی که باید انجام شود تهیه شده است و همه آنها نیاز دارد تا عملیاتی و جزیی شود تا بر اساس آن بتوانیم تصمیم بگیریم که چه مقدار برجام می‌تواند منافع ایران را تضمین کند. وزیر امور خارجه با بیان اینکه گفت‌وگوهای ایران با اروپا پس از خروج آمریکا از برجام شروع خوبی برای مذاکرات بعدی بود،‌ گفت: مشخص شد که برجام یک مجموعه مستقل است و ارتباطی به موضوعات دیگر ندارد. تعهدات کشورها در برجام مستقل از سایر موضوعات است و باید این تعهدات انجام بگیرد. فکر می‌کنم برای شروع اقدام مناسبی بود و پیام سیاسی مهمی را ارسال کرد اما این پایان کار نیست. تصمیم گرفته‌ایم که از ابتدای هفته آینده برنامه‌هایمان را جدی‌تر پیش ببریم.


ظریف با اشاره به اجلاس سران اروپایی‌ها، گفت: یکی از موضوعات اجلاس سران اروپایی‌ها، برجام خواهد بود و در این زمینه تصمیم‌گیری می‌کنند. از هفته آینده جلسات فشرده کارشناسی هم داخل آنها و هم در زمان ضرورت با مشورت ما صورت خواهد گرفت. وی افزود: جمعه آینده اجلاس مشترک هر پنج کشور و ایران است یعنی 1+4 یا 2+3، بستگی دارد که از چه منظری بخواهیم به این گروه‌بندی نگاه کنیم.
ظریف تاکید کرد: آمریکایی‌ها از برجام خارج شده‌اند و قطعا در این نشست‌ها نخواهند بود. جلسه کمیسیون مشترک بدون آمریکایی‌ها برگزار خواهد شد و مکانیسم کمیسیون مشترک از آن مسیر به جریان می‌افتد. وی در ارتباط با تحریم رییس بانک مرکزی گفت: به نظر می‌رسد که دلیل این تحریم عصبانیت آمریکا از شرایطی است که پیش آمده، ما باید توقع داشته باشیم که آمریکایی‌ها از این نوع حرکت‌هایی مبتنی بر عصبانیت بیشتر انجام دهند. وی ادامه داد: خلاف قانون بودن اقدامات آنان بیان‌کننده این موضوع است و در عرف روابط بین‌الملل کاری زننده و نشان‌دهنده توانمندی نیست؛ بلکه نشان‌دهنده ضعف منطق ایالات متحده است و از سوی دیگر ایالات متحده کاملا حس کرده است که به غیر از چهار اصحابش در منطقه ما، هیچ‌کسی از سیاست آمریکا حمایت نکرده است.