روزنامه آفتاب یزد
1397/02/26
ایران و اروپا نقطه سرخط
آفتاب یزد- گروه سیاسی: این روزها چشم خیلی‌ها به اروپا است. بروکسل مقر اتحادیه اروپا تنها قرار نیست تکلیف این موضوع را روشن کند که برجام بدون آمریکا شدنی است یا خیر. باید نگاهی کلان تر به رخدادهای این روزها در قاره سبز داشت. اروپا در ماه‌ها‌ی اخیر وقتی دونالد ترامپ سرناسازگاری با برجام گذاشته بود به موازات سخنرانی اعلام کرد از این توافق محافظت خواهد کرد. حالا در عمل ایالات متحده در برجام نیست و بسیاری منتظر هستند تا مشخص شود اروپا در عمل چقدر می‌تواند از این توافق دفاع کند. برخی چهره‌ها‌ی سیاسی در اروپا که بر استقلال اتحادیه از ایالات متحده حساس هستند تاکید کرده اند که آنها از تصمیم کاخ سفید پیروی نخواهند کرد. دست کم یک قرن پیش اروپا مبدا تمام تصمیمات بزرگ در سراسر جهان بود، وقتی آفتاب در بریتانیای کبیر غروب نمی‌کرد و فرانسه از آفریقا تا آسیا مستعمره می‌افزود، آلمان و روسیه نیز هرکدام مهره‌ها‌ی تاثیرگذار سیاست بین الملل بودند. اما ورق چند دهه است که برگشته. شاید جرج واشنگتن، دیوید همیلتون و توماس جفرسون حدود 230 سال پیش وقتی که 13 مستعمره در آمریکای شمالی از بریتانیا مستقل شد، گمان نمی‌کردند کشوری که آنها تحت عنوان ایالات متحده در کنفرانس فیلادلفیا ایجاد می‌کنند بتواند تسلط اروپا را به حاشیه ببرد. حالا اروپا در چنین شرایطی می‌خواهد اثبات کند کهقرار نیست همیشه راه واشنگتن را برود. البته رابطه اروپا و امریکا همواره برای هر دو طرف منافع امنیتی و اقتصادی بالایی داشته است. حالا سوال اساسی این است که آیا برجام در میان این رابطه تنگاتنگ به حیاتش ادامه خواهد داد یا خیر؟
محافظان برجام
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشست اندیشکده مطالعات امنیتی اتحادیه اروپا مستقر در بروکسل با موضوع سیاست‌ها‌ی این اتحادیه پس از برگزیت، گفت:«اتحادیه اروپا واکنش‌هایی متحدانه درباره حمله سالزبری و به علاوه مسئله ایران داشته است. ما همچنان به همکاری خود به عنوان یک طرف متحد و برای دستیابی به هدفی دقیقا یکسان ادامه می‌دهیم.» بنا بر گزارش پایگاه اینترنتی اتحادیه اروپا، موگرینی دیروز پیش از دیدارهای دیپلماتیک گفت:«روز سه شنبه، بوریس جانسون وزیر امورخارجه انگلیس به بروکسل خواهد آمد و به همراه‌ها‌یکو ماس وزیر امورخارجه آلمان و ژان ایو لودریان وزیر امورخارجه فرانسه برای حفظ توافقی که با یکدیگر و نیز به همراه چین و روسیه به دست آوردیم تلاش خواهیم کرد. ما با همراهی یکدیگر این توافق را حفظ خواهیم کرد. ما علاوه‌براین، نشستی با وزیران امورخارجه سه کشور اروپایی برگزار خواهیم کرد و دیداری نیز با محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران خواهیم داشت.»
دیروز صبح دیدار ظریف و موگرینی پیش زمینه دیدار با وزرای خارجه سه کشور اروپایی بود. محمد جواد ظریف پس از دیدار با موگرینی گفت:«دیدار خوب و سازنده‌ای داشتیم.» او ادامه داد:«ما برای گفت‌وگوهای امروز (با وزیران خارجه سه کشور) آماده‌ایم و در مسیر درست برای حرکت رو به جلو هستیم تا اطمینان حاصل کنیم منافع همه اعضای باقی مانده برجام به ویژه ایران
تامین و تضمین شود.» وزیر امور خارجه ایران گفت:
«در این دیدار بر ضرورت اجرای کامل برجام توسط همه طرف‌های باقی مانده و بهره مندی ایران از منافع برجام و اینکه این بهره مندی‌ها
تضمین شود، تاکید شد.» ظریف در ادامه افزود: «درباره نحوه اقدام و چگونگی رسیدن به آن تضمین‌ها نیز کار را شروع کردیم. مذاکرات کارشناسی در ادامه مذاکرات دیروز ادامه دارد و امشب
هم با وزیران خارجه گفت و گو می‌کنیم. همین طور در طول
یکی دو هفته آینده به صورت مشترک در سطح سیاسی
و کارشناسی ادامه می‌دهیم. در زمینه روش‌هایی که میشود منافع ایران و سایر طرف‌ها را تضمین کرد صحبت می‌کنیم. ما باید اطمینان حاصل کنیم یک طرف با خروج غیرقانونی‌اش نمی‌تواند نفع ببرد از این مسئله و سایر اعضا نیز می‌توانند از حضور و
باقی ماندن‌شان منفعت ببرند.»
موافقان برجام از لندن تا واشنگتن
نزدیکترین متحد ایالات متحده یعنی بریتانیا نیز یکی از موافقان برجام قلمداد میشود. بوریس جانسون که تا آخرین ساعات تصمیم گیری ترامپ در واشنگتن بود تا شاید بتواند رئیس جمهور آمریکا را از خروج برجام منصرف کند، دیروز به نوعی به دنبال ارسال سیگنال‌های مثبت بود و درباره رویکرد جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا که بارها از تغییر نظام در ایران حمایت کرده است، گفت:«این هدفی نیست که انگلیس آن را دنبال کند چرا که تغییر نظام در تهران لزوما به معنای یک تغییر بهتر نخواهد بود.»
پیش تر ترزا می‌در تماسی تلفنی با حسن روحانی از توافق
هسته ای حمایت کرده بود. اما خروج از برجام توسط کاخ سفید نه تنها در میان شرکای اروپایی بلکه در خود ایالات متحده نیز با واکنش‌های منفی مواجه شده است. از جمله دیروز برنی سندرز سناتور کهنه کار دموکرات که در انتخابات 2016 سودای فتح کاخ سفید را داشت در یادداشتی در روزنامه گاردین با بیان اینکه دونالد ترامپ با خروج از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) یکی از بی‌پرواترین اقدامات دوران ریاست جمهوری خود را به انجام رساند، نوشت:«رییس‌جمهور ترامپ با این تصمیم سال‌ها تلاش سخت دیپلمات‌هایمان را نابود کرد که به یکسری محدودیت‌های شدید و بازرسی‌های سخت از برنامه هسته‌ای ایران دست یافته بودند. وی همچنین دروازه فرصت امیدوارکننده کاهش تنش میان تهران و واشنگتن را مسدود کرد.»
چرخش به غرب روسیه؟
البته شاید مهمترین خبر دیروز را می‌توان به موضع گیری روسیه نسبت داد. اخباری از روسیه شنیده شد که شاید برای برخی
ناامید کننده بود در واقع برای آنهایی که در ایران بر نگاه به شرق
تاکید دارند و مدعی هستند حرکت به سمت نزدیکی به چین و روسیه راه گشا
است و دولت را غرب گرا توصیف می‌کنند! سرگئی ریابکوف،
معاون وزیر امور خارجه روسیه دیروز در یک کنفرانس تاکید کرد که رایزنی درباره آینده برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بدون حضور آمریکا هم ممکن خواهد بود. ریابکوف ادعا کرد:«هر چند حفظ توافق هسته‌ای با ایران بدون اینکه تهران امتیازی بدهد، غیرممکن است.» او در ادامه تاکید کرد: «اگر طرف‌های توافق خواست سیاسی لازم برای حفظ توافق هسته‌ای را داشته باشند این مسئله علیرغم خروج آمریکا نیز ممکن است. ما باید پارامترهای کار در چارچوب برجام بدون آمریکا را تعیین کنیم. ما بر این باوریم که این کار هم به صورت تئوریک و هم در عمل ممکن است.» وی افزود: مهمترین مسئله این است که عناصر خواست سیاست ایران در منطقه و برنامه موشکی‌اش، خشم آمریکایی‌ها
و متحدانش را بر می‌انگیزد. وزارت امور خارجه (روسیه)
بر این باور است که آمریکا تصمیم خود را تغییر نخواهد داد و قصد ندارد
تصمیمش درباره خروج از توافق هسته‌ای را مورد بازبینی
قرار دهد. ریابکوف خاطرنشان کرد:«رییس‌جمهور دونالد ترامپ آنچه
روز ۸ مه گفته است را به واقعیت تبدیل خواهد کرد.» او در پایان گفت:«روسیه طبق مسئولیت‌های خود در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک به کار برای طراحی مجدد تاسیسات غنی‌سازی فردو ادامه خواهد داد. مسکو به تعهداتش ذیل برجام به همان اندازه که دیگر طرف‌ها به توافق پایبند می‌مانند، عمل خواهد کرد.» علاوه بر این سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز دیروز در اظهاراتی درباره برجام در یک کنفرانس خبری گفت که کشورهای اروپایی طرف برجام شاهد آغاز فشارهای آمریکا پس از خروج این کشور از توافق هسته‌ای هستند. لاوروف ادامه داد:«پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان که ادامه پایبندیشان به توافق را تایید کرده‌اند، شاهد افزایش فشار آمریکا برای قطع روابط تجاری‌شان با تهران بوده‌اند.» او همچنین گفت:«اولتیماتوم‌ها به این کشورهای اروپایی برای توقف تجارت با ایران شامل صادرات کالاهای خاص و واردات نفت ایران داده شده و ضرب‌الاجل‌های 60 و 90 روزه نیز در همین راستا تعیین شده است، این به نوعی بخشی از یک طرح برای اعمال فشار شدید
است.» چنین نگاهی از سوی روس‌ها پیش از این هم قابل
پیش بینی بود. مسکو حدود یک دهه پیش نیز اعلام می‌کرد هیچ تحریمی‌نباید علیه برنامه هسته ایران اعمال شود اما وقتی تحت سیاست «ریست» با باراک اوباما دور تازه از روابط کرملین-کاخ سفید ایجاد شد آنها نیز به صف کشورهای تحریم کننده پیوستند.
هنوز دیر نیست
حال باید دید در دور جدید گفت و گوها چه مذاکراتی پیش گرفته خواهد شد. اما شاید بد نباشد گریزی به اسفند 96 بزنیم زمانی که وزیر خارجه فرانسه به تهران آمد تا شاید بتواند مصالحه ای میان طرفین ایجاد کند. اما دست رد ایران به سینه او موجب شد حالا بار دیگر درحالی مذاکرات با اروپا آغاز شود که تحریم‌های آمریکا با گذشت هر روز نزدیک و نزدیک تر شود هرچند که اجماع در اجرای آن، خود محل پرسش است. درواقع چنین مسیری که همان مذاکره با اروپا بود پیش از این نیز احتمالا می‌توانست انجام شود. هرچند برخلاف دلواپسان که لحظه شماری می‌کنند می‌توان همین دیدار دیشب وزرای خارجه سه کشور اروپایی با ظریف را نقطه عطفی برای بازگشت به دیپلماسی فعال قلمداد کرد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) پایان صبر استراتژیک ایران!(یادداشت میهمان) (کيهان) اخبار کوتاه (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
سید علی‌رضا کریمی سردبیر
ایران و اروپا نقطه سرخط
مجید ابهری رفتارشناس
بابک خطی طبیب و فعال اجتماعی
تکرار ماجرای نرگس برای 9 دانش‌آموز دیگر
کره شمالی غیراتمی؟
نمی‌توانیم هم با دشمنان برخورد کنیم و هم مراقب باشیم از پشت خنجر نزنند
اصولگرایان از هم پاشیده هستند
خبر مرگم را هم از تلویزیون پخش نکنید!
فشار به دیپلمات‌های ایرانی از قلب تهران!
ایران و اروپا نقطه سرخط
تکاپوی مجلس برای پخش مسابقات ورزشی بانوان
