رویای رونق بورس

هادی مومنی- در یک جمله می‌توان می‌توان گفت بورس در سالی که گذشت معاملات را با «نوسان» آغاز کرد و با «تعادل» به پایان رساند. این «نوسان» و «تعادل» آیینه تمام نمای داد و ستد سهام توسط سهامداران در تالار شیشه‌ای بود. بازارهای موازی هم در سال گذشته با افزایش و کاهش قمیت‌ها مواجه شدند. بورس همیشه نسبت به رخدادهای بازارهای موازی حساسیت نشان می‌دهد و به همین خاطر بخشی از سرمایه‌گذاران همیشه سرمایه‌های خود را در بازارهای متفاوت مالی تغییر می‌دهند. بازار ارز، طلا و سکه معمولا با سودهای خوبی که برای فعالان شکل می‌دهند همیشه از جذابیت ویژه‌ای برخوردار هستند و اتفاقا بورس هر زمان با کاهش بازدهی مواجه می‌شود، وسوسه‌های تازه‌ای از سوی سرمایه‌گذاران برای خروج نقدینگی به وجود می‌آید. قبل از آن که به تحولات تاثیرگذار بازار سهام در سال 95 بپردازیم، نگاهی به تحولات قیمتی سایر بازارهای مالی تاثیر گذار همانند «ارز، طلا، سکه، نفت و ...» می‌اندازیم و نوسان قیمت‌ها در همه این بازارها را به صورت تفکیک شده نشان می‌دهیم تا تصویر دقیق و جامعی در ادامه به بازار سرمایه داشته باشیم.
رقص دلار در مرز 4000 تومان
آمارها نشان می‌دهد در سالی که گذشت نوسان در بازار ارز به صورت کلی در یک خط متعادل قرار داشت و به جز چند هفته که قیمت دلار حتی به بالای چهار هزار تومان هم رسید در سایر زمان‌ها دلار در کانال قیمتی 3400 تا 3800 تومان قرار داشت. در مقابل شرایط بازار برای دلار دولتی یا همان دلار مرجع هم خیلی پرنوسان نبود و این ارز برای واردکنندگان در سال گذشته چالش‌های کمتری را به وجود آورد. دلار مرجع در سالی که گذشت بین محدوده قیمتی سه هزار تا 3200 تومان در نوسان بود. افزون بر این یورو به عنوان یک ارز پرتقاضا همانند همیشه خیلی با رشد و افزایش قیمت‌ها روبه‌رو نشد به گونه‌ای که یورو در 12 ماه تنها 100 تومان افزایش یا کاهش قیمت را تجربه کرد. آمارهای مستند نشان می‌دهد که این ارز در سال 95 بین قیمت 3900 تا چهار هزار تومان قرار داشت و خریداران خود را خیلی با هیجان یا دردسر مواجه نکرد.
رشد اندک طلای 18 و 24 عیار


بر اساس این گزارش قیمت طلا هم در سال گذشته آنچنان که انتظار می‌رفت با شوک منفی و افزایش شدید قیمت‌ها مواجه نشد و سرمایه‌گذاران در این بازار خیلی تحرک بالایی را همانند بازار ارز ایجاد نکردند. آمارها نشان می‌دهد که قیمت طلای 18 عیار در حالی که در فروردین‌ماه 95 حدود 104 هزار تومان بود با همه افزایش و کاهش قیمت‌ها در آخرین ماه سال به مرز 115 هزار تومان رسید که این افزایش 11 هزار تومانی رشد معمولی و اندکی را در 12 ماه نشان می‌دهد. همچنین قیمت طلای 24 عیار که البته خیلی طرفدار ندارد و تقاضا برای آن به اندازه طلای 18 عیار نیست هم در سال گذشته افزایش قیمت متعادلی را به ثبت رساند به گونه‌ای که طلای 24 عیار در حالی که در ابتدای سال قیمت 139 هزار تومان را به روی تابلوها به ثبت رسانده بود در نهایت با رشد 15 هزار تومانی در ماه پایانی سال 95 به 154 هزار تومان رسید.
سود خوب سکه برای
سکه بازها
اما شرایط بازار سکه در سال 95 برای سرمایه‌گذاران آن سکه بود به طوری که این بازار سودهای خوبی را بر خلاف سایر بازارهای مالی دیگر به فعالان آن اعطا کرد. بر مبنای آمارها، در ابتدای سال گذشته قیمت سکه طرح قدیم یک میلیون و 27 هزار تومان بود و در اسفند ماه با رسیدن به یک میلیون و 180 هزار تومان، بیش از 150 هزار تومان سود را نصیب خریداران خود کرد. افزون بر این سکه طرح جدید با رشد بیشتری قیمتی خود کام سرمایه‌گذاران خود را از سکه طرح قدیم بیشتر شیرین کرد به طوری که در فروردین ماه سال گذشته قیمت این سکه یک میلیون و 28 هزار تومان بود اما در اسفندماه با رسیدن به قیمت یک میلیون و 205 هزار تومان، سودی معادل حداقل 177 هزار تومان را محقق کردند. افزایش قیمت‌ها در بازار برای نیم و ربع سکه هم سال گذشته شکل گرفت. قیمت نیم سکه در ابتدای سال گذشته 543 هزار تومان بود که در اسفندماه به 683 هزار تومان رسید و در نهایت افزایش قیمت 140 هزار تومانی را به ثبت رساند. همچنین قیمت ربع سکه هم در سالی که گذشت نزدیک به 100 هزار تومان افزایش را تجربه کرد. آمارهای قیمتی نشان می‌دهد که ربع سکه در ابتدای سال 288 هزار تومان بود و در انتهای سال در مرز 384 هزار تومان قرار گرفت و سودی معادل 96 هزار تومان را برای سرمایه‌گذاران خود شکل داد.
افزایش ملایم قیمت نفت
یکی از کالاهایی که قیمت آن در بازار سرمایه تاثیر مستقیمی برای صنایع دارد، طلای سیاه یا همان نفت است که در سال گذشته با افزایش اندک قیمتی در پاره‌ای از زمان‌ها بازارهای مالی دنیا را تحت تاثیر قرار داد. آمارها نشان می‌دهد نفت برنت در سال گذشته بین 43 و 56 دلار در هربشکه در نوسان بود که بیش از 10 دلار افزایش قیمت را نشان می‌دهد. در آن سو، نفت خام آمریکا هم با حرکت در کانال 40 تا 50 دلاری از 40 دلار در هر بشکه در ابتدای سال به 56 دلار در هر بشکه در اسفندماه رسید که نزدیک به 13 دلار رشد قیمتی را نشان می‌دهد.
الاکلنگ شاخص
بازار سهام در سال 95 روزها، هفته‌ها و ماه‌های پرنوسانی را پشت سر گذاشت. براساس این گزارش بازار سهام در بهترین شرایط در فروردین‌ماه معاملات خود را آغاز کرد و شاخص کل با رسیدن به 81 هزا رواحد بیشترین رشد ممکن را در تالار شیشه‌ای به ثبت رساند. روند معاملات در پایان سه ماه ابتدای سال به گونه‌ای پیش رفت که نماگر بازار سهام با 9 هزار واحد افت به 72 هزار واحد رسید. افت تالار اما در سه ماهه دوم سال کمی متعادل شد و شاخص از 73 هزار واحد ابتدای تیر ماه به 76 هزار واحد در پایان تابستان رسید که حدود 3 هزار واحد رشد را به ثبت رساند. بر اساس آمارها شاخص کل بورس در شش ماهه ابتدای سال گذشته در مجموع 5 هزار واحد کاهش را تجربه کرد. آغاز پاییز ماه در بورس با رشد قیمت سهام و شاخص همراه شد به گونه‌ای که شاخص از 77 هزار واحد در ابتدای مهر ماه به بیش از 80 هزار واحد در آذر ماه رسید که رشد 3000 واحدی را رقم زد. اما این پایان ماجرای برای بورس و سهامداران نبود و سه ماهه آخر سال برای فعالان این بازار با روزهای خاکستری همراه شد و شاخص بورس در اسفندماه به کانال 7 هزار واحد هم رسید. به هر حال نوسان ادامه دار برای بورس در سال 95 همیشه وجود داشت و تنها در چند هفته وضعیت بازار متعادل بود.
نقل‌و‌انتقال نقدینگی در تالار
گفتنی است ارزش بازار سهام هم در سالی که گذشت در یک خط نزولی قرار داشت. بر مبنای این گزارش ارزش بازار که در ماه ابتدایی سال 95 به 350 هزار میلیارد تومان رسیده بود، در خرداد ماه به 307 هزار میلیارد تومان دست پیدا کرد که 43 هزار میلیارد تومان ریزش را به ثبت رساند. مجموع کاهش ارزش بازار در شش ماهه ابتدایی سال گذشته از مرز 34 هزار میلیارد تومان هم عبور کرد و بی رونق بودن بازار را برای بازیگران تالار شیشه‌ای تشدید کرد. روند کلی خرید و فروش سهام در شش ماهه دوم سال گذشته باعث شد تا بخشی از نقدینگی‌های خارج شده دوباره وارد بورس شود به طوری که ارزش بازار تا مرز 336 هزار میلیارد تومان هم افزایش یافت و در کانال 320 تا 330 هزار میلیارد تومان قرار گرفت.
۱۶۰ هزار میلیارد ریال افزایش سرمایه
در همین حال آخرین آمار افزایش سرمایه شرکت‌ها در بازار سهام نشان می‌دهد: بیش از ۱۶۰ هزار و ۴۰۷ میلیارد ریال افزایش سرمایه در سال 95 در بورس اوراق بهادار صورت گرفته است. از ابتدای امسال تا پایان بهمن ماه در مدت 11 ماه بالغ بر 160 هزار و 407 میلیارد و 176 میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که از این میزان 63 هزار و 162 میلیارد و 380 میلیون ریال از طریق جایزه و 97 هزار و 244 میلیارد و 796 میلیون ریال از طریق حق تقدم بوده است. همچنین در بهمن ماه امسال 19370 میلیارد و 852 میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که 18310 میلیارد ریال آن از طریق جایزه و یک هزار و 60 میلیارد و 852 میلیون ریال آن از طریق حق تقدم بوده است. بر اساس این گزارش، در دی‌ماه امسال 1926 میلیارد و 113 میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که 825 میلیارد و 113 میلیون ریال آن از طریق جایزه و یک هزار و 101 میلیارد ریال آن از طریق حق تقدم بوده است. افزون بر این در آذرماه امسال 43 هزار و 578 میلیارد و 84 میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که 22 هزار و 265 میلیارد و 200 میلیون ریال از طریق جایزه و 21 هزار و 312 میلیارد و 884 میلیون ریال آن از طریق حق تقدم بوده است. در آبان‌ماه امسال چهار هزار و 971میلیارد و 754میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که 1197 میلیارد و 508 میلیون ریال از طریق جایزه و سه هزار و 774 میلیارد و 246 میلیون ریال آن از طریق حق تقدم بوده است. همچنین در مهرماه امسال چهار هزار و 568 میلیارد و 123 میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که 89 میلیارد و 343 میلیون ریال از طریق جایزه و چهار هزار و 478 میلیارد و 780 میلیون ریال آن از طریق حق‌تقدم بوده است. در شهریورماه امسال نیز هفت هزار و 730میلیارد ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که یک هزار و 144 میلیارد ریال از طریق جایزه و شش هزار و 585 میلیارد آن از طریق حق تقدم بوده است. همچنین در مردادماه امسال 20 هزار و 847 میلیارد و 706میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که دو هزار و 802 میلیارد و 936میلیون ریال آن از طریق جایزه و 18هزار و 44 میلیارد و 770 میلیون ریال از طریق حق تقدم بوده است. در تیرماه امسال نیز 8 هزار و 448میلیارد و 451میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که پنج هزار و 220میلیارد و 636میلیون ریال آن از طریق جایزه و 3هزار و 727میلیارد و 815میلیون ریال از طریق حق تقدم بوده است. در خردادماه نیز 2هزار و 158میلیارد و 820میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که 205میلیارد ریال آن از طریق جایزه و یک هزار و 653 میلیارد و 820 میلیون ریال از طریق حق تقدم و 300 میلیارد ریال از طریق جایزه و حق تقدم بوده است. همچنین در اردیبهشت ماه امسال 30 هزار و 714 میلیارد و 187میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که پنج هزار و 432میلیارد و 843میلیون ریال آن از طریق جایزه و 11 هزار و 155میلیارد ریال از طریق حق تقدم و 14 هزار و 126 میلیارد و 344 میلیون ریال از طریق جایزه و حق تقدم است. براساس این گزارش، در فروردین گذشته نیز 15هزار و 943میلیارد و 85میلیون ریال افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار انجام شده که یک هزار و 23میلیارد و 535میلیون ریال آن از طریق جایزه و 14 هزار و 569میلیارد و 550میلیون ریال از طریق حق تقدم بوده است.
چشم‌انداز سال 96
حال سوال بزرگ این است که بورس در سال 96 در چه مسیری گام برمی‌دارد ؟ آیا باید باز هم منتظر نوسان‌های خردکننده بود یا می‌توان خوشبین بود که در سال آینده این بازار در کنار سایر بازارهای موازی دیگر بازدهی قابل قبولی را برای سرمایه‌گذاران داشته باشد. بزرگ‌ترین رویدادی که در سه ماه ابتدایی بورس و سهامداران آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری برای دوره دوازدهم است. انتخاب حسن روحانی یا یک فرد دیگر به عنوان رییس دولت به خوبی بازار سرمایه ایران را در همان فصل اول سال دچار رکود احتمالی خواهد کرد چراکه به صورت سنتی سرمایه‌گذاران در بورس به شدت به این گونه رویدادها حساس هستند و تا تکلیف ریاست‌جمهوری آینده مشخص نشود می‌توان پیش‌بینی کرد که بازار سهام و بازیگران آن خیلی معاملات را با رونق دنبال نخواهند کرد. در کنار این باید منتظر ماند تا سایر تحولات داخلی و خارجی اثرگذار در فضای سیاسی و اقتصادی رخ دهد تا ارزیابی‌های دقیق تری نسبت به تاثیر آن در اقتصاد ایران و به تبع آن در بازار سرمایه و بورس داشته باشیم.