روزنامه آفتاب یزد
1397/02/17
نگاه متفاوت رسانه‌های ایرانی به اعتراض خیابانی در مسکو و پاریس
آفتاب یزد- گروه سیاسی: اعتراضات خیابانی در روسیه تازگی ندارد، هرچند ناآرامی‌ها دامنه دار نیست اما هر از گاهی خیابان های شهرهای بزرگی همچون مسکو و سن پترزبورگ لبریز از جمعیت معترضان به سیاست های ولادیمیر پوتین میشود. هرچند در عمل این تجمعات تاثیری در صحنه سیاسی روسیه ندارد، دست کم تا اینجای کار برآیند اعتراضات چندان قابل توجه نبوده است! علت را باید در تاریخ30 سال اخیر دید. فروپاشی شوروی سابق در ابتدای دهه 90 قرن بیستم میلادی موجب شد موجی از بی نظمی‌و بی ثباتی سیاسی و اقتصادی در روسیه به عنوان هسته اصلی جدا شده از شوروی ایجاد شود. دهه ای با ریاست جمهوری بوریس یلتسین که با همین شرایط نامطمئن و در وضعیتی نابسامان برای روس ها سپری شد. برای مسکو که از دوران تزارها تا همین دهه 90 همواره به عنوان یک قدرت جهانی قلمداد شده حال و روز آن دوره زمانی خوشایند نبود و چه بسا بدترین خاطره روس های معاصر باشد. اما آغاز هزاره سوم برای روسیه با مردی به نام ولادیمیر پوتین گره خورد. او از سال 2000 که به ریاست جمهوری رسید تا همین حالا رهبر بلامنازع عرصه قدرت در روسیه بوده است. ماموریت پوتین مدرنیزاسیون اقتصادی در کنار بازگشت به عنوان یک ابرقدرت سیاسی و امنیتی بوده است. برای چنین ماموریت هایی او قانون اساسی روسیه را تغییر داده تا بر مدت ریاست جمهوری بیفزاید و از مدل پوتین-مدودف هم استفاد کرد تا به نحوی دموکراسی در روسیه را درحالی که هنوز نوپا بود تحت الشعاع قرار دهد! روس ها هرچند امیدوار بودند بعد از فروپاشی شوروی به سوی جامعه جهانی و دموکراسی سلام کنند اما اقتدارگرایی پوتین این فرصت را به زعم برخی از آنها گرفت. پوتین برای دست یابی به دو هدف اصلی خود ثبات داخلی را نیاز داشت. ثباتی که برخی معتقدند او از مسیر سرکوب پیش برده است. حالا روسیه دچار بی ثباتی های دهه 900 نیست اما دموکراسی خواهان در این کشور هر زمان که فرصتی را همچون غنیمت می‌دانند و در خیابان، مخالفت خود را با رهبر بلامنازع روس ها که جامه ریاست جمهوری به تن کرده اعلام می‌کنند.بازداشت 1600 نفر در روسیه
در جدیدترین موج از این اعتراضات، پلیس روسیه حدود ۱۶۰۰ تن از شرکت کنندگان در تظاهرات علیه ولادیمیر پوتین و دور چهارم ریاست جمهوری او را که از امروز آغاز میشود، دستگیر کرد. الکسی ناوالنی نیز جزء بازداشت شدگان بود. ناوالنی رهبر مخالفان ولادیمیر پوتین است که در انتخابات ریاست جمهوری که دو ماه پیش برگزار شد تنها رقیب جدی ولادیمیر پوتین قلمداد می‌شد اما کمیته برگزاری انتخابات او را به بهانه داشتن پرونده ای قضایی از حضور در عرصه انتخابات منع کرد تا پوتین با خیالی آسوده و با بیش از 70 درصد آرا برای شش سال دیگر رئیس جمهور باقی بماند! حالا گزارش شده در جریان تجمعات اخیر، نیروهای پلیس و شبه‌نظامیان حامی‌دولت روسیه، در شهرهای سن‌پترزبورگ و مسکو با توسل به زور تلاش کردند تجمعات را در هم بشکنند. نیروهای پلیس ضد شورش روسیه با استفاده از باتوم به معترضان حمله کرده و تعداد زیادی از آنها را روی زمین کشیده و در داخل خودروهای ون پلیس در شهر مسکو انداختند تا تجمع اعتراضی بزرگی را که در میدان پوشکین علیه مراسم تحلیف ولادیمیر پوتین در روز دوشنبه برای چهارمین دور ریاست جمهوری برگزار شده بود، متفرق کنند. نیروهای پلیس الکسی ناوالنی ۴۱ ساله، رهبر سرشناس مخالفان دولت روسیه را بلافاصله بعد از آنکه در تجمع حضور یافت بازداشت کردند اما او پس از ساعاتی آزاد شد. تجمع کنندگان در اعتراض به بازداشت او به سبک انقلابیون اوکراینی سال ۲۰۱۴ از شعار "شرم کنید" استفاده کردند. درگیری‌هایی میان حامیان ناوالنی و فعالان حامی‌کرملین که ظاهرا برای ایجاد خرابکاری در تظاهرات مخالفان تلاش می‌کردند، بالا گرفت. برخی از شبه‌نظامیان حامی‌پوتین لباس‌های یونیفورم کازاک‌های قدیم(نیروی شبه‌نظامی‌سواره نظامی‌که در روسیه تزاری مشهور بود) را به تن کردند. گروه عفو بین‌الملل گزارش داد نمایندگانش در روسیه شاهد بودند که این فعالان ملبس به لباس کازاک با شلاق و مشت به معترضان حمله کردند در حالی که نیروهای پلیس نگاه می‌کردند. معترضان مخالف پوتین در این تجمع‌ها شعار می‌دادند «چهارمین دور در زندان» و «حالمان از تو بهم می‌خورد» دو خبرنگار خبرگزاری فرانسه گزارش کردند که یک هلی‌کوپتر بر فراز این محل مشغول گشت‌زنی بود و برای مدت کوتاهی یک نوع گاز در فضا پخش شد اما مشخص نشد که کار چه کسی بوده است. ناوالنی که براساس قانون روسیه از کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری مارس گذشته این کشور برای رقابت با پوتین منع شد از روس‌ها خواسته بود تا در سراسر این کشور تحت شعار "او تزار ما نیست" تجمع اعتراضی برپا کنند. گزارش شد که تظاهرات در ده‌ها شهر دیگر روسیه
از جمله در مناطق خاور دور و
سیبری برگزار شد و برخی از این اعتراضات با حملاتی خشونت آمیز روبرو شد. در شهر سن‌پترزبورگ هزاران معترض در یک خیابان مشهور این شهر تظاهرات کرده و شعار می‌دادند پوتین یک دزد است و مرگ بر تزار. این اعتراضات درحالی رخ داد که ناوالنی در آستانه برگزاری این تظاهرات در توئیتر نوشته بود:
«پوتین، "پیرمرد ترسو"
فکر می‌کند که یک تزار است.»
اعتراض از روسیه تا فرانسه!
هرچند واکنش های تند پلیس روسیه و موج های افزایشی بازداشت معطوف به امروز نیست اما به نظر می‌رسد این اعتراضات را می‌توان با تجمعات چند روز اخیر در فرانسه مقایسه کرد. اعتراضات در فرانسه در روزهای اخیر در رسانه‌های محافظه کار و همچنین صداوسیما بازتاب بسیاری داشته است. شرایط فرانسه و روسیه چندان قابل مقایسه در نوع حکومت داری نیست. روس ها در دوره جدید به
نوعی با میدان داری تمام و کمال پوتین مواجه بوده اند،
پیش از آن نیز گرفتار دیکتاتوری کمونیست‌ها
و تزارها! این در حالی است که در آن سو یعنی در فرانسه دموکراسی در جریان است. تئوری پردازان برجسته فرانسوی همچون ژان ژاک روسو در تبیین دموکراسی نقش بسیاری داشتند و اساسا بسیاری انقلاب فرانسه در اواخر قرن 18 را نقطه عطفی در حاکمیت مدرن می‌دانند. این انقلاب هرچند در جمهوری پنجم به ثمر نشست و ثبات سیاسی و توسعه اقتصادی را توامان برای پاریس فراهم کرد اما در طول 200 سال تمرین دموکراسی را نشان داد. با چنین پیشینه ای تجمعات به ویژه کارگری در فرانسه همیشه وجود داشته است. اعتراضاتی که
گاه به برخورد پلیس نیز انجامیده اما وجود
اتحادیه های کارگری و انجمن های دانشگاهی همیشه
توانسته کمکی به کارگران در مواجهه با دولت باشد. نکته جالب اینکه در فرانسه عادت معترضان به خشونت است، کمتر پیش آمده آنها اعتراضاتی به دور از تخریب داشته باشند. با این حال آنطور که باشگاه خبرنگاران وابسته به صداوسیما اعلام کرده در اعتراضات اخیر فرانسه 200 نفر بازداشت شده اند!
این میزان بازداشتی درحالی است که نگاهی به
تجمعات مردمی‌در فرانسه نشان می‌دهد ساختمان و اتومبیل های مختلفی به آتش کشیده شده و معترضان تجمعات اعتراضی را به شورش تبدیل کرده‌اند. مقام‌های فرانسوی شمار تظاهرکنندگان را ۴۰هزار نفر ذکر کرده‌اند. حزب "فرانسه سرسخت" که از این تظاهرات حمایت می‌کند در توئیتر از حضور ۱۶۰هزار نفر سخن گفت. پلیس اعلام کرد که ۲هزار تن از ماموران مسئولیت امنیت تظاهرات را بر عهده داشتند. این برخلاف تجمعات اخیر در روسیه است که در آن کمتر می‌توان تخریب را مشاهده کرد و معترضان تنها در خیابان تجمع کرده اند اما با خشونت بالای پلیس مواجه شده است.
فرصت تغییر!
به نظر می‌رسد هرچند رسانه هایی خاص با اهدافی مشخص تلاش کردند تجمعات در فرانسه را در حد بسیار بالاتر نشان دهند و از طرف دیگر نارامی‌در روسیه را چشم پوشی کنند اما باید گفت تفاوت میان این دو را در نوع اعتراضات و برخورد پلیس می‌توان مشاهده کرد. در واقع آنچه لیبرال دموکراسی‌ها فراهم کرده اند فرصت اعتراضات و
چه بسا تند شدن هجمه های مردمی‌است اما با توجه به
سازوکارهای مختلفی همچون اتحادیه های کارگری، انجمن های دانشگاه و رسانه های آزاد این کشورها به نیازهای مخالفان پاسخ مناسبی را می‌دهند. در واقع تمایز میان اعتراض در غرب و دیگر کشورها را در این موضوع باید دانست که تجمع کنندگان در فرانسه هیچگاه به جمهوری پنجم یا سیستم تفکیک قوای فرانسه معترض نیستند، آنها از حد اختیارات مسئولان نیز شکایتی ندارند بلکه همه این موارد به عنوان قانون اساسی و چارچوب های دموکراتیک پذیرفته شده اما اعتراضات به شیوه و روش های شخص رئیس جمهور است. فردی که می‌داند در بدترین حالت چند سال بعد و در انتخابات می‌توانند او را تعویض کنند اما به عنوان مثال نوع چینش و شرایط خاص برگزاری انتخابات در روسیه 18 سال است که فرصت تغییر پوتین را از مردم روسیه گرفته است، همین موجب میشود او با تزارها مقایسه شود.
سایر اخبار این روزنامه
سید علیرضا کریمی سردبیر
سید حمید کلانتری
امیر بلالی
اولین آسیایی آقای گل یک لیگ معتبر اروپا
پشت پرده ماجرای ارز از زبان بهزاد نبوی
قول مهم وزیر ارتباطات
اولین آسیایی آقای گل یک لیگ معتبر اروپا
نگاه متفاوت رسانه‌های ایرانی به اعتراض خیابانی در مسکو و پاریس
جزئیات جلسه اخیر نمایندگان فراکسیون امید
گام بعدی روسیه؛ فیلترینگ فیلترشکن‌ها!
تله محافظه‌کاران علیه امید
داور زن فوتبال؛ دردسر جدید تلویزیون
اما و اگرهای سخنرانی روحانی در مشهد
