روزنامه اعتماد
1397/02/16
چالش نظامي پكن- واشنگتن در آفريقا
ميثم سليمانيتنش نظامي ميان چين و امريكا روز‌به‌روز گسترده‌تر مي‌شود و اين تنش تنها به درياي جنوبي چين ختم نمي‌شود كه در آن امريكا به پكن در خصوص پيامدهاي استقرار سامانه دفاع موشكي در جزاير مصنوعي درياي جنوبي هشدار داده است. اكنون اين تنش به ديگر نقاط جهان نيز كشيده شده است. به گفته سخنگوي پنتاگون دني وايت، پرسنل پايگاه نظامي چين در جيبوتي طي هفته‌هاي اخير خلبانان امريكايي را به وسيله ليزرهاي خود مورد هدف قرار دادند و آنها نيز مورد آزار و اذيت قرار گرفتند. هواپيماي نظامي امريكايي هفته گذشته در آن منطقه بيشتر بر فراز درياي سرخ و خليج عدن مشغول پرواز بود كه از پايگاه نظامي چين در جيبوتي با ليزر مورد هدف قرار گرفته است. هرچند كه پنتاگون جزيياتي را در خصوص حادثه احتمالي ارايه نداده اما اعلام كرد كه ليزرهاي مورد استفاده مي‌تواند موجب هدف قرار دادن هواپيماها شود و همچنين گفته مي‌شود كه خلبانان اين جنگنده‌ها از ناحيه چشم دچار آسيب جزيي شدند.
گفتني است اين تنش‌هاي نظامي در حالي بالا مي‌گيرد كه دو كشور علاوه بر تنش‌هاي نظامي در معرض تنش‌هاي تجاري نيز قرار دارند و بناست مقام‌هاي اقتصادي دو كشور مذاكراتي را بر سر اختلافات و رقابت‌هاي تجاري ميان دو كشور در پكن برگزار كنند. اما اتفاقات در جيبوتي موجب نگراني واشنگتن در مورد واكنش‌هاي نظامي چين در منطقه وسيعي از آفريقا و اقيانوس آرام شده است. به نوشته نيويورك‌تايمز مدرنيزه كردن ارتش چين يكي از اصلي‌ترين ماموريت‌هاي رهبر اين كشور يعني شي جين پينگ به حساب مي‌آيد. او اخيرا نيز تلاش كرده است تا قدرت نظامي خود را در ابعاد مختلف به رخ امريكا بكشد و به نحوي برتري نظامي ايالات متحده را به خصوص در آسيا به چالش بكشد.
پايگاه چين در جيبوتي اولين پايگاه نظامي اين كشور در خارج از مرزهاي آن به شمار مي‌آيد كه از زمان گشايش همواره موجب نگراني براي ايالات متحده و ساير نيروهاي نظامي در سراسر شاخ آفريقا بوده است. اين پايگاه سال گذشته افتتاح شد. چين در خصوص كارايي اين پايگاه نظامي همواره عنوان كرده است كه بيشتر جنبه تداركاتي براي حمايت از عمليات‌هاي ضد‌تروريستي و مقابله با دزدان دريايي و همچنين عمليات‌هاي بشردوستانه در آفريقا و خاورميانه است.
لازم به ذكر است كه فاصله ميان پايگاه نظامي چين و تنها پايگاه دايمي امريكا در آفريقا چند مايل بيشتر نيست. امريكا پس از حمله تروريستي يازده سپتامبر2001 اين پايگاه را براي عمليات‌هاي ضد‌تروريستي بنا كرد كه اكنون بخش عمده‌اي از هواپيماهاي بدون سرنشين امريكايي در آن مستقر هستند. همچنين اين پايگاه امريكا حدود 4هزار پرسنل دارد كه در ماموريت‌هاي بسيار محرمانه در منطقه فعاليت مي‌كنند كه اخيرا نيز عمليات‌هاي ضد تروريستي را در يمن طراحي و انجام دادند.
با اين وجود استفاده از ليزر براي اولين‌بار در ماه آوريل سال جاري ميلادي رخ داد و امريكا گزارش‌هايي را در تاييد استفاده از ليزر ارايه كرد و مشخص شد كه در نزديكي پايگاه نظامي چين چند نمونه از ليزرهاي قدرتمند وجود دارد. با اين حال استفاده از ليزر براي از كارانداختن و غير‌فعال كردن خلبان يك تاكتيك نظامي قديمي است اما يك پروتكل بين‌المللي كه در سال 1995 به تصويب رسيد و چين نيز به آن پيوست استفاده از اين ابزار ممنوع اعلام شد. سخنگوي وزارت دفاع امريكا نيز تاكيد كرده كه شكي در مورد منشأ ليزرها وجود ندارد و پنتاگون از چين خواسته است تا در خصوص آن تحقيق كند. وي به خبرنگاران گفت كه اين مساله جدي است و ما آن را بسيار جدي دنبال مي‌كنيم.
با اين حال وزارت دفاع چين اتهامات پنتاگون را به‌شدت رد و عنوان كرد كه اظهارات مقام‌هاي امريكايي كاملا با واقعيت متناقض است. همچنين نشريه گلوبال تايمز كه يك رسانه چيني نزديك به دولت اين كشور محسوب مي‌شود نيز امريكا را در جريان اين اتفاق محكوم كرد. اين مقاله سوالي را مطرح مي‌كند كه چرا جنگنده‌هاي امريكايي در نزديكي پايگاه چين پرواز مي‌كردند؟ به نظر مي‌رسد كه امريكايي‌ها فرياد مي‌زنند «دزد، دزد» تا جرايم آنها ديده نشود.
با اين حال طبق گزارش سي‌ان‌ان هواپيمايي كه مورد حمله ليزري قرار گرفته است يك هواپيماي C-130 بوده كه بدنه آن نشان مي‌دهد كه در معرض پرتوهاي ليزر با درجه نظامي قرار گرفته و برآوردها از منشأ آن نيز پايگاه نظامي چين بوده است. حتي گفته مي‌شود كه ايالات متحده به اين هواپيما اطلاع داده بود كه هنگام پرواز در مناطقي خاص از جيبوتي با احتياط عمل كند.
همچنين يك مقام وزارت دفاع ايالات متحده به سي‌ان‌ان گفت كه ارتش امريكا معتقد است كه چيني‌ها از ليزرهاي مشابه براي اختلال در سيستم ناوبري هواپيماهاي امريكايي در درياي جنوبي چين استفاده مي‌كنند. لازم به ذكر است يك روزنامه نظامي چيني به نام PLA در سال 2015 گزارشي را منتشر كرد كه بر مبناي آن نشان مي‌داد كه چين در سال‌هاي اخير براي ارتقاي نيازهاي عمليات‌هاي مختلف سلاح‌هاي ليزري خود را به‌روز‌رساني كرده است. طبق گزارش‌ها نيروهاي ارتش چين چهار مدل سلاح ليزري در اختيار دارند كه برخي از آنها به مانند سلاح‌هاي عادي قابل حمل هستند. همچنين ماه گذشته ميلادي ارتش امريكا مجبور شد عمليات هوايي خود در شرق آفريقا كه مكاني بحراني در مبارزه با تروريسم محسوب مي‌شد را متوقف كند و اين توقف به درخواست دولت جيبوتي صورت گرفت. برخي معتقدند اين كار با فشار چين صورت گرفته است. با اين حال رسانه‌هاي چيني داستان و اتهامات در خصوص ليزر را جعلي و بي‌اساس مي‌دانند و كارشناسان نظامي چيني معتقدند كه پايگاه چين در جيبوتي كوچك است و تنها نقش پشتيباني و تداركات را دارد. به گفته اين كارشناسان امريكا بايد با موضوع منصفانه‌تر برخورد و شايعات در اين خصوص را نيز متوقف كند. اما مقام‌هاي امريكايي اخيرا نگراني‌هاي جدي را در مورد نفوذ روز افزون چين در جيبوتي مطرح و خاطرنشان كردند كه اولين پايگاه نظامي آنها به دليل ارتباطات نزديك اقتصادي ميان چين و جيبوتي است. چرا كه دولت جيبوتي به‌شدت به سرمايه‌گذاري دولت چين متكي است و دو طرف روابط ديپلماتيك نزديك دارند. در اواخر ماه فوريه پس از آنكه دولت جيبوتي قرارداد خود را با كمپاني پيشين حمل و نقل بندر تجاري اين كشور لغو كرد، قانونگذاران امريكايي به‌شدت نسبت به اينكه جيبوتي قصد دارد كنترل اين بندر تجاري را به چين واگذار كند ابراز نگراني كردند.
چرا كه اين بندر كاملا در كنار پايگاه نظامي چين واقع شده است و نقطه دسترسي اوليه براي پايگاه‌هاي امريكايي، فرانسوي، ايتاليايي و ژاپني در جيبوتي محسوب مي‌شود. ژنرال توماس والدهوزر كه بر فرماندهي نيروهاي نظامي امريكا در آفريقا نظارت دارد چالش‌ها در اين زمينه را با كنگره در ماه مارس مطرح كرده است تا امريكايي‌ها بتوانند به نحوي جلوي نفوذ چين در اين منطقه را بگيرند. گفتني است جيبوتي به دليل دسترسي مناسب به درياي سرخ و خليج عدن از اهميت بسيار بالايي براي كشورهاي مختلف از جمله امريكا برخوردار است. ولي براي چين اهميت اقتصادي و نظامي دارد و همين موضوع اين كشور را براي پكن مهم مي‌كند. چين براي پايگاه نظامي خود در جيبوتي سالانه و به مدت 10 سال 20ميليون دلار به دولت اين كشور پرداخت مي‌كند و در مجموع 42 درصد از صادرات اين كشور از سوي چين صورت مي‌گيرد و در حال حاضر امريكا به‌شدت نگران است كه با نفوذ هرچه بيشتر چين در اين منطقه قدرت مانور آنها كاهش پيدا كند و تضعيف شود، از همين رو چالش جيبوتي مي‌تواند به ديگر چالش‌هاي جدي ميان امريكا و چين اضافه كند.
چين براي پايگاه نظامي خود در جيبوتي سالانه و به مدت 10 سال، 20ميليون دلار به دولت اين كشور پرداخت مي‌كند و در مجموع 42 درصد از صادرات اين كشور از سوي چين صورت مي‌گيرد و در حال حاضر امريكا به‌شدت نگران است كه با نفوذ هرچه بيشتر چين در اين منطقه قدرت مانور آنها كاهش پيدا كند .
سایر اخبار این روزنامه
مجلس عليه فيلترينگ
رفع حصر تدريجي
عبدالله رمضان‌زاده: مردم مرزنشين را از بلاتكليفي رها كنيد
شهيدمطهري و فلسفه در گفت وگو با علي‌اكبر احمدي‌ا فرمجاني: فيلسوف بود
چالش نظامي پكن- واشنگتن در آفريقا
تكنولوژي نباشد قدرت سياسي مصون نمي‌ماند
صبوري چه بدي داشت؟
شكيبايي؛ لازمه سياست
بازگشت باطل‌السحر ترامپ
نياز به تفسير نداريم
تاكتيك جديد نفتي ايران
لزوم گفت‌و‌گوي عمومي
پنج سناريوي بعد از برجام
