«همدلی» از واکنش دوباره بازارها به احتمال بازگشت تحریم‌ها گزارش می‌دهد اقتصاد جو گیر

همدلی| فاطمه آقایی‌فرد: هنوز یک هفته‌ای تا روشن شدن نقض یا ادامه برجام زمان باقی مانده است، اما تنها احتمال اینکه دونالد ترامپ،رئیس جمهور امریکا تحریم‌های تازه‌تری را بر اقتصاد ایران تحمیل خواهد کرد، همه معادلات اقتصادی را بر هم ریخته است. معادلاتی که هیچ‌گاه بر اساس دو دوتا چارتای اقتصادی نوشته نشده‌اند و با هر تنشی در سیاست‌های داخلی و خارجی به سادگی بر هم می‌ریزند.
در این میان چهارراه‌استانبول و خیابان جمهوری به تازگی و با بالا گرفتن زمزمه‌های تحریم دوباره، هیجانی‌ترین روزهای خود را سپری می‌کنند. نبض این بازارها چند وقتی‌ می‌شود که تندتر می‌زند و موج روانی عجیبی در این بازارها ایجاد شده است.
به‌نظر می‌رسد با فشارهای جدید آمریکا و تهدید او برای بازگرداندن تحریم‌ها، عملا عنان کار از دست بانک مرکزی خارج شده است. تا چند وقت پیش بسیاری از کارشناسان از بالا رفتن قیمت دلار ابراز خوشحالی می‌کردند و معتقد بودند که با سرکوب قیمت ارز، اتفاق‌های بدتری در راه است، اما حالا همین تحلیلگران از این تشنج‌های ناگهانی و بالا رفتن قیمت‌ها ابراز نگرانی کرده و معتقد هستند که این جو روانی می‌تواند تنبعات به مراتب بدتری را عاید اقتصاد کشور کند.
ترس هم دارد


آنطور که کامران ندری، یکی از کارشناسان اقتصادی، در گفت‌و‌گو با «همدلی» می‌‌گوید: «نقض برجام اتفاق کوچکی نیست و با این زمزمه‌ها فعالان اقتصادی حق دارند که نگران باشند. زیرا با بازگشت دوباره تحریم‎ها دولت در تامین منابع مالی خود دچار اختلال خواهد شد و تولید کنندگان نیز فرصتی برای واردات برخی از کالاهای مورد نیاز خود نخواهند داشت.»
به گفته ندری: «با بازگشت تحریم‌ها دولت برای فروش نفت دچار مشکل می‌شود و خطرات نفتی جبران‌ناپذیری به بدنه اقتصادی کشور وارد می‌شود.» ندری در ادامه زمزمه‌های ترامپ برای تحریم دوباره ایران و تاثیر آن بر مولفه‌های اقتصادی کشور و قیمت کالاها را این طور تحلیل می‌کند: «در صورت بازگشت تحریم‌ها، روابط بانکی و نقل و انتقالات بر هم می‌ریزد و واردات برخی از کالاهای ضروری دچار اختلال می‌‍شود که این موضوع برای تولیدکننده‌ها خطرناک است.» به گفته ندری: «دولت در این شرایط چاره‌ دیگری ندارد و تنها می‌تواند جلوی تبعات منفی را بگیرد.»
سکه از مرز 2 میلیون تومان گذشت
هر چه به روزهای سرنوشت ساز تعیین وضعیت برجام نزدیکتر می‌شویم، قیمت کالاها در بازارها نیز با نوسان بیشتری پیش می‌روند. به‌طوری‌که دیروز تا لحظه تنظیم این گزارش قیمت سکه امامی با رشد 155 هزار تومانی نسبت به آخرین روز هفته، به دو میلیون و 68 هزار تومان رسیده بود. قیمت سکه بهار آزادی نیز با 125 هزار تومان افزایش نسبت به پنج‌شنبه به دو میلیون تومان رسیده بود. در همان روز نیم سکه نیز با 70 هزار تومان افزایش به یک میلیون و 40 هزار تومان رسیده بود.
آنطور که محمد کشتی آرای، رییس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر تهران درباره قیمت سکه و طلا در بازار به اقتصاد آنلاین گفته است: «تقاضا برای خرید سکه در یک هفته گذشته با رشد قابل توجهی روبرو شده و در واقع با هجوم تقاضا برای خرید طلای خام در ایران مواجه شده ایم.» به گفته او: «در چند روز گذشته متقاضیان خرید طلا قصد دارند نقدینگی خود را به طلا تبدیل کنند که نتیجه این موضوعات باعث شده قیمت طلا و سکه به‌صورت غیرمنطقی بالا برود.»
او افزود: «قیمت طلا و سکه واقعی نیست، در حالی قیمت جهانی طلا با کاهش روبرو شده که قیمت سکه و طلا در کشور رکوردشکنی کرده که این موضوع قابل تامل است چرا که قیمت ها در بازار طلا و سکه از مولفه‌های اقتصادی پیروی نمی کند.»
به گفته کشتی‌آرای: «در زمانی که پیش فروش سکه صورت گرفت بازار به حد اشباع رسید و به تقاضاها پاسخ داده شد اما در هفته گذشته حتی لایه های پایین جامعه در حال تبدیل پول خود به طلا و سکه هستند.در جامعه نگرانی از بابت حفظ ارزش دارایی ها وجود دارد و بیشتر یک بحث روانی درباره قیمت ها مطرح است و باید مسئولان به مردم اطمینان دهند تا التهابات مهار شود. »
چه خبر از بورس؟
با همه این‌ها قیمت بورس افت کرد. به گزارش تابناک اقتصادی، دیروز تالار شیشه‌ای در اولین روز کاری هفته جاری، شاهد روند نزولی شاخص‌های منتخب بود. بر این اساس، شاخص قیمت (وزنی-ارزشی) با کاهش 163 واحدی معادل 0.56 درصد به رقم 29 هزار و 245 واحد رسید. شاخص کل هم وزن نیز با افت 83 واحدی معادل 0.50 درصد، عدد 16 هزار و 526 واحد را به نمایش گذاشت. شاخص قیمت (هم وزن) نیز با کاهش 67 واحدی معادل 0.55 درصد به رقم 12 هزار و 262 واحد رسید. همچنین شاخص سهام آزاد شناور برر خلاف روز سه شنبه با افت 0.53 درصد همراه شد و 524 واحد کاهش را رقم زد و به سطح 98 هزار و 930 واحد رسید. همچنین شاخص بازار اول با 329 واحد کاهش معادل 0.50 درصد به رقم 66 هزار و 135 واحد رسید و شاخص بازار دوم نیز با 1269 واحد کاهش معادل 0.64 همراه بود و عدد 198 هزار و 260 واحد را به نمایش گذاشت. شاخص کل بورس بیشترین پیشروی را در ساعت 09:00 داشت و در سطح 93 هزار و 642 واحد قرار گرفت.
«امنیت» اقتصاد را کنترل می‌کند
مجیدرضا حریری-در حال حاضر با توجه به شاخص‌های اقتصادی و تراز مالی، کشور نباید با مشکل کمبود ارز مواجه باشد. حداقل متر و معیارهای اقتصادی کشور حاکی از این واقعیت است. اما آنچه که در حال حاضر اتفاق افتاده است، بر خلاف این شاخص‌ها بوده و در واقع ایران با کمبود عرضه دلار و تحولاتی در بازارها مواجه است که به‌نظر می‌رسد فراتر از یک فرمول اقتصادی از پیش تعیین شده باشد. به عقیده بنده، آنچه که اوضاع اقتصادی کشور را کنترل می‌کند، اوضاع سیاسی، نظامی و امنیتی است؛ موضوعاتی که در تحولات بازارها و وضع دلار نقش قابل توجهی دارد. بر همین اساس می‌توان گفت که سیاست‌های داخلی و خارجی هر دو تاثیر بسزایی را در ایجاد تحولات بازار و بخصوص وضعیت دلار داشته است. در این میان باید گفت که افزایش نقدینگی، عدم دسترسی بانک مرکزی به منابع ارزی دنیا قاعده تعیین قیمت دلار را بر هم ریخته است و تاثیر روانی این موضوع به بازار نیز رسیده است.
اکنون با ایجاد فشارهای بین‌المللی و تهدیدات رئیس جمهوری آمریکا، دسترسی بانک مرکزی به منابع ارزی کاهش یافته است. این در حالی است که در حال حاضر تقاضای کاذب دلار نیز رو به افزایش گذاشته است. در کنار این دو موضوع، 27 هزار میلیارد تومان پول کثیف نیز از مملکت خارج شده است که این تقاضاهای کاذب تاثیر بسزایی را در نوسانات بازار ارز ایجاد کرده است که همه این‌ها نشان می‌دهد که قیمت دلار نمی‌تواند بر اساس معیارهای اقتصادی یعنی تورم دچار تغییر شود. اکنون دولت با توجه به فشارهایی که از سوی دولت‌های خارجی وارد می‌شود، تسلطی بر بازار ارز ندارد و قیمت‌ها با نوسان مواجه هستند. فشارهای بین‌المللی بر بازار ارز در حالی مطرح است که دولت برای ساماندهی صندوق‌ها و موسسات غیرمجاز 20 هزار میلیارد تومان اعتبار بخشیده است که این موضوع نیز به عنوان یکی از سیاست‌های داخلی تاثیر بسزایی را بر بازار ارز داشته است. از طرفی نیز دارندگان تراکنش‌های مالی مشکوک نیز فشارهای بیشتر را بر روی هزینه‌های دولت گذاشته‌اند که برآیند این اتفاقات اکنون بازار ارز را با وضعیت بی‌ثباتی مواجه کرده است. اگر می‌گوییم قیمت دلار به 6300 تومان رسیده است، خریدار این ارز یا قاچاقچی است یا دارندگان پول کثیف. زیرا مردم عادی به سمت خرید ارز با این قیمت نمی‌روند. پس وضعیت کنونی ارز نباید برای مردم نگران‌کننده باشد. آنچه که اینک مردم را نگران کرده است بازار سیاه و پنهانی است. دولت حدود سه هفته است که قیمت 4200 تومان را برای دلار اعلام کرده است؛ اما سوال اینجاست، دولت برای ارز آزاد این قیمت را اعلام کرده است یا حواله‌ای؟ به‌نظر می‌رسد که دولت باید به مردم حقایق کافی را درباره بازار ارز بگوید و نیازهای ارزی مسافران، افراد بیمار و غیره به ارز را که تنها 20 درصد از متقاضیان ارزی هستند تامین کند، تا آثار این جو روانی ایجاد شده و فشارهای بین‌المللی به جامعه و میان مردم راه پیدا کند.