تلگرام‌ بحران شد!

بررسی کوتاهی از هنرمندی برخی مسئولان اجرایی در تبدیل یک پیام‌رسان خارجی به هیاهویی ملی
گروه سیاسی- فیلترینگ تلگرام تبدیل به یک چالش در سطح ملی شده است. این چالش جای تبریک دارد زیرا تبدیل چنین موضوع ساده‌ای به یک بحران بزرگ و فراگیر هنر بزرگی می خواهد که این هنر فقط در سطح مسئولان کشور ما دیده می‌شود.
مسدودسازی شبکه‌های اجتماعی از «فیسبوک» آغاز شد اما شهروندان با وجود فیلترینگ این شبکه همچنان از آن استفاده می کنند و اگر روند اقبال به این شبکه اجتماعی کمتر از دهه قبل شده به دلیل تولد شبکه‌های پیشرفته‌تر روی گوشی‌های تلفن همراه است و نه فیلترینگ.
بهانه فیلترینگ تلگرام از اعتراضات دی‌ماه پارسال آغاز شد آنجا که مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم به گردن این شبکه اجتماعی افتاد در حالی‌که این کار تنها پاک کردن صورت مساله بود یعنی همان کاری که دهه‌هاست از سوی برخی مسئولان برای پریدن از روی موانع خودساخته دیده می‌شود.


این در حالی است که شهروندان از ابزارهای دور زدن فیلترینگ استفاده می‌کنند و کماکان به تلگرام اقبال نشان می‌دهند. بزرگ کردن موضوع این شبکه اجتماعی در داخل کشور ممکن است اذهان عمومی را از روی موضوعات مهمی مانند برهم خوردن توافق هسته‌ای و افزایش بیشتر و بسیار محتمل قیمت دلار و فشار بیشتر بر وضعیت معیشتی مردم را منحرف کند و یا موضوع «رفع حصر» را به حاشیه ببرد اما این بحران‌ها به‌صورت سلسله‌وار درپی هم هستند و اگر برخی اصولگرایان براین باورند که می‌توانند یکی را با دیگری حل کنند؛ تجربه نشان داده که باز هم دچار اشتباه محاسباتی شده‌اند. مشکل تا جایی پیش رفته که حسن روحانی رئیس جمهور در یکم اردیبهشت 97 و در گرماگرم موضوع فیلترینگ تلگرام گفته بود: «نمی‌دانم چرا برخی از موبایل، شبکه‌های اجتماعی و اطلاعات مردم بدشان می‌آید و می‌گویند اگر مردم بی‌اطلاع باشند، شب راحت‌تر می‌خوابیم».
این در حالی است که شبکه اجتماعی تلگرام به خصوص در یک سال اخیر ابزاری برای کسب درآمد طیف وسیعی از شهروندانی شده که با وجود آمار بالای بیکاری، تورم، گرانی و بسیاری مشکلات دیگر، شرافتمندانه برای کسب روزی حلال تلاش می‌کنند و بر مسئولان ارشد کشور است که به‌جای فیلترینگ در فکر آسایش و رفاه شهروندان و مهار بحران‌های معیشتی باشند.
البته همانطور که اشاره شد قبل از همه اینها مسئولان اجرایی باید با قاطعیت مدل های رفتاری خود را در مواجهه با پدیده هایی نظیر تلگرام مورد ارزیابی قرار دهند. به طور قطع کمتر کشوری مسئولان اجرایی آن می توانند به این راحتی از یک ‍پدیده ساده یک هیاهوی ملی درست کنند. تلگرام تا پیش از این فقط یک پیام رسان خارجی بود که اگر بی انضباطی هایی در اطلاع رسانی هم ایجاد کرده بود می شد با کارامدی برای رفع آن با کمترین هزینه کاری کرد اما حالا به لطف ناکارامدی‌ها تلگرام دیگر یک پیام رسان نیست بلکه تبدیل به بحران شده است؛ بحرانی که وقت بزرگی از کشور ربوده است. آیا این طور نیست؟
صدای روحانی هم در آمد
رئیس‌جمهور عصر روز جمعه در صفحه اینستاگرام خود تاکید کرد: فیلتر و مسدودسازی اخیر تلگرام نه توسط دولت اجرا شده و نه مورد تایید دولت است.
صفحه رسمی «حسن روحانی» در اینستاگرام، با اشاره به فیلتر شدن تلگرام با دستور قضایی، متنی را منتشر کرد و نوشت: «سیاست دولت یازدهم و دوازدهم مبتنی بر ایجاد فضای امن مجازی بوده و نه امنیتی و تاکنون هیچ شبکه اجتماعی یا پیام‌رسان «توسط این دولت» مسدود نشده و نخواهد شد. فیلتر و مسدودسازی اخیر تلگرام نیز نه توسط دولت اجرا شده و نه مورد تایید دولت است.
برای مسدودسازی پیام‌رسان مذکور در تاریخ ۹۷.۲.۱۰ حکم قضایی صادر و به همه اپراتورهای موبایل و ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی ابلاغ کردند تا آن‌ها راساً اقدام به اختلال در ارتباط نمایند. (مشابه این اقدام نیز سال گذشته و در دوران انتخابات ریاست جمهوری، برای امکان تماس صوتی تلگرام انجام شده بود.)
عدم طی مراحل قانونی امور اجرایی که با استفاده از ابزار قهریه و قضائیه صورت بگیرد، در تعارض با شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» و در نقطه مقابل دموکراسی قرار دارد.
اگر در عالی‌ترین سطح نظام، تصمیمی برای محدود کردن یا مسدودسازی ارتباطات مردم گرفته شده است، باید صاحبان واقعی این کشور که مردم هستند در جریان امور قرار بگیرند.»
در پایین این متن هشتگ‌های #محرمانه_نداریم #حکم_سفارشی #جریان_آزاد_اطلاعات #حق_انتخاب #پیام_رسان استفاده شده است.
فضای سرخوردگی پس از فیلترینگ در جامعه ایجاد شده است
طیبه سیاوشی در گفت‌و گو با رویداد 24 گفت: اعتقاد دارم فیلترینگ باعث سرخوردگی مردم شده است مخصوصاً که در ایام انتخابات ریاست جمهوری آقای روحانی قول عدم فیلترینگ و گردش آزاد اطلاعات را داده بود. به شخصه افرادی را دیدم که وقتی تلگرام با فیلتر روبرو شد از رای خود به آقای روحانی ابراز پشیمانی کردند و اینکه برخی خود را به این دلیل سرزنش می‌کنند، جای تامل دارد.
آیا فیلترینگ تلگرام باعث استقبال مردم از پیام‌رسان‌های داخلی خواهد شد؟
من تصور نمی‌کنم که فیلتر تلگرام منجر به استقبال مردم به پیام‌رسان‌های داخلی شود. قطعاً تا حدودی کاربران برای ادامه فعالیت خود و همه نهادهای دولتی بر حسب دستوری که داده شده به سمت پیام‌رسان‌های داخلی سوق پیدا خواهند کرد ولی آن استقبالی که باعث شود همه مردم در پیام‌رسان‌های داخلی حضور جدی داشته باشند بوقوع نخواهد پیوست.
در شرایطی که کشور در بسیاری از حوزه‌ها با چالش‌های عمیقی روبه‌روست فیلترینگ چقدر می‌تواند باعث نارضایتی و سرخوردگی مردم شود؟
واقعیت امر این است که فیلترینگ باعث سرخوردگی مردم شده است مخصوصاً که در ایام انتخابات ریاست جمهوری آقای روحانی قول عدم فیلترینگ و گردش آزاد اطلاعات را داده بود. امروز به هر بخشی از جامعه که سر بزنید یا با هر قشری از مردم سر صحبت را باز کنید می‌بینید که موضوع فیلترینگ بسیار داغ است و اکثراً هم از این اتفاق ناراحتند. فارغ از اینکه ناراحتی مردم بجا و درست است یا نه باید قبول کنیم که فضای سرخوردگی پس از این تصمیم بطور وسیع در جامعه ایجاد شده است.
کمیسیون فرهنگی مجلس به موضوع فیلتر شبکه اجتماعی تلگرام ورود پیدا خواهد کرد؟
خیلی نمی‌توان واکنش کمیسیون فرهنگی مجلس را پیش‌بینی کرد زیرا در این کمیسیون 8 نفر از جناح اصلاح طلب و 9 نفر از جناح اصول‌گرای مجلس حضور دارند و در حال حاضر افراد منتسب به جناح اصول‌گرا از این فیلترینگ رضایت دارند و معتقدند چون تلگرام یک تهدید امنیتی است باید این اتفاق می‌افتاد. از طرف دیگر نمایندگان اصلاح طلب کمیسیون با فیلترینگ تلگرام به این شکل مخالف هستند و اعتقاد دارند باید ابتدا پیام‌رسان‌های قوی برای مردم ارائه می‌شد تا آن‌ها خودشان به این می‌رسیدند که می‌توانند کار خود را در فضایی دیگر دنبال کنند. به هر حال این جایگزینی صورت نگرفت و مردم هم خیلی به جایگزین‌هایی که ارائه شده اعتقاد ندارند. کمیسیون فرهنگی مجلس مطمئناً در این خصوص نظر واحدی را نخواهد داشت چون دو گروه با طرز تفکر مختلف در آن حضور دارند.
از دسترس خارج شدن تلگرام می‌تواند بر کاهش محبوبیت حسن روحانی تاثیر بگذارد؟
اکنون بسیاری از هواداران آقای روحانی در ایام انتخابات اعتقاد دارند که ایشان باید در برابر فشارها مقاومت می‌کرد و نمی‌گذاشت که این فیلترینگ اتفاق بیافتد. ناراحتی کاربران تلگرام در ایران کاملاً محسوس است زیرا عده‌ای اخبار مورد نظر خود را از این طریق پیگیری می‌کردند و عده‌ای هم این فضا را محلی مناسب برای درآمدزایی دیده بودند. به شخصه افرادی را دیدم که وقتی تلگرام با فیلتر روبرو شد از رای دادن خود به آقای روحانی ابراز پشیمانی کردند و اینکه برخی خود را به این دلیل سرزنش می‌کنند جای تامل دارد.
تا پیش از فیلتر تلگرام افرادی که تعداد آن‌ها کم هم نبود از طریق فضای تلگرام به درآمدزایی مشغول بودند، حال کسب و کار این افراد با مشکل روبه‌رو شده است، ارزیابی شما از این اتفاق چیست؟
تعداد قابل توجه و رو به رشدی در تلگرام به دنبال درآمدزایی بودند و حتی شنیده بودم که از دورترین مناطق کشور تا مرکزی‌ترین نقاط ایران افراد زیادی برای فروش کالاهای خود، گروه و کانال‌هایی را تشکیل داده بودند و از این طریق روی به خرید و فروش اجناس می‌آوردند. یعنی تلگرام به محلی تاثیرگذار برای تبادلات مالی تبدیل شده بود اما امروز تلگرام فیلتر شده و این افراد به شدت ناراحتند و کار اقتصادی خود را در خطر می‌بینند و از ما نمایندگان انتظار دارند که بطور جدی به موضوع ورود پیدا کنیم زیرا آن‌ها اعتقاد دارند این اعمال فیلترینگ توسط دادسرای فرهنگ و رسانه وظیفه آن‌ها نبوده و مراحل قانونی در این رابطه به درستی طی نشده است. به نظر روز یکشنبه(امروز) در مجلس روی این موضوع بحث شود و احتمالاً موافقان و مخالفان صحبت‌هایی داشته باشند. برخی نمایندگان هم معتقدند آقای روحانی برای پاسخگویی به این روند باید به مجلس بیاید و توضیحات خود را ارائه کند.
از سوی دیگر یکی از نمایندگان فراکسیون امید در مجلس پیشنهاد داده تا موضوع فیلترینگ تلگرام در مجلس به رای نمایندگان گذاشته شود.
رئیس مجلس فردا(امروز) درباره فیلترینگ تلگرام رای‌گیری کند
یک عضو شورای مرکزی فراکسیون امید با طرح پیشنهادی گفت که رئیس مجلس فردا(امروز) درباره فیلترینگ تلگرام از نمایندگان رای گیری کند.
علیرضا رحیمی در مطلبی در توئیتر خود در واکنش به فیلتر تلگرام نوشت:
«در جلسه فردا(امروز)، رئیس مجلس برای اطلاع سران قوا از واقعیات جامعه فیلترینگ تلگرام را در صحن رای گیری کند. نتیجه رای نمایندگان مهم است. رئیس مجلس وظیفه دارد از حقوق ملت به شایستگی دفاع کند.» هفته پیش تلگرام به دستور بازپرس دادسرای فرهنگ و رسانه فیلتر شد که در این ایام مجلس برای سرکشی نمایندگان به حوزه‌های انتخابیه تعطیل بود.امروز اولین جلسه مجلس بعد از تعطیلات برگزار می‌شود.