جان کری در ماموریت سخت

درست یک هفته دیگر، تکلیف توافق هسته ای برجام برای همیشه روشن می شود. 22 اردیبهشت ، روز سرنوشت سازی برای این سند اتمی است و ایالات متحده موضع رسمی و نهایی خود را برای ماندن یا خروج از برجام اعلام می کند.
از سوی دیگر، روزنامه بوستون گلوب دیروز خبری را افشا کرد که به سرعت توسط رسانه ها مورد بازنشر قرار گرفت.این روزنامه آمریکایی نوشت که دومعمار اصلی برجام، یعنی محمد جواد ظریف و جان کری، دست کم در مدت دو ماه گذشته، دوبار با هم دیدار محرمانه داشته اند تا برای نجات برجام از دست ترامپ، فکرهای‌شان را روی هم بریزند. گویا نفرات اصلی آمریکا در جریان مذاکرات هسته ای وین و ژنو که آن زمان از معاونان و مدیران وزارت خارجه ایالات متحده بودند، در سطح یک گروه مشورتی حرفه ای به جان کری، پیشنهاد ارائه می دهند.
دیدارهای محرمانه ظریف و کری
بوستون گلوب نوشته است که «کری در تلاش است از مهارتش برای نجات برجام استفاده کند؛ معاهده ای که دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا درصدد به شکست کشاندن آن است.جان کری با استفاده از لیست ارتباطاتی که در زمان وزارتش با سیاستمداران بلندپایه جهان داشته است، تلاش دارد جبهه ای را برای اعمال فشار بر دونالد ترامپ ایجاد کند تا توافق هسته ای با ایران به حیاتش ادامه دهد».


وزیر خارجه پیشین آمریکا همچنین لابی گسترده‌ای با دیپلمات‌های کشورهای اروپایی درباره این موضوع آغاز کرده است. او به طور شخصی با رییس‌جمهوری آلمان دیدار کرده و همچنین گفت‌وگویی تلفنی با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشته است.
جان کری همچنین در پاریس و نیویورک با امانوئل مکرون، ريیس جمهوری فرانسه دیدار کرده و درباره جزيیات تحریم ها و تهدیدات هسته ای منطقه‌ای با وی گفت‌وگو کرده است.
ماموریت ادامه دار کری
به هر حال، تلاش‌های وزیر خارجه پیشین آمریکا اقدامی کم نظیر و نادر در جهان دیپلماسی به شمار می‌شود. اومعتقد است که ادامه برجام برای ثبات خاورمیانه و عدم گسترش تسلیحات هسته ای در جهان ضروری است. موضوعی که هر ایرانی را یاد جمله معروف این دیپلمات دموکرات پس از حصول توافق هسته ای می اندازد: «زمانی که 22 ساله بودم، به جنگ رفتم؛ من به جنگ رفتم و برایم روشن شد که دیگر هیچ وقت نمی خواهم به آنجا بروم. کل توافق به همین معناست، حل مسائل از طریق ابزار مسالمت آمیز».
حالا به نظر می رسد که ماموریت برجامی جان کری هنوز به پایان نرسید و علی رغم کنار رفتن او از وزارت خارجه آمریکا، سعی دارد تا توافقی که برای آن کلی زحمت کشیده شده از نابودی نجات دهد. به هر حال او یک دموکرات است و برجام را حاصل ریاست‌جمهوری عاقلانه باراک اوباما می داند و به هیچ وجه نمی تواند این مساله را قبول کند که یک رییس‌جمهور جمهوری خواه که همه چیز را در دنیای دیپلماسی شبیه کسب و کار برج سازی می بینید، به‌سادگی توافق مهم قرن را کنار بگذارد.
انتقاد ترامپ از جان کری
با تمام صحبت هایی که از تلاش های کری چه به‌صورت انفرادی و چه به‌صورت مشترک با ظریف برای حفظ برجام مطرح شد، باید به حرف های روز گذشته دونالد ترامپ در نشست انجمن سلاح آمریکا هم اشاره کنیم.
ترامپ در دومين حضورش در نشست انجمن سلاح آمريکا که بزرگ‌ترين لابي سازندگان و توزیع‌کنندگان سلاح در اين کشور است، در شهر دالاس در ايالت تگزاس با انتقاد از جان کري گفت: ما يک توافق وحشتناک را امضا کرديم . آن‌ها در خيابان‌ها راهپيمايي مي کنند و شعار مرگ بر آمريکا سر مي دهند. چه کسي يک توافق را امضا مي کند در حالي که آن‌ها راهپيمايي مي کنند و شعار مرگ بر آمريکا سر مي دهند؟
وي افزود: چه کساني راهپيمايي مي کنند؟ آن‌ها شعار مرگ بر آمريکا سر مي دهند و ما -دولت قبلي- تحت نمايندگي جان کري اين توافق را امضا کرديم. او بهترين مذاکره کننده نيست که ما تاکنون ديده ايم. او هرگز ميز (مذاکرات) را ترک نکرد. غير از اينکه در مسابقه دوچرخه سواري شرکت کرد و پايش شکست. اين تنها زماني بود (که او نتوانست در ميز مذاکرات حاضر شود) من گفتم به آن‌ها نگو كه تو پايت شکسته؛فقط داخل بمان و بگو نمي‌خواهي مذاکره کني تا به توافق به مراتب بهتري برسي. من از اين موضوع درس گرفتم. در 73 سالگي شما هرگز نبايد در مسابقه دوچرخه سواري شرکت کنيد اما شما چنين کاري كرديد. من 73 سال ندارم بلكه او 73 ساله بود!
صحبت های مضحک ترامپ درباره کری که نشان از عصبانیت شخص رییس جمهور از شخصیت کری دارد، به‌خوبی مشخص می کند که بخشی از لجاجت ترامپ با برجام به خاطر انتساب و افتخار آن به دموکرات‌هاست.به هر حال او برای اینکه حزب متبوع خود یعنی جمهوری‌خواهان را با خود همراه کند، به طورمرتب برای حمله به عملکرد حزب آبی اقدام می کند.
سکوت معنادار جان کری
جان کری تا به امروز حاضر نشده است درباره فعالیت های اخیر خود در ارتباط با برجام با خبرنگاران مصاحبه کند چون فعالیت هایی که او می کند ممکن است باعث تحریک بیشتر دونالد ترامپ برای خروج از برجام شود.
با این حال دموکرات های کنگره تا کنون نسبتا ساکت بوده اند و همه آن‌ها با دیدگاه جان کری که برجام برای جلوگیری از گسترش رقابت های هسته‌ای امری اساسی است، هم نظر نیستند. جان کری در هفته‌های اخیر تلاش کرده است که حمایت کنگره را به دست آورد. او ده ها تلفن به نمایندگان کنگره زده است و با پل رایان، رییس مجلس نمایندگان از حزب جمهوری‌خواه دیدار کرده است.
به هر حال ، شاید شخص اوباما هم تلاش های زیادی را برای حفظ یکی از میراث های دولت خود به کار بسته است اما چون ترامپ شخصیتی قابل پیش بینی ندارد، شايد او نیز پشت پرده و در سکوت سیاست‌های حمایتی از برجام را دنبال می کند.باید منتظر ماند و دید که آیا تلاش های پشت پرده جواب می دهند یا برج ساز نیویورکی، بنای دست‌ساز معمارانی چون کری و اوباما را تخریب می کند.