روزنامه قانون
1397/02/16
سرطان در جان بازار پوشاك
شرایط به وجود آمده در صنعت پوشاک، جذابیت سرمایه گذاری در این بخش را کاهش داده استپایین بودن قیمت تمام شده پوشاک وارداتی، به تولیدکننده داخلی اجازه نمی‌دهد جنس با کیفیت تولید کند
قدرت خريد مردم بسيار كاهش پيدا كرده و از سوي ديگر توليدكنندگان سعي دارند اجناس خود را نگه دارند
فروشندگان به بهانه نوسانات ارز، قیمت انواع پوشاک به ویژه پوشاک وارداتی را حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش داده‌اند
خبري از رونق در بازار پوشاك به چشم نمي‌خورد، اين بازارپس از عيد با 10 تا 20 درصد افزايش قيمت مواجه شده است
قیمت تمام شده در ایران نسبت به کشورهای همسایه بسیار بالاتر است، تولیدکنندگان ما توان رقابت با همکاران خود را در آن سوی مرزها ندارند
دومين ماه از سال 97 در حالي سپري مي‌شود كه حال و هواي بازار پوشاك همچون ارديبهشت، ابري و باراني است. فروشنده‌ها از وضعيت بد بازار مي‌نالند. وقتي وضعيت بازار پوشاك را از آن‌ها مي‌پرسم مي‌گويند: آشوب است، آشوب! هر سال از سال قبل بدتر مي‌شود. نمي‌توان ديگر وضعيت را پيش‌بيني كرد. توليدكنندگان اجناس خود را نگه داشته‌اند. توليدي‌ها و فروشندگان پارچه ديگر نمي‌فروشند و معتقدند كه اگر گران شود، ضرر مي‌كنند. بازار ثبات ندارد. اما در اين ميان اجناس چيني خريدار بيشتري دارند. اجناسي كه با قيمت پايين‌تر به مشتريان چشمك مي‌زنند. خريد و فروش در بازار بسيار كاهش پيدا كرده است. توليدي‌ها اميدي براي توليد ندارند. تمام اين مسائل به بازار ارز بازمي‌گردد؛ بازاري كه تنش در آن به بازارهاي ديگر آسيب مي‌زند و آن‌ها را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد. پس از سیاست تک نرخی شدن ارز توسط دولت از بیستم فروردین سال جاری، تامین ارز ۴۲۰۰ تومانی مورد نیاز برای تولیدکنندگان در حوزه پوشاک به‌عنوان یکی از دغدغه‌ها بدل شده و فعالان این حوزه خواستار این هستند که ارز مورد نیاز آن‌ها به میزان کافی تامین شود اما اگر سري به بازار ارز بزنيم، مي‌بينيم كه دلالان همچنان مشغول فعاليتند و به دليل كمبود ارز، كارشان رونق بيشتري دارد. اين وضعيت نشان از بي‌ثباتي شديد در بازار ارز دارد كه با سياست‌هاي تكميلي بايد سرو سامان داده شود. در همين حال، فروشندگان به بهانه نوسانات ارز، قیمت انواع پوشاک به ویژه پوشاک وارداتی را حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش داده‌اند و توليدكنندگان نيز رغبتي به فروش اجناس خود به مغازه‌داران ندارند و سعي مي‌كنند توليدي‌هاي خود را در انبار نگه دارند تا بازار به ثبات برسد و متضرر نشوند. اما ريیس اتحادیه پوشاک از ورود و توسعه کالای وارداتی در صنعت پوشاک انتقاد مي‌كند و مي‌گويد: در زمینه پوشاک، افزایش قیمت جایی ندارد و امکان احتکار نیست اما با تخلفات به صورت جدی برخورد میشود.
بازار جایی برای گرانی ندارد
مجید نامی، عضو هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران معتقد است بازار پوشاک جایی برای گرانی ندارد و نیاز ارزی تولیدکنندگان باید تامین شود. با توجه به نرخ تورم، نرخ ارز باید سالانه در طول یک روند منطقی با افزایش همراه شود، نه اینکه یک شبه شاهد افزایش ناگهانی قیمت ارز باشیم و فعالیت تمام بخش‌های تجاری و تولیدی با مشکل روبه‌رو شود. بازار پوشاک کشش افزایش قیمت را ندارد. متاسفانه قدرت خرید مردم پایین است و تولیدکننده نيز نمی‌تواند افزایش قیمت را در دستور کار قرار ندهد؛ بنابراین فقط از حاشیه سود خود کم مي‌كند تا در بازار به حیات خود ادامه دهد. سالانه شاهد افزایش قیمت حامل‌های انرژی هستیم و در کنار آن افزایش قیمت مواد اولیه، ماشین‌آلات، حقوق کارگران و تورم را نیز شاهد هستیم؛ بنابراین تولیدکننده نمی‌تواند با عدم افزایش قیمت به حیات خود ادامه دهد، حال در کنار این اتفاقات کاهش قدرت خرید مردم را نیز اضافه کنید و از وضعیت بازار مطلع شوید. در شرایطی که یک چرخ صنعتی حدود 200 میلیون تومان برای تولیدکننده تمام می شود، تولیدکننده توان به روز کردن ماشین آلات خود را ندارد و مجبور است با تکنولوژی کهنه و قدیمی، چرخ تولید خود را بچرخاند.
هر سال دريغ از پارسال
برای یافتن پاسخ‌هایی برای چرایی وضعيت نابسامان بازار پوشاك، به سراغ فعالان این عرصه رفتیم تا از آن‌ها،درخصوص اساسی‌ترین چالش‌ها و موانعی که اين بازار با آن روبه‌رو شده است با خبر شويم. قدرت خريد مردم موضوعي بود كه بيشتر فروشندگان بازار پوشاك در صحبت‌هاي‌شان به آن اشاره مي‌كردند.آقاي رضوي سال‌هاست كه در عرصه پوشاك فعاليت دارد. او دو سال قبل براي خود مغازه‌اي داشته اما با وجود وضعيت به‌هم ريخته بازار مجبور شده مغازه را واگذار كند و در جاي ديگري به فروشندگي بپردازد. مي‌گويد بازار روز به روز و سال به سال بدتر مي‌شود. هر سال بايد بگوييم «دريغ از پارسال». او بازار پوشاك را به برف زمستان تشبيه مي‌كند و مي‌گويد چندين سال پيش آن‌قدر برف مي‌باريد كه مي‌شد با آن يك تونل درست كرد اما حالا آرزو مي‌كنيم كه برف روي زمين بنشيند. متاسفانه بازار پوشاك نيز به همين وضعيت رسيده و مشتري نيست. خبري از رونق به چشم نمي‌خورد. بازار پوشاك پس از عيد 10 درصد افزايش قيمت پيدا كرده كه ما هنوز آن را اعمال نكرده‌ايم. براي ما از ابتداي سال 97 تاكنون، تنها چند روز ابتداي سال كاسبي جريان داشت اما از آن زمان به بعد وضعيت بازار وخيم شد و كاسبي همين‌طور كه ميبينيد، كساد است. حتي همكاران و مشتريان ساعات فعاليت خود را كاهش داده‌اند. براي مثال بايد ساعت هشت كركره مغازه خود را پايين بكشند، درحالي‌كه ساعت هفت تعطيل مي‌كنند و مي‌روند. مي‌خواهم بگويم ديگر اميدي نيز براي مشتريان نمانده است.
بازار سوت و كور
از كنار مغازه‌ها كه مي‌گذرم، مي‌بينم كه فروشندگان در حال چاي خوردن و صحبت كردن با يكديگرند و زماني كه مي‌خواهم وارد مغازه شوم، طوري قدم برمي‌دارم كه خلوت آن‌ها را بر هم نزنم. بازار پوشاك هميشه بازار پر رفت و آمد و شلوغي بوده است؛ زماني كه با اين صحنه‌ها مواجه مي‌شوم، كمي تعجب مي‌كنم. البته هميشه صبح‌ها بازار خلوت‌تر است. مي‌توان به اين بهانه دل خوش كرد! زمان صحبت با مغازه‌داران نگراني را از لابه‌لاي حرف‌هاي‌شان مي‌توان فهميد. به‌خصوص زماني كه درباره وضعيت بازار و توليدكنندگان سوالي مطرح مي‌شود. آقاي سليمان‌زاده، يكي از فروشندگان ديگر بازار پوشاك است كه بسيار از وضعيت بازار گلايه دارد. او مي‌گويد افزايش 20 درصدي پوشاك در سال جديد اعمال شده است. توليدكنندگان مي‌گويند اجناس گران شده است و از فروش آن خودداري مي‌كنند. او معتقد است اگر جنس ايراني كيفيت داشته باشد، مردم ديگر به سراغ جنس خارجي نمي‌روند. در صداوسيما اعلام مي‌كنند از كالاي توليد داخل حمايت كنيد اما حقيقت اين است كه مردم از جنس با كيفيت حمايت مي‌كنند و مهم نيست ايراني باشد يا خارجي. بنابراين توليدكنندگان بايد سعي كنند جنس با كيفيت را به بازار تحويل دهند. كيفيت بهترين تبليغ براي توليدكنندگان است. اكنون توليدكنندگان بسيار خوبي در ايران داريم به‌خصوص در حوزه پوشاك كودكان اما لازم است كه از آن‌ها حمايت شود.
توليدكنندگان دست نگه داشتند
«همراه با افزايش نرخ ارز و دلار ساير اجناس در بازار گران مي‌شوند»، اين صحبت را از تمامي توليدكنندگان و فروشندگان بازار شنيدم. بازار ارز اين روزها حال خوبي ندارد. در اين ميان ابزار توليد، توليدكننده و كارگر نيز هزينه بالايي دارد به همين دليل با افزايش قيمت اجناس و ابزارها، توليدكنندگان پاي خود را از عرصه توليد كوتاه كرده‌اند و برخي ديگر سعي دارند براي اينكه متضرر نشوند، خريد و فروش خود را محدود كنند. از فروشنده ديگري مي‌پرسم، انتظار شما از دولت چيست؟ مي‌گويد انتظار ما حمايت از توليدكنندگان است اما اين اميد را هم نداريم.
زماني كه قيمت دلار افزايش پيدا مي‌كند براي مثال يك خياط چگونه مي‌تواند پارچه، چرخ خياطي و كارگر را تامين كند؟ درنهايت اين مي‌شود كه كالاهاي چيني به بازار سرازير و مردم مجبورمي‌شوند ميان كيفيت و قيمت پايين، يكي را انتخاب كنند. البته اكنون حتي با وجود اعلام ارز تك نرخي هنوز دادن سهميه به واردكنندگان مي‌بينيم و افزايش 15 تا 20 درصدي قيمت اعمال شده و اين موضوع مورد اعتراض بيشتري قرار گرفته است.
افزايش پوشاك وارداتي بدون دليل
به گفته عضو هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی پیش از اتخاذ سیاست ارزی دولت مبنی بر تک نرخی شدن ارز، افرادی که به صورت غیرمجاز در حوزه پوشاک فعالیت و کالاهای قاچاق به کشور وارد می‌کنند، دوست دارند که قیمت‌ها در بازار افزایش یابد. با توجه به اینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی به فعالان غیرمجاز تعلق نمی‌یابد، آن‌ها مي‌خواهند قیمت پوشاک در بازار افزایش پیدا کند؛ چراکه ارز را به صورت آزاد از بازار با قیمت بالاتري تهیه می‌کنند. قیمت پوشاکی که به صورت رسمی وارد میشود باید کاهش یابد. افرادی که به صورت قانونی پوشاک به کشور وارد می‌کنند، هیچ دلیلی برای افزایش قیمت ندارند؛ چرا که به آن‌ها دلار ۴۲۰۰ تومانی تعلق می‌گیرد و این در حالی است که پیشتر از طریق سامانه سنا مشابه بازار آزاد به آن‌ها ارز داده می‌شد. باید به میزان کافی ارز در اختیار تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه قرار گیرد. از سوي ديگر لازم است كه مواد اولیه مورد نیاز در صنعت پوشاک اعم از الیاف وپارچه در اختیار تولیدکنندگان باشد و علاوه بر این بتوانند ماشین‌آلات مورد نیاز کارخانه‌هارا تهیه کنند. پیش از این واردات با قیمت ارز مبادلاتی ۳۷۰۰ تومانی انجام می‌شد اما در حال حاضر این رقم به ۴۲۰۰ تومان افزایش یافته و قیمت مواد اولیه و ماشین‌آلات موجب افزایش قیمت برای تمام صنایع خواهد شد و به تولیدکنندگان فشار خواهد آورد.
تركيه در صدر
در حال حاضر هنوز هم پوشاک ترک به دلیل کیفیت مناسب و جنس مرغوب مورد استقبال خریداران لباس قرار دارد. اين در حالي است كه لباس‌های چینی هنوز جايگاه خود را در بازار حفظ كرده‌اند و به دلیل قیمت پایین‌تر محبوب‌تر به نظر مي‌رسند. به جز پوشاک چینی که در انواع زنانه، بچگانه و مردانه آن در بازار يافت مي‌شود، اجناس پاکستاني، بنگلادشي، تایلندي، فیلیپیني و برخی دیگر از کشورهای جنوب شرقی آسیا نیز در بازار لباس و پوشاک ایرانی عرضه می‌شوند. اكنون بخش عمده‌ای از بازار پوشاک را وارداتي‌ها پر كرده‌اند، با اين وجود همراه با افزايش قيمت دلار قیمت پوشاک نيز افزايش پيدا مي‌كند. اتفاقی که در دو سه ماه اخیر شاهدش بودیم. مشاهدات نيز نشان می‌دهد که بیشترین افزایش قیمت مربوط به پوشاک ترکیه است و پس از آن پوشاک کشورهای شرق آسیا از جمله چین، کره و تایلند، بیشترین افزایش قیمت را داشته‌اند. فروشنده‌ها تاكيد مي‌كنند، با وجود اينكه لباس‌های ایرانی از جایگاه قابل قبولی در بازار برخوردارند اما اجناس خارجی از جمله کار‌های ترک و چین بخش قابل توجهی از بازار پوشاک را به خود اختصاص داده‌اند.
اقتصاد نابسامان
آقاي كاظمي نيز فروشنده لباس زنانه و بچگانه است، او مي‌گويد نه تنها اين بازار بلكه ساير بازارها كساد هستند. به طور كلي اقتصاد كشور رو به نابودي است. دولتمردان بايد فكري به حال اين وضعيت اقتصادي كنند. هيچ زمان بازار را به اين شكل نديده‌ام. قدرت خريد مردم بسيار كاهش پيدا كرده و از سوي ديگر توليدكنندگان سعي دارند اجناس خود را نگه دارند و به فروشندگان تحويل ندهند. توليدكنندگان به نوعي عقب نشيني كرده‌اند و در اين بازار بي ثبات تلاش مي‌كنند. از طرفي قيمت پارچه و ساير اقلام نيز رو به فزوني است و با اين وضعيت كسي اطمينان به فروش ندارد.
دستفروشانِ شاكي
در حاشيه بازار پوشاك، دستفروشان خودنمايي مي‌كنند. آن‌ها هميشه در اين بازار جذاب حضور دارند، حضوري كه بيشترمواقع مورد انتقاد فروشندگان و توليدكنندگان اجناس ايراني قرار مي‌گيرد. آن‌ها معتقدند كه بيشتردستفروشان اجناس قاچاق و بجنل چيني را با قيمت و كيفيت پايين به فروش مي‌رسانند و به اين شكل به بازار پوشاك ايراني لطمه مي‌زنند. حالا حتي دستفروشان نيز از وضعيت بازار گلايه دارند؛ مي‌گويند فروشي نداريم،مگس مي‌پرانيم. هيچ خبري نيست.
بن بست صادرات
به گفته تولیدکنندگان صنعت پوشاک، موانعی مانند «بالا بودن هزینه تامین مالی»، «مالیات بی‌حد و حصر»، «تعرفه‌های سنگین واردات ماشین‌آلات» و همچنین «واردات بی رویه و قاچاق»، از جمله مسائلي به شمار مي‌آيد كه راه ورودپوشاک ایرانی رابه بازارهای بین المللی بسته است و حتی اجازه حضور آن را در ویترین بازارهای داخلی نمي‌دهد.«مهدی الیاسی» یکی از فعالان صنعت پوشاک در این زمینه به ایرنا گفته است: از آنجا که قیمت تمام شده در ایران نسبت به کشورهای همسایه بسیار بالاتر است، تولیدکنندگان ما توان رقابت با همکاران خود را در آن سوی مرزها ندارند. هم اکنون نرخ تسهيلات در کشور همسایه 4 تا 6 درصد است؛ در حالی که تولیدکنندگان داخلی با نرخ هایی تا 30 درصد منابع مالی مورد نیاز خود را تامین می‌کنند.
بالا بودن قیمت تمام شده از یک سو و بازارشکنی (دامپینگ) کشور همسایه از سوی دیگر، باعث شده است که به صورت مداوم میزان تولید را پایین بیاوریم و گهگاه مجبور به تعدیل نیرو شویم. الیاسی «بالا بودن هزینه تامین مواد اولیه» و همچنین «مالیات بی رحمانه» را از دیگر عوامل افزایش قیمت تمام شده پوشاک در کشور می داند و معتقد است ضعف های قانونی در روابط کارگر و کارفرما باعث میشود میزان کار مفید در واحدهای تولیدی بسیار کمتر از حد انتظار باشد. یکی از مشکلاتی که ما تولیدکنندگان با آن مواجه هستیم، این است که به کارفرما بها داده نمی‌شود؛ یعنی کارگر می گوید کارفرما چکار کند،به همین دلیل شاهدیم در هشت ساعت کاری، گاهی دو ساعت کار مفید انجام نمی‌شود.
تناسبي ميان مالیات و درآمد نيست
«ابراهیم خطا بخش» رییس اتحادیه پوشاک اصفهان، بالا بودن میزان مالیات تعیین شده برای تولیدکنندگان صنعت پوشاک را یکی از دلایل افزایش قیمت تمام شده در کشور می‌داند و‌گفته است: «هیچ کس نمی‌خواهد مالیات ندهد اما باید مالیات تعیین شده با درآمد فعالان این صنعت تناسب داشته باشد».
وی از برخورد برخی کارکنان امور مالیاتی نیز گلایه کرد و گفت: زمانی که نسبت به مالیات تشخیص داده شده اعتراض می کنیم و می‌گوییم این ارقام با درآمد ما تناسب ندارد، می‌گویند: «اگر این‌قدر درآمد نداری، دستگاه‌ها را خاموش کن و درب کارخانه خود را ببند».
مالیات براي فعالان اين بازار «کمرشکن» است.میزان مالیات بايد پس از بررسی کارشناسی و همچنین مشورت با اتحادیه‌های ذی‌ربط تعیین شود. بالا بودن قیمت تمام شده پوشاک در ایران دلایل دیگري نیز دارد اما مالیات بیش از دیگر هزینه‌ها به تولید فشار می‌آورد.
قاچاق؛ بلاي جان بازار
«مجید افتخاری» عضو هیات مدیره اتحادیه پوشاک نیز بالا بودن قیمت تمام شده را چالش اصلی فعالان این صنعت ذکر کرد و گفت: زمانی که هزینه تامین مالی چند برابر استاندارد جهانی است، چگونه می‌توانیم با تولیدکنندگان سایر کشورها رقابت کنیم؟ شرایط به وجود آمده در صنعت پوشاک، جذابیت سرمایه‌گذاری در این بخش را کاهش داده و به همین دلیل، ضروری است که دولت توجه ویژه‌اي به این بخش داشته باشد. قاچاق یکی دیگر از چالش‌های پیش روی صنعت پوشاک است. برندهای خارجی بدون هیچ گونه نظارتی در بازارهای ما عرضه می شوند و این مساله عرصه رقابت را برای تولیدکنندگان ایرانی تنگ کرده است.
وجود رانت در صنعت پوشاک
«سعید جنیدی» رییس اتحادیه پوشاک شهرستان پیشوا، به وجود «رانت» در صنعت پوشاک اشاره کرد و گفت: مشکلات این صنعت را می‌دانند و آن‌هایی که از رانت‌هایی در این زمینه برخوردارند، مایل نیستند که این مشکلات رفع شود. مهم‌ترین مشکل صنعت پوشاک «قاچاق» است. قاچاق برای برخی اشخاص، گروه‌‍‌ها و مجموعه‌ها سود دارد و آن‌ها هم به خاطر سودشان جلوی آن را نمی‌گیرند. براي مثال در شرایطی که یک مسافر در حین ورود به سرزمین اصلی سه بار در بازرسی‌های مختلف بازرسی می شود، چگونه ممکن است یک کانتینر لباس قاچاق وارد شود؟
حق جوانان ايراني در جيب عده‌اي
«محمد هادی نصیری» رییس اتحادیه پوشاک گرگان معتقد است علاوه بر کالای قاچاق، شاهدیم که مجوز واردات از مبادی رسمی نیز صادر میشود که این امر به تولیدات خارجی کمک می کند تا راحت تر بازار را تصاحب کنند. بخشی از دانش آموختگان دانشگاهی که پس از سال‌ها فارغ التحصیلی همچنان «بیکار» بودند، با سرمایه ای محدود وارد صنف توزیع پوشاک شدند. این امر سبب شد دراصطلاح«دست در بازار» زیاد شود و به رکود این بخش دامن بزند.
تولیدکنندگان باید سعی کنند کیفیت تولیدات خود را ارتقا دهند تا مصرف کنندگان آرام آرام به سمت تولید داخلی گرایش بیشتری پیدا کنند. اکنون تولیدکننده ای در بازار تهران حضور دارد که شلوار کتان خود را با نشان ساخت ایران عرضه می‌کند و هنگام عرضه نیز با تضمین کیفیت محصول، تاکید دارد که در صورت مشاهده مشکل پس از شستشو، جنس فروخته شده پس گرفته میشود. کل تولیدات ما در صنعت پوشاک باید به این سطح برسد.
پوشاک وارداتی، 30 درصد ارزان‌تر
«خدابخش رضایی» رییس اتحادیه صنف پوشاک شیراز نیز مي‌گويد: هزینه‌های مالیات بر ارزش افزوده، بیمه و کارگر، قیمت تمام شده پوشاک ایرانی را نسبت به مشابه خارجی خود افزایش داده است و تا زمانی که قیمت پوشاک وارداتی 30 درصد ارزان‌تر از پوشاک تولید داخلی است، رقابت نمی‌تواند معنی داشته باشد. پایین بودن قیمت تمام شده پوشاک وارداتی، به تولیدکننده داخلی اجازه نمی‌دهد جنس با کیفیتي تولید کند؛ چرا که جنس با کیفیت، قیمت بیشتری خواهد داشت و جنس گران‌تر، قدرت رقابت در بازار را نخواهد داشت.
در صورت حمایت و همراهی دولت، تولیدکنندگان ایرانی می توانند اجناس با کیفیتي را به بازارهای داخلی و خارجی عرضه کنند. اکنون تولیدکنندگان ما با ماشین آلات کهنه و فرسوده کار می‌کنند؛ بنابراین ناگزیریم برای تولید کالای باکیفیت‌تر، واحدهای تولیدی خود را با حمایت دولت به ماشین آلات به روز مجهز کنیم.
سایر اخبار این روزنامه
این خـا نه امـن است
# محرمانه_ نداريم
حل بحران کره به مزاج مسکو خوش نمی‌آید!
دلار تک نرخی؛ رویایی بر باد رفته
سرطان در جان بازار پوشاك
جان کری در ماموریت سخت
سونا می نمک در مر گ د ر یا چه
پایان تلخ برجام بهتر از تلخی بی پایان
مجاز ات اسید پاشی به روز می شود
حمايت از كالاي ايراني فقط به مفهوم خريد آن نيست!
مديريت ترافيك با «لج بازي» پيش نمي رود
دُرِّمظلوم دَری
