آینده لبنان علیه المستقبل

مردم لبنان امروز با حضور پای صندوق‌های رای، 128 نماینده خود را در مجلس این کشور انتخاب خواهند کرد. در انتخابات امروز که نوزدهمین انتخابات پارلمانی در این کشور است، حدود 3 میلیون و 700 هزار شهروند لبنانی واجد شرایط رای دادن هستند. آخرین بار انتخابات پارلمانی لبنان ژوئن 2009 برگزار شد و دوره قانونی مجلس کنونی مه 2013 پایان یافت اما 3 بار تمدید شد.
نگاه خارجی‌ها به انتخابات لبنان
انتخابات پارلمانی لبنان در حالی برگزار می‌شود که مداخلات عربستان و غرب در این رقابت از چند ماه پیش آغاز شده و طی 2 هفته اخیر شدت گرفته تا جایی که به تزریق مستقیم پول و خرید رأی رسید. از سوی دیگر، در فاصله 2 ماه مانده به انتخابات پارلمانی لبنان یعنی اسفندماه گذشته و حدود 2 ماه بعد از بازداشت نخست‌وزیر لبنان در ریاض، عربستان تصمیم گرفت سعد حریری را فرابخواند تا با او درباره انتخابات پارلمانی گفت‌وگو کند؛ حریری در همان ماه به ریاض رفت و پس از دیدار با مقامات مختلف این کشور، به بیروت بازگشت. با فراخوانده شدن حریری به عربستان مشخص شد ریاض تصمیم گرفته به شیوه‌ای متفاوت با این موضوع تعامل داشته باشد؛ نه صمیمیت و نه حمله، بلکه تلاش در راستای بهبود موازنه قدرت در راستای منافع ریاض و بدون کناره‌گیری از واقعیت لبنان. عربستان با فشار اماراتی- آمریکایی، پرونده انتخابات لبنان را برای فرستادن پیام «لبنان، رها شده نیست» به داخل و خارج انتخاب کرد؛ ریاض در راستای تجمیع جریان 14 مارس تلاش می‌کند و نخستین‌ پیام سعودی‌ها با سفر هیأت این کشور به لبنان به ریاست نزار العلولا، مشاور دفتر پادشاهی عربستان و دیدار با برخی شخصیت‌های سیاسی این کشور منتقل شد؛ یک هفته بعد هیأت عربستانی دیگری وارد لبنان شد تا در دیدار با شخصیت‌های جدید لبنانی درباره تعامل با حزب‌الله و متحدان آنها در مرحله بعدی صحبت بیشتری داشته باشد. عربستان آنچنان غرق در بازار انتخاباتی لبنان شد تا جایی که در بهمن‌ماه گذشته ولید الیعقوب، سفیر عربستان در لبنان (که اکنون برکنار شده) به دخالت در ترکیب لیست‌های انتخابات اقدام کرده و به کسانی که با آنها در لبنان در ارتباط است یک نصیحت اساسی می‌کند: «با حزب‌الله قطع رابطه کنید». هفته گذشته سندی فاش شد که حمایت عربستان از برخی متحدانش در لیست‌های انتخاباتی لبنان با هدف تضعیف حزب‌الله و کم کردن از محبوبیت مردمی این جنبش را نشان داد. این نامه که به امضای عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان رسیده بود، خطاب به ولید البخاری، کاردار عربستان در لبنان نوشته شده بود. در  این سند آمده بود وزارت خارجه (عربستان) دستور حمایت لازم از لیست‌های جریان المستقبل و حزب «القوات‌اللبنانیه» را در انتخابات پارلمانی لبنان می‌دهد تا در نخستین ‌فرصت در راستای ارائه پیشنهادی به پارلمان جدید لبنان برای مشروع کردن حضور آوارگان سوری در اراضی لبنانی کار شود و اهرم فشاری بر حزب‌الله بویژه در منطقه البقاع برای تغییر بافت اجتماعی و تحقق اهداف زیر باشد؛ اول- تضعیف نفوذ حزب‌الله در پایگاهش (منطقه البقاع)، دوم- ایجاد شکاف میان حزب‌الله و پایگاه‌های مردمی‌اش، سوم- خارج کردن منطقه از سیطره و نفوذ حزب‌الله. از این‌رو، ناظران می‌گویند عربستان‌سعودی پس از شکست‌های متوالی در مقابل رقبایش از محور مقاومت در منطقه، به انتخابات پارلمانی لبنان نه‌تنها از زاویه تقویت جایگاه خود در این کشور، بلکه از زاویه «جبران شکست‌ها» نیز می‌نگرد.
هشدار حزب‌الله درباره مداخله‌های خارجی


حزب‌الله از ماه‌های پیش از آغاز تبلیغات انتخاباتی هدف حملات سیاسی، روانی و مالی آمریکا، سعودی و همپیمانانش در منطقه بوده است تا سقف حضورش در پارلمان آتی کاهش یابد. اتهام جدید دولت مغرب علیه حزب‌الله مبنی بر کمک تسلیحاتی به جبهه پولیساریو موج جدیدی از تبلیغات در منطقه بود که از یک سو حضور انتخاباتی حزب‌الله را هدف گرفته  و از سوی دیگر به دنبال ایجاد اجماع سیاسی عربی علیه حزب‌الله در آستانه انتخابات پارلمانی بود.  بر اساس گزارش‌ رسانه‌های لبنانی، سفارتخانه‌های کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و کشورهای غربی به سمت حمایت علنی و آشکار از لیست‌های جریان المستقبل و القوات‌اللبنانیه در رقابت با لیست‌های حزب‌الله و متحدانش پرداختند و این موضوع حتی به خرج کردن پول‌های بسیار در این راه رسید. محافل سیاسی معتقدند همه اینها دلالت بر آن دارد که این سفارت‌ها به هر قیمتی شده می‌خواهند حداقل به یکی از کرسی‌های حزب‌الله در این حوزه‌ها دست یابند تا به افکار عمومی بگویند حزب‌الله از حمایت مردمی سابق برخوردار نیست؛ حامیان مقاومت در لبنان نیز حجم این هدف قرار گرفته شدن را درک کرده‌اند. بعلبک-هرمل حدود 20 هزار اهل سنت دارد اما به دلیل آرای بالای شیعیان، بر اساس قانون قبلی نمی‌توانستند نماینده‌ای از المستقبل به پارلمان بفرستند اما با قانون جدید این فضا برای آنها فراهم شده است، علت توجه بیش از حد عربستان، امارات و... به این حوزه به همین دلیل است. این موضوع واکنش حزب‌الله را نیز در پی داشت: شیخ نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزب‌الله لبنان در گفت‌وگویی اعلام کرد: حزب‌الله، مداخله برخی سفارت‌های عربی و خارجی را اقدامی ناامیدانه می‌داند، زیرا گروه‌های وابسته به آنها در لبنان نتوانسته‌اند اوامر این سفارتخانه‌ها را محقق کنند و به همین دلیل به دخالت مستقیم روی آوردند. شیخ نعیم قاسم با اشاره به تلاش برخی احزاب برای تخریب چهره حزب‌الله، تصریح کرد: پاسخ این جنبش به تحریک‌‌آفرینی‌ها با ارائه یک برنامه انتخاباتی کامل، محکم و موثر بوده؛ این در حالی است که حزب «المستقبل» برنامه انتخاباتی ندارد و علیه حزب‌الله تحریک‌‌آفرینی می‌کند اما این مردم هستند که باید مقایسه و گزینه صحیح را انتخاب کنند. نبیل قاووق، عضو شورای مرکزی در حزب‌الله نیز در سخنانی به این موضوع اشاره کرد و گفت: زمانی‌ که عربستان اموالی را برای هدف قرار دادن مقاومت (خرید رأی برای رقبای حزب‌الله) خرج می‌کند و محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان معرکه تحریک‌آفرینی و خرید رأی را رهبری می‌کند، رأی ما در روز انتخابات «دستاورد مقاومت» است.
تحلیل اندیشکده آمریکایی از نتیجه انتخابات
اندیشکده آمریکایی «انستیتو واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» در یادداشتی بر انتخابات لبنان به قلم حنین غدار، حزب‌الله را  بزرگ‌ترین برنده این انتخابات خواند و اذعان کرد فرصت برای جلوگیری از تحقق این پیروزی از دست رفته است. در بخش‌هایی از این گزارش آمده است: در سال 2005 و عقب‌نشینی نیروهای سوریه از لبنان، حزب‌الله در انتخابات پارلمانی شکست خورد اما تغییرات کنونی در قانون انتخابات و تحول در ائتلاف‌های سیاسی، حزب‌الله و متحدانش را در موضعی قرار داده که آنها را برای کسب اکثریت بی‌سابقه پارلمان در انتخابات پیش‌رو آماده کرده است . غدار افزود: در واقع از سال 2009 شرایط به صورت بسیار زیاد به نفع حزب‌الله چرخیده و به‌رغم اینکه موضوع سوریه و آوارگان آن در لبنان منجر به نگرانی برخی لبنانی‌ها شده اما صلاحیت‌ها و شایستگی‌های حزب‌الله در نظر بسیاری از رأی‌دهندگان بهتر شده است. موضوع بسیار مهم‌تر آن است که رقابتی که حزب‌الله با آن مواجه است، بسیار ضعیف است. ائتلاف 14 مارس در حال فروپاشی است و حریری بیشتر از آنکه در تقابل با حزب‌الله باشد [با این جنبش] موافق است. به نظر می‌رسد از زمانی که حریری از بازداشت اجباری در ریاض در نوامبر گذشته (2017) بازگشته، عقب‌نشینی‌های بیشتری در قبال تمایلات حزب‌الله داشته است.
جایگاه پارلمان در لبنان
انتخابات پارلمانی لبنان به دلایل متعددی اهمیت زیادی دارد؛ نخستین و مهم‌ترین دلیل مربوط به نظام سیاسی لبنان است. از آنجایی که نظام سیاسی لبنان، پارلمانی است پارلمان در این کشور نقش مهمی دارد. ارکان سه‌گانه قدرت یعنی رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر و رئیس پارلمان توسط نمایندگان انتخاب می‌‏شوند. در لبنان، رئیس‌جمهوری از میان مسیحیان مارونی، رئیس پارلمان از میان شیعیان و نخست‌وزیر از میان اهل سنت انتخاب می‌شود. با این وجود، ترکیب کابینه در این باره اهمیت زیادی دارد. برای مثال یکی از مهم‌ترین دلایل به درازا کشیدن 30 ماهه انتخاب رئیس‌جمهوری جدید لبنان از مه 2014 تا اکتبر 2016 این بود که شرط حضور دوسوم اعضای پارلمان در جلسات تامین نمی‌شد.
  آرایش سیاسی  احزاب لبنانی در انتخابات امروز
در انتخابات امروز احزاب و گروه‌های مختلفی لبنان حضور دارند. در این انتخابات از میان مسلمانان سنی «جریان المستقبل» به رهبری سعد حریری (نخست‌وزیر فعلی) و حزب «سوسیالیست ترقی‌خواه» به رهبری ولید جنبلاط (نماینده دروزی‌ها) حضور دارند. احزابی چون نیروهای لبنانی به رهبری سمیر جعجع و جریان المستقبل از نظر تعداد و گستردگی در سراسر لبنان فعال هستند. «جنبش میهنی آزاد» به رهبری ژنرال سابق میشل عون (رئیس‌جمهوری فعلی لبنان) نیز حضوری فعال در این انتخابات دارد و بیشتر فعالیت خود را بین مسیحیان شمال و منطقه متن لبنان متمرکز کرده است. مسلمانان شیعه نیز با جنبش‌های مقاومت اسلامی حزب‌الله که در سال 1982 تشکیل شد و جنبش «امل» که عمدتاً شامل شیعیان مذهبی جنوب لبنان می‌شود، در این انتخابات حضور دارند. مناطق نفوذ و حضور هواداران حزب‌الله بیشتر در مناطق جنوب لبنان و بقاع (شرق لبنان) و عالیه (در استان جبل لبنان) است.  جنبش امل به دبیرکلی نبیه بری سال‌هاست ریاست مجلس لبنان را در اختیار دارد. جنبش امل نیز بخشی از بدنه شیعیان لبنان را نمایندگی می‌کند. حزب‌الله و امل در انتخابات پارلمانی اخیر لبنان با یکدیگر ائتلاف کرده‌اند. تابلوهای جنبش امل مزین به تصاویر امام موسی صدر، بنیانگذار این جنبش است. حزب‌الله نیز با شعار «دفاع می‌کنیم و می‌سازیم» در صحنه تبلیغات انتخاباتی لبنان حضور دارد. احزاب دیگر از جمله «جریان ملی آزاد» به رهبری جبران باسیل، وزیر خارجه، شعار «جریان قدرتمند برای لبنانی قدرتمند» را برگزیده است. بر اساس قانون انتخابات لبنان که بر اساس الگوی نسبیت تدوین شده، مردم به لیست‌های انتخاباتی رای می‌دهند و هر لیست بر اساس میزان آرای به دست آمده در پارلمان کرسی خواهد داشت.