توانمندسازی زنان؛ محور توسعه پایدار

زنان به عنوان نیمی از جمعیت جامعه، در توسعه پایدار که یکی از بسترهای اصلی رشد و تعالی انسان است نقش موثری دارند. جامعه ای که به سوی توسعه حرکت می کند اگر به تعالی انسانی و عدالت جنسیتی توجه نکند، به موفقیت دست نخواهد یافت.سرمایه گذاری در راستای توانمندسازی زنان از طریق ارتقای سطح دانش، مهارت و توانمندی های فردی، اجتماعی و حرفه ای آنان و آماده سازی برای افزایش مشارکت در جامعه سهم بسزایی در تحقق اهداف توسعه ای، افزایش بهره وری عوامل تولید، سطح درآمد و در نهایت ارتقای کیفیت زندگی آنان خواهد داشت. نظر به اهتمام نظام جمهوری اسلامی ایران به موضوع زنان و تاکید دولت یازدهم برای ایجاد توسعه متوازن، توزیع عادلانه امکانات، منابع و فرصت ها، معاونت امور زنان و خانواده با استناد به سند چشم انداز 1404 "جامعه ایرانی برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصت های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده به‌دور از فقر، تبعیض و بهره مند از محیط زیست مطلوب" و بند 9 سیاست ابلاغی خانواده "ارتقای معیشت و اقتصاد خانواده ها با توانمندسازی آنان برای کاهش دغدغه های آینده آن ها درباره اشتغال، ازدواج و مسکن" و ماده 31 برنامه ششم توسعه و براساس راهبرد"مدیریت، سازماندهی، توانمندسازی و توسعه زمینه های اشتغال پایدار زنان به ویژه زنان سرپرست خانوار و بدسرپرست، دختران دانش آموخته دانشگاهی و زنان روستایی و عشایری با تاکید بر حفظ شأن و کرامت انسانی زنان در خانواده و اجتماع، تحقق عدالت اجتماعی و توجه به تحکیم بنیان خانواده" به منظور توانمندسازی اقتصادی زنان در سطوح ملی، منطقه ای و استانی اقدامات فراوانی انجام داده است که از شناسایی وضعیت زنان و خانواده (شامل وضعیت اقتصادی و آسیب های موجود و تدوین گزارش های تحلیلی- آماری و سیاستی وضعیت زنان و خانواده، اطلس وضعیت زنان و خانواده به تفکیک استان ها و نقشه آسیب های اجتماعی حوزه زنان وخانواده) تا تهیه و ارائه بسته سیاستی-  اجرایی اشتغال پایدار زنان به شورای عالی اشتغال (با تأکید بر دختران دانش آموخته دانشگاهی و زنان سرپرست خانوار و اقدام به تدوین بسته جامع حمایتی زنان شاغل با همکاری سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ) را شامل می‌شود. اما همه این طرح‌ها به ساختارهای ملی محدود نمانده است و بخشی از برنامه‌ها و پروژه های معاونت با همکاری دستگاه‌های اجرایی(ملی- استانی) به منظور توانمندسازی اقتصادی زنان به مرحله اجرا درآمده یا در دست پیگیری است. پاره‌ای از این طرح‌ها بر حمایت از آموزش زنان در رشته‌های مختلف نظیر کشاورزی، قالیبافی و...تمرکز دارد. حمایت از توانمندسازی 180 نفر از زنان صاحب ایده و ‌تسهیل‌گران توسعه روستایی از طریق آموزش های نوآوری، خلاقیت و کارآفرینی  و ایجاد60خوشه شغلی، فراهم کردن اشتغال برای 80 نفر،‌ تشکیل 8 بانک ایده و کسب و کار در کنار اجرای برنامه‌های توانمندسازی برای زنان سرپرست خانوار و بدسرپرست، دختران مقیم در خانه های سلامت، زنان آسیب دیده و آسیب پذیر و... در کنار چندین عنوان برنامه دیگر، بخشی از طرح‌ها، برنامه‌ها و پروژه های این معاونت به منظور توانمندسازی اقتصادی زنان است. باید یادآوری کنیم، توانمندسازی زنان فرایندی است که طی آن زنان از نیازها و خواسته های درونی خودآگاه می شوند، جرات دستیابی به هدف را در خود تقویت می کنند و از توانایی لازم برای عملی ساختن خواسته های خود برخوردار می شوند. توانمندسازی زنان از دوطریق میسر می شود: اول؛ حذف عواملی که مانع فعالیت زنان می شود و دیگر، افزایش توانایی و قابلیت آنان.حقیقت آن است که امروز زنان ما با دشواری‌هایی در جامعه مواجه هستند و توانمندسازی ایشان و مصون ساختن آن‌ها از آسیب‌ها نیازمند چاره‌جویی است و در این راستا، ضرورت تلاش برای تحقق توسعه متوازن و همه جانبه در برنامه ششم توسعه کشور، لحاظ کردن نگاه جنسیتی در آمایش سرزمین ، توجه به توسعه متعادل و متوازن منطقه ای با توجه به شرایط بومی، اصلاح قوانین و مقررات و فراهم کردن تمهیدات و بستر قانونی مناسب و بازنگری در ساختار اداری و قوانین و مقررات حوزه زنان و خانواده به منظور ایجاد توازن بین کار و زندگی زنان باید مورد توجه قرار گیرد.اما از دیگر مواردی که به عنوان راهکار در این حوزه پیشنهاد می‌شود، می‌توان به اصلاح نظام اداری و تدوین الزامات قانونی مناسب برای بهره مندی نظام از شایستگی ها و توانمندی های زنان در سطوح بالای تصمیم گیری و مشاغل مدیریتی، اختصاص ردیف بودجه خاص امور زنان و خانواده و الزام دستگاه‌ها در اجرای قوانین و مقررات و برنامه های حوزه زنان و خانواده و همچنین تخصیص اعتبارات مورد نیاز و رعایت تعادل جنسیتی در تربیت و ارتقای کارکنان و کارشناسان و مدیران بخش دولتی اشاره کرد.