حرکت لاک پشتی جاده مرگ در محور گلستان

سال 1387 با تصویب هیئت دولت در سفر به خراسان شمالی، عملیات پروژه 4 بانده کردن محور 143 کیلومتری بجنورد به جنگل گلستان آغاز شد تا با پایان این عملیات و همچنین تکمیل عملیات بزرگراه 250 کیلومتری محور جنگل گلستان به بهشهر، مسیر 935 کیلومتری پایتخت کشور به مشهد مقدس چهاربانده شود. این مسیر جاده ای به دلیل عبور از جنگل های شمال کشور و اتصال آن به شهر مشهد، سبب شده است تا میلیون ها مسافر از سراسر کشور این مسیر را برای رسیدن به شمال کشور و حرم مطهر امام هشتم انتخاب کنند اما به پایان نرسیدن این پروژه در محدوده  استان های خراسان شمالی و گلستان باعث شده است تا وقوع ده ها تصادف مرگبار در این محدوده طی سال های اخیر، کام بسیاری از هموطنان ما و زائران امام رضا (ع) را تلخ کند. مطابق آمارهای پلیس راه از 5 سال گذشته تاکنون، مرگ بیش از 70 نفر و مصدومیت 300 تا 400 نفر طی هر سال در محورهای بجنورد تا مینودشت باعث شده است تا خیلی از کارشناسان پلیس راه و رسانه ها، نام این جاده را «جاده مرگ» بگذارند. هر چند در سال 1387 مقرر شد این پروژه طی 4 سال به اتمام برسد اما اکنون در پایان سال چهارم به دلیل اختصاص نیافتن اعتبار، تنها 20 درصد پروژه به انجام رسیده است. در سال 1391 این پروژه جزو پروژه های مهر ماندگار دولت دهم قرار گرفت و معاون وزیر وقت وزارت راه و شهرسازی وعده تکمیل این پروژه را تا پایان همان سال داد اما در پایان سال و دولت دهم، باز هم به دلیل تخصیص نیافتن اعتبار، پروژه تکمیل نشد تا این جاده همچنان در تصادفات رخ به رخ قربانی بگیرد. مرگ 11 نفر و مصدومیت 63 نفر در تصادفات مختلف در روز 29 آذر ماه 1392  باعث شد تا این محور بیش از گذشته در کانون توجه رسانه ها و مسئولان مختلف قرار گیرد به گونه ای که در سفر رئیس جمهور دولت یازدهم به خراسان شمالی در خرداد سال 1394، تکمیل این پروژه در صدر پروژه های مصوب قرار گرفت و رئیس جمهور از اختصاص مبلغ 200میلیارد ریالی برای تکمیل این پروژه خبر و وعده داد تا این پروژه در تابستان سال 96 به پایان برسد اما وعده های مسئولان مختلف در مورد بهره برداری از قطعات متعدد این پروژه، همزمان با مرگ مسافران در پیچ های مرگبار این محور عملی نشد. مطابق آخرین وعده های داده شده مسئولان عمرانی خراسان شمالی و گلستان تا پیش از پایان امسال قرار بود 12 کیلومتر از این محور در خراسان شمالی و 12 کیلومتر دیگر در گلستان بهره برداری شود اما شرکت های پیمانکاری فعال در این محور و مسئولان از عملی نشدن این وعده ها خبر می دهند. این در حالی است که بر اساس اعلام اداره ترافیک و نگهداری از راه های اداره راه سازی و حمل و نقل جاده ای ، هر یک از این قطعات چندین نقطه حادثه خیز دارند که با آغاز سفرهای نوروزی مشخص نیست چند نفر دیگر باید در این نقاط قربانی پیشرفت لاک پشتی این پروژه شوند. گزارش میدانی خبرنگار ما از این محور حاکی است از زمان تصویب اختصاص اعتبار به این محور در سفر رئیس جمهور به خراسان شمالی تاکنون، 28 کیلومتر از 123 کیلومتر 2 طرفه این محور بهره برداری شده و بر اساس اظهارات مسئولان استان گلستان، مسیر 58 کیلومتری جنگل گلستان تا مینودشت نیز در مجموع به طور میانگین 20 درصد پیشرفت داشته است. این میزان پیشرفت اندک در این پروژه در حالی است که تا موعد وعده رئیس جمهور برای بهره برداری از پروژه، چند ماه بیشتر نمانده است اما 450 کارگر فعال در این پروژه در خراسان شمالی و ده ها کارگر در محدوده گلستان هم اکنون 5 ماه است که به دلیل عملی نشدن وعده ها حقوق نگرفته اند و شب عیدی شرمنده خانواده هایشان شده اند. فشار مالی بر کارگران این محور، چنان عرصه را بر آنان تنگ کرده است که چند روز پیش عده ای از کارگران با یکی از پیمانکاران درگیر شدند. یکی از پیمانکاران که دوست ندارد نامش برده شود در این باره می گوید: من علاوه بر استفاده از ماشین آلات و تجهیزاتم، برای این محور 80 میلیارد ریال سرمایه مالی خود را نیز هزینه کرده ام و به امید وعده های مسئولان برای دادن اعتبار یا اوراق، کارگر استخدام کردم و مشغول کار شدیم اما  وعده های مسئولان عملی نشد و حالا من مانده ام با چندین میلیارد بدهی به بازار و کارگران؛ و البته پیمانکاران دیگر قطعات نیز وضعیتی مشابه من دارند. اطلاعات دریافتی خبرنگار ما از شرکت ساخت و توسعه راه های وزارت راه و شهرسازی و اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی، حاکی از آن است که هم اکنون پیمانکاران محور بجنورد – گلستان حدود 600 میلیارد ریال  طلبکارند و شرکت ساخت و توسعه راه های گلستان نیز پرداخت نشدن مطالبات پیمانکار در 10 کیلومتر از این محور، بعد از جنگل گلستان را تأیید می کند. بهره برداری نشدن از 24 کیلومتر از این محور در محدوده چمن بید تا گالیکش پیش از مسافرت های نوروزی، در حالی است که پیشرفت کار بالای 90 درصد است و اگر تا اول اسفند آورده ای هر چند اندک به دست پیمانکاران می رسید آن ها می توانستند با ریختن لایه آخر آسفالت، سفری ایمن را برای ده ها هزار مسافر شمال کشور و مشهد مقدس فراهم کنند. طی سال های اخیر به طور میانگین بیش از 10 نفر در این محور در تعطیلات نوروزی بر  اثر تصادفات رخ به رخ جانشان را از دست داده اند که با توجه به وارد شدن خسارت 12 میلیارد ریالی به ازای مرگ هر نفر به کشور، در صورت تکرار تصادفات مرگبار سال های گذشته ما شاهد بیش از 100 میلیارد ریال خسارت مادی به جز خسارت های معنوی فراوان به هموطنان مان خواهیم بود در حالی که اگر این هزینه صرف این محور شود  از خسارت های معنوی چشمگیر، نیز جلوگیری می شود. برخی از مسئولان در توجیه فشار رسانه ها برای بررسی علت کندی پیشرفت این پروژه، عامل انسانی را عامل اغلب تصادفات مرگبار می دانند اما بد نیست مسئولان نگاهی به آمار تحلیلی از تصادفات این محور پر خطر بیندازند. بر اساس بررسی های خبرنگار ما، تحلیل های آماری حوادث و قربانیان تصادفات جاده ای استان حاکی از آن است که بهره برداری از پروژه 4 بانده کردن محدوده هایی از محور بجنورد- گلستان موسوم به جاده مرگ،  طی سال جاری کاهش قربانیان حوادث رانندگی را در پی داشته و در نقطه مقابل در محدوده هایی که همچنان محور 2 طرفه است، تعداد قربانیان افزایش یافته است.  در این بررسی ها مشخص شد تعداد قربانیان پرحادثه ترین محور جاده ای خراسان شمالی نسبت به سال گذشته، یک نفر افزایش یافته اما آمارها حاکی از آن است که تعداد کشته ها در 18 کیلومتر از این پروژه که به بهره برداری رسیده 10 نفر کاهش یافته است. البته درصد تعداد قربانیان در قسمت های بهره برداری شده چیزی نزدیک به صفر است. براساس آمار پلیس راه خراسان شمالی، در محدوده این جاده 140 کیلومتری، از بجنورد تا آشخانه یعنی 45 کیلومتر نخست این محور طی سال جاری، 11 نفر بر اثر تصادفات که اغلب آن تصادف رخ به رخ بوده است فوت کرده اند که این آمار نسبت به سال  94  که 10 کیلومتر از این محدوده 4 بانده شده بود 5 نفر کاهش یافته است. تحلیل های آماری حاکی از آن است که اغلب قربانیان این محدوده 45 کیلومتری در همان 10 کیلومتری فوت کرده اند که هنوز 2 طرفه است. 6 کیلومتر از این 10 کیلومتر در محدوده منازل و زمین های کشاورزی قرار دارد و آخرین پی گیری خبرنگار ما در روز سه شنبه حاکی از آن است که مسئولان در پرداخت اعتبار برای تملک این زمین ها و منازل خلف وعده کرده اند تا پس از گذشت 8 سال همچنان پیشرفت پروژه در این قطعه صفر باشد. طی سال جاری 10 کیلومتر از این پروژه در محدوده چمن بید تا جنگل گلستان بهره برداری و این موضوع زمینه ساز حذف 3 نقطه حادثه خیز از جمله مقابل پمپ بنزین رباط قره بیل شد. نتیجه این اقدام مثبت نیز کاهش 5 قربانی تصادفات جاده ای در 45 کیلومتر آخر این محور  بوده است. آمارها نشان می دهد که تعداد قربانیان در نقاط حادثه خیزی که برطرف شده، به صفر رسیده است.آمارهای قربانیان این محور در محدوده روستایی کشانک به چمن بید که هیچ قسمت از پروژه در این محور 4 بانده نشده حاکی از افزایش 11 نفری قربانیان در این محدوده است و این یعنی چه بسا اگر پروژه در این قسمت شتاب گرفته بود ما نه تنها شاهد افزایش مرگ هموطنانمان نبودیم بلکه تعداد کشته ها کاهش می یافت. البته از این نکته نیز نباید غافل شد که اگر رانندگان از تخلف انحراف به چپ خودداری می کردند ما شاهد این تعداد متوفی جاده ای در این قسمت نبودیم. بر اساس نظر کارشناسان پلیس راه دوطرفه بودن جاده،ترافیک سنگین و تردد کُند باعث می‌شود رانندگان در اثر خستگی و بی‌حوصلگی  و برای ایجاد شرایط بهتر، سبقت غیرمجاز بگیرند اما زوایای کور منجر به وقوع حوادث دلخراش می‌شود. بر اساس آخرین بررسی نقاط حادثه خیز کشور با فرمول جدید، در ابتدای سال جاری از 96 نقطه حادثه خیز شناسایی شده در جاده های شریانی، اصلی و روستایی خراسان شمالی 29 نقطه آن یعنی بیش از 30 درصد به محور بجنورد-گلستان اختصاص داشت که با بهره برداری از 18 کیلومتر از این پروژه، 2 نقطه حادثه خیز این محور حذف شد تا دیگر شاهد بی سرپرست شدن خانواده دیگری در این نقاط به دلیل تصادفات رخ به رخ نباشیم. البته آن گونه که «پرتونیا» رئیس اداره ایمنی و نگهداری از راه های اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی می گوید: این اداره، اقدامات موقتی مانند آشکار سازی را برای کاهش تصادفات در نقاط باقی مانده تا پایان سال جاری انجام می دهد. بر اساس اعلام پلیس راه خراسان شمالی ، تخلفات مرگبار انحراف و تجاوز به چپ در راه های اصلی و فرعی این استان 27 درصد افزایش یافته که بخش زیادی از این تخلفات مرگبار در محدوده های 2 طرفه محور بجنورد-گلستان بوده است . در محدوده آشخانه به چمن بید طی سال جاری 21 نفر بر اثر تصادفات رخ به رخ جانشان را از دست دادند که یکی از این قربانیان افسر پلیس راه بود. آمار پلیس راه  در محدوده 58 کیلومتری جنگل گلستان به سمت مینودشت نیز حاکی از افزایش 60 درصدی تصادفات فوتی و 20 درصدی قربانیان در این محور است در حالی که به اذعان نماینده شرکت ساخت و توسعه راه های وزارت راه و شهرسازی در  گلستان، پیشرفت این پروژه در این محدوده حتی از پیشرفت پروژه در خراسان شمالی نیز کمتر بوده است.       مهم ترین نکات پرونده * مطابق آخرین وعده های داده شده مسئولان عمرانی خراسان شمالی و گلستان، تا پیش از پایان امسال قرار بود 12 کیلومتر از این محور در خراسان شمالی و 12 کیلومتر دیگر در گلستان بهره برداری شود اما شرکت های پیمانکاری فعال در این محور و مسئولان از عملی نشدن این وعده ها خبر می دهند * بر اساس اظهارات مسئولان استان گلستان از مسیر 58 کیلومتری جنگل گلستان تا مینودشت ، این پروژه در مجموع به طور میانگین فقط 20 درصد رشد داشته است * در محدوده هایی از محور بجنورد- گلستان موسوم به جاده مرگ، که طی سال جاری پروژه 4 بانده کردن این محور به بهره برداری رسیده، کاهش قربانیان حوادث رانندگی را شاهد بوده ایم و در نقطه مقابل در محدوده هایی که همچنان، محور 2 طرفه است تعداد قربانیان افزایش یافته است * آمار پلیس راه  در محدوده 58 کیلومتری جنگل گلستان به سمت مینودشت حاکی از افزایش 60 درصدی تصادفات فوتی و 20 درصدی قربانیان در این محور است