روزنامه جهان صنعت
1397/02/11
مشاور وزیر راهو شهرسازی در مورد تاثیر بازگشت احتمالی تحریمها در صنعت هوانوردی:
خروج از برجام، قرارداد بوئینگ را لغو میکندگروه حمل و نقل- مشاور وزیر راهوشهرسازی با بیان اینکه به دلیل اینکه بانک خارجی فعلا ضمانتنامه صادر نکرده، پیشپرداخت بوئینگ را پرداخت نکردیم و بنابراین سفارش تحویل نشد، گفت: اگر تحریمها برگردد یک ریال از پول ایران در قراردادهای خرید هواپیما سوخت نخواهد شد.
به گزارش «جهان صنعت» چند روز گذشته برخی از رسانههای مخالف دولت مدعی شدند که یکی از دستاوردهای برجام که ورود هواپیماهای نو است، شکست خورد و مرد شماره یک خرید هواپیماهای جدید از سمت خود در وزارت راهوشهرسازی استعفا و کشور را ترک کرده است.
در حالیکه اصغر فخریهکاشان به دنبال حذف سمت قائممقامی در دستگاههای دولتی از این سمت خارج و در حال حاضر به عنوان مشاور وزیر راهوشهرسازی در امور بینالملل در وزارت راهوشهرسازی مشغول به کار است و تنها به مدت چند روز در یکی از کشورهای خارجی پیگیر درمان بیماری فرزند خود بود.
در این میانه شرکت بوئینگ هم یکی از سفارشات ایران را به شرکت دیگری تحویل داد و این موجب ایجاد هیاهو در رسانههای مخالف دولت شد.
فخریهکاشان در گفتوگو با ایلنا ضمن توضیح درباره علت به تعویق افتادن تحویل سفارش ایران توسط بوئینگ، تاکید کرد: وقوع تمام این شرایط در قراردادهای خرید هواپیماهای جدید از ایرباس، بوئینگ و ایتیآر پیشبینی شده و با بازگشت تحریمها یک ریال از پول ایران در این قراردادها سوخت نمیشود.
تحویل سفارش ایرانایر به شرکت دیگر از سوی بوئینگ به چه دلیل بود؟ آیا بوئینگ متعهد به اجرای قرارداد نبوده یا ایرانایر نتوانست پیشپرداختها را در موعد مقرر پرداخت کند؟
قرارداد خرید هواپیما از بوئینگ به قوت خود باقی است و هیچ تغییری نکرده است. ایرانایر پیشپرداخت برای تحویل هواپیما را اگر چه با کمی تاخیر، اما فراهم کرد و این تاخیر در مهلتی بود که قانونا مجاز به آن بودیم و این تاخیر خارج از مهلت قانونی نبوده است.
در قرارداد احتیاطهای لازم پیشبینی شده به طوری که اگر پولی پرداخت میشود در مقابل ضمانتنامه بانکی باشد. بوئینگ هم بانک مورد نظر را تعیین و متن ضمانتنامه را ارسال کرده بود و متن ضمانتنامه هم مورد تایید بانک مرکزی قرار گرفت. اما هفته گذشته زمانی که قرار شد این ضمانتنامه را صادر کنند با این مشکل مواجه شدند بانک مورد نظر صدور این ضمانتنامه را به تاریخ پس از ۲۲ اردیبهشت موکول و اعلام کرد برای بررسی شرایط فعلا دست نگه میدارد البته اعلام نکرده که قصد صدور ضمانتنامه را ندارد بلکه در حال بررسی شرایط هستند.
در نتیجه این مساله باعث شد که ما هم پیشپرداخت را آزاد نکنیم چراکه شرط واریز پیشپرداخت این بود در مقابل پرداخت آن ضمانتنامه بانکی دریافت کنیم.
بانکی که این ضمانتنامه را تنظیم کرده با بانک مرکزی هماهنگ است و درباره متن ضمانتنامه به توافق رسیدهاند. بنابراین تمام اقدامات انجام شده اما در آخرین لحظه بانک اعلام کرد که در حال بررسی موضوع ضمانتنامه است. به این ترتیب پولی هم که بابت پیشپرداخت فراهم کرده بودیم را آزاد نکردیم.
حال که بوئینگ در آن موعد مقرر پیشپرداخت را دریافت نکرده باید برای تاریخهای بعدی پرداخت و تحویل سفارش مذاکره کنیم و تاریخ جدید تعیین کنیم بنابراین اتفاق خاصی نیفتاده که عدهای چنین هیاهویی به راه انداختهاند.
اگر ۲۲ اردیبهشت آمریکا از برجام خارج شود سرنوشت قراردادهای خرید هواپیما چه خواهد شد؟
سخت است که از امروز شرایط احتمالی را پیشبینی کنیم و بگوییم چه شرایطی پیش میآید. اما این قراردادها بستگی به عکسالعمل اروپاییها دارد. اگر اروپاییها مستقل از آمریکا و بدون نیاز به مجوزهای آمریکایی همکاریهای خود را با ایران ادامه دهند در این صورت هیچ مشکلی پیش نمیآید و روال ورود هواپیماهای جدید ادامه خواهد داشت.
اما اگر اروپاییها به تبع اینکه آمریکا از برجام خارج شده بگویند تحریمهای قبلی برگشته است و ما باید در همکاری با ایران احتیاط کنیم و برای ادامه همکاریها از آمریکا مجوز بگیریم، بسیاری از حوزهها از جمله خرید هواپیما تحت تاثیر این عکسالعمل قرار میگیرند. بنابراین سرنوشت قراردادها بستگی به رفتار اروپاییها، چین، روسیه، هند کره و... خواهد داشت.
به طور مشخص در این شرایط، قرارداد خرید هواپیما از بوئینگ منتفی میشود؟
ممکن است شرکت بوئینگ نتواند هواپیمایی را به ایران تحویل دهد. تفاوت قرارداد ایرباس با بوئینگ این است که بوئینگ یک شرکت آمریکایی است و ناچار است مجوز همکاری با شرکتهای ایرانی را از آمریکا دریافت کند. اما ایرباس اگر مورد حمایت اروپاییها قرار گیرد نیاز به این مجوز ندارد و میتواند بدون مجوز از آمریکا هم همکاریها را ادامه دهد.
با توجه به اینکه مجوز اوفک برای بوئینگ و ایرباس وایتیآر دو سال اعتبار دارد آیا در صورت احتمال خروج آمریکا از تحریم باید دوباره مجوز اخذ شود؟ یا اینکه حداقل دوسال از امضای قرارداد فرصت اجرای قرارداد وجود دارد؟
آن مجوز ناشی از تفاهمنامه برجام است. اگر از برجام خارج شوند و اوفک هم مدعی شود که این مجوزها در این شرایط جدید باطل است یا اینکه اروپاییها محتاطانه عمل کنند، مشکلاتی پیش خواهد آمد. بنابراین باید منتظر رفتار و عکسالعمل اروپاییها باشیم. البته با توجه به فضایی که وجود دارد معتقدم فشار بر آمریکا زیاد خواهد بود که اروپا معاملات و روابط اقتصادی خود را با ایران بتواند حفظ کند.
آیا همواره این احتمال که در ارائه پیشپرداختها به بوئینگ، پول ایران بلوکه شود، وجود داشته و دارد؟
این احتمال در تمام حوزههای همکاری با آمریکا وجود داشته اما در حوزه خرید هواپیما پیشپرداخت به ازای ضمانتنامه بانکی پرداخت میشد. اما یادمان باشد که آمریکاییها پولهای قانونی بانک مرکزی را بلوکه کردند در حالی که پول بانک مرکزی قانونا به هیچ وجه نباید بلوکه میشد. وقتی قاعده و قانونی وجود ندارد و وقتی معاهده برجام که در شورای امنیت تصویب شده و پنج کشور آن را امضا کردهاند توسط فردی که به هیچ چیز غیر از قانون زور پایبندی ندارد نادیده گرفته میشود بنابراین احتمال هر رفتاری از وی وجود دارد.
تاریخ بعدی نوبت تحویل سفارش هواپیمای بوئینگ شرکت ایرانایر چه زمانی است؟ آیا باید این پروسه برای نوبت بعدی طی شود؟
خیر، در سالهای ۲۰۱۹، ۲۰۲۰ و... نوبت تحویل سفارش هواپیماهای بوئینگ به ایرانایر است و سایر نوبتها در صورت ارائه پیشپرداخت سر جای خود هستند.
امکان اینکه در سالجاری میلادی هواپیمای بوئینگ به ایرانایر تحویل شود، وجود دارد؟
طبیعی است که اگر هزینه خرید در موعد مقرر پرداخت نشود هواپیما به شرکت دیگری که در نوبت است، تحویل داده شود. کمااینکه این فرصت برای ایران هم به وجود آمد که برخی از رسانهها مدعی شدند ایران قصد خرید هواپیمای مرجوعی را دارد. در سال ۲۰۱۸ نویت برای تحویل سفارش نداریم اما باید مذاکره کنیم که نویت شرکت دیگری را به ایران بدهند و این موضوع قابل مذاکره است.
موضوع دیگر جذب فاینانس است و گفته میشود در جذب فاینانس موفق نبودهایم آیا در حال حاضر توانستهایم فاینانسر خارجی برای قراردادهای خرید هواپیما را نهایی کنیم؟
واقعیت این است که وقتی رییسجمهور آمریکا و خزانهداری این کشور به صورت مستمر با شرکتها و بانکهای خارجی به ویژه بانکهای کشور چین تماس میگیرند و میگویند با ایران همکاری نکنید طبیعی است که احتیاطهایی ایجاد میشود. اینکه بدانیم ما چه منابع و امکاناتی داریم به بعد از ۲۲ اردیبهشت موکول میشود که فضای جدید را ارزیابی کنیم و امکانات را بسنجیم.
در هر صورت یادمان باشد که ما ۱۰ سال در بدترین شرایط تحریم زندگی کردیم، خرید و فروش کردیم، فاینانس جذب کردیم و سرمایهگذاریهای خارجی را به سمت کشور هدایت کردیم.
واقعیت این است که کشورمان در شرایط خاصی قرار دارد و هر روز شرایط ایران تغییر میکند و طبیعتا متناسب با شرایط خاص باید سرمایهگذاری کنیم چراکه رفتار دنیا با ایران رفتار یکسان و قابل پیشبینی نیست و یکطرفه و زورگویانه است. ما هم دفاع از منابع ملی را دنبال میکنیم بنابراین طبیعی است که با چنین رفتارهایی روبهرو باشیم.البته این شرایط تنها شامل حال خرید هواپیما نمیشود و در تمام حوزههای تجارت با چنین شرایطی مواجه هستیم.
حال اینکه برخی از دوستان داخلی چنین هیاهویی را ایجاد میکنند معتقدم یا به این شرایط موجود کم توجه هستند یا اینکه از سر جهل چنین رفتاری را انجام میدهند. همانطور که گفتم ما در یک شرایط ویژهای قرار داریم و این شرایط ویژه ایجاب میکند که هوشیارانهتر عمل کنیم.
این هوشیاری در قراردادها اعمال شده که اگر برجام منتفی شود یا در شرایط جدید قرار بگیریم، ایران متضرر نشود؟
با صراحت میگویم که همه دقتها را در قراردادها انجام دادهایم که اگر تحریمها بازگردد یک ریال از پول کشورمان از دست نرود. اگر پولی بابت پیشپرداخت ارائه شده صددرصد امن است به این معنا مطلقا امکان اینکه سوخت شود، وجود ندارد.
طبق قرارداد امسال باید چند فروند ایرباس وارد کشور شود، آیا در شرایط جدید ایرباس به تعهدات خود پایبند خواهد بود و چه زمانی ایرباسهای مورد قرارداد وارد میشوند؟
در سالجاری میلادی انتظار داریم که ایرباس وارد شود اما واقعیت این است که در مورد ایرباس خدمات پس از فروش برای ما بسیار اهمیت دارد. باید مطمن باشیم هواپیمایی که تحویل میگیریم ضمانت و پشتیبانی دارد و اگر تحریمی هم رخ دهد مشکلی در این حوزه پیش نمیآید. مذاکرات درباره ایرباس روی این بحثها است که ترامپ ایجاد کرده است و باید محکم کاری شود.
چند فروند ایتیآر وارد خواهد شد؟
دو فروند ایتیآر به زودی وارد کشور میشود و در اجرای قرارداد ایتیآر هیچ مشکلی وجود ندارد.
آیا قرار است که هواپیماهای شرقی مانند سوخو یا اجارهای یا دست دوم در شرایط جدید جای ورود هواپیماهای جدید غربی را بگیرند؟
صحبتهایی که درباره خرید هواپیماهای سوخو در میان است اما اگر سوخو هم بخواهد به ایران هواپیما بفروشد با مقررات فعلی باید مجوز آمریکا را دریافت کند اما اگر بخواهد از قطعات آمریکایی بکاهد تا نیازی به اخذ مجوز اوفک نداشته باشد، آن هواپیما دیگر نمیتواند سوخو باشد. اما میتواند راهحل باشد.
۴۰ درصد قطعات سوخو از آمریکا تامین میشود بنابراین فروش این هواپیما روسی هم نیازمند مجوز اوفک است.
آرزوی بنده نوسازی ناوگان هوایی کشورمان از طریق هواپیماهای نو، دست دوم جوان، سوخو و... است چراکه عمر ناوگان هوایی کشورمان بسیار زیاد است و میتواند ایمنی سفرهای هوایی را به خطر بیندازد. اما به دوستانی که میگویند سوخو و هواپیماهای دست دوم باید خریداری شود یا اینکه باید به سراغ اجاره هواپیما برویم باید بگویم تمام این مسیرها را طی کردهایم و برای این اقدامات هم نیازمند مجوز آمریکا هستیم.
سایر اخبار این روزنامه
دست کارگر ایرانی را باید بوسید
دستور قضایی بازپرس دادسرای فرهنگ و رسانه تهران؛
کابینه تغییر نمیکند
تکرار تجربه لیبی
هر ۳۰ روز یک عرضه اولیه
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در سیما ممنوعالتصویر شد
مشاور وزیر راهو شهرسازی در مورد تاثیر بازگشت احتمالی تحریمها در صنعت هوانوردی:
بررسی پیامدهای ازدواج زودهنگام دختران؛
روحانی علیه روحانی!
نود و هشت و دو!
تکرار مداخلات نافرجام دولت
تصمیمات جدید ارزی کارساز نشد؛
افتتاح پروژه عظیم «ایرانمال» همزمان با نیمهشعبان؛
فرار از مشکلات
ترسیم آینده خودروسازان پس از افزایش قیمت ارز؛
در گفتوگوی «جهان صنعت» با شهلا لاهیجی به مناسبت آغاز نمایشگاه کتاب مطرح شد؛
آیندهای روشن حق کارگران است