ترامپ ستون‌های خالی طرح مکرون را پر می‌کند

رفت و آمدهای سران و کارشناسان کشورهای موسوم به 1+5 چند روزی است که بیشتر از گذشته شده. دیدارها گسترش یافته و رایزنی‌ها طولانی‌تر شده. موضوع اما توافق هسته‌ای با ایران است. آنچه در ظاهر پیداست، مخالفت آمریکایی‌ها با ادامه برجام است. آنها می‌گویند یا برجام اصلاح بشود - اساسی هم اصلاح بشود- یا 22 اردیبهشت که ضرب‌الاجل ترامپ برای برجام به پایان می‌رسد، از توافق هسته‌ای خارج خواهند شد. در مقابل اروپایی‌ها معتقدند نباید برجام را به هم زد. باید این توافق حفظ شود، اما در کنار آن توافقات دیگری برای تکمیل پازل «مهار ایران» منعقد شود. حالا دیدارهای متعددی میان اروپایی‌ها و آمریکا برای رسیدن به یک نقطه مشترک در جریان است. بخشی از تصمیمات سه کشور اروپایی و آمریکا را ترامپ و امانوئل مکرون در نشست خبری خود در کاخ سفید که آخرین ساعات روز سه‌شنبه برگزار شد، بیان کردند. در این دیدار رئیس‌جمهور ترامپ مانند گذشته صحبت کرد، هرچند از تاکیدش بر خروج از برجام اندکی کاسته شده بود، اما باز هم به ایران و توافق هسته‌ای تاخت، مانند گذشته از عباراتی مانند «احمقانه»، «مضحک» و «فاجعه‌بار» برای برجام استفاده کرد و ضمن تهدید ایران گفت: «در صورتی که ایران به هر طریقی ما را تهدید کند، بهایی خواهد پرداخت که تاکنون چند کشور معدود مشابه آن را پرداخته‌اند.» امانوئل مکرون اما سخنانش قدری متفاوت از قبل بود و نقشه راه خود برای ایجاد چالش با ایران را با تشریح و تفصیل بیشتری بیان کرد. رئیس‌جمهور فرانسه گفت: «برجام توافقی نیست که ما را قادر کند دست‌کم تا سال ۲۰۲۵ مقداری نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران داشته باشیم، بنابراین تمایل داریم از این به بعد بر سر توافقی جدید درباره ایران [با آمریکا] همکاری کنیم.» وی در توضیح ایده خود برای آینده روابط با ایران گفت: «لازم است ما چهار حوزه را [درخصوص ایران] پوشش دهیم. اولین آن، جلوگیری از هرگونه فعالیت‌های هسته‌ای ایران تا سال ۲۰۲۵ است. این مساله به لطف برجام ممکن شد. دومین آن اطمینان یافتن از این است که در درازمدت، ایران هیچ فعالیت هسته‌ای نخواهد داشت. سومین مساله که مساله‌ای بنیادی است، اینکه بتوانیم به فعالیت‌های ایران در زمینه موشک‌های بالستیک خاتمه دهیم. چهارمین آن فراهم کردن شرایط برای رسیدن به راه‌حلی سیاسی جهت مهار ایران در منطقه، یعنی در یمن، سوریه، عراق و لبنان است. در این موضوعات دیدگاه ما عوض نشده است. من همیشه گفته‌ام لازم است چارچوبی پیدا کنیم تا بتوانیم با کمک یکدیگر و طرف‌های منطقه و سران ایران به دنبال یافتن توافق باشیم.» مکرون البته نکته تازه‌ای هم گفت که نشان می‌دهد احتمال ایجاد تحریم‌های جدید برای حفظ برجام و عدم خروج آمریکا از آن بیشتر شده است. او در این نشست خبری در این‌باره تاکید کرد: «مسائلی که امروز مطرح می‌شود، ارتباطی به پاره کردن برجام ندارد، بلکه مربوط به ساختن چیزی جدید است که تمام نگرانی‌های ما را شامل می‌شود.»    نیویورک‌تایمز رایزنی‌های دیپلمات‌های آمریکایی و اروپایی برای «تغییر برجام» و دو سند «ضمیمه» یا توافق جانبی پیشرفت‌هایی داشته است. تدابیر شدید و اعمال تحریم‌هایی علیه ایران در صورت آزمایش موشک‌های دوربرد و اعمال تحریم در صورت ممانعت از ورود بازرسان بین‌المللی به هر پایگاهی شامل پایگاه‌های نظامی ازجمله توافقات احتمالی خواهد بود. ممکن است این توافقات طی روزهای آینده منتشر شود.
   وال‌استریت‌ژورنال مقام‌های آمریکایی و اروپایی در حال کار برای رسیدن به توافقی سیاسی با هدف تغییر برجام طبق خواسته رئیس‌جمهور آمریکا هستند. شاید این توافق سیاسی بهانه‌ای شود تا ترامپ تمدید تعلیق تحریم‌ها را در 22 اردیبهشت انجام دهد. مفاد احتمالی این توافق سیاسی: ایران از ساخت موشک‌های بالستیک قاره‌پیما یا آزمایش آنها منع می‌شود و بار دیگر بر دسترسی آژانس به سایت‌های ایران ازجمله سایت‌های نظامی تاکید خواهد شد.
   آسوشیتدپرس پیش‌نویس چهار سند  تهیه شده است. در این اسناد گفته شده که معاهدات جدید بین‌المللی غیر از برجام از دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای در سال‌های پس از انقضای برجام جلوگیری می‌کند. در این سندها به علاوه از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته شده فعالیت‌های نظارتی را تقویت کند و وعده داده شده در صورت حرکت ایران به سمت ساخت موشک‌های بالستیک قاره‌پیما تحریم‌های شدیدی علیه این کشور وضع می‌شود.  رویترز برخی رسانه‌ها از زمینه‌سازی آمریکا و فرانسه برای توافق هسته‌ای جدید با ایران خبر می‌دهند. این اخبار پس از دیدار روسای جمهور دو کشور در کاخ سفید بیشتر شده است، اما در عین حال فرانسه و آمریکا نیاز دارند نظر مثبت کشورهای دیگر ازجمله آلمان را کسب کنند. البته آلمان اعلام کرد حفظ برجام با جزئیات فعلی آن لازم است. وزیر امور خارجه این کشور گفته تلاش می‌کند ترامپ را به ماندن در برجام ترغیب کند.
   حسن روحانی



رئیس‌جمهور در نشست خبری در تبریز: برجام توافقی است که در شورای امنیت سازمان ملل به تایید رسیده است و نمی‌توان قراردادی را که جنبه جهانی و بین‌المللی دارد، مدام تغییر داد. اروپا اگر می‌خواهد ترامپ را راضی کند، از جیب خودش خرج کند نه ایران. اکنون آمریکا روی صندلی اتهام است که چرا به تعهدش عمل نکرده است. یک جمله به برجام اضافه یا کم نخواهد شد. توافق برجام یا می‌‌ماند یا نمی‌ماند، اما اگر بنا بر ماندن بود، به‌طور کامل خواهد ماند و اگر نماند، همه باید از آن خداحافظی کنند.  محمدجواد ظریف

وزیر امور خارجه در گفت‌وگو با رادیو ان‌پی‌آر با اشاره به سفر رهبران فرانسه و آلمان به واشنگتن برای گفت‌وگو با رئیس‌جمهور آمریکا درباره برجام: «امیدواریم رئیس‌جمهور مکرون و پس از او صدراعظم مرکل از فرصت سفر خود به آمریکا استفاده کنند تا به رئیس‌جمهور ترامپ تفهیم کنند توافق هسته‌ای به همان شکل کنونی‌اش در راستای منافع آمریکا و باقی جامعه بین‌الملل است. من فکر نمی‌کنم آمریکا بخواهد به جهان این پیام را بفرستد که اگر شما با آمریکا مذاکره کنید، این کشور پس از آنکه به یک توافق دست یافتید، عقب خواهد رفت.
   عباس عراقچی

معاون سیاسی وزیر خارجه در مصاحبه با روزنامه «آفتن پوستن»:  در حالی که ترامپ تهدید کرده برجام را نقض می‌کند، از سوی اروپایی‌ها پاداش می‌گیرد. اکنون ما داریم مجازات می‌شویم. این منطقی نیست و عملی نخواهد نشد. برجام قابل مذاکره مجدد نیست. برای اینکه این توافق کارایی داشته باشد، باید پایدار و قابل پیش‌بینی باشد. ما آماده تحریم‌های جدید، پایان توافق و شروع مجدد برنامه هسته‌ای هستیم. در حقیقت حتی اگر آمریکا تصمیم بگیرد در این توافقنامه باقی بماند، ایران می‌تواند خودش را از آن خارج کند. چرا باید در قراردادی بمانیم که سودی برای ما ندارد؟