اختصاص خیابانی به آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی مسکوت ماند حاشیه‌های یک نام‌گذاری

همدلی| پنجاه سال پس از درگذشت دکتر محمد مصدق؛یکی از رهبران نهضت‌های استعمارستیز و به طور مشخص ملی شدن صنعت نفت، هنوز هیچ خیابانی در کشور به نام او نیست. اگرچه او هیچ‌گاه نخواست که نام و مجسمه‌اش در خیابانی خودنمایی کند، اما پس از پیروزی انقلاب بسیاری از هواداران او در فضای سیاسی کشور تلاش کردند که خیابانی را به نام او نامگذاری کنند که البته تاکنون موفق نشدند. از جمله روز گذشته برخی از اعضای اصلاح‌طلب شورای شهر برای چندمین باردر میان مخالفت‌های پیشین اعضای اصول‌گرای این شورا، طرحی با عنوان تغییرنام خیابان نفت به نام دکترمصدق با پانزده امضاء کردند.
پس از پیروزی انقلاب نیز موضوع گذاشتن نام برخی از رهبران انقلاب بر خیابان‌ها و میادین شهرهای کشور مطرح شد، اما فقط نام امام خمینی(ره) از سوی خود روحانیون نزدیک به رهبر انقلاب (مانند آیت‌الله طالقانی) پذیرفته شد. اما با درگذشت و شهادت برخی از رهبران در سال‌های اولیه انقلاب، این موضوع در مورد نام‌های دیگر نیز تکرار شد. خیابان‌های طالقانی، بهشتی، مطهری و یادگار امام(ره) از جمله این موارد بوده است. نام‌هایی که به دلیل فضای انقلابی سال‌های اولیه استقرار نظام جمهوری اسلامی سوی مردم پذیرفته شد.
با گذشت بیش از سه دهه از عمر جمهوری اسلامی چهره‌های متعددی از دست‌اندرکاران نظام و انقلاب درگذشته‌اند و خیابان‌ها و میادین خاصی به نام آن‌ها نامگذاری نشده است یا هم اگر شده، چندان فراگیر نشده است. اگرچه نام بسیاری از شهدای جنگ و انقلاب از این قاعده مستثنی بوده و به سرعت فراگیر شده است.
در این میان درگذشت آیت‌الله ‌هاشمی رفسنجانی این موضوع را در صدر خبرها قرار داده است. سابقه و تاثیرگذاری این سیاسی‌مرد ایران معاصر از او چهره‌ای ساخته است که تحولات پیرامون نام وی، برجسته شده و اذهان را متوجه خود می‌کند. پس از تشییع باشکوه پیکر ایشان از سوی مردم تهران و برپایی مراسم تجلیل از شخصیت و جایگاه سیاسی و اجتماعی او، موضوع اختصاص یکی از گذرگاه‌های تهران به نام ایشان، از سوی برخی از فعالان سیاسی و اجتماعی در کانون خبرها قرار گرفت و البته مشمول برخوردی شد که در زمان حیات سیاسی این چهره مطرح انقلاب با وی شده بود. او از چهره‌هایی است که موافقان و مخالفان پرشوری داشته است و در تقسیم‌بندی پس از حوادث انتخابات جنجالی سال 88 او مغضوب اصول‌گرایان شد و محبوب اصلاح‌طلبان. و این صف‌آرایی اگرچه پس از درگذشت ایشان تعدیل شده و بسیاری از مخالفان پرشور او را واداشت تا از مقام و موقعیت او تجلیل کنند، اما همچنان اصول‌گرایان تندرویی هستند که نام و یاد او را برنمی‌تابند و در این میان به پیکر بی‌جان او نیز صفت‌های ناروا می‌بندند.


در هفته‌های گذشته اگرچه در برخی از شهرهای کشور نام او بر خیابان‌ها، میادین و بلوارهایی نشسته است، اما در تهران موضوع به این سادگی نیست. در حالی که برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب شورای شهر تهران در پی تصویب طرحی برای نام‌گذاری معبری به نام ایشان در این شهر هستند، این موضوع برای اصول‌گرایان چندان اولویتی ندارد و حتی تلاش کرده‌اند که آن را از اولویت نیز بیندازند. به طور مثال پس از آن‌که برخی از اصلاح‌طلبان این شهر نسبت به تعلل شورا در این باره معترض بودند مجتبی شاکری؛ چهره اصول‌گرای شورای شهر که ریاست کمیسیون نامگذاری را نیز بر عهده دارد، موضوع را با نام برخی از دیگر چهره‌های روحانی درگذشته در سال‌های اخیر همراه کرد و گفت: نامه‌ای خطاب به ریاست شورای شهر در خصوص نامگذاری شش معبر به نام شش تن از علمای کشور ازجمله آیت‌الله ‌هاشمی‌رفسنجانی، آیت‌الله مجتبی تهرانی، آیت‌الله خوشبخت، آیت‌الله حق‌شناس، آیت‌الله فاضل‌لنکرانی و آیت‌الله ابوترابی تنظیم کردیم تا در صحن شورا نسبت به این موضوع اقدام شود.
این موضوع اما اعتراض یکی از اعضای اصلاح‌طلب شورای شهر را برانگیخت. اسماعیل دوستى در اعتراض به سخنان مجتبى شاکرى گفت:چند وقت است که ما درخواست نامگذارى معبری به نام آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانى را دادیم، اما شما ایشان را همسنگ ۵نفر دیگر قرار دادید، شما خطا کردید، چرا ایشان را در کنار نام آیت‌الله ابوترابى گذاشتید. از نظر ما بعد از مقام معظم رهبرى، آیت‌الله ‌هاشمى رفسنجانى هستند.
پاسخی که شاکری به این سخنان داد، بی‌میلی اصول‌گرایان شورای شهر به این موضوع را نشان می‌دهد. او گفت: این نظر شماست. که البته دوستى نیز پاسخ داد: این نظر همه مردم است.
این موضوع روزهای اخیر نیز حاشیه‌ساز شد. پس از آن که معصومه‌آباد، عضو اصول‌گرای شورای شهر از اختصاص یک بلوار در غرب پایتخت به نام آیت‌الله هاشضمی خبر داد و اعلام کرد که این موضوع با موافقت اعضای خانواده آیت‌الله ‌هاشمی رفسنجانی صورت گرفته است. اما ساعتی بعد خانواده آیت‌الله طی اطلاعیه‌ای موضوع را تکذیب کردند.
روز گذشته نیز این عضو شورای شهر در خصوص حواشی ایجاد شده مبنی بر پیشنهاد خانواده آیت‌الله‌هاشمی در خصوص تغییر نام خیابان سرو به نام آیت‌الله ‌هاشمی توضیحاتی را ارائه کرد.معصومه آباد صبح دیروز در تذکر پیش از دستور خود در جلسه شورای شهر، گفت: اجازه دهید در خصوص حواشی ایجاد شده پیرامون صحبت‌های من مبنی بر اینکه خانواده ‌هاشمی نظرشان در تغییر نام سرو به نام این بزرگوار مثبت بوده است، توضیحاتی ارائه دهم.
وی ادامه داد: خبرنگاری که با این خانواده ارتباط دارد به من پیامک زد که با حسین مرعشی هماهنگ شده و خانواده ‌هاشمی علاقه‌مندند که خیابان سرو اعم از سرو شرقی و غربی که از میدان فرهنگ تا کتاب ادامه دارد به نام این بزرگوار تغییر کند، اما در این پیامک قید کرده‌اند که علی‌ایحال این خانواده عنوان کرده‌اند که هر کجا اعضای شورا مناسب می‌دانند نامگذاری صورت گیرد و این پیامک به عنوان یک سند موجود است.
آباد با بیان اینکه من تماس با محسن ‌هاشمی داشته و شفاهی به وی در مورد میدان فرهنگ و خیابان سرو توضیح دادم، گفت:‌هاشمی عنوان کرد که ما از اعضای شورای شهر تشکر می‌کنیم و توقعی در این زمینه نداریم و هر کجا که اعضا صلاح می‌دانند نامگذاری مناسب است.
وی با بیان اینکه برای اعضای شورای شهر فرقی ندارد که چه خیابانی اعم از سرو و صنوبر به نام‌ هاشمی شود، اظهار کرد: آیت‌الله‌ هاشمی مربوط به هیچ کدام از اعضای شورای شهر نیست و خجالت‌آور است که برخی از اعضا در سایت‌ها و مصاحبه‌هایشان صحبت‌های من را دروغ دانستند.
محسن سرخو عضو دیگر شورای شهر با بیان اینکه در دیدار با خانواده ‌هاشمی همسر گرانقدر وی عنوان کرد که هیچ نیازی نیست که خیابانی به نام ایشان شود، گفت: همسر آیت‌الله ‌هاشمی عنوان کردند همین که کتاب‌هایشان به نام خودشان است کفایت می‌کند.
دکتر ولی الله شجاع پوریان؛ دیگر عضو اصلاح‌طلب شورای شهر نیز گفته است که در ارتباطی که با فرزند ارشد آیت‌الله هاشمی گرفته وی این موضوع را تکذیب
کرد.
به نوشته ایسنا اسماعیل دوستی عضو کمیته حمل و نقل نیز در جلسه شورای شهر گفت: من امروز صبح با یاسر‌ هاشمی صحبت کردم و مجتبی شاکری نیز با محسن‌ هاشمی صحبت کردند و قرار شده جلسه‌ای با حضور محسن ‌هاشمی با کمیسیون نامگذاری برگزار شود تا رضایت این خانواده نیز جلب شود و باید بگویم برای ما رضایت خانواده ایشان مهم است و پیشنهاد می‌شود نامگذاری خیابان سرو به نام این آیت‌الله مسکوت بماند.
این حاشیه‌ها سبب شد تا غلامرضا انصاری عضو دیگر شورا پیشنهاد کند که موضوع نامگذاری خیابان سرو به نام‌ هاشمی مسکوت بماند و گفت: متاسفانه برخی از اعضا عنوان کردند که نامگذاری خیابان سرو بنا به پیشنهاد خانواده ایشان بوده، اما اعضای خانواده عنوان کردند که تماسی با خانواده‌شان در این زمینه صورت نگرفته و پیشنهاد می‌شود خیابان دیگری به نام‌ هاشمی شود که پیشنهاد ما خیابان رسالت و بلوار کشاورز است.
سرانجام با توجه به حواشی ایجاد شده پیرامون نامگذاری خیابانی به نام آیت‌الله ‌هاشمی و مخالفت خانواده ایشان، با رای اکثریت آرا این مصوبه مسکوت ماند تا مابقی پیشنهادها و گزینه‌ها بررسی شود. بنا به گفته اسماعیل دوستی، مقرر شده که جلسه‌ای با حضور محسن‌هاشمی فرزند آیت‌الله‌هاشمی با اعضای کمیسیون نامگذاری در خصوص جانمایی خیابانی به نام ایشان برگزار شود.