بازار ارز پایتخت در 3 پرده

حسین بردبار-  با اعلام سیاست های ارزی جدید بانک مرکزی مبنی بر ممنوعیت خرید و فروش اسکناس در صرافی ها تا اطلاع ثانوی، بازار ارز پایتخت واقع در خیابان های فردوسی و جمهوری اسلامی دیروز شرایط نسبتا آرامی را گذراند، هر چند دیگر خبری از صف های طولانی ده ها نفری پشت برخی از صرافی ها نبود و چهره خوشایند و منظمی بر فضای عمومی بازار ارز حاکم شده بود اما کسادی یا به عبارتی تعطیلی معاملات اسکناسی ارز درصرافی ها موجب ایجاد برخی انتقادها از سوی متصدیان آن ها از یک طرف و برخی از کسانی که نیازهای فوری و محدود به ارز داشتند، نظیر دانشجویان، گردشگران و بیماران نیازمند ارز از طرف دیگر شده بود. البته با حضور پررنگ عوامل خدوم نیروی انتظامی، فعالیت دلالان و معامله کنندگان بازار کاغذی ارز تا حد زیادی تعطیل شده بود و دیگر صدای "دلار، دلار" برخی از آنان در کنار خیابان ها شنیده نمی شد اما ایستادن ساکت و معنی دار برخی از این دلالان در کنار خیابان ها کافی بود که نیازمندان محدود واقعی یا حتی غیرواقعی ارز بتوانند معاملاتی به قیمت آزاد و به مراتب بیشتر از 4200 تومان را سر و سامان دهند .در عین حال عرضه ارز مسافرتی با نرخ ۴۲۰۰ تومان نیز در برخی بانک ها آغاز شده است. مشروح گزارش میدانی خراسان را می خوانید:
خرید و فروش اسکناس نداریم
ابتدا به نزدیکی پاساژ افشار واقع در ابتدای خیابان منوچهری می روم، جایی که تا چند هفته پیش، بیش از صد دلال معاملات کاغذی ارز، حضوری فعال و پرسروصدا داشتند اما دیروز این جا شرایطی آرام و منظم را با حضور ماموران نیروی انتظامی گذراند. به داخل یکی از صرافی های این محدوده می روم که روی گیشه آن نوشته شده است: "خرید و فروش اسکناس نداریم" چهار نفر از کارکنان داخل آن بیکار نشسته اند و در لحظه تهیه گزارش هیچ کسی به عنوان مشتری در آن حضور نداشت. از متصدی داخل صرافی می پرسم که آیا هزار دلار برای تهیه دارو می تواند بفروشد اما با نگاه منتقدانه و گفتار تند او مواجه می شوم که می گوید:"زنگ بزنید از بانک مرکزی بپرسید باید چه کار کنید، بانک مرکزی به ما گفته است حق خرید و فروش ارز ندارید، حرفی است که خود آقای سیف زده است." می پرسم: این که نوشته اید خرید وفروش اسکناس ندارید، به چه معناست که پاسخ می دهد: یعنی حق خرید و فروش هیچ نوع ارزی را به صورت اسکناس نداریم، نه دلار، نه یورو، نه پوند و کلا هر ارز دیگری. از او می پرسم : پس شما چه کار می کنید؟ به طعنه پاسخ می دهد:"هیچی ، باید تعطیل کنیم برویم فلافل فروشی بزنیم! فعلا هیچ فعالیتی نداریم. "
دلارآزاد 5500 تا 5650 تومان!


به چند صرافی دیگر برای تهیه مقداری محدود یعنی حدود 400 دلار به عنوان خرید یک داروی خارجی مراجعه می کنم اما هیچ کدام حاضر نیستند این میزان دلار را با وجود آن که می شنوند برای امر ضروری خرید دارو است بفروشند و البته حق هم دارند چرا که براساس اطلاعیه اخیر بانک مرکزی از انجام چنین کاری منع شده اند، اما آن سوی خیابان جوانی را مشاهده می کنم که آرام ایستاده است، جلو می روم و می گویم: 400 دلار برای خرید داروی یکی از بستگان می خواهم که پاسخ می دهد: هر دلار را 5650 تومان می فروشم. هنوز صحبت مان تمام نشده است و می خواهم کنکاش بیشتری در نحوه فروش دلار از سوی او داشته باشم که پیرمردی با شتاب به سویش می آید و او را از فروش منع می کند و می گوید: فروش دلار نداریم، فقط خرید داریم و به او نصیحت می کند که الان دلارهایش را نفروشد. بدین ترتیب اندک امید من برای تهیه این میزان دلار هم از بین می رود اما با جست و جوی بیشتری در خیابان فردوسی مرد میان سالی را می یابم که می گوید با ارائه کارت شناسایی و کارت بانکی معتبر حاضر است هر دلار را به قیمت 5500 تومان بفروشد.
مراجعات بی پاسخ!
داخل صرافی بانک ملی در نزدیکی میدان فردوسی می شوم، دانشجویی را درحال صحبت با متصدی حوالجات ارزی این صرافی می بینم که می گوید باید برای دانشگاهش 8 هزار دلار از این جا حواله کند و 10 هزار دلار هم باید با خود به خارج ببرد، اما با پاسخ منفی متصدی مربوط مواجه می شود که هیچ گونه حواله ارزی نداریم، پس از آن مرد میان سالی می گوید که لیدر یک تور خارجی است و برای تعدادی از توریست هایش نیازمند تبدیل دلار و یورو به ریال است که پاسخ به وی نیز منفی است! متصدی صرافی وی را به بانک ملی حواله می دهد که احتمالا بتواند در آن جا این تبدیل را انجام دهد اما لیدر تور می گوید که بانک نیز به وی گفته است باید به صرافی مراجعه کند! متصدی صرافی بانک ملی در پاسخ می گوید: براساس اطلاعیه بانک مرکزی صرافی ها تا اطلاع ثانوی حق خرید و فروش ارز را ندارند پس باید به شعب ارزی بانک ملی یا سامان مراجعه کنید. مراجعه کننده بعدی جوانی است که خواهان تبدیل 50 میلیون تومان پول به دلار یا لیر برای خواهرش است که خواستار زندگی در ترکیه است و می خواهد به این کشور مهاجرت کند اما متصدی صرافی به وی نیز پاسخ منفی می دهد و او را روانه شعب بانک ملی یا سامان می کند. وقتی که از وی درباره نحوه تامین 400 دلار برای خرید یک داروی خارجی می پرسم می گوید: مورد شما جزو استثنائات است، برای حل آن به شعبه بانک مرکزی پایین تر از چهارراه استانبول بروید. با مراجعه به ساختمان قدیمی بانک مرکزی در خیابان فردوسی ابتدا از مامور حراست می پرسم چگونه می شود 400 دلار برای خرید یک دارو تهیه کرد، که پاسخ می دهد: چیزی دراین باره به ما اعلام نکرده اند، بروید از صرافی ها تهیه کنید!
ارائه ارز مسافرتی در برخی شعب بانک ها
برای بررسی بیشتر نحوه دستیابی به 400 دلار برای تهیه یک داروی خارجی به یکی از شعب اصلی بانک ملی واقع در خیابان فردوسی می روم، متصدی باجه حوالجات ارزی در این شعبه درباره نحوه تامین 400 دلار برای خرید دارو می گوید: چیزی به ما ابلاغ نشده است اما منوط به شرایطی می توانم 500 تا هزار یورو برای ارز مسافرتی بدهم. مشاهدات خبرنگار ما حاکی از این است که خدمات مورد نیاز برای پرداخت ارز مسافرتی بر مبنای دلار 4200 تومانی در این باجه در حال انجام بود. شرایط عرضه ارز مسافرتی طبق اعلامیه ای در کنار باجه نصب شده است که براساس آن مدارک مورد نیاز دریافت حواله ارز مسافرتی عبارتند از: 1- اصل گذرنامه معتبر جمهوری اسلامی ایران 2- بلیت هوایی(کاغذی) 3- رسید پرداخت عوارض خروج از کشور 4- ویزای کشورهایی که نیاز به ویزا دارند.