روزنامه جهان صنعت
1397/01/23
محدودیت انتخاب برای کاربران با استفاده از فیلترینگ؛
از پیش از نوروز، خبرهای مختلفی درباره فیلتر شدن تلگرام به گوش می‌رسید به طوری که بسیاری می‌اندیشیدند که در ایام نوروز دسترسی به تلگرام نخواهند داشت. سپس اخباری منتشر شد که تلگرام تا پایان فروردین‌ماه فیلتر خواهد شد؛ تاریخی که همچنان برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر آن تاکید دارند. در میان خبرهای داغ مرتبط با نوسانات ارزی و ثابت نگه داشتن نرخ ارز، فیلتر شدن تلگرام همچنان بخشی از دغدغه مردم به شمار می‌رود به طوری که عده‌ای از مدیران اقتصادی این پیام‌رسان بین‌المللی را عامل اصلی گرانی ارز دانستند! عده‌ای دیگر نیز آن را با مشکلات صندوق‌ها و موسسه‌های مالی و مردم مالباخته‌ای که پول خود را در این صندوق‌ها سپرده‌گذاری کردند مقایسه کردند و به طور کلی هر مساله بی‌ربطی در این روزها به تلگرام نسبت داده شد و تلگرام عامل اصلی بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور عنوان شد! از سوی دیگر بر روی استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی همچون سروش تاکید شد. در این میان مشکل اصلی اعتماد نکردن کاربران ایرانی به پیام‌رسان‌های داخلی است که در صورت فیلتر شدن تلگرام نیز به قوت خود باقی می‌ماند. هرچه مسوولان مختلف دولتی و حکومتی تاکید کنند که پیام‌رسان‌های داخلی امنیت دارند سودی ندارد. هفته گذشته نیز سروش از سوی یکی از نخبگان فناوری کشور هک شد. البته این پیام‌رسان نسخه آزمایشی خود را ارائه کرده و کارشناسان در حال تکمیل و بهبود کیفیت آن هستند. پنج پیام‌رسان داخلی نیز به زودی رونمایی می‌شوند و از مردم نیز درخواست میشود که از این پیام‌رسان‌ها استفاده کنند.یکی از مشکلات اصلی با تلگرام آن است که در صورت درخواست از مدیرعامل این پیام‌رسان، دولت نمی‌تواند به حساب‌های کاربران ایرانی دسترسی پیدا کند؛ اقدامی که توئیتر، واتس‌آپ و بسیاری از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی محبوب در فضای مجازی از آن سر باز می‌زنند. این در حالی است که پیام‌رسان‌های داخلی در صورت درخواست قوه قضاییه یا ارائه نامه‌ای از سوی مراجع قانونی و قضایی مکلف هستند اطلاعات کاربران خود را در اختیار آنها قرار دهند. قوه قضاییه کشور نیز به تازگی اعلام کرده که مسوولیت امنیت و حفظ حریم خصوصی پیام‌رسان‌های داخلی را بر عهده می‌گیرد. پرسش اینجاست که چرا قوه قضاییه باید این مسوولیت را بر عهده بگیرد؟ یک مرجع قضایی نمی‌تواند متولی حفاظت از حریم خصوصی پیام‌رسان‌های داخلی به شمار رود.
پیام‌رسان‌های داخلی در دیگر کشورها
اگرچه برخی کشورها دارای پیام‌رسان‌های ملی و داخلی هستند و به عنوان نمونه ژاپن دارای اپلیکیشن لاین است و در کشور چین، وی چت، در هند پیام‌رسان‌های نیمباز و هایک و در کانادا پیام‌رسان کیک، مورد اقبال عمومی کاربران است. در همین حال کاربران در کره جنوبی از پیام‌رسان بومی کاکائوتاک استفاده می‌کنند و در آمریکا نیز پیام‌رسان محبوب کاربران فیس‌بوک مسنجر است اما بسیاری از کشورهای پیشرفته مانند کشورهای اروپایی از فیس‌بوک، توئیتر و اینستاگرام استفاده می‌کنند که همگی آمریکایی هستند. همچنین استفاده از واتس‌آپ در میان کاربران اروپایی رواج بسیاری یافته که البته این پیام‌رسان نیز آمریکایی است.
در خبرها آمده است که کریمی قدوسی، نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی به وزیر ارتباطات اعتراض کردند که چرا به تلگرام اجازه داده در این حد وسیع کاربر جذب کند؟
بر اساس اظهارات این نماینده مجلس، تلگرام تا پایان فروردین‌ماه فیلتر میشود. این در حالی است که محمد‌جواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده است که هنوز تصمیم قطعی برای فیلتر کردن تلگرام اتخاذ نشده و تاریخی برای فیلتر کردن این پیام‌رسان مشخص نشده است.
مصوبه شورای عالی فضای مجازی
شورای عالی فضای مجازی در مردادماه سال ۹۶ در مصوبه‌ای با هدف رفع انحصار پیام‌رسان خارجی تلگرام در کشور و ترغیب مردم به استفاده از ابزارهای بومی، ساماندهی فضای پیام‌رسان‌ها در کشور و حمایت از پیام‌رسان‌های بومی را به پنج دستگاه مرتبط تکلیف کرد.
مصوبه حمایت از پیام‌رسان‌های بومی پنج دستگاه شامل قوه قضاییه، وزارت ارتباطات، وزارت ارشاد، سازمان صدا و سیما و بانک مرکزی را مسوول رسیدگی و حمایت از سازوکار شکل‌گیری این شبکه‌ها در کشور کرده است.
در این مصوبه بر شش هدف کلان شامل «حفظ و صیانت از هویت ملی و دینی»، «قابلیت پیشگیری از جرائم و مدیریت و اعمال قوانین و مقررات کشور»، «اعتمادسازی و صیانت از حقوق شهروندی، حریم خصوصی، امنیت ملی و عمومی»، «ذخیره‌سازی و پردازش داده‌های عظیم مرتبط با فعالیت پیام‌رسان‌های اجتماعی در داخل کشور و ممانعت از دسترسی غیرمجاز به آنها»، «توسعه و تسهیل تولید محتوای داخلی و ارتباطات سالم اجتماعی و اقتصادی براساس نیازمندی‌های داخلی و ارزش‌های اسلامی ـ ایرانی» و نیز «بسترسازی و حمایت از پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی»، تاکید شده و هر یک از دستگاه‌های نام‌برده شده موظف به انجام اقداماتی برای رسیدن به این اهداف شدند.
وزارت ارتباطات مسوول تدوین شرایط و ضوابط اعطای مجوز فعالیت به پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی و خارجی شد و اعطای تسهیلات موثر کم‌بهره برای توسعه‌دهندگان داخلی، امکان اتصال متقابل با ارائه‌دهندگان خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات، امکان عرضه خدمات الکترونیکی عمومی همچون دولت الکترونیک، خدمات بانکی و شهری در پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی و نیز به حداقل رساندن هزینه‌های مرتبط با مصرف پهنای باند از جمله حمایت‌هایی است که مسوولیت آن به وزارت ارتباطات واگذار شده است.
بر اساس این مصوبه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای توسعه فعالیت پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی نیز مکلف به تهیه و تدوین ضوابط و شرایط انتشار محتوا، تبلیغات، صیانت از داده‌ها، مواجهه با تخلفات، ناهنجاری‌ها و تهاجم فرهنگی در پیام‌رسان‌های اجتماعی شد. نظارت بر انتشار محتوا و تبلیغات و صیانت از داده‌ها در پیام‌رسان‌های اجتماعی مطابق مجوزهای صادره و نیز حمایت و بسترسازی برای افزایش تولید محتوای مبتنی بر فرهنگ اسلامی ـ ایرانی و تسهیل دسترسی کاربران به آنها از دیگر وظایف وزارت ارشاد است.
سازمان صدا و سیما موظف شد برای ترویج و آموزش کاربری همگانی پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی و ارتقای آگاهی و مهارت مردم در بهره‌برداری از ظرفیت آنها و مـقابله با مخاطرات آنها در زندگی فردی و اجتماعی کاربران، اقدام به تولید و پخش برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی مناسب کند.
قوه قضاییه نیز برای صیانت از حقوق شهروندی، حریم خصوصی، امنیت عمومی و اعتمادسازی، موظف به تدوین آیین‌نامه‌ای در راستای حمایت حقوقی از تداوم کسب‌و‌کار و فعالیت پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی و بازبینی مصادیق محتوای مجرمانه شد که این آیین‌نامه باید به گونه‌ای تنظیم شود که ضمن صیانت از حقوق شهروندی، مسوولیت کاربر در قبال محتوایی که منتشر می‌کند و مسوولیت ارائه‌دهندگان پیام‌رسان اجتماعی داخلی طوری تعیین شود که امکان رقابت پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی با پیام‌رسان‌های اجتماعی خارجی را تقویت کند.
بانک مرکزی نیز باید امکان پرداخت آنلاین- برخط- را برای کسب‌و‌کارهای مبتنی بر پیام‌رسان اجتماعی داخلی فراهم و ضوابط و شرایط مربوط را با هماهنگی مرکز ملی فضای مجازی تدوین و ابلاغ کند.
فتوای شرعی برای پیام‌رسان‌های بومی
علاوه بر تاکید مصوبه شورای عالی فضای مجازی بر اعتمادسازی و صیانت از حریم خصوصی افراد در پیام‌رسان‌های داخلی که می‌تواند رونق این شبکه‌ها را در میان کاربران ایرانی تضمین کند، اهمیت این موضوع به حدی رسیده است که رهبر انقلاب نیز دو روز گذشته در دیدار جمعی از مسوولان و مدیران نظام با ابراز خرسندی از تبدیل شدن مطالبه ایجاد پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی به مطالبه‌ای عمومی، تاکید کردند که تعرض به امنیت و حریم مردم در پیام‌رسان‌های داخلی «حرام شرعی» است.
ترویج پیام‌رسان‌های داخلی بدون مسدود کردن دیگر پیام‌رسان‌ها
این در حالی است که رییس‌جمهور کشورمان با حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی معتقد است که سیستم حذف و فیلتر دسترسی کاربران به دیگر پیام‌رسان‌ها اقدام مناسبی نیست.
حسن روحانی روز سه‌شنبه و در دیدار نوروزی جمعی از وزرا، استانداران و مدیران دستگاه‌های اجرایی با بیان اینکه خواست مردم از دولتی که به آن رای داده‌اند، تلاش بیشتر برای تقویت رفاه و امنیت است، گام برداشتن در مسیر گسترش بیشتر دسترسی به فضای ارتباطی، اطلاعات و قدرت انتخاب مردم را ضروری خواند و تاکید کرد: داشتن پیام‌رسان‌های ایرانی، توانمند، امن و ارزان که بتوانند مشکل و نیازهای مردم را حل کنند، بی‌تردید باعث افتخار همگان خواهد بود و هدف از ایجاد و تقویت نرم‌افزارها و پیام‌رسان‌های داخلی نباید فیلتر یا مسدود کردن دسترسی‌ها باشد، بلکه باید با هدف رفع انحصار در پیام‌رسان‌ها انجام شود.
روحانی آموزش استفاده بهینه از فضای مجازی و تدوین محتوای مناسب و خوب برای انتشار در این فضا را نیز ضروری خواند و گفت: فضای مجازی خوب با تولید محتوای خوب، جذاب و مفید و نه صرفا با انحصار و محدود کردن آن، تامین خواهد شد.
دشمن می‌تواند از تلگرام استفاده کند!
از سویی دیگر عده‌ای معتقدند تلگرام خطری است علیه امنیت دولت؛ علاء‌الدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس معتقد است که تلگرام برای کشورمان از نظر امنیتی مشکل‌ساز است و می‌تواند مورد سوءاستفاده دشمن واقع شود. این در حالی است که تلگرام اجازه دسترسی به حساب کاربران خود را به هیچ دولتی در دنیا نمی‌دهد و این امر تنها منحصر به ایران نیست.
خدمات فیلترینگ تلگرام در آینده نزدیک
به نظر می‌رسد یکی از نگرانی‌های مسوولان دولت خدمات فیلترینگ تلگرام است. آن‌گونه که ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی اظهار کرده، قرار است خدمات فعلی تلگرام پولی شود. حتی خدمات فیلترینگی که قرار است در فصل دوم سال ۲۰۱۸ ارائه شود نیز پولی خواهد بود و این فیلترشکن تنها فیلتر تلگرام را از بین نمی‌برد بلکه کل فیلترهای فضای مجازی که برخلاف جمهوری اسلامی است را می‌شکند.
سخن آخر
تلگرام قرار است در آینده نزدیک فیلتر شود و جلسات متعددی در این‌باره برگزار شده است. اگرچه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دولتی اعلام کرده که تاریخ قطعی برای فیلتر کردن این پیام‌رسان مشخص نشده است اما به طور صریح مخالفتی با فیلتر کردن این پیام‌رسان نکرده است. قرار است در آینده نزدیک از پنج پیام‌رسان بومی رونمایی شده و جایگزین پیام‌رسان‌های جهانی شوند. با این همه به نظر نمی‌رسد پیام‌رسان‌های داخلی چندان مورد استقبال کاربران ایرانی قرار بگیرند.
سایر اخبار این روزنامه
اظهارات شریعتمداری درباره ارزهای خارجی؛
بخشی از حاکمیت، نجفی را مجبور به استعفا کرد
بلومبرگ گزارش داد؛
محدودیت انتخاب برای کاربران با استفاده از فیلترینگ؛
از مردم پول گرفت
ادامه ریزش شدید شاخص‌های بورس
امضای ۱۹ توافقنامه تجاری در سفر بن‌سلمان به پاریس
معاون وزیر بهداشت مطرح کرد؛
نجفی همچنان استعفا می‌دهد!
هاگیر‌واگیر!
دومینوی آشفتگی
دیدار تجار ایرانی و برزیلی با حضور ظریف؛
اعتبار ۲۴۰۰ میلیارد تومانی ابلاغ نشد؛
آیا به وجود دولت نیاز است
هشدار رییس‌جمهور آمریکا به روسیه:
آیا به وجود دولت نیاز است
جای خالی اعتماد ملی در اقتصاد کشور
گا‌و اصلاحات دیگر شیر نمی‌دهد!
گا‌و اصلاحات دیگر شیر نمی‌دهد!
گا‌و اصلاحات دیگر شیر نمی‌دهد!
گا‌و اصلاحات دیگر شیر نمی‌دهد!
