«ابتکار» راهکارهای تداوم اثر گذاری سیاست‌های ارزی دولت در آینده اقتصاد را بررسی کرد

تمام باید ها و نباید های ارزی
سمیرا ابراهیمی
این روزها مردم به چند علت ارز می‌خرند. عده‌ای می‌خواهند به سفر بروند یا تجارت کنند‌ و یا در کشور دیگری زندگی می‌کنند و نیاز به تبدیل پول دارند. عده‌ای نیز سوار بر موج رفتار توده‌ای هستند و چون معتقدند که اکثریت اشتباه نمی‌کنند و نگرانی موجود در جامعه نگرانی درستی است، بر این موج سوار شدند. تا جایی که ارز به مرز 6200 تومان هم رسید اما در سنگرهای صف ارزی ماندند. دولت هم که متوجه شد اوضاع وخیم تر از آن است که با توصیه حل شود، دست به کار شد و ارز را 4200 تومان تک نرخی اعلام کرده و خرید و فروش با نرخی فراتر از این رقم را معادل قاچاق خواند.
البته شاید بتوان این اقدام دولت را راهکاری در جهت تثبیت بازار قلمداد کرد، اما هنوز آرامش در این بازار ایجاد نشده‌است.


جایگزینی یورو و پیمان پولی یا استیصال اقتصادی؟
از سوی دیگر، زمزمه تمرکز بر ارزهای دیگر، دوباره قوت گرفته‌است. روز گذشته محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه در دیدار با رئیس جمهوری برزیل استفاده از ارزهای ملی دو کشور و تسریع در عملیاتی شدن اعتبار اختصاصی برزیل به کشور را محور صحبت های خود قرار داده و همکاری در بخش نفت و گاز، اجرای پروژه های مشترک در حوزه فناوری های نوین مانند نانو و بیو تکنولوژی و هوا فضا را در ادامه سخنان خود مطرح کرد.
همچنین محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز متذکر شد که تجارت ما باید به سمت ارزهای مختلف برود. از آنجا که امروز روابط ما با کشورهای اروپایی رو به گسترش است به طور طبیعی باید روی ارز این کشورها تمرکز بیشتری داشته باشیم.
وی افزود: با این وجود سیاست عمومی ما این است که تجارت تا جایی که مقدور است و به ویژه در مورد ارزهای قابل مبادله با ارز کشور مقابل صورت گیرد و به خصوص در کشورهایی که حجم مبادلات تجاری بیشتری دارند، تجارت با ارز قابل مبادله یا ارز خود آن کشور ادامه پیدا کند.
موضوع دیگری که در جلسه روز گذشته هیئت دولت دوباره مورد تاکید و بازبینی قرار گرفت، پیشنهاد جایگزینی یورو به جای دلار در مبادلات بود که مورد استقبال هیئت وزیران نیز قرار گرفت.
مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی در گفت‌و‌گو با «ابتکار» در خصوص پیمان‌های پولی دوجانبه گفت: استفاده از نظام پیمان‌های پولی دوجانبه بین کشورها باعث می‌شود که شرایط آزاد دسترسی به تمام ارزها و تمام بازارها را نداشته باشیم. این موضوع ما را مجبور می‌کند که در جریان داد‌و‌ستد با کشوری خاص قرار بگیریم و دسترسی به کالاهای محدود و همچنین توان فروش طیف محدودی از کالاها را داشته‌باشیم. البته ورود به این شرایط به دلیل این که اکنون تحت آماج تهدیدات ترامپ قرار داریم و شرایط خاورمیانه نیز شرایط متشنجی است، راه حلی است که دولت باید از آن استفاده کند.
وی همچنین در خصوص برقراری نظام چند ارزی و تمرکز بر یورو که در روزهای اخیر اعلام شده‌است، گفت: اکنون بحران ارزی در کشور به وجود آمده و فرقی نمی‌کند که دلار مبنای اصلی مبادلات باشد یا یورو. مهم این است که مردم به خصوص قشر سرمایه دار از تحولات اخیر نگران شده اند و به دنبال آن هستند که سرمایه های نقدی و فیزیکی خود را از کشور خارج کنند، تفاوت زیادی هم ندارد که سرمایه خود را تبدیل به دلار کنند یا یورو. از بین رفتن این حرکت اهمیت دارد، هرچند اکنون دیگر وضعیت مدیریت ثروت مردم در دست دولت نیست. اما عملکرد مطلوب می‌تواند این باشد که مانند دوران جنگ، دولت مانع از فرار سرمایه‌ها شود و فقط برای خرید کالاهای ضروری مانند کالای کشاورزی، دارو و تجهیزات دارویی اجازه خروج ارز بدهد.
استمرار حضور دلالان ارز تا تصمیم برجامی ترامپ
مشاهدات میدانی از بازار ارز و صرافی‌های چهارراه استانبول و میدان فردوسی نشان می‌دهد متقاضیانی که روزهای اخیر برای خرید دلار صف‌های طولانی کشیده بودند و مقابل صرافی‌ها تجمع کرده بودند، در روز چهارشنبه تقریبا پراکنده شدند و بازار نسبت به روزهای گذشته آرام تر بوده‌است.
در واقع این پراکندگی حاصل تصمیم جلسه فوق‌العاده ستاد اقتصادی دولت است که بر اساس آن نرخ دلار ۴۲۰۰ تومان اعلام شد. اما باتوجه به عرضه نشدن دلار ۴۲۰۰ صرافی ها ارز نمی‌فروشند و صرفا این نرخ روی تابلوی اعلان قیمت‌ صرافی‌ها مشاهده می‌شود. اما دلالان و دستفروشان همچنان در بازار به شکل نامحسوس فعال هستند و دلار را با نرخی در حدود ۵۳۰۰ تومان خریداری و با نرخ ۵۵۰۰ تومان می‌فروشند.
مانند روزهای قبل حضور نیروهای انتظامی و تعزیرات حکومتی در بازار ارز پررنگ است و بازار را کنترل می‌کنند.
افقه درخصوص ایجاد بازار سیاه ارزی توسط دلالان و فروش ارز بالاتر از نرخ‌های اعلام شده، گفت: پیش آمدن این موضوع کاملا طبیعی است. تعجب می‌کنم که دولت به غلط اعلام اعمال ارز تک نرخی کرده‌است. زیرا نظام تک نرخی زمانی جواب می‌دهد که حجم ارز در بازار زیاد باشد و قیمت آن در بازار آزاد نزدیک به قیمت اعلام شده توسط بانک مرکزی قرار گیرد. وقتی که این شرایط وجود ندارد و ارز 4200 تومانی تنها به افراد خاصی داده می‌شود، طبیعی است که ارز بالای 5 هزار تومانی توسط دلالان در حاشیه بازار خرید و فروش شود. تا زمانی که تصمیم ترامپ در خصوص خروج از برجام و یا ماندن در این پیمان نامه مشخص شود، اوضاع بازار ارز به همین منوال ادامه خواهد داشت و ارز توسط دلالان در محدوده 5 هزار تا 5500 تومان به فروش می‌رسد.
پرداخت یارانه ارزی برای جلوگیری از وخامت اوضاع
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری درحاشیه دومین جلسه ساماندهی بازار ارز، پس از اعلام عزم راسخ دولت مبنی بر قرار دادن مبنای 4200 تومان برای قیمت ارز گفت: برخی کالاها که با ارز مبادله‌ای 3800 تومان وارد می شدند، ممکن است اکنون قیمت ارز به 4200 تومان منتقل شده است، با احتمال افزایش 10 درصدی قیمت روبرو شوند، اما دولت درباره بخشی از این کالاهای اساسی مثل دارو که با ارز مبادله‌ای وارد می شدند، تصمیم گرفته است که 3000 میلیارد تومان در ردیف مستقلی بگذارد که به ازای هر دلار 400 تومان به کالاهایی که از ارز 3800 تومانی استفاده می‌کردند، پرداخت شود که قیمت آنها تحت تاثیر این سیاست تغییر نکند.
افقه درباره اختصاص این یارانه ارزی گفت: اگر این ردیف هزینه در بودجه پیش‌بینی نشده باشد، دولت مجبور است که متمم بگذارد و آن را تامین کند. زیرا شرایط اقتصادی فعلی کشور که از یک سو تهدیدات مستقیم ترامپ را دارد و از سوی دیگر ورود ناوهای جنگی به خاورمیانه بر آن تاثیر گذار شده، کم از شرایط جنگی دارد و نیاز به این اقدامات برای جلوگیری از وخامت اوضاع ضروری است.
سایر اخبار این روزنامه
سخنگوی قوه قضائیه: حاضریم با پیام رسان های خارجی توافق کنیم «ابتکار» راهکارهای تداوم اثر گذاری سیاست‌های ارزی دولت در آینده اقتصاد را بررسی کرد محمدجواد ظریف پس از دیدار با مقامات برزیل وارد اروگوئه شد دیپلماسی ایرانی در آمریکای لاتین رضا دهکی برهه حساس واقعی! انتخاب عجیب «نه به کتاب نخواندن» به عنوان نمایشگاه کتاب تهران 97 وقتی منفی در منفی مثبت نمی‌شود رعایت اصول بهداشتی در رستوران ها و فست فود ها چقدر در انتخاب آنها از سوی مردم موثر است؟ «ابتکار» تفاوت برخورد با بحران ها در دولت های احمدی نژاد و روحانی را بررسی می‌کند «ابتکار» از جلسه غیرعلنی بهارستان به منظور بررسی بحران کم آبی گزارش می دهد تلاش مشترک مجلس و دولت علیه کم آبی ترامپ پس از تهدید پوتین با «موشک های جدید و هوشمند » لحن خود را در برابر روسیه ملایم تر کرد اولین واکنش روحانی به نرخ ارز گسترش ترمز استقلال را کشید پرسپولیس از شکست برابر پارس جنوبی گریخت سخنگوی قوه قضائیه: حاضریم با پیام رسان های خارجی توافق کنیم مهاجرت؛سقوط ریال، سقوط امید