روزنامه فرهیختگان

طغیان ارز با دستور آرام می‌گیرد؟

بالاخره بعد از چند روز نابسامانی در بازار ارز، دولت با یک تصمیم ویژه و خارق‌العاده و البته پشت درهای بسته، دلار را تک‌نرخی کرد و به‌زعم خود جلوی نوسانات را گرفت. اما آیا واقعا نوسانات ارزی متوقف شده و با این اقدام دیگر کسی سراغ نوسان‌گیری در بازار نخواهد بود؟  اسحاق جهانگیری دوشنبه‌شب، در حالی که برخی شنیده‌ها حاکی است وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی از اظهارنظر رسمی برای اینکه مصوبات جلسه دوشنبه‌شب هیات دولت را به مردم گزارش دهند، امتناع می‌کردند، خود را به‌تنهایی به دوربین‌های صداوسیما رساند و اعلام کرد از این به بعد کسی حق ندارد دلار را بالاتر از 4200 تومان بخرد. بخشنامه‌ای که با واکنش کمی تند فعالان اقتصادی و برخی اقتصاددانان حامی دولت نیز روبه‌رو شد. به‌عنوان مثال قاضی‌پور عضو اتاق بازرگانی و از نمایندگان حامی دولت در اتاق بازرگانی در واکنش به 4200 تومانی شدن دلار گفته معلوم نیست آقای جهانگیری این عدد را از کجا آورده است، اعضای اتاق حتما به او تذکر خواهند داد. یا سعید اسلامی بیدگلی اقتصاددان نزدیک به دولت نیز در اعتراض به دلار ۴۲۰۰ تومانی گفت: «من نمی‌دانم اینها اقتصاد می‌فهمند یا نه؟ این چه کاری بود که کردند؟»  اما اوضاع بازار در روز گذشته چگونه بود؟ آن‌گونه که خبرگزاری‌های دولتی اعلام کردند بازار روز گذشته به عدد اعلام‌شده اسحاق جهانگیری بی‌تفاوت بود.  آخرین مشاهدات از بازار ارز دیروز در حوالی ظهر نشان می‌دهد که حضور مردم و متقاضیان در صف‌ها بیشتر شده است و با توجه به صحبت‌های معاون اول رئیس‌جمهور در شب گذشته مبنی‌بر عرضه دلار ۴۲۰۰ تومانی بسیاری از افراد برای خرید دلار با این قیمت به بازار هجوم آورده‌اند. این در حالی است که از صبح دیروز نشانه‌ها از بازار ارز حاکی بود که دلار با نرخ‌های متفاوتی به فروش رسیده است. در میان برخی دستفروشان و دلالان، دلار با نرخ حدود ۵۵۰۰ تومان به فروش رسید. «ایسنا» در همین رابطه گزارش داد یکی از صرافی‌ها که صبح سه‌شنبه دلار را با نرخ ۴۹۰۰ تومان عرضه می‌کرد با ورود نیروی انتظامی قیمت‌های خود را روی تابلو تغییر داد. همچنین یکی دیگر از رسانه‌های دولتی نیز خبر داد بیشتر صرافی‌ها تابلوی اعلان قیمت‌های خود را خاموش کرده‌اند یا برچسب «خرید و فروش ارز نداریم» را پشت شیشه‌هایشان چسبانده‌اند. نکته قابل توجه در بازار دیروز حضور نسبتا گسترده ماموران نیروی انتظامی است که برای کنترل فضا و قیمت‌ها در بازار حضور پیدا کرده‌ بودند که نشان‌دهنده امنیتی شدن بازار ارز و تمام نشدن التهابات ارزی است.اتفاقات رخ داده هفته گذشته در بازار ارز، بررسی و تحلیل دقیق و موشکافانه‌ای را می‌طلبد. موضوعی که «فرهیختگان» درگفت‌وگو با کارشناسان و فعالان اقتصادی به تجزیه و تحلیل آن پرداخته است.

دولت ارزی به مردم نداد! آلبرت بغزیان، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران درباره اعلام قیمت دلار از سوی دولت به «فرهیختگان» گفت: «یکی از معضلاتی که به آن دچار هستیم این است که به حرفی که گفته می‌شود عمل نمی‌شود. دولت دلار را 4200 تومان اعلام کرده اما هنوز ارزی ارائه نشده است. عملا بازار ارز متوقف شده تا این تصمیم عملی شود. اگر تا روز پنج‌شنبه این تصمیم عملی نشود سیاست‌های بعدی هر چقدر هم خوب باشند باعث بی‌اعتمادی به مسئولان می‌شود. حتی کسانی که از نظر بانک مرکزی واجد شرایط دریافت هستند نیز قادر به دریافت دلار نیستند.» وی افزود: «نکته دیگر این است که هنوز مشخص نیست دولت با توجه به اینکه ارزی سوبسیددار در اختیار واردکنندگان قرار می‌دهد، آیا روی قیمت کالاهای وارداتی نیز نظارت می‌کند. متاسفانه به نظر می‌رسد تجار کالاهای خود را با نرخ آزاد قیمت‌گذاری خواهند کرد.» عضو هیات‌علمی دانشگاه درباره تک‌نرخی کردن ارز توسط دولت معتقد است: «وقتی می‌توان از دلار تک‌نرخی حرف زد که بانک مرکزی بتواند به هر اندازه و به هر کس که متقاضی است دلار واگذار کند. وقتی گروه‌هایی هستند که از شمول بانک مرکزی خارج‌اند، به‌طور منطقی برای تهیه دلار به بازار آزاد رجوع می‌کنند. وقتی صحبت از تک‌نرخی می‌شود به نظر می‌رسد مسئولان بانک مرکزی دارند شوخی می‌کنند یا اقتصاددانان را به سخره می‌گیرند.» وی تصریح کرد: «هنوز نتوانسته‌ایم خودرو را که خرید آن برای همه آزاد است تک‌نرخی کنیم. در مساله ارز که بانک مرکزی فقط به واجدان شرایط دلار می‌فروشد، در نتیجه آنهایی که واجد شرایط نیستند در بازار آزاد خرید می‌کنند بنابر این تک‌نرخی نمی‌تواند پیاده شود و یک نرخ در کنار آن به صورت موازی وجود خواهد داشت. از گفته‌های آقای سیف مشخص است که تک‌نرخی به معنای نرخ ثابت نیست و بنا به اتفاقاتی قیمت دلار بالا و پایین می‌شود.» بغزیان درباره اثرات این تصمیم دولت گفت: «اگر هرچه بیشتر به واردکننده، مسافر، دانشجو و... دلار واگذار شود، حجم کمتری تقاضا به بازار آزاد وارد می‌شود و روی نرخ ارز تاثیر کاهنده می‌گذارد. ولی آیا بانک مرکزی همیشه توانسته است به نرخ دولتی به همه متقاضیان دلار بدهد؟ جواب خیر است.» مدیریت بانک مرکزی زیر سوال است. دلار داشت با قیمت 4800 تومان در بازار آزاد معامله می‌شد. باید پرسید چرا بانک مرکزی تزریق به صرافی‌ها را محدود کرد؟ همین باعث شد که هیجان ایجاد شود. بعد نتوانست جلوی افزایش نرخ دلار را بگیرد. این مساله در فعالان اقتصادی و مردم بدبینی ایجاد کرد و باعث شد اقتصاد به هم بریزد.



عجله‌ای بود دکتر قدرت‌ا... امام‌وردی، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه در واکنش به تک نرخی شدن دلار با رقم 4200 تومان گفت: «به نظر می‌رسد دولت باعجله و از روی استیصال تصمیم گرفته تا دلار برای همه 4200 تومان شود. متاسفانه طبق معمول همیشه و همه دولت‌های پیشین جای علت و معلول را اشتباه می‌گیرند. باید توجه کرد که علت اصلی شوک و جهش ارزی اخیر به دلیل ثابت نگه داشتن قیمت اسمی ارز در سالیان گذشته بوده که شکاف بین تورم داخلی و خارجی را افزایش داده است و این بحران را ایجاد کرده، حال دولت برای حل مشکل مجدد به کنترل و تعیین دستوری نرخ ارز دست زده است!» وی افزود:‌ «در عین حال نتیجه این سیاست از قبل مشخص است. بدون شک این یک بازی باخته و نخ‌نماشده خواهد بود، چراکه حجم منابع ارزی دولت بی‌نهایت نیست و معلوم نیست تا چه زمانی قادر به ادامه این وضعیت خواهد بود. » وی ادامه داد نکته دیگر رانت و فسادی است که در این شرایط نصیب مسافرنماها و وارداتچی‎نماها (اغلب حلقه‌های نزدیک) می‌شود.

دولت به فکر ثبات شرایط باشد عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و عضو هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بندرعباس در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «تک‌نرخی شدن ارز به‌تنهایی، تاثیری در بهبود وضعیت اقتصادی کشور نمی‌گذارد بلکه باید نرخ ارز ثبات داشته باشد.» به گفته  محمد آشینه اگرچه در نگاه نخست با تک‌نرخی شدن ارز، تکلیف فعالان اقتصادی مشخص شده است و می‌‌توانند برای فعالیت‌های اقتصادی خود برنامه‌ریزی کنند، نگرانی فعالان اقتصادی از تصمیم عجولانه‌ای است که دولت برای تک‌نرخی شدن ارز گرفته است. وی معتقد است مدیریت شرایط کنونی و رسیدن به ثبات از تصمیم‌گیری برای قیمت ارز مهم‌تر است و دولت باید تمرکز خود را بر نظارت و کنترل بازار بگذارد. وی همچنین در مورد پیشنهاد رئیس بانک مرکزی مبنی‌بر جایگزینی یورو به جای دلار در معاملات اقتصادی نیز گفت: «یورو قدرت مانور دلار را ندارد و در جنگ اقتصادی که در حال حاضر به راه افتاده است، استفاده از یورو نیز در بلندمدت، به سرنوشت دلار دچار می‌شود.»

چه کسی خسارت فعالان اقتصادی را جبران می‌کند؟ عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و عضو هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تبریز نیز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «دولت باید چند ماه پیش چنین تصمیمی را می‌گرفت. اکنون که بخش‌های مختلف اقتصادی کشور بابت نوسان نرخ ارز متحمل خسارت‌‌های فراوانی شده‌اند، اعلام نرخ 4200 تومان برای خرید یک دلار، چگونه می‌‌تواند خسارت وارده را جبران کند؟» به گفته  صمد حسن‌زاده ارائه دلار با نرخ جدید، نیازمند همکاری و همراهی دولت است. اگر قرار باشد نرخ ارز تنها به اعلام یک رقم از سوی دولت خلاصه شود و دولت نظارتی بر بازار نداشته باشد، مشکلی از اقتصاد کشور حل نخواهد شد. وی معتقد است امکانات کشور به حدی است که دولتمردان توانایی تامین ارز مورد نیاز بازار را دارند. تنها خلأ موجود، عدم مدیریت صحیح است.

قیمت دلار در اختیار دست‌‌های پشت‌پرده عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و عضو هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی رشت در گفت‌وگو با «فرهیختگان» در مورد تک‌نرخی شدن ارز گفت: «در مدت اخیر و همزمان با بحرانی شدن قیمت ارز در بازار بسیاری از کارخانه‌ها و شرکت‌های تولیدکننده، فروش اجناس خود را متوقف کردند، چراکه در صورت ادامه روند افزایش قیمت دلار، تولیدکننده‌ها دیگر قادر به تامین مواد اولیه مورد نیاز خود نبودند.» هادی داداش‌زاده نیز بر این باور است که دولت نباید به اعلام یک نرخ برای دلار اکتفا و بازار را رها کند، بلکه نظارت بر عملکرد صرافی‌‌ها و حذف دلال‌‌ها از بازار ارز را باید در دستور کار خود قرار دهد.» وی افزود: «دست‌های پشت پرده همواره نقش موثرتری در اقتصاد کشور داشته‌اند. برای مثال افزایش افسارگسیخته نرخ دلار در اوایل هفته جاری، به غیر از عوامل آشکار، معلول دست‌های پشت‌پرده بوده است.» رفتار دوگانه رئیس‌جمهور و معاون اول عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و عضو هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «طبق اعلام صداو‌سیما، قرار بود راس ساعت 9 صبح روز گذشته (سه‌شنبه) جلسه‌ای با حضور نمایندگان اقتصادی دولت، رئیس بانک مرکزی و اعضای کمیسیون اقتصادی در مجلس شورای اسلامی برگزار و پس از تصمیم‌گیری پیرامون نرخ ارز، نرخ نهایی اعلام شود، اما ناگهان معاون اول رئیس‌جمهور در آخرین ساعات روز دوشنبه در یک اقدام غیرقابل پیش‌بینی تک‌نرخی شدن ارز را اعلام می‌کند!»  علی‌اکبر عبدالملکی ادامه داد: «در چنین شرایطی چگونه می‌توان وضعیت پیش رو را پیش‌بینی کرد؟ چگونه می‌توان در مورد ثبات یا عدم ثبات بازار اظهارنظر کرد؟» وی با اشاره به صحبت‌های رئیس‌جمهور مبنی‌بر اینکه «کسی نمی‌تواند یک شبه تغییری را در کشور ایجاد و اعلام کند»، اقدام جهانگیری در اعلام یک‌شبه نرخ ارز را مغایر با گفته رئیس‌جمهور دانست و گفت: «روز گذشته، همچنان ارز در برخی صرافی‌ها و به دست دلالان با قیمت‌های متفاوتی فروخته شد بدون آنکه نظارت و منعی از سوی دولت وجود داشته باشد.»

دولت باید ارز مورد نیاز را تامین کند عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و عضو هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اراک نیز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «دولت باید پیش از هر اقدامی برای تعیین نرخ ارز، به فکر موجودی ارز در بازار باشد. تا زمانی که ارز به اندازه کافی در بازار موجود نباشد، تصمیم دولت برای تعیین نرخ آن، بی‌شک بدون پایه و اساس است.»  محمدعلی عباسی افزود: «عدم شفاف‌سازی دولت درمورد اقدامات خود برای ایجاد ثبات در بازار ارز قطعا تبعات اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد. اما اینکه دولت به ناگهان و در یک تصمیم آنی، نرخ ارز را برای همه متقاضیان ارز یکسان اعلام می‌کند، قدرت تحلیل وضعیت را سلب می‌کند.» وی ادامه داد: «دولت باید تکلیف متقاضیان واقعی ارز را مشخص کند. حضور دلالان و فرصت‌طلبان در بازار فقط موجب آشفتگی هرچه بیشتر بازار و عدم اطمینان فعالان اقتصادی و مردم به دولت می‌شود.»
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) راه حل کنترل نوسانات ارزی (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
۶۷ درصد اکران دست یک نفر برای فهم ایران مدرن سراغ آوینی رفتم غیر قابل دفاع صدور مجوز شرکت در آزمون جامع پیش از آزمون زبان برای دانشجویان دکتری روحانی گفت شمارا منا می‌دانیم ولی با رابط ما همکاری نکرد حمله به فرودگاه حمص بدون پاسخ نمی‌ماند آزمون سمپاد برگزار خواهد شد طغیان ارز با دستور آرام می‌گیرد؟ لاریجانی و دولت،گاهی دور، گاهی نزدیک نه به سرقت ادبی، حمید هیراد علیرضا بدیع و قزوه! اقتصاد بهداشت و سلامت آزمون سمپاد برگزار خواهد شد نود «ماه عسل» شد