تصمیم قاطع دولت برای اجرای سیاست ارز تک نرخی

دومین جلسه بررسی مسائل ارزی کشور به ریاست معاون اول رئیس جمهوری برگزار شد. اسحاق جهانگیری در جلسه بررسی مسائل ارزی کشور که برای پیگیری و پیشبرد تصمیمات اتخاذ شده درباره تک نرخی شدن قیمت ارز و مقابله با قاچاق و بازار غیررسمی ارز تشکیل و چندین ساعت به طول انجامید، اظهار داشت: تصمیم دوشنبه شب دولت در اعلام قیمت دلار به میزان 4 هزار و 200 تومان تصمیمی منطقی و کارگشاست و دولت به مردم و فعالان اقتصادی اطمینان می‌دهد که با قدرت و قوت این سیاست را اجرا خواهد کرد.
وی با بیان اینکه بانک مرکزی مسئولیت مدیریت و اجرای این سیاست‌ها و تصمیمات را برعهده دارد، از همه دستگاه‌های ذیربط خواست با جدیت تلاش کنند تا این سیاست‌ها که موجب ثبات در بازار، پیش‌بینی پذیر شدن اقتصاد کشور و اطمینان در جامعه می‌شود، بخوبی اجرایی شود. معاون اول رئیس جمهوری با اشاره به تمهیدات لازم برای تأمین نیاز ارزی کسانی که نیاز فوری به ارز دارند، تصریح کرد: با برنامه‌ریزی‌های انجام شده هیچ افزایش قیمتی درحوزه دارو و کالاهای اساسی نخواهیم داشت. جهانگیری ادامه داد: باید به شبهات و پرسش‌های جامعه پاسخ داده شود. در این خصوص بانک مرکزی باید مقتدرانه در صحنه حضور داشته باشد و به پرسش‌های مطرح در افکار عمومی پاسخ دهد و اطمینان لازم به جامعه درخصوص ثبات بازار ارز کشور را بدهد.
وی با اشاره به اعلام حمایت همه قوا و ارکان نظام برای کمک به دولت در این خصوص گفت: خوشبختانه وضع منابع ارزی کشور خوب است و دولت اجازه نمی‌دهد برخی تلاطم‌های مقطعی ناشی از عوامل غیر اقتصادی در بازار ارز،مدیریت با ثبات اقتصادی کشور را به چالش بکشد.
معاون اول رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه ما در نهایت آرامش، نیازهای منطقی ارزی جامعه را برآورده خواهیم کرد، گفت: عرضه هرگونه ارز دیگری به غیر از ارز رسمی بانک مرکزی مصداق قاچاق است و با تمام توان با آن برخورد خواهد شد. علاوه بر اینکه هیچ فروشنده‌ای حق ندارد به بهانه افزایش قیمت ارز قیمت کالاهای مورد نیاز مردم را افزایش دهد.


در این جلسه که وزرای صنعت، معدن و تجارت، ‌اقتصاد و دارایی، جهاد کشاورزی، کشور، رئیس کل بانک مرکزی، معاون اقتصادی رئیس جمهوری، دستیار ارشد اقتصادی رئیس جمهوری و سایر مسئولان ذیربط حضور داشتند پس از بحث و تبادل نظر، دستورالعمل اجرایی مصوبات دولت در حوزه ارزی کشور تصویب و مقرر شد توسط بانک مرکزی اطلاع‌رسانی گردد.
همچنین مقرر شد کمیته‌ای با عضویت بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه، وزارت اقتصاد و دارایی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و معاون هماهنگی و نظارت معاون اول رئیس جمهوری با برگزاری جلسات مستمر روزانه ضمن رصد مسائل ارزی کشور پیشنهادات لازم را برای طرح و تصمیم‌گیری بعدی که به ریاست معاون اول رئیس جمهوری برگزار خواهد شد، ارائه کنند.
نوبخت: توزیع دلار 4200 تومانی طی امروز و فردا
هیأت دولت در جلسه دوشنبه شب تصمیم به تک نرخی کردن ارز گرفت اما روز گذشته دلار با قیمت 4200 تومان در صرافی‌ها به دست مردم نرسید. محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت با توجه به همین موضوع اعلام کرد: تا بخشنامه به صرافی‌ها و بانک‌ها برسد، ممکن است یکی دو روز طول بکشد. ولی از روز سه‌شنبه مبنای نرخ ارز با عدد 4200 تومان تنظیم شده است.


مقامات ارشد اقتصادی دولت تاکید کردند
 تجهیز همه منابع برای بازگشت ثبات به بازار

 نوبخت: اطمینان می دهم که دیگر شوک و نوسان ارزی نداریم/ سیف: یورو جایگزین دلار می شود

گروه اقتصادی /    یک روز پس از اعلام تک نرخی شدن قیمت ارز، رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس کل بانک مرکزی سیاست‌های جدید ارزی کشور را تشریح و اعلام کردند هدف ما به هیچ وجه تثبیت نرخ ارز نیست ودیگر اشتباهات گذشته تکرار نخواهد شد. بر این اساس مسئولان دولتی نوسان قیمت ارز در حدود 5 تا 6 درصد در سال را احتمال دادند و اطمینان دادند که بازار ارز دیگر با شوک قیمتی روبه‌رو نخواهد شد اما در عین حال تأکید کردند که در زمینه واردات باید کنترل‌هایی صورت گیرد تا ارز کشور حفظ شود.
دیگر شوک و نوسان ارزی نداریم
محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه در توضیح تک نرخی شدن قیمت ارز که دوشنبه عصر درجلسه فوق‌العاده ستاد اقتصادی دولت تصویب شد، گفت: بعد از اینکه بانک مرکزی در اواخر سال گذشته برخی سیاست‌ها از جمله انتشار اوراق ۲۰ درصد یا پیش فروش سکه را برای کنترل بازار ارز اجرایی کرد و ثبات نسبی برقرار شد، در نهایت بعد از تعطیلات نوروز مشخص شد که این سیاست‌ها به دلایلی باید اصلاح شود و دیگر از کارایی بالایی برخوردار نیست. بر این اساس در شرایطی که بازار آشفته است و قیمت‌ها در حال بالا رفتن، نمی‌توانستیم بیش از این صبر کنیم. اگر دوشنبه شب تصمیم خود ر ا برای دلار اعلام نمی‌کردیم، شاید روز گذشته قیمت‌ها بالاتر از این بود و در نهایت مجبور می‌شدیم سیاست‌های دیگری اجرا کنیم. وی درباره اینکه احتمال دارد قیمت ارز از قیمت تعیین شده 4 هزار و 200تومان کمتر شود، افزود: این نرخ قابلیت تغییر دارد چرا که نظام ارزی شناور مدیریت شده است و بر اساس بازار حرکت خواهد کرد و حتی می‌توان آن را رها کرد و جریان بازار آن را مشخص کند. اما اطمینان می‌دهم که دیگر شوک و نوسان ارزی نداریم.
ماجرای تک نرخی شدن دلار
‌وی اذعان داشت:درست است که بازار ارز مهم و روی بسیاری از بخش‌ها اثر می‌گذارد، اما تمام شاخص‌های اقتصادی نیست و اکنون بر اساس اعلام بین‌المللی وضعیت مناسبی در اقتصاد برقرار است. پس بازار ارز را با سایر بازارها و وضعیت اقتصادی نباید یکی کرد. ‌نوبخت با اشاره به عوامل بی‌ثباتی بازار ارز در مدت اخیر گفت: بازار ارز مثل همه بازارها از عرضه و تقاضا تشکیل می‌شود.بنابراین عرضه ما از دو محل است، اول درآمد نفتی که حدود٥٠ میلیارد دلار است و بخش دیگر صادرات غیر نفتی که حدود ٤٧ میلیارد دلار است که در مجموع به بیش از ٩٠ میلیارد دلار می‌رسد. در مقابل دو تقاضا داریم یکی واردات کالا و دیگری واردات خدمات. حدود ٥١ میلیارد دلار واردات کالا داریم که حداکثر واردات این بخش ٥٥ میلیارد دلار است که باید به آن واردات خدمات اضافه شود که مسافران هم در این سرفصل قرار دارند که در نهایت واردات خدمات حدود ٢٥ میلیارد دلار است که جمع تقاضای ارز داخلی به مرز٨٠ میلیارد دلار به صورت متعارف می‌رسد. با توجه به اینکه عمدتاً تراز بازرگانی ما مثبت است، اغلب دچار نوسان ارزی نمی‌شویم و در مواردی در برخی فصول ایجاد می‌شود که قابل کنترل است.
برخی‌ها برای حفظ ارزش پولشان وارد بازار دلار شدند
‌وی ادامه داد: اما در نیمه دوم سال قبل اتفاق دیگری افتاد و تقاضای بیشتری به بازار آمد که بخشی به همان استدلال قبل یعنی تقاضای فصلی اختصاص داشت، اما رخداد دیگر به غیر از واردات بیشتری که برای خودرو انجام شد عده‌ای وارد بازار ارز شدند که نه برای واردات کالا لازم داشتند و نه خدمات. این افراد برای جابه‌جایی ریال به دلار آمدند تا ارزش پولشان حفظ شود.
امیدواریم بازار ارز به تعادل برسد
‌رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: در بازار به غیر از تقاضای واردات، تقاضای غیر واقعی داریم که به هر طریقی از سوی برخی افراد وجود دارد و ما اجازه نمی‌دهیم وقتی که هجوم غیر متعارفی برای خرید دلار وجود دارد منابع ارزی را در اختیار قرار دهیم.با تصمیمات اتخاذ شده این امید وجود دارد که بازار به تعادل برسد. وی درباره قیمت فروش نفت در سال گذشته گفت: در سال ۹۶ متوسط قیمت فروش هر بشکه نفت در 11 ماهه ۵۳ دلار بوده و متوسط فروش معادل هر بشکه میعانات نیز ۵۵ دلار بوده است. البته الان نفت را بالای ۶۰ دلار می‌فروشیم ولی در نیمه اول سال قبل هم حتی قیمت نفت ما به ۴۰ دلار هم رسیده بود. نوبخت از جمع‌بندی گزارش مرکز آمار ایران برای نرخ بیکاری دوازده ماهه سال ۹۶ خبر داد و گفت: بر این اساس نرخ بیکاری سال ۹۶ به ۱۲.۱ درصد رسیده است، در حالی که نرخ بیکاری ۱۲.۳ درصد در سال ۹۵ بوده است.
اتفاق‌های ارزی هفته‌های گذشته قابل دفاع نیست
نوبخت با بیان اینکه درست است که بازار ارز بازاری بسیار مهم است، ولی کل اقتصاد را تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد؛ چراکه با وجود نوسانات اخیر، شاخص‌های اقتصادی در وضعیت مناسبی قرار دارد. البته آنچه که در بازار ارز طی هفته‌های گذشته رخ داده قابل دفاع نبوده است، ولی بازار ارز را نباید با سایر بازارها هم عرض کرد.
نباید با مارش دشمن پا بکوییم
وی اظهار داشت: دشمن می‌خواهد که با عربده کشی‌های ترامپ، جو روانی ایجاد کرده ولی ما نباید با مارش دشمن پا بکوییم، بنابراین انتظار ندارم که غیر از واقعیت، رسانه‌ها اعلام کنند؛ البته باید قبول کرد که بازار ارز را با مماشات اداره کردیم و در نهایت، تصمیم قاطعی را اتخاذ کردیم.
دولت شاید به واردکنندگان یارانه دهد
نوبخت گفت: کالاهایی که ارز مبادله‌ای دریافت می‌کردند تا اطلاع ثانوی با همان قیمت‌های ارزی که وارد کرده‌اند باید قیمت‌های غیرافزایشی داشته باشند ، ولی بعد از آن اگر واردات انجام شد، ممکن است که دولت یارانه بدهد. اما به هرحال تصمیمات را به طور مرتب و متناسب انجام خواهیم داد.با اتخاذ سیاست‌های تکمیلی، بازار را رها نخواهیم کرد و بازار را هم به تعادل خواهیم رساند.
تشکیل کارگروه ویژه برای تأمین نیازهای ارزی مردم
در این نشست نیز مصطفی پورمحمدی معاون سازمان برنامه و بودجه از تشکیل کارگروهی ویژه برای تأمین خرده نیازهای ارزی مردم خبر داد و گفت: این کارگروه سازو کار تأمین خرده نیازهای ارزی مردم را تعیین خواهد کرد.وی با بیان اینکه خارج از نرخ ۴۲۰۰ تومانی هر مبادله‌ای ارزی که صورت گیرد، قاچاق است، افزود:ذخایر ارزی به میزان کافی داریم.از سوی دیگر، مردم هم نیازهایی دارند که باید پشت در صرافی بایستند، دولت تصمیم گرفت که هر گونه موردی اگر لازم باشد تصمیم‌گیری شود.
مخلان بازار ارز را کنار می‌گذاریم
وی تأکید کرد: در مورد صرافی‌های غیرمجاز وظیفه اصلی این است که همه مردم با آنها مقابله کنند. صرافی‌های شناسنامه دار و اعضای اتحادیه صرافان، کاملاً مشخص هستند؛ قرار بر این شد که کمیته‌ای از سوی بانک مرکزی و نیروی انتظامی و دولت تشکیل شده و با صرافی‌های غیرمجاز برخورد شود. تنها اختلاف این بود که نیروی انتظامی از بانک مرکزی می‌خواست که صرافی‌های غیرمجاز را معرفی کند، اما بانک مرکزی می‌گفت که من فقط شناسنامه دارها را می‌گویم، بنابراین همه باید دست به دست هم دهند و مخلان بازار ارز را کنار بگذارند.
ارز در اختیار نیازهای واقعی اقتصاد قرار می‌گیرد
در مورد وضعیت دلار، روز گذشته ولی‌الله سیف؛ رئیس کل بانک مرکزی به مجلس رفت تا در صحن علنی نسبت به اتفاقاتی که در مورد نرخ ارز در حال رخ دادن است به نمایندگان مجلس شورای اسلامی توضیح دهد.وی گفت:اگر در هر کشوری با هر میزان از اقتدار ذخایر انتظار منفی به وجود بیاید و بحث انتقال سرمایه و نگرانی نسبت به آینده ایجاد شود به هیچ وجه نمی‌توان در برابر آن مقاومت کرد.
وی در پاسخ به سؤال رئیس مجلس درمورد تصمیم اتخاذ شده برای کنترل نوسانات بازار ارز اظهار داشت: تصمیم این است که تمام امکانات در یک فضای شفاف در خدمت تأمین نیازهای واقعی اقتصاد کشور قرار گیرد. در یک افقی که بانک مرکزی بر همه ابعاد آن اشراف کامل داشته باشد و بتواند مانور تصمیم‌گیری داشته باشد.
کشور در یک وضعیت متعادل قرار دارد
سیف خاطرنشان کرد: بنا است تا یک سامانه‌ای ایجاد شود تا در این سامانه کلیه ارزهایی که ناشی از درآمدهای نفتی و غیرنفتی به کشور وارد می‌شود و هرگونه درآمد ارزی که کشور دارد در این سامانه ثبت شود و همه مصارف ارزی کشور نیز در این سامانه پاسخ داده می‌شود و بررسی‌ها نشان می‌دهد که کشور در یک وضعیت متعادل قرار دارد و التهاب‌آفرینی‌های کاذبی که دشمنان ما در فضای مجازی ایجاد می‌کنند نباید ما را نگران کند اما ما به آنها فضا داده‌ایم و اجازه داده‌ایم که هر کاری کنند و این اقداماتی که در اوایل فروردین اتفاق افتاد نشانه‌ بسیار مشخص اثبات‌کننده این دیدگاه است.
وی ادامه داد: بازار ارز در سال‌های گذشته در تعطیلات تا ۱۵ فروردین هیچ تحرکی نداشت و اتفاقات و التهاباتی که رخ داد فقط و فقط در فضاهای تلگرامی است.
نوسان قیمت ارز را پیش‌بینی کرده بودیم
رئیس کل بانک مرکزی اظهار داشت: در این روزها ما به‌دلیل پیش‌بینی‌ای که داشتیم و احساس می‌کردیم که همچنین مسأله‌ای ممکن است اتفاق بیفتد تیم ما بسیج بود و آماده بود و از روز پنجم فروردین در بازار بودند و ما عرضه ارز را داشتیم. ما در سال‌های گذشته این کار را نمی‌کردیم. سیف خاطرنشان کرد: این حجمی که درمورد آن این قیمت‌های غلط را اعلام می‌کند یک درصد یا دو درصد نیست. ۲۰۰-۳۰۰ هزار دلار به صورت کاغذی و لفظی گفته می‌شود و معامله اصلی اتفاق نمی‌افتاد.
اقتصاد کشور نباید تحت تأثیر علامت‌های غلط باشد
وی افزود: ما نباید اجازه دهیم که اقتصاد و این حجم از منابع ارزی کشور که صرف واردات کالاهای واسطه‌ای و مواد اولیه کارخانجات می‌شود تحت تأثیر این علامت بسیار غلط اقتصادی قرار گیرد.
باید بازار ارز را در اختیار بگیریم
رئیس کل بانک مرکزی اظهار داشت: در این فضا ما باید تصمیم بگیریم که تسلط خودمان را بر شرایط بازار ارز محرز کنیم و آن را در اختیار بگیریم که بعد متناسب با فضایی که برای ما پیش می‌آید و گشایش‌ها یا محدودیت‌هایی که در پیش داریم بتوانیم نسبت به آنها انعطاف‌پذیر باشیم و بسرعت عکس‌العمل نشان دهیم.
همه توان را برای ثبات بازار ارز به کار گرفته‌ایم
سیف خاطرنشان کرد: ما همه توانمان را به کار گرفتیم که بتوانیم آرامش و ثبات را در بازار ایجاد کنیم و مسلماً نیاز به کمک و حمایت مجلس نیز داریم. وی افزود: ما براساس بررسی‌هایی که کرده‌ایم تعادل لازم در منابع و مصارف ارزی کشور وجود دارد و در این فضا نباید نرخ ارز این نوسانات را داشته باشد. رد پاهایی وجود دارد از توطئه‌هایی که حتی کشورهای اطرافمان دارند می‌کنند و در امارات و عربستان بیکار ننشسته‌اند، ‌در بازار دبی هر روز علیه اقتصاد ما تلاش می‌شود، ما آرامش خودمان را حفظ کنیم و به دشمن اجازه ندهیم که به این مسأله امید ببندد.
به رهبری پیشنهاد کردیم یورو جایگزین دلار شود
رئیس کل بانک مرکزی گفت: من پیشنهادی را با حضرت آقا مطرح کردم که یورو در مبادلات ارزی جایگزین دلار شود چرا که دلار نقشی در مبادلات خارجی ما ندارد و ایشان هم از این موضوع استقبال کردند.
نوسان ارزی 6درصد خواهد بود
وی افزود: قرار است نرخ ارز متناسب با متغیرهای اقتصادی حرکت کند از این‌رو ممکن است در طول سال ۵ الی۶ درصد نیز نوسان داشته باشد که این اشکالی نداشته و در همه دنیا نیز این وضعیت را دارد. آنچه اهمیت دارد این است که ما اکنون در رابطه با نوع تخصیص ارز و تأمین ارز برای ورود کالاهای اساسی اولویت‌گذاری کرده و طبقه‌بندی در راستای کالاهای صادراتی نیز صورت بگیرد.
متناسب با توان ارزی کشور باید کالاهای اساسی وارد شود
سیف اظهار داشت: باید متناسب با توان ارزی کشور نسبت به واردات کالاهای اساسی اقدام کنیم در غیر این صورت باید تدابیر ویژه صورت گیرد. متأسفانه اقلامی به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شود که حیف منابع ارزی کشور است که سهم این نوع واردات شود از این‌رو باید تشدید نظارت‌ها صورت گیرد تا منابع بی‌حساب و کتاب از کشور خارج نشود.
اشتباهات گذشته تکرار نمی‌شود
وی گفت: ۴ هزار و ۲۰۰ تومان مبنای بسیار منطقی برای قیمت ارز است و با شاخص‌های اقتصادی تطبیق دارد. قرار نیست این رقم ثابت بماند تا باز اشتباهات گذشته تکرار شود.