روزنامه ابتکار
1397/01/21
رضا دهکی شهرآشوب دلار
هر چند رشد قیمت دلار در ماه‌های گذشته روند پیوسته‌ای داشته و در روزهایی با شوک نیز همراه بوده است، اما شوک رشد جهشی نرخ دلار در دو روز گذشته، فراتر از حد تصور بوده است.بعد از آن که رئیس‌جمهوری در گفت‌وگوی تلویزیونی خود در پاسخ به این سوال که آیا مردم خیالشان از قیمت دلار راحت باشد، «بله» قاطعی گفت، از سکوت هفته‌های اخیر دولتی‌ها و به طور ویژه در دو روز گذشته می‌توان معانی مختلفی را برداشت کرد.
نکته قابل توجه اینجاست که در تحلیل شرایط بازار ارز، به گونه‌ای سردرگمی در ارزیابی شرایط موجود بر می‌خوریم. تحلیل‌های مختلف از دلایل و پیش‌بینی آینده این بازار نشان می‌دهد که تحلیل‌گران از ظن خود یار ماجرا شده‌اند و همچنان از بازار آشفته ارز، اسرار دلار را نجسته‌اند. به همین دلیل یکی از دلایل سکوت دولت در این زمینه را نداشتن تحلیل درست از دلایل این آشفته‌بازار ارزی می‌دانند. در سوی دیگر اما می‌توان آنتی‌تزی هم داشت و آن این که دولت از دلایل گرانی لجام‌گسیخته دلار آگاه است، اما به دلیلی از بازگویی آن خودداری می‌کند. این دلیل می‌تواند مصلحت‌اندیشی، انفعال، ناتوانی یا نیاز به اقدام متقابل در سکوت باشد. در این صورت این سوال مطرح میشود که آیا سود سکوت درباره وضعیت روز بازار ارز، با هر دلیلی، با هزینه‌های آن تطابق دارد؟ به نظر می‌رسد این هزینه‌ها چه در حوزه نگرانی و ناامیدی عمومی، چه طرح ناکارآمدی نظام و دولت و چه طرح موضوعاتی مثل «کودتای ارزی» علیه دولت اصلا با نتایج قابل انتظار همخوانی ندارند.
با این همه و علی‌رغم همه این اختلاف‌نظرها، شاید همه تحلیل‌گران درباره نتایج گرانی لجام‌گسیخته ارز بر سلامت روانی و اجتماعی، شرایط اقتصادی، مسائل سیاسی و سایر زیرحوزه‌های مرتبط با جامعه متفق باشند.
طبیعی است که این روند چه از سوی سودجویان به راه افتاده باشد و چه سودجویان بر موج آن سوار شده و تشدیدش کنند، چه توطئه خارجی درباره جنگ اقتصادی علیه نظام به حساب رود، چه حاصل نفت ریختن منتقدان دولت بر آتش جرقه‌های گرانی دلار به منظور ناکارآمد نشان دادن روحانی و کابینه‌اش در دولت دوازدهم (علی‌رغم دستاوردهای انکارناپذیرش در دولت یازدهم) باشد، نتیجه‌اش در درجه اول افزایش فشار اقتصادی به جامعه از طریق تاثیرگذاری بر نرخ‌هایی چون تورم و رکود است. همین است که جامعه در برابر شرایط موجود این چنین نگران، آشفته، افسرده و حتی خشمگین است. اعتراض‌های زمستان ۹۶ با سرمنشا اقتصادی نیز شرایط مشابهی داشتند و تحلیل جامعی از آن‌ها از سوی تحلیل‌گران میسر نشد. حال گرانی دلار با همین شرایط خود می‌تواند در صورت عدم رسیدگی به دلیلی برای تکرار همان ناآرامی‌ها هم تبدیل شود. این شفاف نبودن ریشه و دلیل، چنین آثار و نتایجی را حتی خطرناک‌تر هم می‌کند، چرا که موضع‌گیری در قبال آن نتایج هم بدون اطلاع از دلایلش سخت و دشوار خواهد بود. به نظر می‌رسد در صورت وقوع چنین رویدادی، تکیه بر صرف نتایج این مدلول‌ها همچون طرح موضوع امنیت ملی به تنهایی برای قانع کننده کردن شیوه برخورد با آن‌ها موثر نباشد و علت و معلول‌ها را باید به طور جامع و در کنار یکدیگر دید و واکنش نشان داد.
یک نکته نیز قابل تاکید است که سکوت مسئولان هر چند در چنین شرایط نادرست بوده و نتایج مطلوبی دارد، اما از موضع‌گیری‌های قاطع و موثری مثل طرح این که «ان شاء الله بازار ارز متعادل میشود» از سوی رئیس بانک مرکزی آن هم با تاخیر فراوان بهتر است. چنین اظهاراتی علاوه بر ایجاد حس تمسخر در جامعه، مردم را ناامیدتر، ناراحت‌تر و خشمگین‌تر می‌کند. اگر قرار نیست این غائله به آسانی به آرامش ختم شود، حداقل کاری که میشود کرد پرهیز از ساده‌انگاری مردم و بیان دلایل واقعی و قانع‌کننده و تحلیل‌های دقیق، منطقی و جامع از ماجرا و بیان راهکارهای حقیقی و ممکن و نه فضایی خواهد بود.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب:
تعرض به امنیت و حریم مردم در پیام‌رسان‌های داخلی «حرام شرعی» است
«ابتکار» وضعیت بازارهای کشور و تئوری فروپاشی اقتصادی را بررسی کرد
سقوط آزاد اقتصاد
«ابتکار» دلیل اهمیت حضور کارگردان ایرانی در جشنواره کن را بررسی می‌کند
فرهادی همچنان در اوج
رضا دهکی
شهرآشوب دلار
«ابتکار» از تهیه طرح دوفوریتی برای ساماندهی نوسانات ارزی در کمیسیون اقتصادی گزارش می‌دهد
روحانی در دوازدهمین سالروز ملی فناوری هسته‌ای:
ملت از مشکلات عبور می‌کند
نوسانات قیمت ارز چه تاثیری بر گردشگری ورودی و جذب سرمایه‌گذاران خواهد داشت؟
گردشگری روی موج‌های دلار
مقامات کره‌شمالی از تمایل رهبر این کشور برای مذاکره در خصوص خلع سلاح اتمی خبر دادند
نوبخت : وضعیت فعلی بازار ارز برخلاف میل ما است
اعتراف سخنگو به عدم موفقیت ارزی دولت
کلید بهشت در دستان چه کسی قرار می‌گیرد؟
استعفا میوه ممنوعه «بهشت»
یک حقوقدان:
کشور نیاز به فرمان جهاد آب دارد
آملی‌لاریجانی:
قاچاق‌های عمده مورد پیگیری قرار گیرد
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران:
دیوار بی‌اعتمادی برجام پابرجاست
