ناکجاآباد اقتصادی

ابراهیم جمیلی*- نرخ دلار در حال انفجار است و روز گذشته از استثنایی‌ترین روزهای تاریخ بازار ارز کشور بود. بازار تحت هیجان قرار گرفته است و مسوولان نه‌تنها شفاف‌سازی نمی‌کنند بلکه بنا به عادت‌های مدیریتی خود سکوت پیشه کرده‌اند؛ سکوتی طولانی که هر لحظه ترک‌های اقتصاد را عمیق‌تر می‌کند. این ترک‌هایی که از مدت‌ها قبل مشخص شده بود اما هیچ توجهی به آن نشد و همچنان در حال عمیق‌تر شدن هستند. در بطن این شرایط، اما این معیشت روزمره مردم است که هر لحظه ضعیف‌تر‌ و به سقوط نزدیک‌تر می‌شود.
شرایط فعلی موجب شده تا خریدار، فروشنده و بانک‌ها کاملا هیجان‌زده برخورد کنند. حجم بالایی از ارز خریداری شده توسط مردم عادی و بخش دیگر توسط تجار‌ خریداری شده است که نگران موقعیت اقتصادی آینده خود هستند. فروشنده‌های ارز نقدینگی ریالی را جمع‌آوری می‌کنند و حجم قابل توجهی ارز مخصوصا دلار در دست دارند، بانک‌ها نیز به بخشی از این شرایط آشفته‌بازار ارز دامن می‌زنند. البته همان‌طور که اشاره شد، سکوت دولت این شرایط را به بدترین نوع خود به ناکجا آباد اقتصادی نزدیک می‌کند.
شرایط آشفته فعلی تنها در صورتی بهبود خواهد یافت که استراتژی دولت درباره برخورد با موقعیت فعلی به شکلی کاملا شفاف بیان شود. این روش موجب خواهد شد تا اندکی آرامش به بازار ارز بازگردد؛ آرامشی که اگر به بازار نرسد بی‌شک موقعیت را از آنچه پیش‌بینی می‌شد نیز دشوار‌تر خواهد کرد که ساده‌ترین و قابل رویت‌ترین آن دگرگونی وضعیت معیشت مردم است.
آثار تورمی حاصل از آشفتگی بازار ارز مواد غذایی و سبد اصلی خانوار را هدف قرار می‌دهد که با نزدیک شدن به ماه رمضان که پیش از این نیز تورم‌زا بود، ‌در سال‌جاری شرایط دشوار‌تر از گذشته خواهد شد. ساده‌ترین و عادی‌ترین روشی که دولت در این شرایط بحرانی پیرو تورم‌های ماه رمضان می‌تواند اتخاذ کند، کنترل بازار به صورت کوتاه مدت است که اگرچه در بلند‌مدت نیز هیچ حاصلی نخواهد داشت.


پیش‌بینی‌های اقتصادی بر این مبناست که باید کاری انجام داد، اما همچنان هیچ اتفاق قابل توجهی را در مدیریت اقتصاد کشور شاهد نیستیم، برعکس متاسفانه شاهد آنیم که نتوانستیم هیچ کاری انجام دهیم و زندگی و معیشت روزمره مردم در چاه عدم برنامه‌ریزی اقتصاد کشور سقوط کرده است.
*رییس خانه اقتصاد ایران