پایان عصر چپ‌گرایی در برزیل

لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا، رییس‌جمهور پیشین برزیل که در روزهای گذشته از حکم بازداشتش سرپیچی کرده و حامیانش را به تجمع فراخوانده بود، شامگاه شنبه گذشته سرانجام خود را به نیروهای پلیس تسلیم کرد‌. این سیاستمدار به جرم فساد مالی و پولشویی به ۱۲ سال زندان محکوم شده است‌.
پلیس برزیل شامگاه شنبه گذشته رییس‌جمهور ۷۲ ساله پیشین این کشور را به مقامات زندان در شهر کوریتیبا تحویل داد‌. هنگام ورود لولا به این شهر جنوبی در برزیل، درگیری‌هایی میان مخالفان او و پلیس روی داد‌. لولا پیش از آن در یک سخنرانی آتشین در برابر هوادارانش با آنان وداع کرده بود‌.
لولا دا سیلوا که نخستین رییس‌جمهور از طبقه کارگر در برزیل محسوب می‌شود روز شنبه ۱۸ فروردین طی یک نطق آتشین میان هواداران سرخ‌پوش خود مقابل دفتر اتحادیه کارگران صنعت فولاد بر بی‌گناهی‌اش تاکید کرد و اتهام دریافت رشوه را یک پاپوش سیاسی برای خود خواند‌.
وی اظهار کرد: من از حکم دادگاه تبعیت می‌کنم و در عوض، هر کدام شما یکی مثل لولا خواهید شد‌. من فراتر از قانون نیستم‌. اگر به قانون اعتقاد نداشتم، هیچگاه یک حزب سیاسی راه نمی‌انداختم‌. من یک انقلاب ایجاد کردم‌.


رویترز در تحلیل این رخداد می‌نویسد که زندانی شدن لولا باعث حذف یکی از پرنفوذترین سیاستمداران برزیل از صحنه سیاست خواهد شد در حالی که وی بخت بسیاری برای پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری این دوره برزیل داشت که امسال برگزار می‌شود‌.
این رخداد همچنین بی‌تردید پایانی بر دوره چپ‌گراها در برزیل خواهد بود که به خاطر لولا در خیابان‌های اطراف اتحادیه کارگران فولاد در سائوپائولو تجمع کرده بودند، در حالی که پلیس منتظر بود رییس‌جمهور سابق برزیل خود را تسلیم کند‌. پلیس فدرال برزیل شامگاه شنبه گذشته به وقت محلی، لولا را با هلیکوپتری که روی بام زندان شهر کوریتیبا فرود آمد به زندان منتقل کرد، جایی که او قرار است در یک سلول ۱۵ مترمربعی با وانی اختصاصی، دوران حبس خود را سپری کند‌.
لولا در روزهای گذشته به جنگ روانی تمام عیاری با دادگستری برزیل دست زده بود‌. او قرار بود تا جمعه گذشته داوطلبانه خود را به پلیس برزیل تسلیم کند، اما این کار را نکرد و به جای آن با کمک دوستان حزبی‌اش در خانه سندیکاها در شهر سائو برناردو دو کامپو پنهان شد‌. وکلای مدافع لولا تلاش کردند برای جلوگیری از حبس او بار دیگر از دادگاه درخواست فرجام کنند اما دیوان‌عالی برزیل این درخواست را رد کرد‌.
سرانجام لولا شنبه گذشته در برابر هواداران خود در شهر سائو برناردو دو کامپو اعلام کرد که آماده است به زندان برود و با اینکه بیگناه است به حکم بازداشتی که علیه او صادر شده گردن می‌نهد‌. لولا از سال ۲۰۰۳ تا پایان ۲۰۱۰ رییس‌جمهور برزیل بود‌. این سیاستمدار چپ حزب کارگر در سال‌های گذشته درگیر رسوایی‌های مالی بود و از جمله به رشوه‌گیری و پولشویی متهم و سرانجام از طرف دادگاه محکوم شد‌.
طبق حکم دادگاه، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های ساختمانی برزیل به لولا رشوه داده و آپارتمان لوکسی برای او در شهر ساحلی گوارویا در ایالت سائوپائولو ساخته است‌. لولا نیز در عوض ترتیبی داده تا قراردادهای شرکت نفتی دولتی پتروبراس به این شرکت ساختمانی داده شود‌.
حدود سه سال است که مقام‌های عالی برزیل پیاپی در رسوایی‌های مالی گرفتار می‌‎شوند‌. جز لولا، دیلما روسف، رییس‌جمهور قبلی و میشل تامر، رییس‌جمهور کنونی هم با اتهام فساد مالی روبه‌رو بوده‌اند‌. ماجرای پتروبراس برزیل را تکان داد و بزرگ‌ترین رسوایی سیاسی این کشور در سال‌های گذشته بود‌. در این رسوایی بازرگانان و سیاستمدارانی از احزاب مختلف برزیل دخیل بودند‌.
لولا در جریان محاکمات، سرجیو مورو، قاضی ارشد برزیل در مبارزه با فساد را به دروغگویی متهم کرد و مدعی شد که دادگستری و رسانه‌ها می‌خواهند مانع آن شوند تا بار دیگر در انتخابات ریاست‌جمهوری در برزیل نامزد شود‌. به گفته ناظران سیاسی لولا در این انتخابات که اکتبر امسال برگزار خواهد شد، از شانس خوبی برای پیروزی برخوردار بود‌. لولا اعلام کرده که بی‌گناهی خود را ثابت خواهد کرد و بزرگ‌تر و نیرومندتر از زندان بیرون خواهد آمد‌.
لولا از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ رییس‌جمهور برزیل بود‌. با وجودی که در نظرسنجی‌ها برای انتخابات شش ماه دیگر، او پیشتاز است اما همچنان چهره‌ای است که مخالفان قاطعی هم دارد‌. این کارگر سابق تراشکار و کنشگر صنفی، نخستین فرد چپ‌گرایی بود که در طول نیم قرن به رهبری برزیل رسید‌.
در دوره ریاست‌جمهوری او، برزیل طولانی‌ترین دوره رشد اقتصادی ظرف سه دهه اخیر را تجربه کرد؛ رونقی که به دولت او اجازه داد هزینه‌های کلانی در برنامه‌های تامین اجتماعی صرف کند‌. به لطف برنامه‌هایی که او پیشنهاد داد و به اجرا گذاشت، ده‌ها میلیون‌نفر از مردم برزیل از زیر خط فقر نجات پیدا کردند‌. لولا بعد از اینکه دو دوره ریاست‌جمهوری‌اش را به اتمام رساند، با محبوبیتی بی‌سابقه از سمتش کنار رفت‌.