آشفته‌بازار

محمد نجارصادقی: دلار صبح دیروز در شروع ساعات مبادلات 5400 تومان، در انتهای ظهر 5700 تومان و در ساعت‌های پایانی روز 6000 تومان معامله شد. رکوردی بی‌سابقه که تنها طی یک روز، ساعت به ساعت قیمت دلار بیشتر و بیشتر شد؛ شاید زمانی که این گزارش را می‌خوانید قیمت دلار به بیش از 6000 تومان هم رسیده باشد. این اتفاقات نشان می‌دهد برعکس اظهارات سیف، ثبات 5/3 ساله ارز صوری و حبابی بوده است زیرا دلیلی وجود ندارد که طی کمتر از چند ماه دلار 3700 تومانی رشد 40 درصدی داشته و به 6000 تومان برسد. طبق مشاهدات خبرنگار «وطن‌امروز» حال و هوای میدان فردوسی باز هم مانند روزهای پایانی سال 96 پرالتهاب شده است. صرافی‌ها طبق معمول 5 ماه گذشته (از ابتدای آذر ماه) به کلی ارز نمی‌فروشند و تنها تبدیل به مراکز خرید تتمه ارزهای توریست‌های خارجی شده‌اند. هر چقدر صرافی‌ها در ظاهر بیکار هستند دلالان دوران خوش‌خوشان خود را سپری می‌کنند. نباید فراموش کرد بهشت دلالان نبود ارز در دست فروشندگان رسمی است، وقتی صرافی‌های بانکی و معتبر از فروش ارز امتناع کنند آنها می‌توانند هر طور که دل‌شان می‌خواهد قیمت را بالا و پایین کنند. طی گفت‌وگویی که با یکی از خانم‌های ایستاده در صف صرافی‌های معتبر داشتیم متوجه شدیم برای دریافت ارز دولتی از ساعت 6 صبح بیدار شده و در صف ایستاده، ساعت 8 اسم‌نویسی انجام شده و کارت ملی او به همراه وجه نقدش دریافت شده است، او تا ساعت 3 بعد از ظهر منتظر ایستاده بود تا نامش خوانده شود و دلار 4900 تومانی دریافت کند. این خانم درباره روند گرفتن ارز دولتی گفت: اگر کمی از 8 دیرتر بیایید مسلما به شما ارز نمی‌رسد. این صرافی هر روز نزدیک به 50 نفر ارز می‌فروشد که هر شخص حقیقی بیش از 1000 دلار یا یورو نمی‌تواند دریافت کند. وی درباره اینکه چرا  می‌خواهد ارز بخرد، گفت: شما چرا در صف ایستاده‌اید؟ مشخص است خوب سود دارد، چند وقت دیگر باز هم گران می‌شود، هیچ جایی به اندازه سرمایه‌گذاری در ارز سودآور نیست. کمی این طرف‌تر دلالان که تعدادشان از روزهای دیگر خیلی بیشتر شده است دلار را 5700 الی 5900 و یورو را از 6500 الی 6700 تومان معامله می‌کنند. طی ساعت‌های 13 الی 16 که در میدان فردوسی بودیم هر نیم ساعت یک‌بار قیمت دلار و یورو افزایش پیدا می‌کرد و به هیچ وجه قیمت ثابتی وجود نداشت. وضعیت سکه هم به همین منوال بود با این تفاوت که قیمت آن از طریق فروشندگان رسمی در حال افزایش بود. دیروز سکه تمام طرح امام خمینی(ره) رکورد 2 میلیون تومان را شکست و بیش از این رقم توسط مراکز خرید معتبر معامله شد. ناگفته نماند روز گذشته قیمت غالب نرخ دلار بین 5700 تا 5800 تومان بود اما دلالان در برخی لحظات دلار را حتی تا 6000 تومان به فروش رساندند.  در حال حاضر قیمت دلار هر دقیقه افزایش پیدا می‌کند؛ این اتفاق حتی در بحرانی‌ترین شرایط سال‌های 90 و 91 هم سابقه نداشته است. دیروز کمترین اظهار نظر دولتی درباره دلار را شاهد بودیم و شبکه‌های اجتماعی انتقاد بسیاری به بی‌تدبیری دولت در بازار ارز داشتند؛ البته حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور در یک اظهارنظر قاچاقچیان اربیل و استانبول را عامل افزایش قیمت ارز معرفی کرد.
دولت به دنبال افزایش قیمت ارز است
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه اگر رئیس‌جمهور مخالف افزایش و تلاطم بازار ارز است، مدیران ارشد بانک مرکزی را برکنار کند، گفت: متاسفانه صداقت رئیس‌جمهور در عمل به وعده‌های انتخاباتی برای مردم رنگ باخته است. حسینعلی حاجی‌دلیگانی در گفت‌وگو با تسنیم، با بیان اینکه ظاهرا دولت به دنبال افزایش قیمت ارز است، چرا که اقدامی برای مدیریت بازار انجام نمی‌دهد، گفت: دولت افزایش قیمت ارز را مدیریت می‌کند تا هفته‌ای  حداقل 200 تومان به قیمت دلار و یورو افزوده شود. این عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به اظهارات روحانی و معاونانش درباره حفظ ثبات قیمت ارز در زمان انتخابات گفت: دوگانگی در عمل به وعده تنها محدود به قیمت ارز نیست، این پدیده دوگانگی در تورم و اشتغال نیز وجود دارد که متاسفانه توجه مردم به این موضوع جلب نشد. وی افزود: وقتی نرخ تورم از سوی دولت زیر 10 درصد اعلام می‌شود با واقعیت رشد قیمت‌ها تفاوت دارد، به عنوان مثال  مواد خوراکی که از مهم‌ترین اجزای سبد مصرف خانوار است به طور متناوب با رشد شدید قیمت مواجه می‌شود و بازهم شاهد اعلام آمار تک‌نرخی درباره تورم هستیم. حاجی‌دلیگانی با بیان اینکه متاسفانه کمیسیون اقتصادی مجلس توان مدیریت این حجم از معضلات اقتصادی که روزانه به این کمیسیون ارجاع می‌شود را ندارد، گفت: رئیس مجلس باید در این باره اعلام موضع کند، چرا که امروز در بحرانی‌ترین شرایط اقتصادی به سر می‌بریم و در ارجاع تمام موضوعات به کمیسیون اقتصادی باید تجدید نظر شود. وی گفت: حدود 3 ماه است طرح تحقیق و تفحص از بانک مرکزی را به کمیسیون اقتصادی ارائه کرده‌ام اما هیچ خبری از این طرح در دست نیست. به نظر می‌رسد کمیسیون اقتصادی مجلس ظرفیت بررسی این همه معضل اقتصادی کشور را ندارد. امروز این کمیسیون در یک فرد خاص خلاصه شده و این روند به نفع کشور نیست. وی با بیان اینکه نمایندگان مستقل مجلس درباره حفظ حقوق مردم کوتاه نخواهند آمد، گفت: اگر رئیس‌جمهور راضی به افزایش قیمت و تلاطم در بازار ارز هستند رسما اعلام کنند اما اگر ایشان از وضعیت موجود رضایت ندارند باید با برکناری رئیس بانک مرکزی تکلیف خود را با مردم روشن کنند. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به وجود تعداد زیادی اقتصاددان کارکشته برای مدیریت بانک مرکزی کشور گفت: رئیس‌جمهور باید تکلیف خود را با مردم درباره بازار ارز روشن کند و ادامه این وضع به ضرر منافع ملی ایرانیان است. وی با بیان اینکه هنوز وضعیتی که برای موسسات مالی و اعتباری پیش آمد را فراموش نکرده‌ایم، گفت: در پی بحران موسسات مالی و اعتباری حداقل 10 هزار میلیارد تومان به کشور خسارت وارد شد اما در نهایت کسی به عنوان مسؤول این بحران به مردم معرفی نشد.
  پورابراهیمی: مدیریت بانک مرکزی در بازار ارز ناکارآمد بود
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز ناکارآمد بوده، گفت: طرح دوفوریتی کاهش نرخ ارز با جدیت پیگیری خواهد شد. محمدرضا پورابراهیمی گفت: فعالان اقتصادی به‌دلیل عدم مدیریت صحیح و ناکارآمدی بانک مرکزی منابع ارزی خود را به داخل کشور نیاورده یا بعد از صادرات منابع را به داخل کشور منتقل نمی‌کنند. وی افزود: از طرفی در تخلفات جدید دیده شده یک فعال اقتصادی درخواست واردات را ارائه می‌کند اما از ارز تخصیص داده‌شده به‌شکل دیگری در حوزه غیر تعریف‌شده استفاده می‌کند. رئیس کمیسیون اقتصادی با اشاره به جدیت در پیگیری طرح کاهش نرخ ارز تأکید کرد، مفاد طرح دوفوریتی کاهش نرخ ارز در نشست مشترک امروز دوشنبه با  مدیران ارشد اقتصادی کشور پیگیری خواهد شد. یکی از محورهای اصلی این طرح بازگشایی حساب سپرده ارزی با ضمانت بانک مرکزی و پرداخت سود به این حساب‌ها است. پورابراهیمی ادامه داد: در این نشست مشترک بین دولت و مجلس که فردا (امروز) برگزار خواهد شد مقاماتی از بانک مرکزی به‌همراه رئیس کل این بانک حضور دارند. اگر در این نشست به این نتیجه برسیم که همه  موضوعات برای ساماندهی بازار ارز عملی و برنامه زمانبندی برای انجام برنامه‌های مد نظر ارائه شود، طرح پیگیری نخواهد شد اما اگر توافق حاصل نشود طرح دوفوریتی را هفته آینده در مجلس به‌اجرا خواهیم گذاشت.