اصلاح‌طلبان و شورای شهر

محمد هدایتی- وقتی لیست اصلاح‌طلبان برنده همه کرسی‌های شورای شهر تهران شد، باوری خوش‌بینانه شکل گرفت که گویا می‌شود پس از 12 سال مدیریت محمد‌باقر قالیباف، طرحی نو برای مدیریت شهری در‌انداخت. هرچند وضعیت شهرداری تهران بسیار نگران‌کننده بود. این اواخر همه می‌دانستند که در نتیجه سوءمدیریت و سیاست‌های حامی‌پرورانه در آن دورنمای مثبتی وجود ندارد. مهم‌ترین چالش کسری بودجه اسفناک این نهاد بود و اینکه در تمام این سال‌ها شهرداری پای منافع گروه‌هایی را باز کرده بود که آشکارا در برابر تغییرات مقاومت می‌کردند و مانع از اصلاحات جدی می‌شدند. شورای شهر و شهرداری جدید بر شعار شفافیت تاکید کردند و از مشارکت بیشتر مردم در مدیریت شهری گفتند.
اما ماه عسل پیروزی خیلی زود تمام شد. مشکلات فراتر از آن چیزی بود که تصور می‌شد و توان و اراده نیروهای مخالف بسیار زیاد. حالا و تنها شش ماه پس از انتخاب محمد‌علی نجفی امیدها به یاس بدل شده‌اند و نجفی استعفا داده است. نجفی هم تحت فشار گروه‌های قدرتمند رقیب بود و هم با انتقادهای گاه بی‌رحمانه خودی‌هایی مواجه شد که خواهان سهم بیشتری از مناصب و پست‌ها بودند. اوضاع کمی یادآور شورای شهر اول است.
آنجا هم شورای یکدست و تحت کنترل اصلاح‌طلبان نتوانست کاری از پیش ببرد و به خاطر اختلافات داخلی کار عملا به بن‌بست و انحلال شورا رسید. مساله در اینجا لزوما توان گروه‌های مخالف نیست؛ کسانی که نشان داده‌اند چندان دل در گرو مصالح عمومی ندارند. مساله این است که اصلاح‌طلبان هم قدر فرصت‌های خود را نمی‌دانند و عملا بدون برنامه وارد کارزار می‌شوند. برای آنها هنوز تصاحب قدرت مهم‌ترین نکته است.
مهم‌ترین پرسش این است که آنها چه برآوردی از موانع پیش رو داشتند و چه راهکارهایی برای مقابله با آن در نظر گرفته بودند؟ اینکه شما وارد قدرت شوید و ناتوانی بعدی را تنها به پای مخالفان بگذارید دیگر چندان موجه نیست. اصلاح‌طلبان از سال 76 تقریبا در همه موارد عملکردشان را با ارجاع به قدرت مخالفان توجیه کرده‌اند. اگر نمی‌شود کاری کرد اساسا چرا باید وارد شد؟ فراموش نکنیم سرخوردگی‌های حاصل از این وضعیت‌ها از اصلی‌ترین عوامل تحلیل رفتن سرمایه اجتماعی آنها بوده است و یاس هواداران‌شان را موجب شده است. دیگر اینکه تا کی قرار است اختلافات داخلی آنها مانع از پیشبرد برنامه‌ها شود. سهم‌خواهی گروه‌های مختلف اصلاح‌طلب از قدرت، عملا توانی برای اصلاح و بهبود امور باقی نگذاشته است. نتیجه همه اینها کاهش اعتبار صندوق‌های رای و کاستن از مشارکت هواداران‌شان خواهد بود؛ اتفاقی که پیشتر هم تجربه‌اش کرده‌اند.
hedayati.mohammad@yahoo.com