علیرضا صدقی بن‌بست فیلترینگ و سانسور

نوروز 97 شاید بیش از هر سال نو دیگری با موضوع فیلترینگ و سانسور پیام‌رسان‌های غیررسمی و خارج از محدوده کنترل قدرت آغاز شد.
به نظر می‌رسد برخی سیاسیون تندرو ایام تعطیلی رسانه‌های مکتوب و کم‌رغبتی مردم برای بازدید از خروجی خبرگزاری‌ها را فرصت مناسبی یافتند تا با همراهی صدا و سیما، بیش از هر زمان دیگری نوک پیکان حملات خود را به سوی پیام‌رسان‌های خارجی و به طور مشخص تلگرام قرار دهند. جالب آنکه صدا و سیما در این مسیر حتی به تحریف سخنان رئیس جمهوری در یک جلسه رسمی پرداخته و دوگانه‌ای غیرواقعی و موهوم را فراروی مخاطبانش قرار داد.
براساس مدافعان فیلترینگ تلگرام و دیگر پیام‌رسان‌های خارج از محدوده کنترل قدرت رسمی، حضور این پیام‌رسان‌ها امنیت اطلاعات مخاطبان را به مخاطره انداخته و مسائلی برای شان ایجاد خواهد کرد. در حقیقت این عده در پی مفهوم‌سازی تازه‌ای از «امنیت اطلاعاتی» و «اطمینان» به پیام‌رسان‌های داخلی هستند.
همزمانی ظهور این پدیده با سالی که «حمایت از کالای ایرانی» نام گرفته است، تعارضی جدی را ذهن مخاطب ایجاد می‌کند. چه اینکه بدون تردید نخستین اصل حمایت از تولیدات داخلی در هر حوزه‌ای ـ اعم از تولیدات صنعتی تا اپلیکشین‌های موبایلی ـ ایجاد اطمینان و اعتماد عمومی نسبت به این تولیدات است. در چنین شرایطی برخی سیاست‌ورزان و همراهان رسانه‌ای آن‌ها در صدا و سیما، با استفاده از روش‌هایی غیراخلاقی ـ نظیر سانسور بخشی از سخنان عالی‌ترین مقام اجرایی کشور در مورد پیام‌رسان‌های خارجی ـ سعی در «اعتمادآفرینی تصنعی» دارند. بدون اینکه هرگز متوجه شوند که با چنین رویکردهایی، امکان عقلی ایجاد اعتماد و اطمینان فراهم نخواهد آمد. مردم چطور می‌توانند به جریانی اعتماد داشته باشند که تحمل پذیرش و پخش ـ براساس وظایف ذاتی مصرح در قانون اساسی و بزرگ‌ترین میثاق ملی ـ رئیس جمهوری کشور را ندارد؟


این اقدامات، رفتارها و سخنان در حالی به عرصه جامعه عرضه می‌‌شود که ایران امروز بیش از هر زمان دیگری در تاریخ پس از انقلاب اسلامی با «بحران بی‌اعتمادی» روبه‌رو شده است. اخبار رسمی، اظهارات شخصیت‌های مطرح سیاسی، سخنان مسئولان در رده‌های مختلف مدیریتی و ... همه ‌و همه با دیده تردید از سوی تمام یا بخشی از جامعه نگریسته می‌شود. برای اثبات این مدعا کافی است یک بار دیگر به بحران زلزله سال گذشته کرمانشاه و میزان اعتماد مردم به سلبریتی‌های شبکه‌های مجازی را به یاد آورد. در شرایطی که مردم بیش از هر نهاد و سازمان رسمی و قانونی و حکومتی دیگر، به شخصیت‌های شناخته‌شده و حتی گمنام شبکه‌های مجازی اعتماد کردند و حساب‌های معرفی شده از سوی آن‌ها در اندک زمانی با ارقامی نجومی پر شد. این تنها یک نمونه از بروز «بحران بی‌اعتمادی» در جامعه ایران است که نمودی عیان و همگانی یافت. همین نمونه ساده و سطحی نشان می‌دهد که مسئولان امر باید مسیری طولانی را در عرصه «اعتمادسازی» نسبت به عملکردها و تولید پیام‌رسان‌های داخلی بپیمایند و مردم به آسانی آنها را نخواهند پذیرفت.
نکته دیگر را اما باید در برخوردهای تجربه‌شده حذفی در جمهوری اسلامی تعریف کرد. سخنی به گزاف نخواهد بود اگر مدعی شویم که هیچ‌ یک از برخوردهای قهرآمیز و حذفی تاکنون موفق نبوده و همگی شکست خورده‌اند. این موضوع را می‌توان از قاچاق ویدئو تا دیش ماهواره و فیلتر اینترنت مشاهده کرد.
متاسفانه مسئولان امر در جمهوری اسلامی هنوز باور ندارند که از طریق حذف و سانسور و فیلتر نمی‌توانند مردم را از آنچه به آن علاقه دارند، دور کنند. به بیان دیگر، نسبت مشخص «تقاضا» و «عرضه» نسبتی عام است که دایره شمول وسیعی دارد. طبیعی است مادام که «تقاضا» برای هر محصول یا خدماتی چه به صورت فیزیکی و چه به صورت مجازی وجود داشته باشد، راهی برای «عرضه» آن هم یافت خواهد شد. کنترل «تقاضا» هم تنها در بستر «اعتمادسازی» و «اطمینان‌بخشی» محقق خواهد شد و بی‌گمان مسیر این دو از معبر سانسور و فیلتر عبور نخواهد کرد. آنچه بیش از هر چیز در میان حائزاهمیت است ایجاد «مزیت رقابتی» است. این «مزیت رقابتی» باید در حوزه‌هایی مانند «امنیت اطلاعات کاربر»، «توانمندی»، «ارائه خدمات»، «استفاده آسان» و مهمتر از همه «عدم برخورد با کاربر در موارد خاص» تعریف شود. موضوعی که به نظر نمی‌رسد پیام‌رسان‌های داخلی در حال حاضر توان ارائه آن را داشته باشند.
سایر اخبار این روزنامه
نماینده زرتشتیان خبر داد احتمال لغو حکم سپنتا نیکنام توسط دیوان عدالت اداری وندالیسم علیه طبیعت و میراث فرهنگی کام بسیاری مسافران را تلخ می کند گردشگران علیه گردشگری نازک نیک‌اختر دستیار وزیر بازرگانی دولت ترامپ شد و نسیم نجفی اقدم در ساختمان یوتیوب دست به اسلحه برد علیرضا صدقی بن‌بست فیلترینگ و سانسور «ابتکار» اصلی ترین چالش سال 97 دولت دوازدهم را بررسی کرد همه تناقض های فقرزدایی، خط فقر، حداقل دستمزد، دلار و تورم «ابتکار» از نگاه مجلس نشینان برای رفع دغدغه های کاربران نرم افزار های موبایلی داخلی گزارش می دهد «ابتکار» جوانب حذف تبلیغات کاغذی فعالیت‌های هنری را بررسی می‌کند صحنه های سبز تئاتر علیرضا قربانی و سالار عقیلی خوانندگان سرود رسمی ایران در جام جهانی شدند سرودهای اشتباهی برای فوتبال « ابتکار» دلایل نزدیکی عربستان به اسرائیل را بررسی می‌کند مانورهای بن سلمان روی خط قرمز ایران ، روسیه و ترکیه بر حل غیر نظامی و بدون دخالت خارجی بحران سوریه تاکید کردند نماینده زرتشتیان خبر داد احتمال لغو حکم سپنتا نیکنام توسط دیوان عدالت اداری از سوی فرمانده کل ارتش اعلام شد ممنوعیت خرید اجناس خارجی که مشابه داخلی دارند در ارتش وزیر دفاع در کنفرانس امنیتی مسکو: ایران مخالف هرگونه تجاوز نظامی به سایر کشورهاست