جهاد فقط کار مردانه نیست

در سال‌های اخیر یکی از واژه‌هایی که بارها از سوی رهبر معظم انقلاب بر آن تاکید شده است، واژۀ جهاد در انواع مختلفی از قبیل حرکت‌های جهادی، جهاد فرهنگی، جهاد اقتصادی و مدیریت جهادی است. به‌عنوان نمونه می‌توان به نامگذاری سال ۱۳۹۰ به‌عنوان سال جهاد اقتصادی و سال ۱۳۹۳به‌عنوان سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی به‌صورت مستقیم و سال۱۳۹۲ با‌عنوان همت مضاعف، کار مضاعف به‌صورت غیرمستقیم اشاره کرد. کار انقلابی و برای انقلاب کار کردن به‌خصوص به شیوه جهادی یک‌سری مقدمات و لوازم دارد. مقدماتی که اگر رعایت نشوند شاید بتوان گفت که اصل کار ابتر و عقیم مانده است. در این میان هستند افرادی که بی‌نام و نشان و بدون دریافت حمایت‌های مالی و بعضا معنوی از سوی مسئولان، دل به دریا زده و هرکجا مشکلی را پیدا می‌کنند برای حل مشکل عازم سفر می‌شوند. از قدیم هر زمان که اسم گروه‌های جهادی یا کار جهادی می‌آمد فعالیت‌های مردانه و خدماتی که گروه‌های آقا می‌توانند در مناطق محروم انجام دهند، تداعی می‌شد؛ اما این‌بار چند خانم دست به دست هم داده و در مناطق محروم تهران و دیگر استان‌ها اقدام به انجام کارهای جهادی کرده‌اند. گروه دختران جهادی «حنیفا» حدود 2 سال است که در مناطق محروم تهران و در شهرهای کردستان و کرمانشاه حاضر می‌شوند و در حد توان خود به هموطنان خود کمک می‌کنند. «نسترن دانه‌کار» مسئول این گروه جهادی می‌گوید: «اصل حرکت جهادی وقتی محقق می‌شود که ما نگاه جهادی داشته باشیم و این نگاه اقتضائات کار جهادی را هم طلب می‌کند. یکی از این اقتضائات سختی کار جهادی است. ما انتظار نداریم که کارهایی که با نام جهادی از آن یاد می‌شود کارهای راحت و آسانی باشد؛ اصلا اگر این کار آسان بود که اسم آن را جهاد نمی‌گذاشتند. جهاد از ریشه تلاش و مجاهدت می‌آید. کار در عرصه انقلاب و به‌ویژه در عرصه فرهنگ آنقدر سخت است که پیامبر اکرم(ص) از آن به‌عنوان جهاد‌ اکبر یاد می‌کنند. کار فرهنگی هم جهاد‌ اکبر اجتماعی است. به معنای اصلاح فضای فرهنگی عمومی و تطهیر فضای اخلاقی عملی و نظری در جامعه و این کار در انقلاب اسلامی سخت است؛ سال‌ها بود که من به‌عنوان مسئول یا سرپرست گروه‌های جهادی با افراد به مناطق اعزام می‌شدم، می‌توان در یک کلمه گفت که مهم‌ترین هدف برگزاری اردوهای جهادی، سازندگی است. اما این عبارت همان‌گونه که جهاد توضیح دارد، باید مفهومش بیان شود. آغاز این سازندگی، ساختن خود است. به‌عبارتی اولین هدف اردوی جهادی خود‌سازی است، در آخرین سفری که به یکی از مناطق محروم رفته بودیم با 5 تا از دختران تصمیم گرفتیم که بعد از اردو هم این فعالیت‌ها ادامه داشته باشد و بعد از اردو در قالب یک گروه به‌نام «گروه جهادی حنیفا» مشغول به فعالیت در مناطقی که بالاتر نام بردم شدیم. بیشتر در حوزه کودکان مشغول هستیم و می‌خواهیم کمک کنیم تا آینده بهتر و زیباتری داشته باشند. در تهران در 3 منطقه محرومی که وجود دارد به‌ویژه در آجرپزخانه‌ها «شبه‌خانه»‌هایی برای کودکان فراهم کردیم و در آن هر محبت و رفتاری که یک کودک از مادر خود انتظار دارد، از سوی ما دریافت می‌کند؛ به‌عنوان مثال در این «شبه‌خانه»ها ما با کودکان آشپزی  و نقاشی می‌کنیم و حتی قصه می‌گوییم و آنها چند ساعت در آن مکان به دور از هرگونه دلواپسی و سختی روزگار می‌خوابند.» از او درباره نحوه ارائه خدمات‌شان و اینکه آیا با هدف فعالیتی را انجام می‌دهند یا نه سوال کردم و پاسخ داد: «من در رشته هنر درس خواندم و در کنار این تحصیلات دوره‌های کار با کودک هم گذرانده‌ام و همچنین تمامی افرادی که در گروه ما مشغول به فعالیتند دارای تحصیلات دانشگاهی هستند و ما در ابتدای کار تصمیم گرفتیم که در کنار بازی و سرگرمی که با کودکان انجام می‌دهیم غیرمستقیم آموزش‌های اجتماعی هم در حد سن خودشان به آنها آموزش دهیم و به‌عنوان مثال در کرمانشاه و بعد از زلزله تلاش کردیم تا ذهن کودکان را از آن بحران دور کنیم و همچنین مسئولیت‌هایی که در آن شرایط کودکان خودشان پذیرفته بودند و سبب تخریب روحیه‌شان می‌شد را از ذهن آنها دور کردیم و همچنین در کنار اینکه برای کودکان محیطی فراهم کرده بودیم (با اجاره یک کانکس) به مادران‌شان هم حرفه‌های خاص یاد می‌دادیم و به‌نحوی کارآفرینی می‌کردیم. از لحظه وقوع زلزله کرمانشاه دیگر تمام دغدغه و فکر‌مشغولی ما کودکان و زنان کرمانشاهی بود و می‌توانم بگویم که گروه ما از همان روزهای اول در آن مناطق حضور داشت و تا لحظه‌ای هم که خانه‌های افراد ساخته نشود و تمام کودکان به‌حالت قبل از زلزله از لحاظ روحی برنگردند کرمانشاه را ترک نمی‌کنیم. گروه دختران جهادی «حنیفا» از روزهای نخست پس از وقوع زلزله به استان کرمانشاه و مناطق زلزله‌زده آمد تا سهمی در کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان غرب کشور به‌ویژه مناطق اهل سنت داشته باشد و خدا را شکر تا به امروز هم از فعالیت در این مناطق خسته نشده‌‌ایم.»

حرکت‌های جهادی صرفا یک کار عمرانی، فرهنگی یا اردوی خودسازی نیست، بلکه مجموعه جامعی است که آثار و برکات آن در سه حوزه «مردم و اهالی مناطق محروم»، «شرکت‌کنندگان در این حرکت‌ها»و «مسئولان و مدیران منطقه‌ای» قابل بررسی است. البته کلمات قادر نیستند این آثار و برکات را با همه ابعاد و گستردگی خود بیان کنند. باید اردوی جهادی رفت و این آثار و برکات را دید و حس کرد.