روزنامه ایران
1397/01/16
فروش 12میلیاردی در عیدانه کتاب
مریم شهبازی
هشتمین دوره از طرح تخفیف فصلی کتاب با عنوان «عیدانه کتاب 97» در حالی شب گذشته به ایستگاه پایانی رسید که اهالی خراسان رضوی گوی سبقت را در خریداری کتاب، از دیگر استان‌های کشور و حتی از پایتخت‌نشینان هم ربودند؛ این میزان از استقبال در شرایطی به دست آمد که تهران بیشترین تعداد کتابفروشی‌های سراسر کشور را به خود اختصاص داده بود.
این سومین سالی است که دوستداران کتاب، نوروز را با خریداری کتاب، خواندن و حتی عیدی دادن آن جشن گرفتند. عیدانه کتاب امسال هم کمی قبل از فرارسیدن سال نو آغاز شد، منتهی با یک تفاوت در مقایسه با دوره‌های قبل. در این دوره عیدانه در تهران در 25 اسفندماه و سه روز دیرتر از سایر شهرها و استان‌های کشور آغاز شد. آن طور که «نیکنام حسینی پور» مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب به «ایران» گفت مهم‌ترین دلیل این تفاوت چند روزه در این بوده که کتابفروشان شهرستانی به سبب دسترسی سخت‌تر به ناشران، از فرصت بیشتری برای تهیه فهرست کتاب‌های مورد نظر خود برخوردار شوند.
غافلگیری مسئولان خانه کتاب
حسینی‌پور که زمان چندانی از قدم گذاشتن او به «مؤسسه خانه کتاب» یکی از زیرمجموعه‌های معاونت فرهنگی وزارت ارشاد نمی‌گذرد، در ارتباط با میزان استقبال مردم از «عیدانه کتاب97» به «ایران» گفت:«استقبال مردم بویژه در این دو روز آخر که تخفیف‌ها به 30 درصد رسید آنقدر زیاد بود که غافلگیرمان کرد.»
نکته جالب توجه درباره میزان استقبال مردم از عیدانه امسال، قرار گرفتن این دوره از طرح تخفیف فصلی معاونت فرهنگی در تعطیلات نوروزی است. بواسطه آنکه اغلب مردم یا مشغول دید و بازدیدهای نوروزی یا در سفر بودند، تصور چنین استقبالی دور از انتظار مسئولان اجرایی آن بود. با این حال حضور مردم در کتابفروشی‌های سراسر کشور منجر به فروش 12 میلیارد تومانی کتاب شد. از سویی نزدیک به 530 هزار جلد کتاب به فروش رسیده که رقم قابل توجهی به شمار می‌آید.
البته آن طور که حسینی‌پور گفت این رقم تا اواخر سه‌شنبه شب است و آمار دقیق‌تر میزان خرید و فروش کتاب‌ها و دیگر جزئیات طرح امروز از سوی مؤسسه خانه کتاب مطرح میشود. این مسئول فرهنگی در ادامه افزود: «آنقدر استقبال مردم خوب بوده که ما با تماس‌های متعددی طی روزهای اخیر برای تمدید زمان عیدانه کتاب روبه‌رو شدیم. قرار بود عیدانه این دوره تا دوازدهم فروردین برقرار باشد اما به‌دلیل تعطیلی روز دوازدهم و از سویی ولادت حضرت علی(ع) دو روز دیگر به زمان آن افزود شد و تا پانزدهم ادامه پیدا کرد.»
همان طور که ابتدای گزارش اشاره شد، در این دوره بیشترین میزان خرید کتاب به اهالی خراسان رضوی تعلق دارد، بعد از آن هم اهالی تهران، اصفهان، قم و گیلان جایگاه‌های بعدی را از آن خود ساخته‌اند. کتابفروشی‌های سراسر کشور در «عیدانه کتاب97» شرکت کردند، گرچه برخی کتابفروشی‌های دایر از مناطق کم برخوردار از جمله ایلام و مناطقی از هرمزگان حضور کم رنگ تری داشتند.»
در هشتمین دوره طرح تخفیف فصلی کتاب 793 کتابفروشی عضو شدند، این در حالی است که در دوره نخست این طرح که پاییز سال 94 با عنوان «کتابفروشی به وسعت ایران» تنها 80 کتابفروشی عضو شدند. از آنجایی که در ارتباط با طرح تخفیف فصلی کتاب که چند سالی است با عنوان های «عیدانه»، «تابستانه» و«پاییزه» کتاب برگزار میشود نظرات مثبت و منفی مختلفی شنیده میشود. از همین رو به صورت تصادفی و بدون گزینش خاصی به سراغ برخی کتابفروشان سطح کشور رفتیم تا از نظرات آنان درباره این طرح باخبر شویم. یکی از گلایه‌هایی که در این رابطه از سوی برخی کتابفروشان مطرح شد ضعف در اطلاع‌رسانی مؤسسه مجری این طرح است. با وجود این مدیرعامل خانه کتاب تأکید کرد که از طریق رسانه‌های جمعی اطلاع‌رسانی کافی انجام شده است. او در همین رابطه گفت:«نه تنها از طریق سایت خانه کتاب، بلکه حتی از طریق ارسال پیامک و همچنین انتشار خبر از طریق تلویزیون و سایر رسانه‌های جمعی برگزاری این طرح تخفیف را به اطلاع عموم مردم و کتابفروشی‌ها رساندیم.»
او در گفته‌هایش تأکید کرد آن دسته از کتابفروشانی که شرکت نکرده‌اند یا علاقه‌ای به این حضور نداشته‌اند یا اینکه سیستم مدیریت کتابفروشی آنان هنوز به شکل سنتی بوده و قادر به اعلام علاقه‌مندی خود نبوده‌اند.
از آنجایی که طی این مدت آمار و ارقامی مبتنی بر استقبال از برخی کتاب‌ها منتشر شده حسینی‌پور این مسأله را رد کرد و گفت:«برای جلوگیری از رقابت کاذب تصمیم گرفتیم تا پایان عیدانه فهرستی از کتاب‌های پرفروش ارائه ندهیم چراکه نگران بودیم مفسده‌ای از این طریق ایجاد نشود. البته حالا که عیدانه به پایان رسیده آمار این کتاب‌ها را منتشر خواهیم کرد.»
محمدعلی جعفریه، مدیر مسئول نشر و کتابفروشی ثالث درارتباط با میزان استقبال مردم از عیدانه کتاب گفت:«بواسطه افزایش قیمت کاغذ و به تبع آن افزایش قیمت کتاب با اجرای چنین طرح‌هایی موافق هستم چراکه قدرت خرید بیشتری در تهیه کتاب به مردم می‌دهد. به عقیده من از آنجایی که هدف این طرح حمایت از مردم است همه کتابفروشان باید در آن عضو بشوند. ما هم در کتابفروشی ثالث وظیفه خودمان دانستیم که همچون دوره‌های قبل در این طرح عضو بشویم تا مردم از یارانه‌ای که به آنان اختصاص پیدا کرده محروم نشوند.»
برخلاف گفته‌های مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب طی گفتوگو با برخی کتابفروشان متوجه شدیم که هنوز اطلاعی از این طرح و چگونگی برگزاری‌اش ندارند. حتی برخی کتابفروشان هم مانند خلیل صفری، مدیر کتابفروشی «بهار1» در تهران اعلام کردند که نیاز و تمایلی به عضویت در این طرح ندارند.کاکاخیری ستار مدیر کتابفروشی «امام خمینی» شهر ایوان از ایلام از جمله کتابفروشانی بود که با وجود چندین دهه فعالیت در این عرصه هیچ اطلاعی از برگزاری این طرح نداشت، البته او تأکید کرد اگر برای تابستانه کتاب اطلاع‌رسانی انجام شود به شرکت در آن علاقه دارد و آن را طرح مفیدی برای جذب مردم به خریداری کتاب عنوان کرد.
جای خالی آموزش و پرورش در طرح‌های اینچنینی
عباس عزیزی‌نژاد، مدیر کتابفروشی دانش از استان البرز که سال‌هاست به همراه پدرش در این حرفه مشغول است هم اطلاعی از برگزاری این طرح نداشت اما بعد از کسب اطلاعاتی درباره‌اش تأکید کرد که هم خودش و هم پدرش در دوره بعد شرکت خواهند کرد. اکبرچیت ساز، مدیر کتابفروشی احمد از اصفهان که مسئولیت اتحادیه کتابفروشان این استان را برعهده دارد هم از جمله موافقان این طرح است. او گفت:«ای کاش در کنار برگزاری چنین طرح‌هایی آموزش و پرورش هم برای علاقه‌مند کردن دانش‌آموزان به مطالعه کار کند، به‌عنوان نمونه در همین ایام برگزاری عیدانه یا تابستانه کتاب می‌توان دانش‌آموزان را به تورکتاب خریدن در کتابفروشی‌ها برد تا کتاب خریدن برای آنان عادتی لذتبخش شود.» اسرافیل یاوریان مدیر کتابفروشی «یاوریان» از اردبیل هم یکی دیگراز کتابفروشانی است که با وجود ابراز علاقه‌مندی خود به برگزاری چنین حمایتی از آن اطلاعی نداشت و آن را ناشی از ضعف در اطلاع‌رسانی دانست. محمد زارع مدیر کتابفروشی «شایسته» از تبریز در طرح این دوره حضور داشته و معتقد است که مزایای شرکت در آن بیشتر از معایبش است. البته او تأکید کرد که باید چاره‌ای اندیشید تا مردم به خرید فصلی کتاب و تنها با ارائه تخفیف عادت نکنند! به گفته این فعال حوزه کتاب از طریق این طرح‌ها یارانه کتاب به شکل شفاف‌تری به دست مردم می‌رسد.
به گفته مسئولان خانه کتاب در این دوره بیشترین استقبال مردم از کتاب‌های حوزه رمان، داستان و از سویی کودک و نوجوان بوده است. طرحی که در عیدانه کتاب 97 بنای اجرای آن با بودجه 2 میلیارد تومانی گذاشته شد اما با رایزنی‌های انجام شده به
2 میلیارد و 500میلیون تومان رسید. البته آن طور که حسینی‌پور گفت احتمال افزایش این مبلغ برای دوره‌های بعد وجود دارد.
نگاه
هدف ما گسترش کتابخوانی است
محسن جوادی
معاون فرهنگی وزیر ارشاد
یکی از وظایف ذاتی ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کمک به گسترش کتابخوانی و از سویی بهبود وضعیت نشر کشورمان است. ازهمین رو تلاش می‌کنیم در مناسبت‌های مختلف، تمهیداتی برای تحقق این هدف و جذب مردم به مطالعه بیندیشیم. طرح تخفیف فصلی کتاب که با عنوان‌هایی همچون «تابستانه کتاب»، «پاییزه کتاب» و«عیدانه کتاب» از آن یاد میشود هم یکی ازهمین حمایت هاست. با وجود برخی نقدهایی که متوجه این طرح تشویقی است، بنا برگفته‌های کتابفروشان معتقدم که فواید آن بیشتر از نقدهایی است که درباره‌اش شنیده میشود. در قالب اجرای چنین طرح‌هایی می‌توان مردم را به خرید کتاب از کتابفروشی‌ها تشویق کرد، زمانی که تقاضای مردم برای خرید کتاب افزایش یابد به مرور چرخه نشر هم شرایط بهتری پیدا خواهد کرد. شاید بواسطه محدودیت‌های مالی، دستمان در اختصاص بودجه به طرح‌های حمایتی چندان باز نباشد اما اختصاص همین بودجه 2 و نیم میلیارد تومانی برای دوره اخیر طرح تخفیف فصلی کتاب هم به هر حال اقدامی است که منجر به افزایش علاقه‌مندی مردم به خرید کتاب و رونق گرفتن کتابفروشی‌ها در زمان‌های مورد نظر میشود. یکی دیگر از اقداماتی که معاونت فرهنگی با این هدف انجام می‌دهد خرید کتاب از ناشران است، ارائه تخفیف به مدارس و دانش‌آموزان برای خرید در ایام نمایشگاه کتاب و همچنین در نظر گرفتن درصدهایی از تخفیف برای سایر مراجعه‌کنندگان نیز یکی دیگر از همین حمایت هاست. شاید این حمایت‌ها سهم چندانی از بازار نشرمان را به خود اختصاص ندهند اما به طور قطع در افزایش روحیه امیدواری فعالان عرصه نشر و همچنین شوق بیشتر مردم به خرید و مطالعه کتاب مؤثر خواهند بود. وگرنه نمی‌توان مدعی این شد که صنعت نشر با حساب این حمایت‌ها می‌چرخد! طرح تخفیف فصلی کتاب بدون ایراد نیست اما همان طور که اشاره شد فواید آن بیشتراز نقدهایی است که متوجه‌اش شده است. بواسطه مشکلاتی که سال هاست در عرصه نشر با آنها دست و پنجه نرم می‌کنیم باید از هر امکان هر چند کوچکی جهت دمیدن روح امیدواری به این بخش از فرهنگمان بهره گرفت.
سایر اخبار این روزنامه
حرکت به سمت مذاکره با رژیم غاصب خطای نابخشودنی است
افشای یک دروغ رسانه‌ای درباره فیلترینگ
4 پیشنهاد ایران برای حل بحران سوریه
فیلترینگ بازار بیکاری را گرم می کند
محدود سازی راه به جایی نمی برد
فروش 12میلیاردی در عیدانه کتاب
ما و ماجرای <ساخت ایران>
نشست آنکارا، اهمیت گفتوگو
بلندشدن دیوار بی اعتمادی با فیلتر تلگرام
حرکت به سمت مذاکره با رژیم غاصب خطای نابخشودنی است
یک بام و دو هوای امریکا برای خروج از سوریه
