روزنامه جهان صنعت
1397/01/15
الزامات تحقق «حمایت از کالای ایرانی» از دیدگاه کارشناسان؛
گروه بازرگانی- با وجود اینکه نامگذاری سال جدید با عنوان «حمایت از کالای ایرانی» میتواند توجه مسوولان و مردم را بهطور ویژهای به تولید داخلی و مبارزه با کالاهای قاچاق جلب کند اما واقعیت این است که تا نوسانات نرخ ارز در بازار ادامه داشته باشد و بانکها نسبت به همکاری با تولیدکنندگان تمایلی نشان ندهند، کالاهای تولید داخل فاکتورهای مورد توجه مصرفکنندگان بازار داخل و همچنین بازارهای جهانی را به دست نخواهد آورد.سالهاست که مباحثی همچون حمایت از تولید داخلی و مبارزه با قاچاق کالا از سوی مقام معظم رهبری مطرح میشود اما در سالجاری این مسایل بهطور مشخص مورد تاکید قرار گرفته بهطوری که سال ۹۷ به نام «حمایت از کالای ایرانی» از سوی رهبر انقلاب نامگذاری شد تا همه مسوولان، سیاستگذاران و مردم در جهت تحققپذیری آن گام بردارند اما نکته قابل توجه در این خصوص این است که تا کیفیت و جذابیت لازم در تولید کالاهای ایرانی به چشم نخورد، مردم همواره استفاده از کالاهای خارجی را در دستور کار خود قرار خواهند داد. این در حالی است که در چند سال اخیر بسیاری از کارخانهها تعطیل و حتی برخی از کاسبان اسم و رسمدار بازار نیز ناچار به ترک کسب و کار خود شدند چراکه بیثباتی اقتصادی در کشور و همچنین همکاری نکردن بانکها برای ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان، شرایط ادامه فعالیت برای تولیدکنندگان و کسبه را به شدت دشوار کرده بهطوری که برخی از آنها دیگر قادر به کنترل دخل و خرج خود نیستند و راهی به جز تعطیل کردن کار خود ندارند.
در این میان مردم نیز اگرچه تمایل دارند تا کالاهای تولید داخل را مورد استفاده قرار دهند اما بر این عقیده هستند که بسیاری از کالاهای ایرانی فاکتورهای مورد نیاز آنها همچون رقابتپذیری، کیفیت و قیمت مناسب، تنوع، خدمات پس از فروش و. . . را ندارند و آنها چارهای جز خرید کالاهای خارجی ندارند. از اینرو تولیدکنندگان توقع دارند تا دولت تنها به این نامگذاری اکتفا نکند و شرایط مناسب برای ارتقای جایگاه تولید داخلی را نیز فراهم کند تا طی سالجاری، شاهد رونق در تولید و کاهش عرضه کالاهای خارجی به خصوص کالاهای قاچاق در بازار باشیم.
نباید هر محصولی به خورد مردم داده شود
البته آنطور که مسوولان طی روزهای اخیر عنوان کردهاند، آنها نیز از مردم توقع ندارند که کالاهای تولیدی داخل را با هر قیمت و کیفیتی خریداری کنند. در همین خصوص معاون اول رییسجمهور اعلام کرده که مقصود از حمایت از کالای ایرانی این نیست که هر محصولی با هر کیفیتی به خورد مردم داده شود بلکه باید محصولات از کیفیت و قیمت مناسب برخوردار باشد و رقابت در بازار نیز وجود داشته باشد. اسحاق جهانگیری معتقد است که علاوه بر اقداماتی نظیر مبارزه با قاچاق کالا و حمایت از کالای داخلی، یک معنای حمایت از کالای داخلی این است که در اجرای طرحهای بزرگ صنعتی که از طریق فاینانس انجام میشود، استفاده از توانمندی داخلی باید بهطور جدی مورد توجه قرار گیرد.
همچنین رییس دفتر رییسجمهور نیز بر این عقیده است که تولید در کشور باید ارزان، کیفی، بادوام و قابل رقابت باشد. به گفته محمود واعظی، شعار سال به خودی خود در جامعه تحقق پیدا نخواهد کرد مگر اینکه مصرفکنندگان، مسوولان و تولیدکنندگان به صورت جدی با یکدیگر تعامل و همکاری داشته باشند. رییس دفتر رییسجمهور معتقد است که تولیدکنندگان امروز با چالشهای جدی در این عرصه مواجه هستند که در این خصوص مسوولان علاوه بر پایبندی به ماموریتها و وظایف خود باید نیازمندهایهای دستگاه دولتی، غیردولتی و خصوصی را از محل کالاهای ایرانی تامین کنند. به گفته وی، برندسازی کالاهای ساخت داخل در تحققپذیری شعار سال بسیار حائز اهمیت است.
وزیر اقتصاد نیز معتقد است که این نامگذاری، همانند نامگذاری سالهای اخیر که همواره «اقتصاد» محور بوده، نشاندهنده این واقعیت است که همچنان رفع مشکلات اقتصادی کشور در چارچوب سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی باید اولویت اصلی دستگاه اجرایی باشد. به گفته مسعود کرباسیان، در مسیر حمایت از کالای ایرانی نخستین و شاید مهمترین اقدام برخورد جدی با پدیده قاچاق است؛ در این راستا رویکرد اصلی وزارت اقتصاد و گمرک براین اصل استوار است که در جهت حمایت از تولید داخلی و حتی حمایت از تجارت رسمی و قانونی به صورت منطقی، ساختاری و پایدار با قاچاق برخورد کند.
دولت سایهاش را از اقتصاد بردارد
در حال حاضر اگرچه تولیدکنندگان معتقدند که باید جلوی ورود کالاهای غیرقانونی به کشور گرفته شود اما آنچه تولیدکنندگان و صاحبان مشاغل را این روزها به شدت دچار چالش قرار داده، نبود تسهیلات مناسب برای افزایش قدرت رقابتپذیری آنهاست چراکه تولیدکنندگان معتقدند توانایی رقابت با کالاهای خارجی از حیث کیفیت و قیمت را دارند اما باید شرایط برابری نیز برای آنها فراهم شود. بر همین اساس برخی از مسوولان در اظهارنظرهای خود در سال جدید عنوان کردهاند که برای تحقق یافتن شعار سال جدید، علاوه بر افزایش تلاش تولیدکنندگان، باید شرایط مناسبی نیز برای آنها فراهم شود تا این هدف میسر شود. در همین رابطه رییس اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران، تحقق شعار سال را نیازمند تفاهم ملی میان دولت، مردم و بخش خصوصی میداند و معتقد است که در سال «حمایت از کالای ایرانی» دولت باید سایهاش را از سر اقتصاد کشور بردارد، حقوق مصرفکننده به رسمیت شناخته شود و مبارزه جدی با قاچاق، رانت و فساد در سرلوحه کار قرار گیرد.
به گفته غلامحسین شافعی، در سال 1397 که با تدبیر مقام معظم رهبری، شعار «حمایت از کالای ایرانی» برای آن انتخاب شده است، همه، بهویژه دولت و فعالان اقتصادی موظفاند در مسیر تحقق این شعار قدم بردارند. در این زمینه، اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز بهعنوان بزرگترین تشکل بخش خصوصی کشور که نبض تولید، صادرات و واردات بخش خصوصی را در دست دارد، میتواند در تحقق شعار سال نقش به سزایی ایفا کند. رییس پارلمان بخش خصوصی معتقد است در سال حمایت از کالای ایرانی، همه مردم باید به هر نحو ممکن حتی برای مقطعی کوتاه هم که شده، با خرید کالای ایرانی از تولید داخلی حمایت کنند و البته در این زمینه یک تفاهم ملی و ۳ ضلعی میان دولت، بخش خصوصی و مردم نیاز است.
مبارزه پلیسی با قاچاق توفیقی نداشته
شافعی همچنین معتقد است که در این میان باید مسیر حمایت از تولید ملی با ایجاد جذابیت مصرف کالای ایران مورد بازنگری جدی قرار گیرد.
رییس اتاق بازرگانی در این خصوص گفت: ایجاد جذابیت برای مصرفکننده، بهبود خدمات پس از فروش و نوسازی صنایع راهکار عملی در حمایت از کالای ایرانی است. وی ارتقای کیفیت، رقابتپذیرکردن کالاها و کاهش قیمت تمامشده محصولات را سه رویکرد اصلی واحدهای تولیدی برای جذاب شدن مصرف کالای ایرانی دانست و تاکید کرد: بنگاههای اقتصادی باید به فناوری روز دنیا تجهیز شوند و در این مسیر باید خلق ثروت از فعالیتهای دلالی و واسطهگری به سوی تولید هدایت شود. شافعی تاکید کرد: رونق صادرات صنعتی در سایه ارتقای فناوری سکوی پرتاب کالای ایرانی به جایگاه واقعی خود در بازار داخلی و بینالمللی است و در این راستا باید از ظرفیتها و مزیتهای تولیدی در بخشهای صنعتی، کشاورزی و خدماتی بهره گرفت.
وی افزود: راهکارهای پلیسی اعمال شده برای مقابله با ورود قاچاق تاکنون توفیق چندانی نداشته است این درحالی است که تنها راه مبارزه عملی با قاچاق کالا افزایش ریسک قاچاق و غیر اقتصادی کردن قاچاق است. شافعی افزود: ایجاد فضای مساعد کسبوکار، اصلاح قوانین در جهت ایجاد جذابیتهای لازم برای سرمایهگذاری و پیشبینیپذیر کردن فضای اقتصادی برای سرمایهگذاران باید در دستور کار برنامهریزان باشد.
مشکلات متعدد واحدهای تولیدی
مجتبی خسروتاج رییس سازمان توسعه تجارت ایران نیز معتقد است که حمایت از کالای ایرانی با افزایش کیفیت، قیمت مناسب و رقابت پذیری تولیدات داخلی میسر است.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در این رابطه گفت: متاسفانه امروز واحدهای تولیدی با مشکلات مالیاتی، تامین اجتماعی، نرخ بالای سود بانکی، صدور مجوزهای بی رویه، گران بودن تامین مواد اولیه، قاچاق کالا، مناطق آزاد، نامناسب بودن فضای کسب و کار، فساد اداری (اختلاس و دزدی)، ورود کالاهای خارجی با تعرفه پایین و. . . مواجه هستند از اینرو ضرورت دارد جهت رونق و برداشتن موانع تولید همه به معنای واقعی فعال باشند.
به گفته خسروتاج، بدون شک در راستای حمایت از کالای ایرانی همه باید پای کار باشند چراکه تحقق این راهبرد اساسی موجب رشد اقتصادی، اشتغالزایی، پویایی تولید، رونق صادرات، ایجاد ارزشافزوده بالا، قدرت ارزآوری و بسیاری موارد دیگر در جامعه میشود.
هزینه تولید منطقی شود رییس اتاق اصناف ایران نیز معتقد است که برای تحقق شعار حمایت از کالای ایرانی باید هزینههای تولید در کشور منطقی شود و روند کاهشی به خود گیرد. علی فاضلی با اشاره به نامگذاری سال ۹۷ به سال «حمایت از کالای ایرانی» از سوی رهبر انقلاب گفت: حرکت اتاق اصناف همواره در مسیر رشد و بالندگی تولیدات داخلی بوده و در سال پیشرو مانند گذشته قدمهای بلندتری در این عرصه برداشته خواهد شد.
به گفته وی، هرچند قدمهای خوبی در بحث مسایل و موارد اقتصادی در مملکت برداشته شده است اما کافی نیست. بنابراین رشد و توسعه اقتصادی در ایران نسبت به سایر حوزههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بسیار عقب تر است از اینرو ضرورت دارد برنامه و سیاستهای مناسبی در این عرصه تدوین و به مرحله اجرا گذاشته شود. رییس اتاق اصناف ایران بر این عقیده است که تولید ملی زمانی در کشور شکوفا میشود که همه پای کار باشند و از تولیدکنندگان، صنعتگران و کارآفرینان به معنای واقعی حمایت کنند.
وی همچنین با تاکید بر اینکه بازاریابی داخلی کمتر از بازاریابی خارجی نیست، اظهار داشت: تولید کالا در کشور امروز باید مبتنی بر ذائقه شناسی مصرفکنندگان، نیاز سنجی بازار و نگاه به مزیتهای داخلی باشد. رییس اتاق اصناف ایران معتقد است که تولیدکنندگان داخلی امروز با مشکلات و تنگناهای فراوانی دست به گریبان هستند. از این رو برنامه ریزی و سیاستگذاریها در کشور باید در جهت کاهش هزینههای تولید و در برابر کیفیت و قیمت کالا، رقابتپذیر و قابل عرضه در بازارهای جهانی همراه باشد.
حرکت به سمت آزادسازی اقتصاد
همچنین نایبرییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران نیز با اشاره به شرایط فعلی بازار تولید داخل عنوان کرده است که ما نباید بازار را از تولیدکنندگان داخلی بگیریم و در اختیار کالاهای خارجی قرار دهیم. مرتضی صالحی نایب رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران بیان داشت: هر کشوری که بنا دارد اقتصاد پررونق و رو به رشدی داشته باشد باید به تولیدات داخلی توجه ویژهای داشته باشد. وی با بیان این مطلب افزود: همانطور که در اقتصاد مقاومتی باید بر تولید داخلی تکیه کنیم برای تحقق شعار سال هم باید به همین مساله توجه داشت.
صالحی عنوان کرد: در این رابطه توجه به کیفیت کالا و رعایت استانداردها توسط تولیدکننده موجب رقابتی شدن کالا در بازار داخلی میشود.
وی خاطرنشان کرد: زیر ساختهای اقتصادی را نیز باید فراهم کنیم. ما نباید بازار را از تولیدکنندگان داخلی بگیریم و در اختیار کالاهای خارجی قرار دهیم. صالحی بیان داشت: حرکت به سمت آزادسازی اقتصاد کشور به حمایت از تولید داخلی کمک خواهد کرد. ضمن اینکه اگر تولیدات داخلی ما افزایش یابد و صادرات به کشورهای خارجی داشته باشیم قیمت ارز هم کاهش خواهد یافت لذا برای صادرات هم باید تولیدات بیشتری داشته باشیم.
افزایش کیفیت
در این میان برخی از کارشناسان بر این عقیده هستند که ورود کالاهای غیر قانونی به کشور به واردکنندگان قانونی و همچنین تولیدکنندگان صدمه خواهد زد و آنها را متضرر خواهد کرد اما تا زمانی که نیاز مردم در داخل کشور تامین نشود، واردات صورت خواهد گرفت و نمیتوان جلوی آن را گرفت چراکه تبدیل به قاچاق خواهد شد. بنابراین لازم است تا تولیدکنندگان هم از کیفیت کار نزنند و هم به فکر رضایت مصرفکننده و هم به فکر منفعت خود باشند. در همین رابطه رییس مجمع عالی واردات گفت: تولیدکننده داخلی باید کیفیت تولیدات خود را افزایش داده و در عین حال بازاریابی در حوزه خارجی را در دستور کار خود قرار دهد.
علیرضا مناقبی در خصوص آسیبهای واردات محصولات مشابه تولید داخل، گفت: اگر در یک کشور تولید با کیفیت خوب، قیمت مناسب و به اندازه نیاز جامعه داشته باشیم، هیچ واردکنندهای چنین کالایی را وارد کشور نمیکند، اما اگر تولید داخل دچار نقص باشد و بازار هم اشباع نشده باشد واردکننده قانونی کالاها را به میزان نیاز جامعه وارد میکند. وی در خصوص نشان تجاری تولیدات داخل گفت: به دلیل اینکه تولید ما برون نگر نیست و تنها به بازار داخل توجه میکند و نمیتواند نیاز داخل را نیز از جهات مختلف برآورده کند بدیهی است که در بازارهای جهانی نیز نمیتواند در جایگاه رقابتی ظاهر شود.
رییس مجمع عالی واردات با اشاره به اینکه اگر ما در کشور تولید خوب و با کیفیت داشته باشیم، مردم هرگز بدون دلیل کالاهای خارجی را انتخاب نمیکنند، ادامه داد: بنده جنس داخلی را خریداری کردم و کمتر از سه سال که دچار مشکل شده، وقتی به سازنده مراجعه میکنم حتی خدمات پس از فروش ندارد. مناقبی با بیان اینکه نباید به انتخاب مردم اهانت کنیم و باید به نیاز آنها احترام بگذاریم، ادامه داد: در حال حاضر با بررسی انواع کالاهایی که مورد مصرف قرار میگیرد مشاهده میکنیم که بسیاری از آنها تولید خارج از کشور است.
مسوولان کارها را به مردم واگذار نمیکنند
رییس مجمع عالی واردات در واکنش به اینکه تولیدات داخل دارای کیفیت نیستند، تصریح کرد: اگر کالای داخل از نظر کیفی و کمی مناسب بود مشتریان به سمت بازار داخل جذب میشدند، اما به دلیل عدم نظارت در حوزههای مختلف تولیدات ما چندان که باید کیفی نیستند. یکی از مشکلات بزرگ ما مربوط به عدم شفافیت میشود و اینکه اگر کار مردم به دست خودشان سپرده شود و قوای سه گانه فقط کارهای نظارتی را انجام دهند مردم درعرصه رقابت با بهترین قیمت کار تولید، واردات و صادرات را انجام خواهند داد، اما متاسفانه مسوولان هنوز به این اعتقاد نرسیده اند که باید کارها را به مردم واگذار کنند.
بنا بر آنچه مسوولان اعلام میکنند، در حال حاضر افزون بر سه میلیون بیکار در کشور وجود دارد. بنابراین بدیهی است که باید بیکاری به عنوان یکی از ابرچالشهای اقتصادی در سالجاری مورد توجه قرار گرفته و پیش زمینههای لازم برای برای آن همچون ایجاد رونق در بازار تولید داخلی فراهم شود اما در این خصوص ذکر این نکته اهمیت دارد که تنها نامگذاری سال 97 با عنوان «حمایت از کالای ایرانی» قابل قبول نیست و باید همه مسوولان برای تحقق یافتن آنچه مورد توجه رهبر معظم انقلاب بوده است، تلاش کنند چراکه حمایت و مصرف کالای ایرانی موجب اشتغال، توسعه صادرات، پویایی تولید و رشد ناخالص داخلی در جامعه میشود.
سایر اخبار این روزنامه
قیمت تضمینی کابوس وزیر کشاورزی
موزههای ایرانی جا ماندند؛
الزامات تحقق «حمایت از کالای ایرانی» از دیدگاه کارشناسان؛
ورود شاخص بورس به کانال ۹۷ هزار واحد
سقف وام افزایش یافت؛
ممنوع برای مردم، مجاز برای خودی ها؛
بازار دلالان داغ شد
نگاهی مجدد به موضوع احیای دریاچه ارومیه؛
سروش، نمیرود فروش!
جفتش!
جای خالی اصلاحات ساختاری
مخالفت با اصرار نجفی برای استعفا از شهرداری تهران؛
آمریکا ناچار به عقب نشینی است
لایحهای با حواشی مبهم؛
تعطیلاتی که مطبوعات را از مردم دور میکند
تعطیلاتی که مطبوعات را از مردم دور میکند
آیا شعار حمایت از تولید ایرانی محقق میشود
ولادیمیر پوتین برای ملاقات با اردوغان به ترکیه رفت؛
منویات مسکو
منویات مسکو
منویات مسکو