ادعای امکان افزایش 3 برابری یارانه نقدی بررسی شد تکرار بازی انتخاباتی با یارانه ها

گروه اقتصادی-ژوبین صفاری: پرداخت نقدی یارانه ها به صورت ماهانه به تمام مردم طرحی بود که در دولت قبل اجرا شد و البته ما به ازای آن یارانه حامل های انرژی برداشته شد. طرحی که از دید بسیاری از اقتصاددانان باعث به وجود آمدن مشکلات عدیده ای برای اقتصاد کشور شد. بالا رفتن حجم نقدینگی و افزایش نرخ تورم تنها یکی از تبعات اجرای این طرح بود. با این حال اما هنوز هم بسیاری از جریان های سیاسی از این طرح غلط استفاده های انتخاباتی می کنند، به طوری که پیش از این صحبت از پرداخت یارانه 250 هزار تومانی بود و طی روزهای گذشته نیز محمد باقر قالیباف طی گفت و گویی اظهار کرد که یارانه نقدی می تواند تا سه برابر افزایش یابد. نوک پیکان انتقادات شهردار تهران به سیاست های اقتصادی دولت به همین جا ختم نشد. او از گره زدن سیاست های اقتصادی دولت به حل چالش های بین المللی نیز انتقاد کرد. هرچند راهکار مشخصی برای حل مشکل اقتصاد جز حرف های کلی در بین صحبت هایش طرح نشد اما همین دو ایراد آقای شهردار نیز به لحاظ تخصصی و از دید کارشناسان جای نقد دارد. وی در سخنان خود از کشورهایی مانند برزیل، کره جنوبی ، سنگاپور و اندونزی به عنوان نمونه هایی از پیشرفت اقتصادی نام برد. کشورهایی که به طور قطع در تعامل با نظام
بین المللی توانستند به رشد اقتصادی دست پیدا کنند. تعامل بین‌المللی، بخش مهمی از رونق اقتصادی را سبب می شود. از طرف دیگر با نگاهی به تجربه سایر کشورها در می یابیم که پرداخت یارانه نقدی به هیچ عنوان در دستور کار هیچ اقتصادی قرار نگرفته است و اثرات بلند مدت آن برای اقتصاد به مراتب بد‌تر از اثر روانی کوتاه مدت است.
با این حال به نظر می رسد تجربه عینی پرداخت نقدی یارانه هر چند برای مردم قابل لمس بود اما هنوز هم به عنوان یک ابزار فریب در عرصه سیاسی کارکرد دارد، ابزاری که البته بی اطلاعی عده ای از مردم را نسبت به تبعات ویرانگر آن در اقتصاد، نشانه رفته است.
میثم رادپور کارشناس اقتصادی در این خصوص به «ابتکار» می گوید: «به طور مشخص صحبت های آقای قالیباف در مورد افزایش یارانه می تواند جنبه انتخاباتی داشته باشد تا عملی و به تبعات آن فکر نشده است. باید در نظر داشت دولت به مردم قول نداده بود که ارزش یارانه ها را به ارزش حقیقی خودشان حفظ کند. درست است که یارانه امروز ارزش 6 سال پیش را ندارد اما اتفاقا این کاهش ارزش پول می تواند اثر منفی تورمی پرداخت یارانه ها را کاهش دهد. دولت بارها برای کاهش اثر پرداخت نقدی پول با شیوه های مختلف از جمله حذف دهک های بالا تلاش کرده است. اما از اثرات اجتماعی آن ترسیده است. باید تکلیف خودمان را با اقتصاد روشن کنیم که آیا می خواهیم شکم مردم را از طریق پرداخت یارانه سیر کنیم یا اشتغال و تولید کشور را رونق دهیم.»


اگر حتی اندکی اطلاعات اقتصادی داشته باشیم...
شهردار تهران در گفت و گوی خود با ویژه نامه همشهری گفته بود: «به عنوان نمونه در خصوص حمایت از اقشار کم درآمد مردم حرف حقی دارند که ارزش یارانه ای که در سال 89 به مردم داده شد الان به یک سوم کاهش پیدا کرده و من معتقدم با مدیریت بهینه منابع مالی و هزینه های دولت می توان یارانه نقدی را تا 3 برابر افزایش داد.»
میثم رادپور به «ابتکار» می گوید: هیچ اقتصاددانی و حتی هیچ شخصی که سطحی ترین اطلاعات اقتصادی را دارد راضی نمی شود که بیایم مبلغ ثابتی را در ماه پرداخت کنیم تا اثر فقر کم شود. در دنیا بیمه بیکاری، حوادث و.... طراحی می شوند تا
دهک های پایین جامعه را پوشش دهند اما اینکه ما یک طرح ملی را پیاده کنیم که به همه پول ثابتی دهیم منطقی نیست.
وی می افزاید: در طرح هدفمندی یارانه ها یا همان واقعی کردن قیمت حامل های انرژی، دولت وقت خواست تا پرداخت یارانه بخشی از هزینه های این طرح را جبران کند تا اعتراض اجتماعی هم صورت نگیرد. اما شاید این بهترین فرصت برای از بین بردن تبعات تورمی یارانه ها باشد تا دهک‌های درآمدی را از دریافت یارانه جدا کنیم. مرور زمان یک فرصت برای این کار فراهم می کند و ارزش این یارانه تا 5 سال دیگر کاسته شده و به مرور حذف شود. چرا که این طرح مورد پذیرش هیچ اقتصاددانی در هیچ جای دنیا نیست.
این کارشناس اقتصادی تصریح می کند: اگر آقای قالیباف معتقد به رونق در اقتصاد هستند چرا پیشنهاد ادامه چنین طرحی را می دهند. این نشان می دهد که ایشان هم قصد دارد همان راه غلط گذشته را در پیش گیرد. از طرف دیگر باید دید این کار در عالم واقع شدنی است یا خیر؟ ما می دانیم که دولت بدهکار است و همین الان دولت برای تهیه همین پول وام های زیادی می کیرد و یا اوراق ها منتشر می کند. ضمن اینکه فشار بر دولت می آورد به لحاظ اقتصادی نیز این کار توجیه پذیر نیست.
هیچ کشوری با قطع ارتباط به رونق نمی رسد
شهردار تهران در بخشی از گفت و گوی خود گفته بود: «ممکن است بگوییم که الان پول نداریم؛ بله چون درست مدیریت نکردیم و زلف همه معضلات را به حل و فصل چالش های بین المللی گره زدیم.»
میثم رادپور در این زمینه می گوید: ما اگر به تجربه تاریخی کشورها در نظام بین الملل نگاه کنیم می بینیم که هیچ کشوری در حالت ایزوله و بدون ارتباط و تعامل با کشورهای دیگر
نمی تواند ایجاد شغل کند و اقتصاد پویایی داشته باشد. کشورهایی مانند ونزوئلا، کره شمالی با سیاست های ضد جهانی دچار مشکلات اقتصادی شدیدی هستند. ما فقط در حرف می توانیم بگوییم نمی خواهیم با دنیا رابطه داشته باشیم. سالانه حدود 40 میلیارد دلار واردات داریم و افزایش تنش در روابط بین الملل فقط باعث افزایش هزینه می شود. در نهایت بخش مهمی از اقتصاد کشورمان وابسته به تعامل با دنیاست و تنش با کشورهای دیگر تنها هزینه ارتباط ما را بالا می برد. در دوره ای نیستیم که حرف از استقلال به معنای خودکفایی در همه زمینه های اقتصادی بزنیم و هیچ کشوری در این شرایط پیشرفت نکرده است.
ضربه های مهلک یارانه نقدی به اقتصاد
پرداخت نقدی پول به مردم بدون هدف مشخص سبب شد تا پولی که باید صرف تولید و ایجاد اشتغال می شد به صورت نقدی پرداخت شود. سخنگوی دولت در این باره گفته بود: مردم به خوبی معنی رفاه را می‎فهمند و قطعاً به خوبی می‎‎دانند که این افزایش یارانه به معنای رفاه نیست و چه ضربه‎‎ای به کشور وارد می‎‎کند.
همچنین مرتضی عماد زاده در گفت و گو با «ابتکار» با اشاره به تبعات پرداخت یارانه نقدی، گفت: یارانه 45 هزار و 500 تومان از ابتدا در تئوری و عمل تورم زا بود، درباره این موضوع طی هشدارهایی به رئیس جمهور سابق ارائه شد، که بعد ها تبعات آن در اقتصاد عینی شد.
وی افزود: در واقع هر اقدامی که سبب افزایش نقدینگی بدون اختصاص یافتن آن به تولید باشد، سبب افزایش تورم می شود. افزایش تقاضا به واسطه بالا رفتن حجم نقدینگی بدون عرضه موجب می شود که این نقدینگی تورم ایجاد کند.
از بی اطلاعی مردم سوء استفاده می شود
عماد زاده با بیان اینکه برخی ها از بی اطلاعی مردم سوء استفاده می کنند، اظهار کرد: متاسفانه در جامعه با فقر
اطلاعات مواجه هستیم و عده ای با وعده های پوپولیستی از این بی اطلاعی سوء استفاده می کنند.
وی همچنین گفت: وعده های یارانه 250 و 450 هزار تومانی که داده می شود باید دید از کجا قرار است تامین شود، از طرف دیگر مصیبت فقط تامین پول نیست، مشکل آنجاست که ما با این کار به جای اینکه پول را صرف تولید و اشتغال پایدار کنیم به دست افرادی می رسانیم که نیازی هم به آن ندارند.
این استاد دانشگاه خواستار قطع یارانه دسته های بالای جامعه شد و گفت: هر چه زودتر جلوی این پرداخت نقدی گرفته شود که به نفع اقتصاد کشور و اقشار کم درآمد جامعه است.