جاسوس به جای تاجر

با معرفی مایک پمپئو، رئیس سیا به عنوان نامزد وزارت خارجه آمریکا از سوی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری این کشور سوال های متعددی درباره روند سیاست خارجی آمریکا مطرح شده است .درصورتی که سنای آمریکا بر تصمیم ترامپ صحه بگذارد، سکان دستگاه دیپلماسی آمریکا در دستان فردی قرار خواهد گرفت که به مدت یک سال در ساختمان پر رمز و راز لانگلی(مقرسازمان سیا) بر صندلی سر جاسوس آمریکا تکیه زده بود. آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا- سیا، بزرگ ترین وگسترده ترین سازمان اطلاعاتی و جاسوسی جهان لقب دارد و رئیس آن، بر فعالیت های اطلاعاتی، جاسوسی و خرابکاری دولت آمریکا درگوشه و کنارجهان نظارت دارد. انتقال چنین فردی به اتاق وزیر خارجه که مسئول پیشبرد اهداف دیپلماسی آمریکاست، شائبه امنیتی تر شدن سیاست خارجی آمریکا را تقویت می کند. به ویژه این که ترامپ در توضیح تصمیم ناگهانی خود برای برکناری رکس تیلرسون گفت : با پمپئو دیدگاه های یکسانی دارم.به نظر می رسد با پایان یافتن کارکرد تیلرسونِ تاجر برای دونالد ترامپ که مبتنی بر کاهش کمی و کیفی وزارت خارجه آمریکا بود، اکنون نوبت به پمپئو رسیده است تا جهت گیری های دیپلماسی این کشور را روی الزامات امنیتی پیش ببرد. در یک سال گذشته، پمپئو در مقام ریاست سیا، بارها از مواضع تند ترامپ درقبال کره شمالی حمایت کرده بود. پمپئو همچون هربرت مک مستر، مشاور امنیت ملی و برخلاف رکس تیلرسون، مدافع حفظ حداکثر فشار برکره شمالی بود. از این رو پیش بینی می شود که نشستن پمپئو بر کرسی تیلرسون، بر شدت فشارهای آمریکا بر کره شمالی خواهد افزود؛ آن هم در شرایطی که ترامپ از پیشنهاد دیدار با رهبر کره شمالی استقبال کرده است. پیوند زدن این دو نگرش متضاد، یکی از چالش های پیش روی پمپئو در زمان تصدی وزارت امور خارجه آمریکا خواهد بود.از سوی دیگر، پمپئو نیزبه اندازه ترامپ با توافق هسته ای با ایران مخالف است. ترامپ یکی از دلایل اختلاف خود با تیلرسون را نیز موضوع توافق هسته ای ایران بیان کرده است. با توجه به این که در اوایل ماه مه، مهلت تمدید تعلیق تحریم های هسته ای علیه ایران به سر می رسد، وزیر خارجه بعدی آمریکا نقش مهمی در حفظ پایبندی این کشور یا خروج احتمالی آن از برجام خواهد داشت. این در حالی است که طی یک سال اخیر، جامعه اطلاعاتی آمریکا شامل 16 نهاد از جمله سازمان سیا که ریاست آن را پمپئو بر عهده دارد، بر مناسب بودن توافق هسته ای با ایران تاکید کرده اند. از دید جامعه اطلاعاتی آمریکا ، حفظ این توافق با هدف تامین امنیت ملی آمریکاست. با این حال، سخنان پمپئو درباره برجام طی یک سال گذشته نشان می دهد که وی بیش از این که به نظرات کارشناسی سازمان تحت ریاست توجه کند، پیرو خواست و نظرات دونالد ترامپ، رئیس جمهوری کنونی آمریکاست و عملکرد ترامپ نیز نشان می دهد رئیس جمهوری این کشور کوچک ترین مخالفت هایی را نیز بر نمی تابد. از این رو احتمال می رود با واگذاری وزارت خارجه آمریکا به پمپئو، این سازمان بیش از پیش تحت تاثیر سلایق شخصی رئیس جمهوری غیر قابل پیش بینی آمریکا قرار گیرد؛ موضوعی که می تواند بر نقش و جایگاه این کشور در نظام بین الملل تاثیر منفی برجای گذارد.