روزنامه آفتاب یزد
1396/12/23
نفت به مصدق رسید
عضو شورای شهر در گفتگو با آفتاب یزد: نامگذاری بعدی برای مرحوم بازرگان استآفتاب یزد-مریم مرادی: 37 سال از آخرین باری که خیابان‌های تهران نام محمد مصدق را بر خود دیدند، می‌گذرد. خیابان پهلوی پس از انقلاب به مدت دو سال و نیم به نام «خیابان مصدق» نامگذاری شد و سپس مرحوم فلسفی در خطبه‌ها‌ی نماز جمعه، نام مصدق را از این خیابان برداشت و به جای آن، نام حضرت ولی عصر (عج) را پیشنهاد کرد.
اما دیروز شورای شهری‌ها که مدتی برای نامگذاری معبری به نام مصدق در تکاپو بودند، بالاخره موفق شدند با انتخاب خیابان نفت شمالی و تغییر آن به نام این شخصیت سیاسی، طلسم چند ساله را شکسته و این موضوع را در شورای شهر تهران به تصویب برسانند. هرچند که پیش‌تر مقرر شده بود نام خیابان کارگر شمالی به نام دکتر مصدق تغییر یابد. چرایی طولانی شدن این نامگذاری به علل مختلفی برمی‌گردد. البته در این میان فرزند آیت‌الله کاشانی هم دست روی دست نگذاشته و ضمن انکار کودتا علیه مصدق، نامگذاری معبر یا مکانی به نام او را لازم ندانسته بود. این درحالی است که مقامات کشور، بارها آمریکا را برای حمایت از کودتا علیه دولت مصدق در مجامع جهانی مورد انتقاد قرار داده‌اند.
حالا آفتاب یزد بعد از تصویب این نامگذاری در شورای پنجم شهر تهران با محمود میرلوحی، عضو این شورا گفت‌و‌گویی انجام داده است تا به برخی ابهامات پاسخ دهد:
چرا شورای شهر تهران از خیابان کارگر شمالی به نفت رسید؟
تقریبا به دنبال این بودیم که با اجماع همه این کار صورت بگیرد و اجماع روی خیابان نفت اتفاق افتاد. زیرا جزو گزینه‌های پیشنهادی بود. یکی از این گزینه‌ها خیابان کارگر بود که بر اساس گزارش‌هایی که دریافت شد، بخشی از تشکل‌های کارگری و کارگران گله کردند که چرا قصد دارید خیابان کارگر را (البته عموم آن را امیرآباد می‌خوانند) به این اسم تغییر دهید! نوعی ابهام وجود داشت که پیام این کار تقلیل توجه به کارگران نباشد. حتی در خصوص نام امیرآباد هم گفته شد به نوعی با نام امیرکبیر ارتباط دارد و احتمال سه اسمه شدن کارگر بعد از تغییر به مصدق وجود دارد.
بلوار کشاورز هم جزو گزینه‌ها بود؛ که در آن مورد هم گفتند بالاخره نام کشاورز بر روی آن است و حالا اگر این نام را بردارید آیا نامش این نیست که کشاورزان مورد کم‌مهری قرار می‌گیرند؟ یکی دیگر از این گزینه‌های پیشنهادی خیابان سی تیر بود، اما با وجود اینکه رابطه شهدای سی تیر کاملا با مرحوم مصدق و حوادث سال 1332مشخص است (۳۰ تیرماه ۱۳۳۱ زمان نخست‌وزیری محمد مصدق: مردم ایران از برکناری دکتر مصدق خشمگین بودند، در پی چهار روز تظاهرات، در پشتیبانی از دکتر مصدق، شماری از معترضان در سراسر ایران مورد اصابت گلوله قرار گرفتند. یک سال پس از این رویداد به دستور محمد مصدق روز ۳۰تیر تعطیل رسمی اعلام شد.) برخی از دوستان گفتند شاید از این جهت نام دکتر مصدق روی خیابان سی تیر جا نیفتد، مقاومتی پیش بیاید و موجب دو اسمی شدن این خیابان شود. همانطور که در برخی از این نامگذاری‌ها این اتفاق می‌افتد و در تهران برخی خیابان‌ها چند اسمی شده‌اند. پس باید در این نامگذاری‌ها مردم در نظر گرفته می‌شدند. در نهایت با رای کامل حاضرین جلسه و با توجه به اینکه در آستانه ملی شدن صنعت نفت در 29 اسفند و نقش مرحوم مصدق در این اتفاق هستیم و وزارت نفت و محمود دعایی هم این نامگذاری را پیشنهاد کرده بودند؛ این موضوع به تصویب رسید. در حال حاضر، مهم این است که بالاخره شورای پنجم خواسته‌ای که سالیان سال تکرار می‌شد را محقق کرد. البته در این بین علاوه بر آن خیابان و بلوار‌ها، نام بلوار فتح و تونل آرش اسفندیار هم مطرح شده بود.
در حال حاضر فکر می‌کنید این نامگذاری نزد مردم تثبیت شده و خیابان دکتر مصدق دو اسمی نمی‌شود؟
مطمئن هستیم که این نام در بین مردم جا می‌افتد. مگر میشود وقتی از نفت سخن گفته میشود نام مصدق و نقش او در ملی شدن صنعت نفت به ذهن‌ها خطور نکند؟ برداشت این بود که افکار عمومی از چنین تصمیمی استقبال می‌کند.
اکنون با توجه به نامگذاری صورت گرفته، برخی با قیاس خیابان آیت‌الله کاشانی با خیابان نفت از نظر وسعت، می‌گویند چرا این تفاوت وجود دارد.
اصل مسئله که اتفاق افتاده است، حالا روی کمیت آن نباید زیاد تاکید کرد. آن موقع خیابان آیت‌الله کاشانی جدید بود و آن نامگذاری اتفاق افتاد. اما حالا اگر می‌خواستیم منتظر بمانیم تا یک خیابان جدید ساخته شود، زمان برده و دیر می‌شد. اگر می‌خواستیم تغییر بدهیم هم مواردی مطرح بود.
اعضای شورای شهر چهارم با اشاره به مستنداتی از این نامگذاری صرف‌نظر کرده بودند. نظر شما چیست؟
اول انقلاب نام او بر روی یک خیابان گذاشته شد. مرحوم مصدق که قبل از سال 1360 فوت کردند. بعد که جبهه ملی وارد یک موضوعاتی شد این مباحث مطرح شد و نظری که حضرت امام(ره) در مورد حادثه قصاص فرمودند، مربوط به جبهه ملی بوده و بحثش از دکتر مصدق جدا است. لذا بررسی‌های شورا نشان داد که این نامگذاری مشکلی ایجاد نکرده و منافاتی با دکتر مصدق ندارد.
نظر شما راجع به سخنان فرزند آیت الله کاشانی که منکر کودتا علیه مصدق شده و چنین نامگذاری را درست ندانسته، چیست؟
بالاخره در این نوع حوادث تاریخی همیشه مخالفان و موافقانی وجود دارند. در طول حدود 60 سالی که از این حادثه می‌گذرد همواره چنین مواردی بوده است، لذا ما خیلی وارد جزئیات نشدیم. به هر حال آمریکا جنایتی در حق ملت ایران صورت داده، دیکتاتوری را برگردانده و یک حکومت ملی و مردمی را ساقط کرده است. حالا ما دعواهای داخلی آن را کنار می‌گذاریم. سخنان پسر آیت‌الله کاشانی هم خوانده و شنیده شد، حتی نسخه‌ای از نامه ایشان برای من ارسال شد اما چون هدف نهایی اجماع همه طرف‌ها بود پس در این نقطه اجماع تلاقی کرد. الان هم محلی برای اینکه بگوییم آن زمان کدام طرف مقصر بود یا نه، نیست. بالاخره در آن زمان آمریکا از این نوع جنایت‌ها در حق ملت‌های دیگری مانند شیلی هم انجام داد. امام هم در دی ماه 57 نقد می‌کنند که چرا مرحوم مصدق مجلس را منحل کرد و انحلال مجلس زمینه‌ای شد تا اختیار نخست‌وزیری را به دست پهلوی بسپرد زیرا شاه در غیاب مجلس می‌توانست تصمیم بگیرد. ممکن است نظراتی هم به عملکرد دکتر مصدق یا آیت‌الله کاشانی باشد اما اینها مربوط به مسائل تاریخی است. ما نمی‌توانیم تاریخ 1332 را با ایران 1396 مقایسه کنیم. آن دوران نه آمریکا به شکل امروزی بود و نه ایران! مسلما نقش دکتر مصدق در بحث ملی شدن صنعت نفت در 29 اسفند و مبارزه او با استعمار، انکارنشدنی است و با اینکار به نوعی از ایشان تجلیل شد.
یک سری اسامی دیگر پرحاشیه‌‌ای مانند مهندس بازرگان هم هستند که قرار بوده مکانی به نامشان باشد. با توجه به حواشی ایجاد شده آیا باید این موارد در دستور کار باشد؟
اتفاقا در جلسه شورای شهر تهران این موضوع مطرح شد و آقای احمد مسجد جامعی هم بر آن تاکید کردند. بالاخره مرحوم بازرگان هم در ملی شدن صنعت نفت در سال 1329 و 1332 نقش داشته(مرحوم بازرگان اولین مدیرعامل شرکت نفت بعد از ملی شدن این صنعت بود)، هم اینکه در سال 1357 همراه با آیت‌الله‌ها‌شمی رفسنجانی به پالایشگاه آبادان رفتند و با اعتصاب‌کنندگان آن زمان نفت مذاکره کردند. امیدواریم شرایطی فراهم شود تا بتوانیم از زحمات و خدمات ایشان هم تقدیر کنیم.
اخیرا برخی می‌گویند که نامگذاری مکانی در شهرداری به اسم سعید حجاریان بیشتر جنبه سیاسی داشته و برای نمایش اصلاح‌طلبان است. به نظر شما چقدر این اقدام نمایشی است؟
این موضوع منتفی شده است. اصلا به شورا ارائه نشد که بخواهیم دلایل و چگونگی آن را بپرسیم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
