روزنامه جهان صنعت
1396/12/23
در جست وجوی دلار
گروه اقتصادی- کرکره‌های پایین آمده صرافی‌ها و خیابان‌های سوت و کور فردوسی و چهار‌راه استانبول نتیجه هفته‌ها التهاب و نوسان در بازار خرید و فروش ارز است. شاید این خیابان‌های خلوت این موضوع را در ذهن تداعی کند که نوسانات در بازار تمام شده و دیگر صف خریدی برای ارز وجود ندارد؛ اما باید گفت که این صف‌ها تمام نشده و از یک سمت بازار به سمت دیگر بازار رفته است.سرگردانی مردم تمامی ندارد و هر بار از یک سمت بازار به سمت دیگر بازار پاسکاری می‌شوند. در طول چند هفته گذشته مسافرانی که به قصد تامین ارز سفرشان پشت در صرافی‌های خیابان‌های فردوسی صف بسته بودند، این روزها و بر اساس آیین نامه جدیدی که بانک مرکزی منتشر کرده صرافی‌های خیابان فردوسی را رها کرده و این بار پشت در صرافی‌های بانک ملی صف بسته اند تا شاید بعد از ساعت‌ها انتظار بتوانند ارز سفرشان را دریافت کنند. با تصمیم بانک مرکزی، صرافی‌هایی که پیش از این به تمام خریداران ارز دولتی می‌فروختند از این به بعد با قیمتی نزدیک بازار آزاد دلار خرید و فروش می‌کنند. اما بانک مرکزی تمهیداتی برای فروش ارز به مسافران درنظر گرفته که براساس آن، افرادی که قصد سفر دارند می‌توانند به صرافی بانک ملی مراجعه کرده و ارز مسافرتی دریافت کنند.
گفته میشود مسافرانی که قصد خروج از کشور را دارند باید اصل و کپی کارت ملی، اصل و کپی گذرنامه، اصل و کپی بلیت پرواز، اصل و کپی ویزا و اصل و کپی عوارض خروج، کارت بانکی عضو شتاب به نام خود شخص مسافر را به صرافی ملی ارائه دهند و در این صرافی فقط به خود مسافر ارز پرداخت میشود.
اما آنچه جالب به نظر می‌رسد این است که با وجود آنکه هر بار محدودیت‌های بیشتری برای عرضه ارز در بازار به مسافران از سوی بانک مرکزی وضع میشود اما همچنان حضور دلالان ارزی در بازار پر رنگ است و همگام با مسافرانی که برای خرید ارز در صف‌ها می‌ایستند وارد صف‌های طویل می‌شوند و فعالیت‌های بازار را دچار اختلال می‌کند. به نظر می‌رسد این آشفتگی‌ها در بازار تمامی ندارد و تا زمانی که دست دلالان ارزی به طور کامل از بازار کوتاه نشود باز هم باید شاهد صف‌های طویل پشت در صرافی‌ها باشیم. به بیانی باید گفت که بخش عمده‌ای از ارزهای بازار این روزها به جای آنکه به دست خریداران اصلی بازار برسد به جیب دلالان و سوداگران بازار رسیده و تنها این افراد هستند که توانسته‌اند با انجام فعالیت‌های دلالی سودهای کلانی به جیب بزنند.
اما داستان اصلی به قیمت‌هایی است که در بازار مبادله میشود. تا همین چند روز قبل قیمت‌هایی که سامانه سنا برای خریداران ارز و مسافران اعلام می‌کرد در کانال 4400 تومان قرار داشت که همین ارز با اختلاف 300 تا 400 تومانی در بازار آزاد مورد خرید و فروش قرار می‌گرفت.
اما به محض اینکه دولت نرخ دلار در سامانه سنا را به 4760 تومان افزایش داد معاملات در بازار قفل شد و دلار به 5000 تومان هم رسید. این اختلاف فاحش قیمتی بین ارزها در بازار دولتی و آزاد را باید به صرافی‌هایی نسبت داد که به بهانه کمبود دلار در بازار آن را در گاوصندوق‌هایشان پنهان می‌کنند تا بتوانند آن را در بازار دلالی به فروش برسانند و با ایجاد زمینه‌های رانتی در بازار خرید و فروش ارز به سودهای کلانی برسند.
در روزهای اخیر برخی صرافی‌ها اعلام می‌کنند که بانک مرکزی دیگر در عرضه روزانه خود دلار به آنها ارائه نمی‌کند و تنها پایه بر یورو قرار گرفته است. پیگیری موضوع از مسوولان مربوطه و البته برخی صرافی‌ها از این حکایت دارد که به هیچ عنوان این اتفاق نیفتاده و عرضه بانک مرکزی همچنان برای اسکناس در قالب دلار و یورو انجام میشود که از قبل هم این گونه بود به طوری که عرضه اسکناسی دلار و یورو و برای حواله سایر ارزها را شامل می‌شد.
اما موضوع جدید این است که بانک مرکزی در هنگام ارائه ارز به صراف‌ها تاکید بر این دارد که یوروی بیشتری تحویل بگیرند تا نسبت به دلار، اما به هیچ عنوان منعی برای پرداخت دلار وجود ندارد. دلیل پیشنهاد یورو این است که به مرور استفاده از این ارز در بین مردم رایج‌تر شده و در هر جایی که امکان جایگزینی دلار دارد بتوانند از یورو استفاده کنند. این در حالی است که از چندی پیش بانک مرکزی تاکید دارد دلار از چرخه مبادلات بانکی خارج شده و عمده مبادلات بر اساس یورو و سایر پول‌های محلی انجام میشود از این رو هدف حرکت به سمت استفاده از ارزهایی غیر از دلار در بازار و مبادلات ایران خواهد بود.
اما به نظر می‌رسد این بهانه‌تراشی از سوی صرافان برای کمبود دلار در بازار به نظر می‌رسد تنها وسیله‌ای است تا این صرافان بتوانند بازار را به کام خود شیرین کنند و با این بهانه افزایش قیمت‌ها را در بازار تشدید کند. این در حالی است که بانک مرکزی هر روز مقدار مشخصی دلار به صرافی‌ها عرضه می‌کند تا ذخیره ارزی این صرافی‌ها پایین نیاید و جوابگوی نیاز بازار باشد. از دیروز هم که صرافی‌ها یا خرید و فروشی ندارند یا به طور کامل کر‌کره مغازه‌هایشان را پایین کشیده‌اند تا به کلی خرید و فروش‌هایشان را در بازار قطع کنند.
گزارش‌ها از بازار ارز و سکه گویای آن است که اوضاع بازار آشفته‌تر از چیزی است که در ظاهر می‌بینیم؛ یکی از صرافی‌ها قیمت 4900 تومانی را برای دلار اعلام می‌کند و صرافی دیگری می‌گوید قیمت دلار 5000 تومان است و خرید و فروش هم نداریم. سکه امامی نیز با اخلاف قیمتی تا 10 هزار تومانی نیز پیش رفته است و سکه‌ای که در یک صرافی با قیمت 1 میلیون و 620 هزار تومان به فروش می‌رسد در صرافی دیگری با قیمت 1 میلیون و 630 هزار تومان اعلام شده است.
اکنون و با وجود این همه نرخ در بازار مقام مسوولی که وظیفه اجرای سیاست‌های پولی کشور را بر عهده دارد چگونه و با چه ابزاری می‌تواند نرخ را در بازار تک‌نرخی کند. این در حالی است که هر روزی که می‌گذرد یک نرخ جدید به نرخ روزهای قبلی بازار افزوده میشود و هر روز قیمت‌های جدیدی به بازار معاملات اضافه میشود. شرایط این روزهای بازار ارز به گونه‌ای رقم خورده که دیگر کسی نمی‌تواند بر روند تغییرات قیمت‌ها نظارت کند و بتواند به ثبات قیمت‌ها در بازار کمک کند؛ چه آنکه تا زمانی که دست دلالان بازار و صرافی‌هایی که تنها به فکر منافع خود و پر کردن جیب خود از نوسان قیمت‌ها هستند کوتاه نشود در روزهای آینده نیز باید منتظر قیمت‌های جدیدتری برای بازار باشیم و معلوم نیست مردمی که واقعا به قصد خرید ارز برای تامین نیاز سفرشان از ساعت‌ها قبل پشت در صرافی‌ها صف می‌بندند تا چه اندازه بتوانند به ارز مورد نیاز برای سفرشان دست یابند و نگرانی از نبود ارز برای سفرهایشان به اتمام برسد.
بانک مرکزی تقاضای سفته‌بازی را کم کرد
در همین رابطه کامران ندری، مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی معتقد است که عمده تقاضا در بازار از سوی افرادی به وجود آمد که خواستار تبدیل دارایی خود به دلار و یورو بودند و عمده صف‌هایی که مقابل صرافی‌ها تشکیل می‌شد از سوی این افراد بود، نه مسافران یا افرادی که نیاز واقعی به ارز داشتند.
ندری در مورد نوسانات نرخ ارز و شرایط جدید برای فروش ارز دولتی از سوی بانک مرکزی گفت: طی ماه‌های گذشته تقاضای سفته‌بازی برای دلار افزایش پیدا کرد و به سمتی حرکت کردیم که خانواده‌ها و افراد عادی تصمیم گرفتند دارایی خود را به شکل دلار و یورو نگهداری کنند. وی افزود: با توجه به اینکه پیش‌بینی‌می‌شد نرخ دلار افزایش پیدا کند مردم ترجیح دادند از این محل ارزش دارایی خود را
حفظ کنند.
مدیرگروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی افزود: عمده تقاضا در بازار از سوی افرادی به وجود آمد که تقاضا برای تبدیل دارایی خود به دلار و یورو را داشتند و عمده صف‌هایی که مقابل صرافی‌ها بود از سوی این افراد بود نه مسافران یا افرادی که نیاز واقعی به ارز داشتند. به عبارتی این افراد می‌خواستند از این تفاوت قیمت استفاده کنند و دارایی خود را به دلار و یورو تبدیل کنند.وی تصریح کرد: در این شرایط بانک مرکزی باید تلاش کند جلوی این روند را بگیرد و تمهیداتی را بیندیشد تا افرادی که می‌خواهند دارایی خود را به شکل دلار و یورو نگهداری کنند را از صف خارج کند. ندری ادامه داد: اگر برخی افراد به دنبال این هستند که دارایی خود را به دلار و یورو تبدیل کنند باید دلار و یورو را به قیمت بازار آزاد تهیه کنند نه به این قیمت که بانک مرکزی منابع خود را می‌فروشد. ندری افزود: افرادی که می‌خواهند دارایی خود را تبدیل به دلار و یورو کنند باید با نرخ بازار آزاد ارز خریداری کنند.
سایر اخبار این روزنامه
گلایه خوانساری از تاثیر منفی نوسانات ارزی بر تجارت؛
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی:
خیابان نفت به نام «مصدق» نامگذاری شد
از مفقود شدن اشیای تاریخی بی‌خبرم
استقبال سرد از فروشگاه‌های آنلاین در ایران؛
وزرای ارشاد و کار پاسخ دهند؛
محکومین به حبس ابد هم مرخصی می‌روند
از لغو جام‌جهانی فرنگی در اهواز تا انصراف از جام‌جهانی آمریکا
پاشویه کی‌روش توسط وزیر ورزش!
صبر ایوب!
فساد، کشور را زمینگیر می‌کند
رییس سیا، وزیر خارجه جدید آمریکا
طرفداران استیضاح جا زدند
انتقاد رییس انجمن تولیدکنندگان لوازم‌خانگی از نقش واردات بر بحران بازار؛
در جست وجوی دلار
دمشق،موش آزمایشگاهی کرملین
