رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی:

رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت‌: برنامه عملیاتی ایمنی راه‌های کشور، مشاوره جهت پروژه EPC باند ۲۹ راست و تاکسیوی‌های ارتباطی فرودگاه مهرآباد، پروژه سامانه مدیریت روسازی راه‌ها، دو جداره‌سازی تانکرهای حمل قیر و تدوین چارچوب راهنمای توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل ریلی از اهم فعالیت‌های مرکز در سال ۹۶ بود که به سرانجام رسیدند‌.
محمد شکرچی‌زاده رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه‌و‌شهرسازی اهم برنامه‌های مرکز را در حوزه راه تشریح کرد‌.
شکرچی‌زاده تدوین برنامه عملیاتی ایمنی راه‌های کشور، مشاوره جهت پروژه EPC باند ۲۹ راست و تاکسیوی‌های ارتباطی فرودگاه مهرآباد، پروژه سامانه مدیریت روسازی راه‌ها، دو جداره‌سازی تانکرهای حمل قیر و تدوین چارچوب راهنمای توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل ریلی را از مهم‌ترین اقدامات و دستاوردهای مرکز در سال ۹۶ برشمرد و به ارائه نکاتی در باره هرکدام پرداخت‌.
تدوین برنامه عملیاتی ایمنی راه‌های کشور


رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت‌: هدف اصلی از تدوین برنامه عملیاتی ایمنی راه‌های کشور، تعیین وظایف عملیاتی سازمان‌های مرتبط در راستای نقشه راه ارتقای ایمنی راه‌های کشور است‌. همچنین هدف کمی مدنظر در برنامه عملیاتی ایمنی راه‌های کشور که براساس راهبرد ملی ایمنی راه‌های ایران به دست آمده، کاهش شاخص کشته به صد هزار جمعیت به میزان ۹ در ابتدای سال ۱۴۰۰ است‌.
وی اهداف عملیاتی این برنامه را شامل تقویت زیرساخت و ظرفیت مدیریتی برای اجرای فعالیت‌های ایمنی راه در سطح ملی، طراحی، بهبود، توسعه و به‌کارگیری سیستم ثبت اطلاعات سوانح جاده‌ای در سطح ملی، ارائه و پیاده‌سازی راهبردها و برنامه‌های ایمنی راه پایدار از طریق ایجاد فرآیندها و به‌کارگیری روش‌های اجرایی و مدیریتی یکپارچه، پایش فرآیند و عملکرد براساس تعدادی از شاخص‌های عملکردی ایمنی راه، تشویق به اعتباردهی بیشتر به ایمنی راه و استفاده بهتر از منابع موجود از طریق حصول اطمینان از در نظر گرفتن عنصر ایمنی راه در پروژه‌های زیرساختی و در نهایت انتقال دانش از طریق آماده‌سازی، ارائه و انتشار منابع و مراجع راهنما، دستورالعمل‌های فنی، ابزار تجزیه و تحلیل و برنامه‌های آموزشی برای سازمان‌های مسوول و کارشناسان ایمنی راه در سراسر کشور برشمرد‌.
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی دستاوردهای تدوین برنامه عملیاتی ایمنی راه‌های کشور را نیز در چهار مورد توضیح داد و گفت‌: مجموعه‌ای از وظایف عملیاتی دستگاه‌های اجرایی و تعیین اولویت‌های راهبردی آن، تعیین شاخص‌های عملکردی ایمنی راه در سه سطح شاخص‌های اقدامات، پیامدهای میانی و پیامدهای نهایی و تبیین روش‌های پایش، تعیین جزییات اجرایی مربوط به منابع و محدودیت‌های اجرای برنامه‌ها و ارائه برنامه انتقال دانش و تدوین برنامه آموزش برای دستگاه‌های اجرایی از دستاوردهای تدوین برنامه عملیاتی ایمنی راه‌های کشور است‌.
مشاوره جهت پروژه EPC باند ۲۹ راست و تاکسیوی‌های ارتباطی فرودگاه مهرآباد
شکرچی‌زاده گفت‌: فرودگاه بین‌المللی مهرآباد جایگاه ویژه‌ای در صنعت حمل‌ونقل هوایی و نظام اقتصادی کشور داشته و پروژه بازسازی تجهیزات پروازی و بهسازی باندهای این فرودگاه برای اولین بار پس از انقلاب اجرا می‌شود‌. از این‌رو، پروژه بهسازی باند ۲۹ راست فرودگاه بین‌المللی مهرآباد در سطح ملی دارای اهمیت ویژه‌ای بوده و تجارب فنی و مدیریتی حاصل از آن می‌تواند برای پروژه‌های مشابه دیگر ارزشمند باشد‌.
وی ادامه داد‌: از ویژگی‌های این پروژه، اجرای روسازی بتنی به جای روسازی آسفالتی است که به دلیل مزایای روسازی‌های بتنی، در سال‌های اخیر در سطح کشور مورد توجه قرار گرفته است‌. از مزایای روسازی‌های بتنی نسبت به آسفالتی می‌توان به دوام و طول عمر بیشتر (تا دو برابر)، مقاومت بیشتر در برابر تنش‌های برشی، حساسیت کمتر نسبت به ضعف لایه‌های زیرین، پایداری در برابر ریزش مواد شیمیایی و هزینه کمتر عملیات ترمیم اشاره کرد‌.
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود‌: این در حالی است که از لحاظ اجرایی، اجرای روسازی بتنی به ماشین‌آلات خاص و تیم اجرایی کارآمد نیاز داشته و عملیات ترمیم و اصلاح خرابی‌ها نیز پیچیدگی بیشتری دارد‌. از آنجا که مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی متولی امر پژوهش‌های کاربردی در حوزه وزارت راه‌و‌شهرسازی است، حضور آن به عنوان ناظر عالی کارفرما (شرکت فرودگاه‌های کشور) در پروژه بهسازی باند ۲۹ راست فرودگاه بین‌المللی مهرآباد نقش مهمی‌ در ارتقای کیفیت این پروژه ملی دارد‌. دستاوردهای حاصل از این پروژه به‌ویژه تدوین فرآیند تضمین کیفیت در پروژه‌های روسازی بتنی می‌تواند در جهت توسعه کاربرد روسازی‌های بتنی در کشور موثر باشد‌.
شکرچی‌زاده ۱۱ دستاور پروژه شامل کنترل و نظارت عالیه بر فرآیند‌های اجرایی رویه بتنی فرودگاه مهرآباد را برشمرد و گفت‌: آماده‌سازی و تراش آسفالت و بازیافت مصالح آسفالت موجود، حمل و اجرا، انجام عملیات تثبیت بستر توسط مخلوط تراشه آسفالت-سیمان و کنترل کیفی حین اجرا و پس از آن و شرایط تضمین کیفیت، بررسی و ارائه طرح مخلوط بتن براساس شرایط موجود، الزامات و روش اجرا، بررسی و پیشنهاد روش اجرایی مناسب، ارائه ضوابط فنی پذیرش و کنترل کیفی رویه بتنی باند پرواز فرودگاه مهرآباد، ارائه روش‌های اجرایی مطلوب و برنامه‌ریزی فرآیند‌های اجرایی و کنترل تجهیزات فنی و تدوین چک‌لیست‌های رفع مشکل است‌.
وی در بیان دیگر دستاوردهای این پروژه گفت‌: اجرای رویه بتنی، پرداخت، ایجاد بافت سطحی، عمل‌آوری، برش و درزبندی، کنترل کیفی سطح تمام شده بتن، بررسی‌های بصری و میزان ترک‌ها و آسیب‌های سطحی، کنترل ناهمواری‌های سطحی و بررسی تلورانس‌های مشخصات فنی پروژه و کنترل‌های ثانویه با مغزه‌گیری از بتن از دیگر دستاوردهای این پروژه هستند‌.
پروژه سامانه مدیریت روسازی راه‌ها
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی پروژه سامانه مدیریت روسازی راه‌ها را از دیگر اقدامات مهم دانست و افزود‌: این پروژه با هدف افزایش عمر و عملکرد روسازی‌های آسفالتی و تاکید بر مدیریت روسازی، مشتمل بر عملکردهای ارزیابی وضعیت روسازی راه‌ها، پیش‌بینی وضعیت روسازی، مدیریت در سطح شبکه و گام بعد مدیریت در سطح پروژه، انجام شد‌.
به گفته شکرچی‌زاده دستاوردهای این پروژه ارزیابی کارا و موثر وضعیت موجود شبکه روسازی راه‌ها و پیش‌بینی عملکرد و عمر مفید روسازی‌ها، هماهنگی کلیه فعالیت‌های طرح، ساخت و نگهداری روسازی راه، ارزیابی سیاست‌ها، استاندارد‌ها و برنامه‌های ساخت، ترمیم و نگهداری روسازی ‌را‌ه‌ها، اولویت‌بندی فعالیت‌های ساخت، ترمیم و بازسازی روسازی‌ها، تخصیص بهینه بودجه و نیز بهینه‌سازی سرمایه‌ها در فعالیت‌های تعمیر و نگهداری و صرفه‌جویی اقتصادی ناشی از کاهش هزینه‌های ساخت و نگهداری و امکان انتخاب بهترین زمان و روش ترمیم و نگهداری اهدافی است که با اجرای صحیح سامانه مدیریت روسازی راه‌ها در کشور، تحقق آن امکان‌پذیر خواهد بود‌.
دوجداره‌سازی تانکرهای حمل قیر
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی هدف از ساخت تانکر دوجداره حمل قیر را حفظ دمای قیر از زمان بارگیری تا زمان تخلیه عنوان کرد و گفت‌: با این کار کیفیت قیر ثابت و زمان تخلیه بهبود می‌یابد‌. گرم کردن دوباره قیر با مشعل گاز سوز و حرارت دادن کنترل نشده قیر سرد در زمان تخلیه علاوه بر خطرات ایمنی سبب اکسیداسیون و کاهش کیفیت قیر و در نتیجه کاهش کیفیت آسفالت ساخته شده از این قیر می‌شود‌. با نگاهی به عمر پایین این نوع آسفالت و هزینه‌های تعمیر و نگهداری از راه‌های ساخته شده با این آسفالت، بی‌درنگ مشخص می‌شود که هزینه دوجداره کردن تانکر حمل‌کننده قیر رقمی ناچیز است‌.
شکرچی‌زاده ادامه داد‌: دستاوردهای این پروژه شاملِ کاهش زمان تخلیه قیر و بهبود کیفیت تخلیه، ایمنی بالا در زمان تخلیه قیر به علت حذف شعله مستقیم امکان آتش‌سوزی کاهش می‌یابد، افزایش مقاومت تانکر در مواقع تصادف و واژگونی و کاهش هزینه‌های سوخت است‌.
تدوین چارچوب راهنمای توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل ریلی
وی تدوین چارچوب راهنمای توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل ریلی از دیگر اقدام‌های مهم در سال ۹۶ برشمرد و گفت‌: در ایران، توسعه شبکه حمل‌ونقل عمومی متناسب با افزایش جمعیت نواحی شهری نبوده و به ویژه در نواحی کلانشهری و شهرهای حومه‌ای، عدم کفایت و ناکارآمدی شبکه حمل‌ونقل عمومی موجب افزایش بی‌رویه استفاده از وسایل نقلیه خصوصی شده‌است‌.
شکرچی‌زاده ادامه داد‌: در همین راستا، مطابق با سیاست‌های اخیر وزارت راه‌و‌شهرسازی مبتنی بر توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل ریلی، گسترش سیستم حمل‌ونقل ریلی درون و برون شهری مورد تاکید و توجه ویژه قرار گرفته‌است‌. با توجه به موارد فوق و جایگاه مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به عنوان بازوری پژوهشی وزارت متبوع، تدوین راهنمای توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل ریلی در دستور کار این مرکز قرار گرفته‌است‌.
وی تصریح کرد‌: هدف اصلی پژوهش حاضر «تدوین چارچوبی برای تهیه راهنمای توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل ریلی» است که زیربنای تهیه راهنمای ملی قرار گیرد‌.
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی خاطرنشان کرد‌: بسط چارچوب مفهومی و نظری موضوع توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل ریلی و شناسایی پیش‌نیازهای آن و همچنین مطالعه موردی تجارب بین‌المللی در تدوین چارچوب راهنمای توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل ریلی اهداف جانبی است که دستیابی به آنها مدنظر است‌.
شکرچی‌زاده گفت‌: پروژه حاضر دارای ماهیتی اجرایی و عملیاتی بوده و پایه و اساس تدوین یک راهنمای ملی را تشکیل می‌دهد‌. بر این اساس، فرآیندی جامع برای تهیه طرح و برنامه شهرسازی مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی تدوین شده که شامل مراحلی است که در دستور کار قرار گرفت‌.
وی ادامه داد‌: شناخت مقیاس‌پروژه بر مبنای جمعیت شهر موردنظر (کلانشهر، شهر بزرگ، شهر میانی، شهر کوچک و شهر جدید) و سطح عملکرد ایستگاه (محله، شهر، حومه، فراشهر و بین‌المللی)، شناسایی اسناد مرتبط با برنامه‌ریزی شهری و حمل‌ونقل بر مبنای دسته‌بندی طرح‌های موجود در رابطه با جمعیت شهر، شناخت سیستم حمل‌ونقل مناسب بر مبنای دسته‌بندی جمعیت و مقیاس شهر و قوانین موجود بخشی از مراحلی است که در دستور کار قرار گرفت‌.
شکرچی‌زاده افزود‌: تهیه سند برنامه راهبردی شهرسازی مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی، برنامه‌ریزی سیستم حمل‌ونقل همگانی در مقیاس‌های مختلف (سیستم، کریدور و ایستگاه)، طراحی و برنامه‌ریزی براساس گونه‌شناسی ایستگاه، اعمال اصول طراحی و تهیه طرح نهایی براساس اصولِ پیاده‌محوری، امکان تردد با دوچرخه، ایجاد ارتباط و نفوذپذیری، حمل‌ونقل همگانی انبوه، اختلاط کاربری‌ها، افزایش تراکم، توسعه شهری فشرده و تغییر رویکرد از دیگر مراحلی بوده که در دستور کار قرار گرفت و اینها دستاوردهایی است که حاصل شده‌اند‌.