صنعت بیمه در عصر پسابرجام

دوشنبه گذشته (16 اسفند) در نشست تخصصی پول و سرمایه کنفرانس ملی اقتصاد مقاومتی و برجام که در مرکز مطالعات وزارت امورخارجه و با مسوولیت بانک مرکزی برگزار شد گزارشی از مشکلات ناشی از تحریم برای صنعت بیمه کشور و آخرین وضعیت اجرای برجام در این صنعت ارائه دادم.
عمده‌ترین مشکلات صنعت بیمه در دوران تحریم به قرار زیر است:
الف)صنعت بیمه کشور از اوایل دهه هشتاد میلادی کم و بیش با مسأله تحریم‌ درگیر بوده است اما از ژوئن سال 2010 تحریم‌ها وارد فاز سخت و نامتعارف خود شد. مهم ترین اثر تحریم‌ها بر صنعت بیمه کشور در چهار محور قابل طبقه‌بندی است:
1) نبود امکان اخذ پوشش‌های اتکائی از خارج و نبود امکان توزیع ریسک و لذا تجمیع خطرها در داخل


2)ارائه نشدن پوشش‌های بیمه‌ای بخصوص P&I به کشتی‌ها و نفتکش‌های حمل‌کننده کالاها از ایران و یا به مقصد ایران توسط کلوپ‌های معتبر بین‌المللی
3)مشکل نقل و انتقال پول برای پرداخت حق بیمه‌ها و دریافت خسارت
4) محدودیت در دسترسی به خدمات آموزشی و پژوهشی
در نتیجه، درصد واگذاری به خارج صنعت بیمه کشور از حدود 25 درصد به زیر یک درصد و تعهدات واگذار شده از حدود 35 میلیارد دلار به حدود 3 میلیارد دلار کاهش یافت.
به عبارت دیگر تحریم سبب شد در برابر یک اهرم 700 میلیون دلاری، یک تعهد 800 میلیارد دلاری امکان توزیع در بازارهای بین‌المللی پیدا نکند و در داخل متمرکز شود.
ب)برای مقابله با پیامدهای تحریم‌ها، از یک طرف با ایجاد حساب اتکائی ویژه تحریم، ایجاد ظرفیت مشترک بازار و تشکیل کنسرسیوم‌های بیمه‌ای بخصوص کنسرسیوم اتکایی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت‌های تابعه تحت عنوان P&I ، کنسرسیوم اتکایی P&I نفتکش‌های شرکت ملی نفتکش ایران و کنسرسیوم P&I برای شناورهای خارجی تلاش شد ظرفیت بازار اتکائی کشور در داخل تقویت شود و از سوی دیگر سعی شد بخشی از ریسک‌ها به بازارهای آسیایی و آفریقای و بازارهای خاورمیانه واگذار شود.
ج)پس از برجام، در ارتباط با مسائل و مشکلات پیش‌آمده برای صنعت بیمه شاهد تحولات و گشایش‌های مهمی بصورت زیر بوده‌ایم:
1)مشکل بیمه کشتی‌ها و نفتکش‌ها بطور کامل حل شده و عمده‌ترین کلوپ P&I بین‌المللی(IG) نیز به آنها پوشش بیمه‌ای ارائه می‌کند. در همین ارتباط حدود 75 درصد از شناورهای ناوگان شرکت ملی نفتکش ایران و نزدیک نیمی از ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران که در زمان تحریم امکان اخذ پوشش‌‌های بیمه‌ای از مؤسسات بین‌المللی نداشتند موفق به انجام این کار شده‌اند و در مسیرهای بین‌المللی در حال تردد هستند و امکان پهلو‌گرفتن در بندرهای مهم برایشان فراهم شده است. بقیه نفتکش‌ها و کشتی‌ها نیز به تدریج در حال اخذ پوشش‌های بیمه‌ای مذکور هستند. ادامه در صفحه 2