روزنامه وطن امروز
1396/12/22
نوروزخوانی
رمان/ بی‌کتابی/ محمدرضا شرفی خبوشانرمان «بی‌کتابی» امسال برنده جایزه جلال آل‌احمد شد. اثری از محمدرضا شرفی خبوشان که تفاوت زیادی با سایر رمان‌های داخلی دارد. بی‌کتابی در دوران قاجار روایت میشود و ادبیات آن نیز شباهت بسیاری با آن دوره دارد. سوژه این کتاب «کتاب» است. معنی واضح‌تر این جمله همان عباراتی است که نویسنده درباره بی‌کتابی گفته است: «بی‌کتابی نگاهی به یک واقعه تاریخی دارد و رمان سعی کرده ارزش‌گذاری به کتاب توسط ایرانیان را زیر ذره‌بین قرار دهد. اینکه چقدر در طول تاریخ ما ایرانیان کتاب را مورد توجه قرار داده‌ایم». این کتاب به ما شخصیت‌هایی را نشان می‌دهد که ظاهر کتاب و جلد و کاغذش، از باطن آن برای‌شان جذاب‌تر است. کتاب‌بازی و اهمیت به داشتن کتاب و نه خواندنش روایتی است که خبوشان در دوران قاجار صورت داده که قابل تعمیم به تمام تاریخ ایران است و از این جهت می‌توان آن را نقد به امروز با توسل به تاریخ نامید. اما بی‌شک مطالعه بی‌کتابی به همین آسانی‌ها هم نیست. ادبیات خاص تاریخی این کتاب، آن را از رمان‌های عامه‌پسند دور می‌کند و ممکن است مخاطب در ابتدای مطالعه از خواندنش خسته شود و آن را در گوشه کتابخانه‌اش رها کند. ولی کمتر پیش آمده که خواننده‌ای آن را ادامه دهد و از این پافشاری پشیمان شود. بی‌کتابی اثری متفاوت و دغدغه‌مند است که در عین جذابیت و سرگرمی نقد و نقبی تاریخی به فرهنگ ما ایرانی‌ها می‌زند. «بی‌کتابی» را شهرستان ادب در ۲۶۰ صفحه با قیمت ۲۰هزار تومان روانه بازار کرده است.
کودک و نوجوان/ «هیچ طوفانی...» /سیدعلی شجاعی
کتاب‌های انگیزشی و آموزشی با محوریت فلسفه در میان کودکان بسیار مهجور است. نه آنکه کودکان به این کتاب‌ها اقبالی نداشته باشند، بلکه کمتر نویسنده‌ای پیدا میشود که چنین دغدغه‌ای بتوان در او پیدا کرد. سیدعلی شجاعی در این میان اما مجموعه داستان سه‌گانه‌ای خلق کرده است که در آن به مهارت‌های اساسی مورد نیاز مخاطبان کودک می‌پردازد. در این کتاب مسائلی مثل تقابل حرف و عمل و همچنین آغاز اصلاح جامعه از اصلاح خویش مطرح میشود. نویسنده درباره این کتاب می‌گوید: «در دنیا این مهارت‌های ابتدایی مصداق‌های مختلفی دارد، مثلا در برخی کشورها توانایی نه گفتن به مواد مخدر این نوع از مهارت است و در جای دیگر مسائل خانوادگی. درباره ایران نیز مصداق‌های مختلفی تعریف شده و من هم با توجه به نیازهای زیستی ایرانیان دست به انتخاب آنها و تالیف اثر درباره‌شان زدم». «به دیوارها بخند»، «هیچ طوفانی راهش را عوض نمی‌کند» و «شاید دیگران از آسمان می‌آید» این سه‌گانه را تشکیل می‌دهند. برای مثال کتاب «هیچ طوفانی راهش را عوض نمی‌کند» روایتگر سیلی است که در آستانه ورود به روستاست و روستاییانی که خطر سیل را باور ندارند و حرف‌های کودک را که از نزدیک شدن آن خبر می‌دهد باور نمی‌کنند. کودکان با مشاهده این رفتار سعی می‌کنند به سهم و توان خود دیواری برای مقابله با سیل بسازند اما توان آنها محدود است. سایر کتاب‌ها نیز با همین روش تلاش دارند مهارت‌های زندگی را با زبانی داستانی به کودکان بیاموزند. انتشارات نیستان این کتاب‌ها را با قیمت‌های 25 هزار تومان به بازار نشر فرستاده است و می‌تواند برای کودکان آموزنده باشد.
زنانه‌ترها/ خاطرات سفیر/ نیلوفر شادمهری
«کتاب خاطرات سفیر را توصیه کنید که خانم‌های‌تان بخوانند.» این پیشنهادی بود که رهبر انقلاب چند وقت پیش برای خواندن کتاب «خاطرات سفیر» مطرح کرده بودند. کتابی که به روایت نیلوفر شادمهری با نگارشی صمیمی و ساده، خواننده را به خوابگاهی در پاریس می‌برد و او را با رویدادها، تجربه‌ها و خاطراتش شریک می‌کند. خاطرات دختر مسلمانی که در کشور فرانسه، هرچند برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا حضور دارد اما سفیری شده است برای دفاع از حقیقت اسلام. مواجهه او با آدم‌های مختلف و اتفاقات متفاوت این خاطرات را جذاب‌تر می‌کند؛ از قبول نشدنش در بهترین دانشگاه فرانسه فقط به دلیل حجابش و دست ندادن با سرشناس‌ترین اساتید مرد تا برگزاری دعای عهد در اتاق خوابگاه و خواندن دعای کمیل برای «یک سلیم‌النفس». خاطرات منتشرشده در این کتاب، ابتدا در وبلاگی به نام «سفیر ایران» توسط نویسنده نوشته شده و سپس به مرور بر آن خاطرات افزوده شده است. شادمهری در این کتاب حدود 30 خاطره را به رشته تحریر درآورده و توضیح داده که این مجموعه در واقع بخش اندکی از تمام خاطرات او است. نویسنده درباره این خاطرات می‌گوید: «پایم که رسید به فرانسه، با نخستین رفتارها و سؤال‌هایی که درباره حجابم می‌شد و بویژه درباره وضعیت و شرایط ایران، متوجه شدم آنجا کسی مرا نمی‌بیند. آن که آنها می‌دیدند و با او سر صحبت را باز می‌کردند یک مسلمان ایرانی بود؛ نه نیلوفر شادمهری. آنها چیز زیادی از ایران نمی‌دانستند. اگر بخواهم دقیق‌تر بگویم، شناختی که از ایران داشتند فاصله زیادی حتی با واقعیت داشت؛ چه رسد به حقیقت». این کتاب را اخیرا سوره مهر در 222 صفحه روانه بازار نشر کرده است و می‌توانید با قیمت 12 هزار تومان آن را تهیه کنید. دفاع‌مقدس/ دلیل/ حمید حسام
سال‌های پرباری از ادبیات دفاع‌مقدس را می‌گذرانیم؛ بویژه در حیطه تاریخ شفاهی که قدم‌های بزرگی برداشته شده است. در این میان اما حمید حسام دور از پایتخت آثاری را رقم زده است که موجب شده به کرات رهبر انقلاب از آنها یاد کنند و بر هر کدام تقریظی بنویسند. ادبیات حمید حسام موجب شده کانالی میان داستان و تاریخ شفاهی حفر کند به گونه‌ای که با روایت داستانی بر جذابیت و عامه‌پسندی تاریخ شفاهی بیفزاید و با تکیه بر تاریخ شفاهی بر صداقت و تعهد به واقعیت آن پایبند باشد. «وقتی مهتاب گم شد» نیز از آن دسته آثاری بود که به‌رغم حجم زیاد خود، مخاطبان بسیاری را جلب کرد و توانست به عنوان یکی از آثار موفق در زمینه ادبیات دفاع‌مقدس قلمداد شود. اگرچه این کتاب روایت علی خوش‌لفظ از زندگی و زمانه خود است اما او یگانه قهرمان داستان نیست. علی چیت‌سازیان فرمانده نابغه او است که شخصیتش در کلام علی خوش‌لفظ برای همگان جالب و مورد سوال است. علی چیت‌سازیان همان فرماندهی بود که با توصیه «برای عبور از سیم خاردار، باید از سیم خاردار نفس خود عبور کنید» نامش بارها در کلام رهبر انقلاب جاری شد. حمید حسام اما امسال خاطرات علی چیت‌سازیان را محور کتاب خود قرار داده است. علی چیت‌سازیان فردی جسور، شجاع و مدیر بود به‌طوری که در 18سالگی مربی آموزش‌های نظامی در پادگان قدس سپاه همدان شد و با شگفت‌زده کردن همگان در عملیات‌های شناسایی توانست در مقام فرمانده اطلاعات و عملیات تیپ انصارالحسین رشادت‌های بی‌نظیری از خود به جا بگذارد. این کتاب را سوره مهر در 288 صفحه با قیمت 12 هزار تومان به چاپ رسانده است. شعر/ سیاه مست سایه تاک/ مرتضی امیری‌اسفندقه
مرتضی امیری‌اسفندقه از جمله شاعرانی است که تنها گذر زمان می‌توانست او را به عنوان شاعری خلاق به همگان ثابت کند که قالب قدیمی قصیده را طرحی نو درانداخته و مفاهیم بکری را با آموزه‌های نیمایی در آن جاری کند. امیری‌اسفندقه پس از مدت‌ها «سیاه مست سایه تاک» را به بازار نشر و ادب فرستاد؛ کتابی که شامل 100 قصیده بوده و هرکدام از آنها را به یکی از بزرگان علم و ادب تقدیم می‌کند. این کتاب در 2 بخش «چین کلاغ» و «سواشب» تقسیم شده است که بخش نخست قصاید پیشین اسفندقه را شامل میشود که پیش از این نیز منتشر شده ولی «سواشب» -که معنای فردا شب می‌دهد- شامل 56 قصیده جدید از وی بوده که در این کتاب گنجانده شده است. از جمله شخصیت‌های فرهنگی که در این کتاب قصیده‌ای به آنها تقدیم شده است می‌توان به دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی، زنده‌یاد خسرو شکیبایی، دکتر محمود مهدوی‌دامغانی، دکتر سیدعلی موسوی‌گرمارودی، استاد علی انسانی و... اشاره کرد. در میان بسیاری از شاعران که اقبال خود را نسبت به این اثر اسفندقه اظهار داشته‌اند، محمدکاظم کاظمی می‌گوید: در شعر امیری می‌بینیم که زبان کهن و زبان امروز در کنار هم قرار گرفته است. طرح و ساختمان مساله‌ای است که درباره شعر او قابل توجه است. ساختار روایی قصیده‌های او سبب شده در قصیده‌هایش شاهد شاهکار باشیم. این کتاب در 504 صفحه و با قیمت 36 هزار تومان توسط شهرستان ادب راهی بازار شده است. ترجمه/ « 10 چیزی که از آن متنفرم»/ رنده عبدالفتاح
خواندن کتاب‌های ترجمه به همین آسانی هم نیست. زمینه فرهنگی نویسنده و خواننده و حضور فرد سومی به نام مترجم خواندن این آثار را دشوار می‌کند اما در این میان آثاری وجود دارد که مخاطب ایرانی با دغدغه‌اش آشناست و علاقه‌مند است قصه‌های نویسنده‌اش را دنبال کند. از جمله این آثار می‌توان به رمان «ملت عشق» اشاره کرد که رکورد بی‌سابقه‌ای را در بازار کتاب‌های ترجمه‌ای ایران ثبت کرده است. فارغ از ملت عشق، کتاب «بهم میاد» اثر رنده عبدالفتاح دیگر رمانی بود که مخاطبان ایرانی و بویژه خانم‌ها با آن ارتباط خاصی برقرار کردند. این کتاب که «آرما» آن را به بازار نشر فرستاده است، روایت دختری استرالیایی و البته مسلمان است که پیش از این تقیدی به حجاب نداشته اما تصمیم می‌گیرد آن را به عنوان پوشش دائمی خود انتخاب کند. مسائل و مخاطرات این تصمیم سوژه «بهم میاد» شده است. اما این نویسنده فلسطینی‌الاصل کتابی دیگر به نام « 10 چیزی که از آن متنفرم» نیز به چاپ رسانده که امسال نشر آرما آن را ترجمه کرده و در دسترس مخاطبان قرار داده است. روایت زندگی دختری مسلمان که با مهاجرت خانواده‌اش به کشوری غیرمسلمان (استرالیا) دچار دوگانگی‌های هویتی در مواجهه با جامعه جدید شده است. دغدغه اسلام و مدرنیته موجب شده است تا این کتاب نیز در ژانر معنایی «بهم میاد» قرار گیرد و نشر آرما آن را در 327 صفحه با قیمت 20 هزار تومان به بازار فرستاده است.
سایر اخبار این روزنامه
باور نمی‌کنم به کانادا رفته باشد
کار انگلیسی‌ها
حمله با اتوبوس سازماندهی شده بود
کلان‌داده‌ها نباید خارج از ایران باشد
کشف کارگاه شیمیایی تروریست‌ها در غوطه
کشف اجساد سرنشینان هواپیمای ترکیه‌ای
بانک جدید می آید
استعفایم ارتباطی با موضوع رژیم صهیونیستی ندارد
نوروزخوانی
تساوی استقلال و العین مقابل 100 هزار تماشاگر
«مجنون» نام هیچ جزیره‌ای نیست!
ترامپ‌آزاری به سبک اون
فراتر از یک استیضاح
