شاهزاده و «مي» و ملكه

شهاب   شهسواري
 خيابان‌هاي لندن روز چهارشنبه در آستانه ورود محمد بن سلمان، وليعهد سعودي به پايتخت بريتانيا به ميدان نبرد تبليغاتي مخالفان و هواداران پادشاهي سعودي بدل شده است. در شرايطي كه گروه‌هاي غيردولتي و برخي از احزاب اپوزيسيون بريتانيا در آستانه اين سفر شعله انتقادها از پادشاهي عربستان و جنگ اين كشور عليه يمن را بالا برده‌اند و دولت ترزا مي‌ را به دليل حمايت بي‌قيد و شرط و فروش اسلحه به عربستان محكوم مي‌كنند، هواداران سعودي با هزينه سنگين با خريد بيلبوردها و تبليغات محيطي در سراسر شهر تصاوير محمد بن سلمان را در كنار شعارهايي در مورد اصلاحات او در عربستان، لندن را آماده اين سفر كرده‌اند. ابعاد تبليغات گروه‌هاي حامي عربستان سعودي در بريتانيا تا حدي گسترش پيدا كرده است كه برخي از شهروندان لندني به عبور و مرور ون‌هاي تبليغاتي كه تصاوير محمد بن سلمان را نمايش مي‌دهند و حضور او را در بريتانيا تبريك گفته‌اند، اعتراض كردند.
شاهزاده محمد بن سلمان در بدو ورودش به لندن در كاخ باكينگهام مورد استقبال ملكه اليزابت دوم بريتانيا قرار گرفت و ناهار را با او صرف كرد و بعد از آن براي صرف شام به ديدار شاهزاده چارلز، وليعهد بريتانيا رفت. او امروز در روز دوم سفرش قرار است با مقام‌هاي دولت بريتانيا ديدار و گفت‌وگو كند كه طي روزهاي گذشته در برابر انتقادهاي مطرح شده از رابطه لندن با پادشاهي سعودي دفاع كرده‌اند. اين سفر به‌شدت از سوي حزب اپوزيسيون كارگر و گروه‌هاي ضد جنگ در بريتانيا با انتقاد مواجه شده است. گروه‌هاي مدني از جمله كارزار مبارزه با صادرات سلاح (CAAT)، گروه استاپ د وار، انجمن حقوق مدني (CRA) و تعدادي ديگر از گروه‌هاي فعال حقوق بشري در بريتانيا با نصب پلاكاردها، تبليغات روي بدنه اتوبوس‌ها و بيلبوردهاي شهري از محمد بن سلمان به عنوان يك جنايتكار جنگي ياد كرده‌اند و سفر او به بريتانيا را محكوم كرده‌اند.
حزب كارگر، به عنوان اصلي‌ترين حزب اپوزيسيون در پارلمان بريتانيا نيز مخالفت خود را با اين سفر اعلام كرده است. روز چهارشنبه جرمي كوربين، رهبر حزب كارگر بريتانيا در سخناني خواستار توقف كامل صادرات اسلحه به عربستان سعودي و آتش‌بس كامل در جنگ يمن شد. طي روزهاي گذشته اميلي تورنبري، نماينده حزب كارگر در مجلس عوام و وزير خارجه دولت سايه، اصلي‌ترين صداي حزب كارگر در محكوم كردن رفتارهاي پادشاهي عربستان سعودي بود و با نوشتن مقالات و مصاحبه‌هاي متعدد در رسانه‌ها، ضمن محكوم كردن اين سفر از دولت ترزا مي ‌به دليل چشم بستن بر جنايات پادشاهي سعودي در يمن و استمرار فروش سلاح به اين كشور انتقاد كرده‌بود.


اما طرفداران پادشاهي سعودي در بريتانيا نيز در برابر انتقادها ساكت ننشستند؛ دلارهاي نفتي سعودي و حمايت دولت بريتانيا از پادشاهي سعودي دست در دست يكديگر كارزار تبليغاتي بزرگي براي مبارزه با تبليغات منفي مخالفان راه انداخته‌اند. روز چهارشنبه زماني كه وب‌سايت روزنامه گاردين براي مطالعه يادداشت اميلي تورنبري، وزير خارجه در سايه بريتانيا باز مي‌شد، كادر كنار مقاله انتقادي اين نماينده مجلس عوام بريتانيا به يك بنر تبليغات اينترنتي براي محمد بن سلمان اختصاص يافته‌بود. روزنامه‌هاي چهارشنبه بريتانيا پر بود از آگهي‌هاي تمام صفحه و نيم صفحه‌اي كه موسسات تبليغاتي طرفدار سعودي و بنگاه‌هاي روابط عمومي نزديك به پادشاهي عربستان سفارش داده‌بودند. به صورت مشخص روزنامه فايننشال‌تايمز صبح چهارشنبه دست‌كم در چهار صفحه روزنامه آگهي‌هاي مختلف نيم صفحه و تمام صفحه در استقبال از سفر محمد بن سلمان به سفارش بنگاه‌هاي تبليغاتي نزديك به پادشاهي سعودي منتشر كرده است.
خيابان‌هاي لندن صبح چهارشنبه مملو از عكس‌هاي محمد بن سلمان بود، چه عكس‌هايي كه مخالفان با چشم‌هاي خون‌آلود و ضربدرهاي قرمز رنگ روي بدنه اتوبوس‌ها و روي تاكسي‌هاي سياه‌رنگ لندن نصب كرده‌بودند و چه عكس‌هايي كه بنگاه‌هاي هوادار سعودي روي ون‌هاي تبليغاتي و بيلبوردهاي محيطي با شعارهايي مانند «او در حال توانمند‌سازي زنان است»، «او تغيير را به عربستان مي‌آورد» و «وليعهد عربستان خوش آمد» در شهر نصب كرده‌بودند. شعار «پادشاهي‌هاي متحده» از سوي يك بنگاه تبليغاتي با تصويري از پرچم دو كشور «پادشاهي متحد بريتانيا و ايرلند شمالي» و «پادشاهي عربستان سعودي» روي بيلبوردها و تبليغات كاغذي در لندن خودنمايي مي‌كردند.
رابرت فيسك، تحليلگر مشهور بريتانيايي در يادداشتي براي روزنامه اينديپندنت، ضمن انتقاد از دولت بريتانيا براي استقبال از محمد بن سلمان، تاكيد مي‌كند كه وليعهد سعودي نبايد آنچنان به حمايت بريتانيايي‌ها دلگرم باشد. او مي‌نويسد: «زماني كه نوبت به پول و سلاح و قدرت مي‌رسد، ما هر خودكامه عرب را با آغوش باز مي‌پذيريم، به‌خصوص اگر اربابان‌مان در واشنگتن، هر اندازه هم كه كم‌عقل باشند، با ما همراه باشند. اما وقتي كه كاربري آنها تمام شود، پول نداشته‌باشند يا ديگر سلاح نخرند يا فقط توسط مردم‌شان بركنار شوند، به راحتي دست از آنها مي‌كشيم. به همين دليل هم هست كه من دلم براي محمد بن سلمان جوان مي‌سوزد.» رابرت فيسك در ادامه يادداشتش سرنوشت معمر قذافي را به وليعهد عربستان سعودي يادآوري مي‌كند كه چگونه وقتي ادريس، پادشاه ليبي را سرنگون كرد با آغوش باز وزارت خارجه بريتانيا مواجه شد، اما وقتي كاربردش را از دست داد به عنوان يك ابرتروريست توسط جنگنده‌هاي ناتو بمباران شد و اجازه داده‌شد كه توسط شهروندان خودش به قتل برسد.