روزنامه خراسان
1396/12/17
مروری بر زندگی و آثار مجید انتظامی، به مناسبت سالروز تولدش
الهه توانا- در عالم هنر، پدران و پسران پرفروغ کم شماری هستند که نام و نشانشان به حرفه شان اعتبار می بخشد؛ در بین اسم های بزرگی که می شناسیم، «انتظامی» از درخشان ترین هاست؛ عزت ا... خان انتظامی که آبروی سینمای ایران است و مجید انتظامی که قله ای دست نیافتنی است در دنیای موسیقی و هر دو مستقلا آن قدر مهم هستند که هیچ کدام بر دیگری سایه نیندازد. امروز هفتادمین سالگرد تولد مجید انتظامی و فرصت خوبی است برای قدردانی از یکی از آدم های مهم روزگارمان. آن چه در ادامه می خوانید، مروری است بر زندگی و فعالیت های مجید انتظامی. زندگی مجید انتظامی، اسفندماه 1326 در تهران به دنیا آمد. یادگیری موسیقی را خیلی زود و از دوران ابتدایی شروع کرد. بعد از گرفتن دیپلم وارد ارکستر سمفونیک شد و زیر نظر «آنتوان کاتلوسِ» اتریشی «اُبوا» آموخت. او در یادگیری مبانی موسیقی هم از محضر استادانِ بنامی بهره برد؛ سلفژ و تئوری و هارمونی را پیش «ثمین باغچه بان» و «مصطفی کمال پورتراب» آموزش دید. بعدتر برای ادامه تحصیل به آلمان سفر کرد، بعد از دانش آموختگی از کنسرواتوار برلین و تجربه همکاری با ارکستر سمفونیک برلین و ارکستر فیلارمونیک آلمان به ایران برگشت و در ارکستر سمفونیک تهران استخدام شد. طی کردن این مسیر چندین و چندساله و تبدیل شدن به یک برند در دنیای آهنگ سازی، روی کاغذ راحت است اما انتظامی به این راحتی انتظامی نشد. خودش درباره سختی های ورودش به حرفه آهنگ سازی می گوید: «سال 56 بود. من از خانواده ام جدا شده بودم و تنها زندگی می کردم. حقوق آن موقع وزارت فرهنگ و هنر بابت نوازندگی در ارکستر سمفونیک، کفاف مخارجم را نمی داد. کارهای مختلفی می کردم از مسافرکشی بگیرید و بروید جلو و اصلا این طور نبود که فکر کنید خیلی راحت تصمیم گرفتم آهنگ ساز بشوم و شدم. خسته شده بودم، بریده بودم و نمی دانستم چه باید بکنم، موسیقی خوانده بودم اما داشتم از کارهای متفرقه پول درمی آوردم» . درنهایت دو دیدار، زندگی انتظامی جوان را دگرگون می کند؛ یکی ملاقات با «احمدرضا احمدیِ» شاعر که آن موقع رئیس واحد موسیقی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود و دیگری، «مسعود کیمیایی» . احمدی، پیانویی سفارش می دهد و در خانه اش شش ماه انتظامی را میزبانی می کند تا او بتواند به حرفه مورد علاقه اش بپردازد و استعداد و انگیزه اش هدر نرود. انتظامی در این مدت، برای مجموعه کاست های «صدای شاعر» آهنگ سازی می کند و برای یک پویانمایی، موسیقی می سازد که در کارتون «بچه های کوه های آلپ» هم از آن استفاده می شود؛ همان تیتراژ خاطره انگیزی که خیلی ها نمی دانستند شاهکار انتظامی است و جایگزین آهنگ ژاپنی کارتون شده است. ملاقات با کیمیایی هم در خانه احمدرضا احمدی اتفاق می افتد. کیمیایی، انتظامی را سرگرم کاری می بیند، به او می گوید: «این موسیقی جان می دهد برای فیلم. می آیی با من کار کنی؟» . مجید انتظامی از آن جایی که مدتی خارج از کشور بوده، کیمیایی را نمی شناسد اما پیشنهادش را می پذیرد؛ به این ترتیب ورودش به حوزه موسیقی فیلم با «سفر سنگ» کیمیایی شروع می شود و تا سال ها و تا همین امروز با قدرت ادامه پیدا می کند. فعالیت ها انتظامی، حالا بعد از چهار دهه فعالیت در زمینه موسیقی فیلم و نوشتن موسیقی متن برای حدود صد اثر سینمایی و تلویزیونی، از برجسته ترین آهنگ سازان سینمای ایران به شمار می آید. مهم نیست چند ساله اید، اگر بین سال های دهه پنجاه تا امروز مخاطب سینما بوده اید، قطعا با تعدادی از ساخته های مجید انتظامی خاطره دارید. در ادامه سه اثر از ماندگارترین ساخته های انتظامی را می شنویم: از کرخه تا راین؛ نوآوری انتظامی در استفاده از صدای سوت، موسیقی فیلم «حاتمی کیا» را بسیار انسانی، صمیمانه و به یادماندنی کرد. «علیرضا خورشیدفر»، نوازنده فقید کنترباس، کسی بود که با نوای سوتش خیلی ها را به این اشتباه انداخت که آن چه می شنوند واقعا صدای سوت انسان است یا دستگاه. انتظامی در این باره گفته است: «نزدیک ترین صدا به انسان یا صدای حنجره است یا سوت. زمانی که فیلم از کرخه تا راین ساخته شد، آلمانی ها یک موسیقی صلح ساخته بودند که با سوت اجرا شده بود. من هم با استفاده از سوت، در آن فیلم می خواستم فریاد صلح سر بدهم» . روز واقعه؛ از زمان ساخته شدنِ فیلم «شهرام اسدی»، 23 سال می گذرد اما نه کسی«روز واقعه» را فراموش کرده و نه موسیقی سنگین، باشکوه و تأثیرگذار آن را. پیشتر، فیلم «محمد رسول ا...» همه توجهات را به خود جلب کرده بود؛ روز واقعه به عنوان فیلمی با ساختاری مذهبی در حد و اندازه های ساخته «مصطفی عقاد»، باید به کلی از فضای آن دور می شد تا کار تقلیدی از آب درنیاید، از طرف دیگر لازم بود موسیقی، ضمن حفظ فضای مذهبی برای هرکسی قابل درک باشد. انتظامی درباره موسیقی این فیلم گفته است: «به این نتیجه رسیدم که تم ها باید عربی و کلاسیک باشد و در عین حال صدایی بین المللی بدهد. تمی که نه حتما عربی، بلکه حسی عربی داشته و برای همه دنیا قابل فهم باشد. یعنی طوری هارمونی را در ساز ها قسمت کنیم که اگر یک آلمانی هم آن را شنید، بدون احساس بیگانگی آن را درک کند» . دوئل؛ انتظامی برای ساختن موسیقی فیلم «احمدرضا درویش»، سختی استفاده از سازهای جنوبی در ارکستر را به جان خرید و پژوهش ها و مطالعات فراوانی انجام داد که با هربار شنیدن موسیقی «دوئل»، فضای فیلم برایمان مجسم می شود و مثل بار اول از آن لذت می بریم. او درباره روند کارش در این فیلم گفته است: «دوئل به عنوان یک فیلم کلاسیک و عاشقانه، با توجه به جغرافیای داستان و واقعه جنگ، نیازمند موسیقی ویژه ای بود. پایه موسیقی فیلم را نی انبان تشکیل می دهد که در تلفیق با کمانچه، ریتم های مناطق جنوبی ایران القا می شود. نی در این موسیقی تنها سازی است که می تواند بغض فروخورده سرزمینی را فریاد کند که زمانی دارای نخلستان های وسیع و پربار بوده و اکنون به برهوتی سوخته بدل شده است» .
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
وقتی به چشم «نماینده ایران» نگاهت می کنند
استقلال-العین در 3 پرده؛ این شفر منظم، منطقی و مهارنشدنی
مروری بر زندگی و آثار مجید انتظامی، به مناسبت سالروز تولدش
ارزیابی گزینه های ارزی و طلایی روی میز
4 دلیل برای مخالفت عمومی سینما دوستان ایرانی با بهترین فیلم اسکار امسال
خاطرات مادر ژاپنی شهید دفاع مقدس و روایت سرفه های یک جانباز
توهین و ظلم بزرگ به کورش کبیر
خواهر خواندگی زمین و آسمان در تولد زهرای عالمیان
بی عدالتی یارانه ای 90 هزار میلیارد تومانی
کروکی تقصیر خودروسازان در تصادف
مجلس روی دور استیضاح
رشد قابل توجه بیکار شدن شاغلان در 3 سال اخیر
ورود دادستان تهران به هنجارشکنی در مراسم برج میلاد
جوابیه سعید مرتضوی به روزنامه خراسان
افشاگری پولیتیکو از طرح ترور
