سفر معنادار محمد بن سلمان به لندن

دکتر صلاح‌الدین هرسنی* - محمد بن سلمان ولیعهد عربستان به دنبال سفر به قاهره، دیروز برای دیدار با نخست‌وزیر بریتانیا، وارد لندن شد‌. با توجه به علقه‌ها و اولویت‌های رفتاری بن سلمان در دوره‌های اخیر، به نظر می‌رسد که سفر او به لندن که قرار است بعد از آن به پاریس و سپس واشنگتن ادامه یابد، از انگیزه‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی خالی نیست‌. به عبارت دیگر محمد بن سلمان با سفر به این پایتخت‌ها، اهداف چندجانبه را دنبال می‌کند که به نظر می‌رسد حضورش در لندن از اهمیت بیشتر و نقطه عزیمت تحقق اهداف او باشد‌. در بعد اقتصادی، محمد بن سلمان تلاش دارد با تمرکز بر توسعه مشارکت‌های تجاری فصل جدیدی را در روابط دوجانبه ریاض – لندن باز کند‌. امضای شماری از توافقنامه‌های تجاری و یادداشت تفاهم همکاری و همچنین حجم همکاری‌های یکصد میلیارد دلاری بیانگر عزم محمد بن سلمان در تحقق اهداف اقتصادی دو کشور است‌. حجم بالای این مناسبات تجاری نشان می‌دهد که دیدگاه ریاض درباره سرمایه‌گذاری در جزیره آن هم در پسابرگزیت تغییر نخواهد کرد‌. البته تعقیب اهداف اقتصادی و مناسبات تجاری ریاض مورد استقبال و تمایل لندن نیز هست چراکه مقامات بریتانیایی درصدد یافتن شرکای تجاری جدید پس از برگزیت هستند‌. لذا این مقامات و در راس آنها ترزا می، کشور‌های خلیج فارس را آلترناتیوی مناسب برای مناسبات اقتصادی خود می‌دانند‌. هر چند این مناسبات اولین بار نیست که بازتعریف می‌شود و به نظر می‌رسد خانم می‌ با توجه به ضرورت‌های اقتصادی- تجاری انگلستان پسابرگزیت درصدد احیای بیشتر این روابط و مناسبات است‌. در بعد سیاسی، محمد بن سلمان چند هدف را توامان تعقیب می‌کند‌؛ اول آنکه روی حمایت و توان مهندسی لندن در پروژه اصلاحات خود در فضای اجتماعی و سپهر سیاست عربستان حساب باز کرده است، تلاش دارد که لندن را در حمایت از خود همراه کند‌. در همین ارتباط شرایط هموار شدن کسب قدرت مطلق و نیل به پادشاهی محمد بن سلمان بدون رضایت و تحقق مطالبات آمریکایی- انگلیسی ممکن نیست بنابراین او تلاش می‌کند که رضایت بریتانیا را برای هموار کردن مسیر کسب قدرت مطلق فراهم کند‌. دوم آنکه تنش‌های اخیر میان قاهره و بیروت با تل‌آویو و نقشی که آنها با طرح آمریکایی انتقال سفارت آمریکا به قدس دارند، با پادرمیانی محمد بن سلمان می‌تواند معطوف به نتیجه و پایان خوشی داشته باشد‌. بنابراین ولیعهد عربستان با سفر به لندن ماموریت دارد زمینه عربی را برای تحقق طرح آمریکایی انتقال سفارت آمریکا به قدس فراهم سازد‌. مهم‌ترین انگیزه محمد بن سلمان، اما در سفر به لندن از سر گرفتن اهداف امنیتی است‌. تعقیب این هدف با توجه به همزمانی سفر بی‌نتیجه لودریان به تهران و اظهارت ضدایرانی نتانیاهو در نشست اخیر آیپک بیانگر آن است که نوعی ائتلاف راهبردی علیه تهران در حال شکل‌گیری است که علت آن ناشی از جایگاهی است که تهران در تفکر راهبردی ریاض دارد‌. در رویکرد امنیتی محمد بن سلمان، تهران بازیگری ستیزه‌جو تعریف شده و از قابلیت نفوذ بدخیم در منطقه برخوردار است،در نتیجه مخل نظم ژئوپلیتیکی در منطقه است و با رفتار بی‌ثبات‌کننده خود تهدیدی آشکار و جدی برای امنیت منطقه خلیج‌فارس و منافع بریتانیا و حتی منافع متحدان است‌. نظر به آنکه منافع بریتانیا و کشور‌های شورای همکاری خلیج‌فارس از یک حلقه مشترک تهدیدی چون تهران به چالش می‌افتد، محققا محمد بن سلمان با توجه به رویکرد ضدایرانی خود با لندن برای عقب راندن اقدامات تهاجمی ایران در منطقه و کاهش نفوذ بدخیم تهران در خاورمیانه همکاری می‌کند‌. حال محمد بن سلمان با سفر معناداری که به لندن کرده است، با تلاشی سازمان‌یافته خود درصدد شکل دادن این ائتلاف به منظور مهار و انزوای ایران در هندسه ژئوپلیتیکی غرب آسیاست‌.
*مدرس علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
S.Harsani.k@gmail.com