روزنامه فرهیختگان
1396/12/17
خادمان امام رضا(ع) پرچم خدمت به محرومان را در سراسر کشور برافراشته‌اند
فرهیختگان حدود 20 ماه از آغاز فعالیت معاونت امداد مستضعفین آستان قدس رضوی در اردیبهشت ماه 95 می‌گذرد؛ تاریخچه‌ای هرچند کوتاه و مجموعه‌ای هرچند نوپا، اما پر از تحولات امیدوار‌کننده برای محرومان و مستضعفان، مجموعه‌ای که در همین مدت کوتاه، اتفاقات بزرگی را در حوزه خدمت‌رسانی به مستضعفان و محرومان رقم زده است. هر بار با واژه «اولی‌ها» رو‌به‌رو شده‌ایم، چهره معصوم کودکان و نوجوانان به ذهن خطور می‌کند، اما این بار ماجرا متفاوت است. اولی‌ها کهنسالانی هستند که برای اولین بار توفیق تشرف به بارگاه مطهر رضوی را یافته‌اند. باید اهل معرفت باشی تا از خطوط صورت‌شان و برق نگاه‌شان غم درون‌شان را بخوانی؛ آنچنان که این روزها خادمان حضرتش به خوبی می‌خوانند، می‌بینند و با دعوت برای زیارت حضرت رضا (علیه‌السلام) آن را اجابت می‌کنند؛ زیارت اولی‌ها فقط یک اشاره است از اتفاقات مبارکی که در حوزه خدمت به محرومان و نیازمند در آستان قدس رضوی در حال اتفاق است. مصطفی خاکسار‌قهرودی، معاون امداد مستضعفین آستان قدس رضوی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به رویکردهای جدید در این مجموعه فعالیت‌های انجام شده در حوزه محرومیت‌زدایی را تشریح می‌کند:آقای خاکسار، به عنوان پرسش آغازین، بفرمایید که چطور شد در آستان قدس رضوی معاونتی با نام امداد مستضعفین شکل گرفت و مهم‌ترین وظایف، اختیارات و حوزه‌های خدمت‌رسانی این معاونت چیست؟
معاونت امداد مستضعفین، در حقیقت تجسم سازمانی نگاه و رویکردی جدید در آستان قدس رضوی است که این رویکرد نیز برآمده از تاکیدات مطرح شده از جانب مقام معظم رهبری مبنی‌بر توجه ویژه آستان به مستضعفان و محرومان است.
منشور هفت ماده‌ای رهبر معظم انقلاب برای آستان قدس رضوی که در قاب و قالب حکم انتصاب آیت‌ا... رئیسی متجلی شد، عرصه‌های جدیدی از فعالیت را برای آستان قدس گشود. تاکید معظم‌له برای خدمت‌رسانی به ضعفا، مستمندان و مستضعفان که در بندهای 2 و 3 این منشور به آنها تاکید شده است، دلیلی شد تا در اردیبهشت‌ماه سال 95 معاونتی در آستان قدس رضوی با عنوان «امداد مستضعفین» با هدف ایجاد سازوکاری مدون و منسجم برای کمک‌رسانی به نیازمندان شکل بگیرد. تولیت معزز آستان قدس رضوی در حکم انتصاب معاونت امداد مستضعفین، تاکید کرده بودند که در دوره جدید فعالیت آستان باید «با استمداد از خورشید تابان حضرت امام علی بن موسی الرضا(علیه‌السلام) جلوه‌هایی از درخشش مهر درخشان رضوی در زندگی نیازمندان متجلی شود.» بنابراین معاونت باید برای پیمودن مسیری که برایش ترسیم شده بود نقشه راهی را ترسیم می‌کرد تا بتواند به صورت معین و برنامه‌ریزی شده وظایف محوله را به انجام برساند.
در فهرست شرح وظایف، شناسایی محرومان و مستضعفان در دو حوزه زائران و مجاوران و تدوین برنامه‌های بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت در بخش ادامه خدمت به زائران محروم و مستضعف، ارائه خدمات مختلف حمایتی به مجاوران مستمند و مستضعف و توانمندسازی نیازمندان در صدر برنامه‌ها قرار گرفت. از جمله ضرورت‌های معاونت، ترسیم نمودار سازمانی و چینش نیروهای مورد نیاز متناسب با ماموریت‌های محوله و تدوین آیین‌نامه‌های مختلف بود که تقریبا هیچ پیشینه‌ای جز در موارد بسیار محدود در مدیریت امداد برای آنها در مجموعه آستان قدس یافت نمی‌شد. برای این منظور جمعی از کارشناسان و متخصصان امر گردهم آمدند و در یک زمان قابل قبول این مهم را تامین کردند و در نهایت برای تصویب به تایید تولیت معظم رسید. در نمودار تهیه شده، چهار مدیریت برنامه‌ریزی و نظارت، امور زائران، اجرایی و امور استان‌ها در ذیل معاونت امداد مستضعفین، فعالیت خود را آغاز کردند.
مهم‌ترین برنامه‌هایی که در این دو سال انجام داده‌اید چه بوده است و در چه حوزه‌هایی ورود کرده‌اید و چه برنامه‌هایی را در دستور کار داشته‌اید؟
معاونت امداد مستضعفین آستان قدس رضوی در آغاز کار در سال 95 با توجه به تاکیدات امداد‌رسانی به ضعفا در منشور هفت‌گانه و حجم بسیار بالای درخواست‌ها از سوی نیازمندان و با توجه به برنامه کوتاه مدت خود، امداد‌رسانی مستقیم به نیازمندان را در حد توان در دستورکار خود قرار داد که از آن جمله می‌توان به توزیع بیش از 50 هزار بسته مواد غذایی در میان محرومان کشور، واریز مبلغ سه میلیارد ریال از فطریه جمع‌آوری شده به حساب نیازمندان از طریق بانک‌های عامل و کمیته امداد در عرض کمتر از یک روز پس از عید سعید فطر، توزیع بیش از 48 هزار بسته لوازم‌التحریر در میان دانش‌آموزان مناطق محروم در آغاز سال تحصیلی 95، بازسازی مدارس و برخی ساختمان‌های قدیمی و آسیب‌دیده از سیل و زلزله و اجرای کامل کارهای ساختمانی و تاسیساتی در بسیاری از روستاهای محروم کشور، اهدای کمک هزینه جهیزیه به بیش از هزار و 700 نوعروس، ارائه خدمات گسترده توسط جهادگران رضوی در سطح مناطق محروم کشور و اعطای مبالغ نقدی به محرومان و ضعفایی که نیاز شدید محرز شده داشتند، اشاره کرد. همچنین برگزاری چندین نمایشگاه عرضه تولیدات خانگی، صنایع دستی و محصولات ایرانی برای عرضه محصولات تولیدی نیازمندان از دیگر اقدامات سال 95 بود. در سال 96 این معاونت ضمن ادامه برنامه‌های اجرایی در سال 95، رویکرد اصلی سیاست‌های محرومیت‌زدایی خود را عموما به سوی توانمندسازی و اشتغالزایی محرومان و اقشار بی‌بضاعت معطوف کرد. آغاز عملیات احداث بازار برکت امام رضا(ع) برای اشتغال مستقیم ٣٠٠ نفر از جامعه نابینایان مشهد، ایجاد اشتغال در دهستان ساق و برخی روستاهای دیگر در قالب اعطای وام و ایجاد زمینه اشتغال برای 142 نفر از روستاییان این منطقه، احیای کارگاه تولید نمد روستای بیمرغ که در این طرح 20 نفر از مردم این منطقه صاحب شغل شده‌اند، واگذاری 46 مغازه در پاساژ شجره مشهد به منظور عرضه تولیدات صنایع و مشاغل خانگی که موجب اشتغال 90 نفر از افراد نیازمند و محروم شد، آغاز احیای 220 قنات در استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، اجرای طرح دامپروری سبک در منطقه کلات خراسان رضوی که در قالب آن سه هزارو 300 راس میش و قوچ در اختیار 100 دامدار نیازمند قرار گرفت، تقویت کارگاه‌های تولید لباس، کمک به راه‌اندازی کارگاه‌های خیاطی و کمک به راه‌اندازی کارگاه‌های کیف‌دوزی در مناطق محروم کشور گوشه‌ای از اقدامات متنوع، مختلف و گسترده این معاونت در راستای اشتغالزایی و کارآفرینی محرومان در سال 96 بوده است.
در هفته‌های اخیر اخباری درباره راه‌اندازی دفاتر نمایندگی آستان قدس رضوی در استان‌های مختلف کشور منتشر شده است. شرح وظایف این دفاتر نمایندگی چیست؟
با عنایت به اینکه رهبر معظم انقلاب، ماموریت نوین آستان قدس را ملی و شاید حتی فراملی تعیین کرده و بهره‌مند ساختن تهیدستان نقاطی از کشور را مد نظر قرار داده بودند، معاونت امداد مستضعفین، راه‌اندازی و فعال‌سازی دفاتر نمایندگی استانی را در زمره ماموریت‌های خویش گنجاند و این دفاتر را در تمام استان‌های کشور احداث کرد. به همین منظور 31 نفر از افراد شناخته شده و مورد اعتماد در 31 مرکز استان انتخاب و با حکم قائم مقام تولیت، به عنوان «سرپرست دفتر نمایندگی آستان قدس رضوی» تعیین شدند تا با هماهنگی نماینده ولی فقیه و امام جمعه مرکز استان، استاندار و سایر مدیران دستگاه‌های اجرایی و تشکل‌های مردمی، وظایف تعیین شده را به انجام رسانند. آنها در 11 بند ماموریت یافتند که شناسایی محرومان و دسته‌بندی نیازهای آنها، شناسایی افراد خیر، شناسایی موقوفات و انجام فعالیت‌های فرهنگی در جهت تشویق به وقف و ارائه نذورات، بررسی ظرفیت‌های استان برای ارائه خدمات به مستضعفان، استفاده از گروه‌های جهادی برای خدمات‌رسانی به محرومان، شناسایی و اعزام مستضعفان برای زیارت به مشهد مقدس و ... در دستورکار خود قرار دهند.
یکی دیگر از رسالت‌های دفاتر نمایندگی آستان قدس رضوی در استان‌های کشور ایجاد و تقویت شبکه خادمیاران رضوی است. امروزه رسیدگی و خدمت به مستمندان و توجه بر احوال محرومان یک رویکرد جدی در آستان قدس رضوی است، بنابراین زمینه‌ای فراهم شده که عموم علاقه‌مندان و آرزومندان خدمت به بارگاه منور رضوی بتوانند توفیق خدمت به آن حضرت را از مسیر خدمت به محرومان و مستمندان شهر و دیار خود بیابند که این موضوع را دفاتر نمایندگی استانی باید به صورت جدی پیگیری کند و حلقه واسطی میان خادم و مخدوم باشد.
یکی از موضوعات مرتبط با حوزه این معاونت پاسخگویی به نیازهای مادی گوناگون مراجعه‌کنندگان است. نحوه ارائه خدمات شما چگونه است و شامل چه طیفی از افراد میشود و اصولا روند تشخیص نیازمندان و افراد واجد شرایط به چه شکل است؟
از ابتدای تشکیل معاونت امداد مستضعفین تاکنون حجم بسیاری بالایی از مراجعات و درخواست‌های مردمی برای کمک‌رسانی واصل شده است. از این رو اقدام به طراحی فرآیندی کرده‌ایم که در‌برگیرنده راه‌حل‌های مورد نیاز برای تسریع و تسهیل در امر پاسخگویی به نامه‌ها و درخواست‌های مردمی باشد؛ فرآیند رسیدگی به درخواست‌های مردمی به صورت خلاصه شامل سه بخش دریافت نامه در دفتر روابط مردمی تولیت آستان قدس رضوی، بررسی و تحقیق توسط کارشناسان و مدیریت امور اجرایی معاونت امداد مستضعفین، بررسی نهایی توسط مشاور اجرایی و امور مالی جهت مساعدت است. این روند به صورت کامل تبدیل به یک سیستم رایانه‌ای شده و می‌تواند در سریع‌ترین زمان ممکن و بدون دخالت نیروی انسانی اقدام به بررسی و ارجاع درخواست‌ها به حوزه‌های مرتبط کند. تاکنون حدود 80 هزار نامه به دست ما رسیده و در مدیریت اجرایی معاونت مورد بررسی قرار گرفته که بسیاری از درخواست‌های مطرح شده هیچ ارتباطی به آستان قدس رضوی نداشته و رفع آنها نه در رسالت و نه در توان این آستان است. بر همین اساس این قبیل درخواست‌ها برای پیگیری به نهادهای متولی امر ارسال می‌شوند. در زمینه پاسخگویی به نامه‌ها و مراجعان تاکید بر پاسخگویی مناسب و صحیح به هم‌میهنان است؛ اگر به هر علتی نتوان در مورد یک تقاضا اقدامی انجام داد، به طور قطع موضوع به افراد اعلام و علت نیز توضیح داده میشود.
یکی از طرح‌های موفقی که با استقبال خوب مردم مواجه شده، راه‌اندازی اردوهای جهادی و خدمت‌رسانی در مناطق محروم کشور است. توضیح دهید که تاکنون شما چه حمایت‌هایی از برگزاری اردوهای جهادی و فعالیت‌های آنان در زمینه‌های مختلف انجام داده‌اید.
خوشبختانه از سال 95 تاکنون، حدود دو هزار و 500 گروه از جهادگران رضوی با حمایت آستان قدس رضوی به مناطق محروم ۱۲ استان کشور اعزام شده‌اند که 14 درصد فعالیت‌های این گروه‌های جهادی در حوزه عمرانی، 7 درصد آموزشی، 11 درصد در حوزه سلامت، ۱۳ درصد در حوزه اشتغالزایی ، ۹ درصد در عرصه پژوهشی و 46 درصد در حوزه فرهنگی–تبلیغی بوده است. از بین این استان‌ها خراسان شمالی، کرمانشاه، خوزستان، خراسان رضوی و کرمان جزء استان‌هایی بوده‌اند که بیشترین اعزام و حضور در این مناطق را داشته‌اند. از جمله این طرح‌ها می‌توان به اعزام 1395 پزشک خادمیار، کادر درمانی و گروه‌های جهادی به دهستان‌ها و مناطق محروم برای ارائه خدمات پزشکی و دندانپزشکی در سال‌های 95 و 96 اشاره کرد.
موضوع تسهیل زیارت و فراهم آوردن شرایط زیارت آسان، توام با آرامش و آسایش برای زائران از آن دست موضوعاتی است که تولیت آستان قدس رضوی بارها بدان تاکید داشته و آن را به عنوان یکی از ماموریت‌های اصلی آستان قدس رضوی قرار داده‌اند. در طول این دوسال چه اقداماتی در این زمینه صورت گرفته است؟
شاید یکی از اقدامات مهم و اثرگذار مجموعه آستان قدس رضوی در بحث تسهیل زیارت و فراهم آوردن شرایط زیارت آسان برای زائران افتتاح «زائر شهر رضوی» باشد. در واقع با افتتاح بخشی از فاز اول زائر شهر رضوی که همزمان با میلاد امام رضا(ع) انجام شد، با هماهنگی دفاتر نمایندگی آستان قدس رضوی در استان‌های مختلف، کاروان‌های زیارتی «مهر درخشان» در قالب گروه‌های 40 نفره به مشهد مقدس مشرف می‌شوند و با هماهنگی این معاونت در زائر شهر اسکان داده می‌شوند. یکی دیگر از اقدامات را می‌توان پذیرایی از زوار پاکستانی در استان سیستان و بلوچستان در ایام اربعین توسط خادمان افتخاری امام علی بن موسی الرضا(ع) عنوان کرد. ارائه خدماتی همچون توزیع غذای گرم، فراهم آوردن شرایط مناسب برای استراحت زائران، خدمات بهداشتی، امنیتی و انتظامات حمل بار زائران از جمله اقداماتی بود که در نمایندگی آستان قدس رضوی در شهرستان زاهدان ارائه شد. همچنین با ورود این زائران به مشهد مقدس 37 هزار وعده غذایی طی 9 ماه سال جاری در میان زائران پاکستانی توزیع شد. کمک و مساعدت به تجهیز آشپزخانه زائرسرای امام رضا(ع) در زاهدان برای تغذیه زوار پاکستانی با اعتباری بالغ بر 390 میلیون ریال و اعزام بیش از 575 هزار زائر زیارت اولی و محروم با مشارکت دفاتر نمایندگی، بسیج، دانش‌آموزی و ... از دیگر اقدامات این معاونت در راستای تسهیل زیارت و کمک به محرومان، با نگاه به کمک و رسیدگی به مناطق محروم و رفع نیازهای اساسی ساکنان آن مناطق انجام پذیرفته است.
چه برنامه‌ای در حوزه جوانان و حل مشکلات به ویژه امر ازدواج دارید؟
آستان قدس رضوی توجه ویژه‌ای به تشکیل و تحکیم خانواده دارد و تلاش می‌کند با تهیه کمک جهیزیه برای زوج‌های جوان به ویژه خانواده‌های محروم و نیازمند گامی تاثیرگذار در شروع زندگی آنها بردارد. از سال 95 تاکنون مشارکت در اعطای کمک هزینه جهیزیه به 1510 زوج مشهد از سال95 تاکنون، مشارکت در اعطای کمک هزینه هزار و 732 جهیزیه در دفاتر نمایندگی استان‌ها و مشارکت با کمیته امداد امام خمینی(ره) و قرارگاه ثامن الائمه(ع) برای اهدای دو هزار و 159 جهیزیه به 672 زوج جوان در مناطق محروم مرزی خراسان رضوی و جنوبی بخشی از این اقدامات است. همچنین معاونت امداد با همکاری و مشارکت سازمان فرهنگی آستان قدس رضوی دوره‌های مهارت زندگی، مهارت برقراری ارتباط، خانه‌داری و .... ویژه زوج‌های جوان برگزار می‌کند.
با توجه به آمارهای ارائه شده در سال‌های اخیر، میلیون‌ها دانش‌آموز واجب‌التعلیم از تحصیل بازمانده‌اند و ضرورت توجه برای شناسایی و رفع مشکلات آنها احساس میشود. آستان قدس در این زمینه نیز گام‌های موثری برداشته است. در این رابطه نیز توضیح بفرمایید.
بله همین‌طور است. طرح حمایت تحصیلی از دانش‌آموزان و دانشجویان در شهرها و روستاهای مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته (با اعطای کمک هزینه تحصیلی) یکی از طرح‌های اصلی آستان قدس رضوی است. در این طرح طی توافقی که با دانشگاه امام رضا(ع) صورت گرفته، بخشی از ظرفیت پذیرش ورودی مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد این دانشگاه در سال‌های ۹۵ و 96 به دانش‌آموزان ممتاز و کم‌برخوردار و با ارائه تسهیلات ویژه به نخبگان و دانش‌آموزان ممتاز مدارس سراسر کشور اختصاص یافت که براساس این طرح، تعداد 94 نفر از دانشجویان محروم و ممتاز در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد پذیرش ورودی سال۱۳۹۵ شده‌اند و در سال 1396 نیز تعداد 156 نفر در هر دو مقطع از تسهیلاتی که برای آنان در نظر گرفته شده بود، بهره‌مند شده‌اند. همچنین توزیع 160 هزار بسته‌های لوازم‌التحریر بین دانش‌آموزان محروم در استان‌های سراسر کشور با مشارکت دفاتر نمایندگی استان‌ها و قرارگاه ثامن‌الائمه(ع) و اعطای کارت هدیه تحصیلی به دانشجویان و طلبه‌های محروم و نیازمند از دیگر اقدامات دفاتر نمایندگی در استان‌ها به شمار می‌آید.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
هفته طلایی دانشگاه آزاد ی‌ها
ورود شورای عالی انقلاب فرهنگی به موضوع مدارس سمپاد
فقط وضع را بدتر کردند
صندوق نوآوری و شکوفایی باید تمام اعتبار را در اختیار نخبگان قرار دهد
اگر شهیدهمت امروز بود...
خادمان امام رضا(ع) پرچم خدمت به محرومان را در سراسر کشور برافراشته‌اند
فرانسه معتدل؟ حداقل تاریخ بخوانید
خانه جلال را خانه داستان کنیم، خانه نیما را خانه شعر
در 29 اسفند نفت فقط روی کاغذ ملی شد
توپ سوال از رئیس‌جمهور در زمین لاریجانی
توپ سوال از رئیس‌جمهور در زمین لاریجانی
اقتصاد دیجیتال فضای جدید کسب‌وکار
